Yehovha Wa Va Tsundzuka Lava Vabyaka Ni Lava Dyuhaleke

SWI nonon’hwa swinene ku langutana ni ‘nkarhi wa mahlomulo.’ (Pisalema 37:18, 19) Nkarhi wo tano wu nga ha ta hi ku dyuhala ni ku tsana loku fambisanaka na kona. Van’wana va nghena enkarhini wa mahlomulo loko va karhatiwa ngopfu hi vuvabyi lebyi nga holiki. Va nga ha vona onge vuvabyi bya vona byi lawula vutomi bya vona, byi fuma mianakanyo ni swiendlo swa vona hinkwaswo.

Kambe, swi tiyisa nhlana ku tsundzuka leswaku Yehovha u veka malandza ya yena hinkwawo tihlo. Mbilu yakwe ya tsaka loko malandza yakwe lama tinyiketeleke ma hambeta ma kombisa ku tshembeka ni vutlharhi hambi loko ma dyuhele, ma vabya, kumbe ma ri eswiyin’weni swin’wana swo nonon’hwa. (2 Tikronika 16:9a; Swivuriso 27:11) Hosi Davhida wa hi tiyisekisa: “Yehova o le kusuhi ni hikwav̌o la’v̌a ṅwi khongelaka, . . . O yingisa ŝirilo ŝa v̌ona.” Ina, wa ma vona matshalatshala ya vona; wa va tiyisa hi moya wa yena. “Kutana wa v̌a kuṭula.” Wa va tsundzuka ivi a va pfuna ku tiyisela. (Pisalema 145:18, 19) Kambe ku vuriwa yini hi hina? Xana lava vabyaka ni lava dyuhaleke ha va tsundzuka ku fana na Yehovha?

Ku tsana loku vangiwaka hi ku vabya ni ku kula i swilo leswi nga ta tshama swi ri kona eka mafambiselo lawa ya swilo. I swilo leswi hi fanelaka ku lwa na swona ku kondza loko Yehovha a hetisisa xikongomelo xakwe hi misava ni vanhu. Namuntlha, vunyingi lebyi nga heriki bya vanhu byi dyuhele hi ku helela, kutani nhlayo leyikulu yi ku toloverile ku tsana ko tano. Tlhandlakambirhi, loko va ha ri vatsongo, vo tala va weriwa hi makhombo kumbe mavabyi lama xungetaka vutomi kumbe lama byi lamataka. Loko misava leyi ya khale yi nga si hundza, vuvabyi ni ku dyuhala swi ta tshama swi ri swiphiqo leswikulu.

Mayana ndlela leyi hi tlangelaka ha yona vavabyi ni vadyuhari va hina loko va ya emahlweni va va swikombiso hi ku “lehisa mbilu emaxangwini”! Ina, ‘hi ri va tsaka lava va tiyiselaka.’ (Yakobo 5:10, 11) Vunyingi bya lava va kuleke, lava sweswi matimba ya vona ma hungutekeke va hoxe xandla ku ringana makume ya malembe va dyondzisa, va letela, ni ku aka lava sweswi va rhangelaka evandhleni. Vo tala lava kuleke va tsaka ku vona vana va vona va hlanganyela evutirhelini bya nkarhi hinkwawo.—Pisalema 71:17, 18; 3 Yohane 4.

Hi mukhuva lowu fanaka, hi tlangela lava hi nga na vona, lava vabyaka swinene, kambe, hambi loko va xaniseka, va tama va kota ku hi khutaza hi ku tshembeka ka vona. Loko leswi swi kombisa vutshembeki bya vona handle ko tipfinyinga, mbuyelo wa kona wu tiyisa nhlana ni ku tiyisa ripfumelo. Ku rhula ka mianakanyo ya vona ni ku eneriseka ku komba ripfumelo leri faneriwaka kahle hi ku tekeleriwa.

Swi tsema nhlana loko un’wana a teketana a khomiwa hi khensa, a oma swirho, kumbe ku khomiwa hi mavabyi man’wana lama cincaka vutomi bya munhu hi ku helela. Nakambe i ndzingo wo vava eka vatswari loko va vona vana va vona va vabya kumbe va xaniseka hikwalaho ka mhangu. Xana van’wana va nga endla yini leswaku va pfuna? Nkarhi wun’wana ni wun’wana wo tano i ndzingo wa vumakwerhu bya Vukreste. I nkarhi wo kombisa leswaku ‘nakuloni wa ntiyiso i makwenu loyi a lungheleke ku ku pfuna loko ku ri ni khombo.’ (Swivuriso 17:17) Hi ntolovelo, a hi hinkwavo lava vabyaka ni lava dyuhaleke lava va nga langutelaka ku pfuniwa hi xiviri hi xirho xin’wana ni xin’wana xa vandlha. Kambe Yehovha u ta tiyisekisa leswaku hi moya wa yena, lavo tala va titwa va susumeteleka ku pfuna hi tindlela to hambana. Naswona vakulu va nga veka tihlo va tiyiseka leswaku a ku na loyi a rivariwaka.—Vona Eksoda 18:17, 18.

Ringeta Ku Twisisa

Loko u ringeta ku pfuna un’wana, i swa nkoka leswaku mi vulavurisana kahle, naswona leswi swi lava nkarhi, ku lehisa mbilu ni ntwela-vusiwana. Tanihi leswi u nga mupfuni, hi ntolovelo u lava ku ‘khongotela hi marito’; kambe yingisela khwatsi u nga si vulavula kumbe ku endla xo karhi, kumbexana u nga hetelela u hundzuke ‘muchaveleri la karhataka.’—Yobo 16:2, 5.

Nkarhi wun’wana lava vabyaka ni lava dyuhaleke va nga kuma swi va nonon’hwela ku fihla ku nyangatseka ka vona. Lavanyingi va tsakela ntshembo wa vona wo hanya va kondza va pona nhlomulo lowukulu, kambe sweswi va vona onge va ta fa nhlomulo lowukulu wu nga si fika. Nakambe, xiyimo xa vona xa va karharisa ni ku vilerisa. Ku hlayisa ripfumelo ri hanya ni ku va ni matimba swi lava matshalatshala, ngopfu-ngopfu loko munhu a nga ha swi koti ku landzela ku endla ku rhandza ka mbilu yakwe leswaku a hlanganyela hi ku helela evutirhelini bya Vukreste. Nkulu un’wana wa Mukreste u endzele makwerhu wa xisati la dyuhaleke; loko a khongela swin’we na yena, u kombele leswaku Yehovha a hi rivalela swidyoho swa hina. Endzhaku ko khongela u vone makwerhu wa xisati a rila. U hlamusele leswaku u vona onge u fanele a kuma ndzivalelo wo hlawuleka wa Yehovha hi leswi a nga ha swi kotiki ku hlanganyela entirhweni wo chumayela hi yindlu ni yindlu. Ina, ku tivona u nga koti nchumu kumbe u nga eneriseki, hambi leswi u nga talaka ku ka u nga byeriwi ha swona, swi nga endla u karhateka embilwini.

Tiva leswaku mbitsi ni matshimbi swi nga vanga miehleketo yi nga tirhi kahle. Hikwalaho ka ku tsanisiwa hi ku dyuhala kumbe ku vabya, munhu a nga ha titwa a fularheliwile hi Yehovha, kumbexana a nga ku: “Ndzi lo endla yini? Ha yini ku xaniseka mina?” Tsundzuka marito ya Swivuriso 12:25, Bibele ya Mahungu Lamanene, leyi nge: “Ku vilela ku heta munhu matimba, kambe marito lamanene ma n’wi tiyisa.” Ringeta ku kuma marito lamanene lama nga ta chavelela. Vanhu lava dyuhaleke lava twaka ku vava va nga ha vula leswaku va navela onge va ngo fa, ku fana na Yobo. Leswi a swi fanelanga swi ku hlamarisa; ringeta ku twisisa. Swivilelo swo tano a hi swona swikombiso swa leswaku a nga na ripfumelo kumbe ntshembo. Yobo u kombele ku ‘tumbetiwa esirheni,’ kambe endzhakunyana ka ku vula sweswo marito yakwe ma kombe ripfumelo rakwe leri tiyeke ra leswaku endzhaku Yehovha u ta n’wi pfuxa. Ripfumelo ra matimba ri endla swi koteka ku tiyisela minkarhi ya maxangu ni gome ni ku tshama u nga suki eka Yehovha.—Yobo 14:13-15.

Ku Komba Xichavo Eka Lava Vabyaka Ni Lava Dyuhaleke

Ku hanyisana ni vavabyi swin’we ni vadyuhari hi xichavo ni mafundza i chumu lowu hlawulekeke ngopfu. (Varhoma 12:10) Loko va nga ha anguli hi ku hatlisa kumbe ku endla swo tala ku fana ni khale, u nga heli mbilu. U nga hatliseli ku va nghena enon’wini kumbe ku va endlela swiboho. Hambi loko hi ri ni swikongomelo leswinene, kambe loko hi endla hi ndlela yo fuma kumbe ku lawula, hi heta munhu un’wana matimba. Eka xitsalwana xa n’anga leyi nga thwasa, lexi kandziyisiweke hi 1988, mukambisisi, Jette Ingerslev, u hlamusele leswi vunyingi bya lava nga ni malembe ya 85 va swi tekaka swi ri swa nkoka swinene eka vutomi bya vona bya risima: “Va rhangisa swilo swinharhu: ku va ni maxaka; rihanyo lerinene; naswona xo hetelela lexi nga xa risima, i ku kota ku tiendlela swiboho.” Xiya leswaku vana va mupatriarka Yakobo a va vanga na xikulela eka yena loko se a dyuhele; ku rhandza ka yena a va ku xixima.—Genesa 47:29, 30; 48:17-20.

Na vona lava vabyaka va fanele va kombiwa xichavo. Nkulu un’wana u fikele laha a tsandzekaka ku vulavula, ku hlaya, ni ku tsala hikwalaho ka xihoxo lexi endliweke hi nkarhi wa vuhandzuri. Leri a ri ri khombo leri vavaka, kambe vakulu-kulobye va ehlekete ku endla xin’wana ni xin’wana lexi va nga xi kotaka leswaku va n’wi endla a titwa a ha ri la pfunaka. Sweswi va n’wi hlayela mapapila hinkwawo ni ku va na yena loko va kunguhata timhaka tin’wana ta vandlha. Enhlanganweni wa vakulu, va lwela ku kuma mavonelo yakwe. Va n’wi endla a swi tiva leswaku va ha n’wi teka a ri nkulu-kulobye naswona va ku tlangela ku va kona ka yena. Evandlheni ra Vukreste, hinkwerhu hi nga endla matshalatshala leswaku ku nga vi na muvabyi kumbe mudyuhari loyi a vonaka onge u ‘cukumetiwile’ kumbe a nga ha laviwi.—Pisalema 71:9.

Ku Va Pfuna Va Tiya eMoyeni

Hikwerhu hi lava swakudya swa moya leswaku hi hlayisa ripfumelo ra hina ri hanyile, ri va ni matimba. Hi yona mhaka leyi hi khuthaziwaka ku hlaya Bibele ni tibuku ta Bibele siku ni siku, ni ku hlanganyela hi ku chivirika eminhlanganweni ni le mintirhweni ya Vukreste yo chumayela. Hakanyingi, lava vabyaka ni lava dyuhaleke va lava ku pfuniwa leswaku va endla leswi, naswona i swa nkoka ku endla leswi swi nga swona eka vona. Swa tsakisa leswi vo tala va ha kotaka ku ya eminhlanganweni loko va kuma swo va fambisa ni mpfuno lowutsongo eHolweni ya Mfumo. Ku hlanganyela ka vona minhlangano yo tano swa khuthaza swinene evandlheni. Ku tiyisela ka vona ku tiyisa nhlana ni ripfumelo.

Minkarhi yo tala na vona lava vabyaka ni lava dyuhaleke va swi kota ku va ni xiphemu lexi vonakaka evutirhelini bya Vukreste. Van’wana va nga ha tekiwa hi ntlawa lowu fambaka hi movha va ya nyikela vumbhoni, naswona a swi kanakanisi leswaku va ta titwa va phyuphyile hi ku kota ku endla maendzo, ma nga ri mangani yo vuyela. Loko leswi swi nga ha koteki, va nga kuma ntsako hi ku nyikela vumbhoni hi xitshuketa eka lava va vonanaka na vona. Makwerhu wa xisati loyi a a khomiwe hi khensa u ehlekete ku tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowa ha seleke evuton’wini bya yena hi ku tiyimisela lokukulu leswaku a yisa mahungu lamanene emahlweni. Ku chumayela kakwe hi xivindzi a ku ri xikhutazo eka hinkwavo. U tlhele a kunguhata ku lahliwa kakwe leswaku vumbhoni lebyinene byi ta nyikeriwa eka maxaka, ni vatirhi-kulobye ni vaakelani lava nga riki vapfumeri. Xisweswo, swiyimo swakwe leswi khomisaka gome swi ‘endle leswaku mahungu lamanene ma yisiwa emahlweni,’ naswona ku tiyimisela kakwe ko va a kombisa ripfumelo ni ntshembo ku endle masiku yakwe yo hetelela ma va ya risima.—Vafilipiya 1:12-14.

I swinene ku pfuna vavabyi ni vadyuhari leswaku va tiya emoyeni. Mindyangu yi nga va rhamba leswaku yi xuxa na vona, kumbe ku khomela dyondzo yin’wana ya vona ya ndyangu ekaya ra un’wana loyi a nga swi kotiki ku suka ekaya. Manana un’wana a yisa vana vakwe lavatsongo ekaya ra makwerhu un’wana wa xisati leswaku va ta hlaya swin’we Buku Yanga ya Timhaka Ta Bibele. Leswi swi tsakise makwerhu la dyuhaleke, naswona vana lava va tsakisiwe hi ku yingisa kakwe.

Hambi swi ri tano, ku ni minkarhi leyi vanhu lava lamaleke va faneleke va nga kavanyetiwi ngopfu, naswona swi nga ha antswa leswaku nkarhi na nkarhi va hlayeriwa mhaka hi rito ra le henhla. Hambi swi ri tano, tsundzuka leswaku loko un’wana a tsane ngopfu lerova a nga koti ku hlanganyela loko ku buriwa, na yena a nga ha lava vuxaka bya moya ni ku byi navela. Hi nga ha khongela ni lavo tano, hi va hlayela, kumbe ku va rungulela mintokoto; kambe hi fanele hi tiyiseka leswaku hi nga tshami nkarhi wo leha ku tlula lowu va nga kotaka ku va na hina ha wona.

Ku ni ntirho wun’wana wo kwetsima lowu lava vabyaka ni lava dyuhaleke va nga ha wu endlaka: ku khongelela van’wana. Vadyondzisiwa vo sungula va endle vutirheli lebyi byi va byo hlawuleka swinene. Nkarhi wun’wana va avele vandlha ntirho lowu lerova vaapostola va kota ku langutana ni ku khongela. Epafra wo tshembeka ku vuriwa leswaku a ‘tinyiketela ku khongelela van’wana.’ (Vakolosa 4:12; Mintirho 6:4) Xikhongelo xo tano i xa nkoka ngopfu naswona xa pfuna.—Luka 2:36-38; Yakobo 5:16.

Yehovha wa va tsundzuka lava vabyaka ni lava dyuhaleke naswona wa va hlayisa emikarhini ya vona ya mahlomulo. U langutela leswaku na hina hi xiya leswi hi nga swi endlaka leswaku hi va pfuna ni ku va seketela. Nkhathalelo lowu hi wu kombisaka wu komba ku tiyimisela ka hina ku hlayisa vutshembeki bya hina. Naswona ha tsaka ku tsundzuka marito ya Hosi Davhida, lama nge: “Yehova o tiv̌a masiku ya v̌anhu v̌o lulama, nḍaka ya v̌ona yi ta sala hi masiku.”—Pisalema 37:18.

[Bokisi leri nga eka tluka 28, 29]

Ku Nyikela Mpfuno Lowu Tirhaka Hi Ku Twisisa

VANGHANA ni maxaka va fanele va va na vutivinyana bya mahlayiselo ya vavabyi ni vadyuhari, kambe byi va vutivi lebyinene. Ku tlula kwalaho, va nga khutaziwa ku tshama va ri ni mavonelo lamanene hi vutomi, va swi vona leswaku va laviwa naswona va tlangeriwa, ni leswaku va va lava titshembaka. Xisweswo, nkoka wa vutomi bya vona wu ta tshama exiyin’weni lexi nga ta va endla va tshama va tsakile eka Yehovha, ku nga khathariseki switlhavi swa vona. Ku lemukiwa leswaku Timbhoni ta Yehovha to tala ti hanya ku kondza ti dyuhala swinene. A swi kanakanisi leswaku nchumu lowu vangaka ngopfu sweswo i ntsako wa vona lowu nga heriki wa ntshembo wa nkarhi lowu taka, mavonelo ya vona lama vangamaka ya mianakanyo, ni ku hlanganyela ka vona entirhweni wa Mfumo hi laha va nga kotaka ha kona. Muungameri la ha ku faka wa Sosayiti ya Watch Tower, Frederick W. Franz, la feke hi ku rhula elembeni rakwe ra vu-100 endzhaku ka vutomi lebyi nga ni mihandzu yo tsakisa, a a ri xikombiso lexi xiyekaka xa leswi.—Ringanisa 1 Tikronika 29:28.

Hi ntolovelo, ku khathalela swilo leswikulu leswi languteriwaka siku na siku swi nga vula leswikulu: nsivela-mavabyi, swakudya leswi faneleke, swonwa ni munyu lowu ringaneleke, vutiolori lebyinene, ku n’wi kandza switlhavi, ni mabulo lama nyanyulaka. Swakudya leswi faneleke swi nga pfuneta ku twa kahle, ku vona, ku tirha kahle ka mianakanyo, ni rihanyo lerinene, swin’we ni ku ka u nga khomiwi hi ku olova hi mavabyi. Eka lava dyuhaleke ku dya swakudya leswi faneleke ni ku nwa swonwa swo tala swi va endla va hlakarhela, kambe loko va nga swi kumi miri wa vona wu nga hohloka. Swi nga ha lava ku anakanyisisa leswaku u kuma ndlela ya vutilori leyi fanelaka munhu yoloye. Makwerhu un’wana loyi a taka a ta hlayela makwerhu wa xisati loyi a dyuhaleke naswona a nga voniki, vhiki na vhiki loko a fika a sungula hi ku cina khwatsi ni makwerhu loyi, a tlhela a endla tano ni loko a nga si famba. Xitlanga-tikhatsete xi tshama xi lunghile xi ri ni tinsimu leti langiweke, naswona havambirhi va byi tsakela “vutiolori” lebyi.

Ematikweni yo tala, minhlangano yo pfuneta yi nga nyikela mpfuno lowu tirhaka ni tinhlamuselo ni switsundzuxo malunghana ni swiyimo swo karhi ni ndlela yo kota ku tshama na vona. (I ntiyiso, Mukreste u fanele nkarhi hinkwawo a xiya leswaku a nga kokiwi hi mintirho leyi kavanyetaka vutirheli bya Vukreste.) Nkarhi wun’wana mi nga pfuneka hi ku lomba mubedo lowu tlakusiwaka kumbe ku ehlisiwa hi muchini, swifambo swa lavo lamala, switshego, rihlaka ra mavhilwa, swipfuneta-ku-twa, ni swin’wana. Leswi vadyuhari vo tala va vonaka onge a va pfumali nchumu kumbe a swi durhi ku tikumela swilo swo tano, maxaka ma fanele ma nyika switsundzuxo leswi hlutekeke kumbe nkucetelo. Xikhomo lexinene xa ndhawu ya vuhlambelo xi nga n’wi tsakisa ngopfu ku tlula nyandza ya swiluva.

Ku khathalela vanhu lava dyuhaleke swi nga ku vangela ku tshikeleriwa hi mianakanyo, ngopfu-ngopfu loko munhu wa kona a lahlekeriwa hi miehleketo. Ku lahlekeriwa hi miehleketo ka munhu la kuleke ku tala ku ta hi ku nonoka. U nga ha ringeta ku swi herisa hi ku endla leswaku muvabyi a nga tshamisi sweswo a nga pfuni nchumu. Munhu la lahlekeriwaka hi miehleketo a nga ha tekatana a hlundzukela loyi a a n’wi rhandza khale. Maxaka ma fanele ma lemuka leswaku munhu la dyuhaleke a nga ha rivala xin’wana ni xin’wana lexi fambisanaka ni ntiyiso—ku nga vuyelo lebyi vavisaka, bya ku nga tirhi kahle ka miri, ku nga ri leswaku u lahlekeriwa hi ripfumelo.

Loko a ri exibedlhele kumbe evuhlayiselweni bya vadyuhari kumbe valamari, ku vonana kahle ni vatirhi va kwalaho i swa nkoka leswaku va ta tiva lexi va faneleke ku xi endla mayelana ni masiku ya ku tswariwa, Khisimusi, kumbe tiholideyi tin’wana ta misava. Loko vuhandzuri byi laveka, maxaka a ma hlamusele ma tlhela ma va nyika tsalwa ra vumbhoni bya mavonelo lawa muvabyi a nga na wona hi tlhelo ra mpompelo wa ngati.