‘Xikwembu, Ndzi Kambe’
“Šikwembu, nḍi kambe, u tiv̌a mbilu ya nga! . . . U nḍi fambisa e ndleleni ya v̌utomi le’byi nga heriki.”—PISALEMA 139:23, 24.
1. Yehovha u ma khoma njhani malandza yakwe?
HINKWERHU ka hina hi lava ku hanyisana ni munhu loyi a twisisaka, loyi a khathalaka hi swiyimo swa hina, loyi a hi pfunaka loko hi endla xihoxo, loyi a nga laviki leswaku hi endla swilo leswi tlulaka leswi hi nga swi kotaka ku swi endla. Yehovha Xikwembu u khoma malandza yakwe hi ndlela yoleyo. Pisalema 103:14 yi ri: “Wa tiv̌a leši hi endliweke ha šona, wa ṭunḍuka leŝaku hi nṭhuri ntsena.” Naswona Yesu Kreste, loyi a kombisaka mfanelo ya Tata wakwe hi ku hetiseka, u tisa xirhambo lexi nge: “Tanani ka mina, n’wina hinkwenu lava karheleke, ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi wisisa. Rhwalani joko ra mina [kumbe “A hi ngheneni swin’we ehansi ka joko ra mina,” nhlamuselo ya le hansi ya NW], mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo; kutani mimoya ya n’win[a], yi ta kuma ku wisa; hikuva joko ra mina ra olova, ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.”—Matewu 11:28-30.
2. Kombisa ku hambana ka langutelo ra Yehovha ni ra vanhu malunghana na (a) Yesu Kreste, (b) valandzeri va Kreste.
2 Ndlela leyi Yehovha a langutaka malandza ya yena ha yona hakanyingi yi hambanile swinene ni ya vanhu. U languta timhaka hi ndlela leyi hambaneke, kutani a xiya timhaka leti van’wana kumbexana va nga tiviki nchumu ha tona. Loko Yesu Kreste a ha ri laha misaveni, u ‘soriwile ni ku nyenyiwa hi vanhu.’ Lava va nga pfumelangiki eka yena tanihi Mesiya ‘va n’wi teke a nga ri nchumu.’ (Esaya 53:3; Luka 23:18-21) Kambe emahlweni ka Xikwembu, a a ri ‘N’wana wa Xikwembu, la rhandzekaka,’ loyi Tatana a nga n’wi byela a ku: “Ndzi ku amukerile.” (Luka 3:22, NW; 1 Petro 2:4) Exikarhi ka valandzeri va Yesu Kreste ku ni vanhu lava tekeriwaka ehansi hikwalaho ka leswi va pfumalaka swilo leswi vonakaka ni ku tiyisela maxangu lamakulu. Kambe emahlweni ka Yehovha ni N’wana wakwe, vanhu vo tano va nga va va fumile. (Varhoma 8:35-39; Nhlavutelo 2:9) Ha yini ku ri ni malungutelo lama hambanaka swonghasi?
3. (a) Ha yini langutelo ra Yehovha hi vanhu ri tala ku hambana swinene ni ra vanhu va nyama? (b) Ha yini swi ri swa nkoka swinene leswaku hi tikambisisa leswaku hi vanhu va muxaka muni endzeni ka hina?
3 Yeremiya 11:20 (NW) ya hlamula: “Yehovha . . . u kambisisa tinso ni mbilu.” U vona leswi hi nga swona endzeni, hambi ku ri vumunhu bya hina lebyi nga voniwiki hi vanhu van’wana. Ngopfu-ngopfu u kambisisa timfanelo ni swiyimo leswi nga swa nkoka malunghana ni vuxaka lebyinene lebyi hi nga na byona na yena, leswi hi pfunaka swinene. Ku tiva sweswo swa hi tiyisa; nakambe swa hi xalamukisa. Tanihi leswi Yehovha a yisaka nyingiso eka leswi hi nga swona endzeni, i swa nkoka leswaku hi tikambela leswaku hi njhani etimbilwini ta hina, loko hi ta kombisa leswaku hi vanhu lava a va lavaka emisaveni yakwe leyintshwa. Rito ra yena ri hi pfuna ku endla vutikambisisi byo tano.—Vaheveru 4:12, 13.
Mianakanyo Ya Xikwembu I Ya Risima Swonghasi!
4. (a) I yini lexi nga susumetela mupisalema ku vula leswaku mianakanyo ya Xikwembu a yi ri ya risima eka yena? (b) Ha yini yi fanele ku va ya risima eka hina?
4 Endzhaku ko anakanyisisa hi ku kula ni vuenti bya vutivi bya Xikwembu hi malandza ya xona, kun’we ni vuswikoti lebyi nga ringanisiwiki bya Xikwembu byo nyikela mpfuno wihi ni wihi lowu ma nga wu lavaka, mupisalema Davhida u tsarile a ku: “Kutani, eka mina miehleketo ya wena i ya risima swonghasi!” (Pisalema 139:17a, NW) Mianakanyo yoleyo, leyi paluxiweke eRitweni rakwe leri tsariweke, yi tlakukile swinene ku tlula nchumu wihi ni wihi wa vanhu, ku nga khathariseki leswaku mianakanyo ya vona yi vonaka yi ri ya vutlharhi ku fikela kwihi. (Esaya 55:8, 9) Mianakanyo ya Xikwembu yi hi pfuna ku anakanya swilo swa nkoka swinene evuton’wini ni ku chivirika entirhweni wakwe. (Vafilipiya 1:9-11) Yi kombisa ndlela yo languta swilo hi ndlela leyi Xikwembu xi swi langutaka ha yona. Yi hi pfuna ku tshembeka etimbilwini ta hina, hi kombisa leswi hi nga swona hakunene etimbilwini ta hina. Xana u tiyimiserile ku endla sweswo?
5. (a) Rito ra Xikwembu ri hi khutaza ku hlayisa yini “ku tlurisa le’ŝi hlayisiwaka”? (b) Rhekhodo ya Bibele malunghana na Kayini yi nga hi pfuna njhani? (c) Hambi leswi hi nga riki ehansi ka Nawu wa Muxe, wu hi pfuna njhani ku twisisa leswi tsakisaka Yehovha?
5 Vanhu va tolovele ku vulavula ngopfu hi swivumbeko swa le handle, kambe Matsalwa ma hi tsundzuxa: “Hlayisa mbilu ya wena ku tlurisa le’ŝi hlayisiwaka, hikuv̌a i šihlov̌o ša v̌utomi.” (Swivuriso 4:23) Bibele yi hi pfuna ku endla sweswo hi ku tirhisa misinya ya milawu ni swikombiso. Yi hi byela leswaku Kayini u nyikele magandzelo eka Xikwembu, kasi mbilu yakwe a yi tele hi vukarhi ni rivengo eka makwavo Avele. Kutani yi hi khutaza leswaku hi nga tshuki hi fana na yena. (Genesa 4:3-5; 1 Yohane 3:11, 12) Yi kombisa xilaveko xo yingisa Milawu ya Muxe. Kambe yi tlhela yi kandziyisa leswaku xilaveko xa nkoka swinene xa Nawu hi leswaku lava va gandzelaka Yehovha va fanele ku n’wi rhandza hi mbilu, mianakanyo, moya-xiviri ni matimba ya vona hinkwawo; naswona yi kombisa leswaku nawu wa nkoka lowu landzelaka wolowo hi leswaku va rhandza vanhu-kulobye hi ndlela leyi va tirhandzaka ha yona.—Deteronoma 5:32, 33; Marka 12:28-31.
6. Hi ku tirhisa Swivuriso 3:1, i swivutiso swihi leswi hi faneleke ku tivutisa swona?
6 Eka Swivuriso 3:1 a hi khutaziwi leswaku hi hlayisa milawu ya Xikwembu ntsena, kambe hi khutaziwa ni ku tiyiseka leswaku ku yingisa ka hina ku va xikombiso xa leswi timbilu ta hina ti nga swona hakunene. Un’wana ni un’wana wa hina u fanele ku tivutisa, ‘Xana milawu ya Xikwembu ndzi yi yingisa hi ndlela yoleyo?’ Loko hi xiya leswaku etimhakeni tin’wana nsusumeto kumbe mianakanyo ya hina yi hoxile—tanihi leswi ku nga riki na munhu loyi a nga vulaka leswaku a nga endli xihoxo—kutani hi fanele ku tivutisa, ‘I yini lexi ndzi xi endlaka leswaku ndzi antswisa xiyimo?’—Swivuriso 20:9; 1 Yohane 1:8.
7. (a) Xisolo ya Yesu ehenhla ka Vafarisi lexi nga eka Matewu 15:3-9 xi nga hi pfuna njhani ku sirhelela mbilu ya hina? (b) I swiyimo swihi leswi nga lavaka leswaku hi teka magoza lama tiyeke yo laya mianakanyo ni mbilu ya hina?
7 Loko Vafarisi va Vayuda va endle onge va xixima Xikwembu, kasi hi hala tlhelo a va seketela mukhuva lowu a wu susumetiwa hi vutianakanyi, hi ndlela ya vukanganyisi, Yesu u va sorile tanihi vakanganyisi, a kombisa leswaku vugandzeri bya vona a byi ri bya hava. (Matewu 15:3-9) Yesu u nyikele xitsundzuxo xa leswaku loko hi ta tsakisa Xikwembu, lexi vonaka mbilu, a swi enelanga ku vonaka hi hanya vutomi lebyinene, kasi hi hala tlhelo hi tshamela ku anakanya swilo swo biha leswaku hi ta titsakisa. Swi nga lava leswaku hi teka magoza ya vukarhi leswaku hi laya mianakanyo ni timbilu ta hina. (Swivuriso 23:12; Matewu 5:27-29) Ku tilaya ko tano nakambe ka laveka loko swi ri leswaku ntirho wa hina wo tihanyisa, ni swikongomelo swa hina hi dyondzo ya misava, kumbe leswi hi swi hlawulaka tanihi vutihungasi bya hina swi hi vangela ku tekelela misava ni ku yi tshika yi hi fambisa hi mimpimanyeto ya yona. Hi nga tshuki hi rivala leswaku mudyondzisiwa Yakobo u vula leswaku lava va vulaka leswaku i va Xikwembu kambe va lava ku va vanghana va misava i “vaoswi.” Ha yini ke? Hikuva “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.”—Yakobo 4:4, NW; 1 Yohane 2:15-17; 5:19.
8. Hi fanele hi endla yini leswaku hi pfuneka swinene hi mianakanyo ya Xikwembu ya risima?
8 Leswaku hi pfuneka swinene hi mianakanyo ya Xikwembu eka timhaka leti ni tin’wana, hi fanele hi tivekela nkarhi wo yi hlaya kumbe ku yi yingisela. Ku tlula kwalaho, hi fanele hi yi dyondza, hi vulavula ha yona, ni ku anakanyisisa ha yona. Vahlayi vo tala va Xihondzo xo Rindza va va kona nkarhi na nkarhi eminhlanganweni ya vandlha ya Timbhoni ta Yehovha, laha ku buriwaka kona hi Bibele. Va tshika ku endla swilo swin’wana leswaku va va kona. (Vaefesa 5:15-17) Naswona leswi va swi kumaka, swi tlula rifuwo ra swilo leswi vonakaka. Xana yoleyo a hi ndlela leyi wena u titwaka ha yona?
9. Ha yini van’wana lava vaka kona eminhlanganweni ya Vukreste va endla nhluvuko hi xihatla ku tlula van’wana?
9 Hambi swi ri tano, van’wana lava vaka kona eka minhlangano leyi va endla nhluvuko wa xihatla hi tlhelo ra moya ku tlula van’wana. Va tirhisa ntiyiso hi xitalo evuton’wini bya vona. Xana swi vangiwa ha yini ke? Hakanyingi swi vangiwa hi ku tinyiketela ka vona edyondzweni ya munhu hi xiyexe. Va swi vona leswaku hi nge hanyi hi vuswa ntsena; ku dya swakudya swa moya siku na siku i swa nkoka tanihi ku dya swakudya swa nyama nkarhi na nkarhi. (Matewu 4:4; Vaheveru 5:14) Kutani va tikarhatela ku heta nkarhi wo karhi siku na siku va hlaya Bibele kumbe tibuku leti ti yi hlamuselaka. Va lunghiselela minhlangano ya vandlha, va dyondza tidyondzo ta kona ka ha ri emahlweni ni ku kambisisa matsalwa. A va hlayi mhaka ntsena; va tlhela va anakanyisisa ha yona. Madyondzelo ya vona ma katsa ku anakanyisisa swinene hi vuyelo lebyi leswi va swi dyondzaka swi faneleke swi va na byona evuton’wini bya vona. Loko va ya va kula emoyeni, va sungula ku titwa tanihi mupisalema loyi a tsaleke a ku: “E nawu wa wena nḍi wu ranḍisa ku yini! . . . Ŝiṭunḍušo ŝa wena ŝa hlamarisa.”—Pisalema 1:1-3; 119:97, 129.
10. (a) Swi pfuna ku fikela kwihi ku hambeta u dyondza Rito ra Xikwembu? (b) Matsalwa ma swi kombisa njhani leswi?
10 Hambi hi dyondze Rito ra Xikwembu hi lembe rin’we, malembe ya ntlhanu, kumbe ya 50, a ho phindha-phindha ntsena—loko mianakanyo ya Xikwembu yi ri ya risima eka hina. Ku nga khathariseki leswaku hi dyondze Matsalwa ku fikela kwihi, swa ha tele leswi hi nga swi tiviki. “Oho Šikwembu, . . . nṭengo wa yona yi tarisile ŝonghasi!” ku vula Davhida. “Loko nḍi ranḍa ku yi hlaya, yi tlula sav̌a hi ku tala.” Mianakanyo ya Xikwembu a yi hlayeki. Loko ho hlayela mianakanyo ya Xikwembu siku hinkwaro, hi ya eku etleleni hi ri karhi hi yi hlaya, loko hi pfuka ni mixo, ku ta va ka ha ri ni yo tala leyi hi nga anakanyaka ha yona. Xisweswo, Davhida u tsarile a ku: “Loko nḍi khindlimuka nḍa ha ri na wena.” (Pisalema 139:17, 18) Ha ha to dyondza swo tala hi Yehovha ni tindlela ta yena, hi laha ku nga riki na makumu. A hi nge kali hi tiva hinkwaswo.—Varhoma 11:33.
Ku Venga Leswi Yehovha A Swi Vengaka
11. Ha yini swi ri swa nkoka ku tiva mianakanyo ya Xikwembu ni ku titwa hi ndlela leyi xi titwaka ha yona?
11 Xikongomelo xa ku dyondza ka hina Rito ra Xikwembu a hi ku tata nhloko ya hina hi vutivi ntsena. Loko hi ri pfumelela ku nghena etimbilwini ta hina ri dzika, na hina hi sungula ku titwa hi ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona. Sweswo i swa nkoka swonghasi! Xana ku nga humelela yini loko hi nga hlakuleli matitwelo yo tano? Hambi leswi hi nga swi kotaka ku phindha leswi Bibele yi vulaka swona, swi nga endleka leswaku hi teka leswi yi swi yirisaka swi ri leswi amukelekaka, kumbe hi nga vona onge leswi yi swi lavaka i ndzhwalo. I ntiyiso leswaku hambi loko hi venga swilo leswi hoxeke, hi nga nonon’hweriwa hikwalaho ka ku nga hetiseki ka hina. (Varhoma 7:15) Kambe loko hi nga tikarhateli ku endla leswaku timbilu ta hina ti namarhela leswinene, xana hi nga langutela ku n’wi tsakisa Yehovha, “l’a ringetaka timbilu”?—Swivuriso 17:3.
12. Ku rhandza leswi rhandziwaka hi Xikwembu ni ku venga leswi Xikwembu xi swi vengaka i swa nkoka ku fikela kwihi?
12 Ku venga leswi vengiwaka hi Xikwembu i xisirhelelo xa matimba eka hina, tanihi leswi ku rhandza Xikwembu ku endlaka leswaku u tsakela ku endla leswinene. (1 Yohane 5:3) Hi ku phindha-phindha, Matsalwa ma hi khutaza ku hlakulela rirhandzu ni rivengo. “Ṅwina la’mi ranḍaka Yehova, v̌engani le’ŝo biha!” (Pisalema 97:10) “Vengani leswo biha, mi namarhela leswinene.” (Varhoma 12:9) Xana ha swi endla sweswo ke?
13. (a) Hi xihi xikhongelo xa Davhida malunghana ni ku lovisiwa ka vanhu vo homboloka lexi hi pfumelelanaka swinene na xona? (b) Hi laha swi kombisiweke ha kona hi xikhongelo xa Davhida, i vamani vanhu vo homboloka lava a khongeleke Xikwembu leswaku xi va lovisa?
13 Yehovha u xi hlamusele kahle xikongomelo xakwe xo herisa vanhu vo homboloka emisaveni ni ku tisa misava leyintshwa, laha ku nga ta va ni vululami. (Pisalema 37:10, 11; 2 Petro 3:13) Varhandzi va vululami va wu langutele swinene nkarhi wolowo. Va pfumelelana hi xitalo na mupisalema Davhida, loyi a khongeleke a ku: “Oho Šikwembu, ingi loko u lov̌isa lo’wo biha! Ṅwina, v̌anhu v̌a ngati, ṭhinelani kule na mina! La’v̌a nga v̌alala e ka wena, v̌a ku v̌ula hi ku biha, v̌a kari v̌a tlanga hi v̌ito ra wena!” (Pisalema 139:19, 20) Davhida a a nga swi lavi leswaku yena hi xiviri a dlaya vanhu vo homboloka tano. U khongelele leswaku Yehovha a va xupula hi voko ra yena. (Deteronoma 32:35; Vaheveru 10:30) Lava a hi vona vanhu lava hi ndlela yo karhi va khunguvanyiseke Davhida ntsena. Va vulavule swo biha hi Xikwembu, va tlanga hi vito ra xona. (Eksoda 20:7) Hi ku nga tshembeki, a va vula leswaku va xi tirhela, kambe a va tirhisa vito ra xona leswaku va tlakusa makungu ya vona. Davhida a a nga va rhandzi lava va tihlawuleleke ku va valala va Xikwembu.
14. Xana va kona vanhu vo homboloka lava nga pfuniwaka? Loko swi ri tano, va nga pfunisiwa ku yini?
14 Ku ni vanhu va tibiliyoni lava nga n’wi tiviki Yehovha. Vo tala va vona va endla swilo leswi Rito ra Xikwembu ri kombisaka leswaku a swi fanelanga, va swi endla hi ku pfumala vutivi. Loko va ya emahlweni ni ndlela leyi, va ta va van’wana va lava va nga ta lovisiwa enhlomulweni lowukulu. Kambe Yehovha a nga tsaki hi ku fa ka vanhu lavo homboloka, na hina a swi hi tsakisiki. (Ezekiyele 33:11) Ntsendze loko nkarhi wa ha ri kona, hina hi tikarhatela ku pfuna vanhu vo tano leswaku va dyondza ni ku famba hi tindlela ta Yehovha. Kambe ku vuriwa yini loko van’wana va va ni rivengo lerikulu eka Yehovha?
15. (a) I vamani lava mupisalema a a va languta tanihi “v̌alala”? (b) Hi nga swi kombisa njhani namuntlha leswaku ha va ‘venga’ lava xandzukelaka Yehovha?
15 Malunghana na vona, mupisalema u te: “Yehova, a nḍi v̌a v̌enganga la’v̌a ku v̌engaka šana? A nḍi karihelanga la’v̌a ku pfukelaka šana? Nḍi v̌a v̌engile ha kunene; ka mina i v̌alala.” (Pisalema 139:21, 22) Davhida a a nga va rhandzi hikwalaho ka leswi a va venga Yehovha swinene. Vagwinehi hi van’wana va vanhu lava kombisaka leswaku va venga Yehovha hi ku n’wi xandzukela. Vugwinehi entiyisweni i ku xandzukela Yehovha. Vagwinehi van’wana va vula leswaku va xi tiva Xikwembu ni ku xi tirhela, kambe va kaneta tidyondzo kumbe swilaveko leswi andlariweke eRitweni ra xona. Van’wana va vula leswaku va yi kholwa Bibele, kambe va lwisana ni nhlengeletano ya Yehovha ni ku ringeta hi matimba leswaku va sivela ntirho wa yona. Loko va hlawula ku endla vuhomboloki byo tano hi vomu loko se va swi tiva leswi lulameke, ni loko vubihi byi akela swinene lerova byi nga ha suki eka vona, kutani Mukreste (hi ku ya hi Bibele) u fanele ku venga lava va namarheleke vuhomboloki, lava nga laviki ku hambana na byona. Vakreste va ntiyiso va titwa hi ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi vagwinehi vo tano; a va na mhaka na yona mianakanyo ya vagwinehi. Ku hambana ni sweswo, va ‘venga’ lava va tiendleke valala va Xikwembu, kambe ku rihisa va swi tshikela Yehovha.—Yobo 13:16; Varhoma 12:19; 2 Yohane 9, 10.
Loko Xikwembu Xi Hi Kambisisa
16. (a) Ha yini Davhida a a lava leswaku Yehovha a n’wi kambisisa? (b) I yini lexi nga kona embilwini ya hina lexi hi faneleke hi kombela Xikwembu leswaku xi hi pfuna ku xi twisisa?
16 Davhida a a nga swi rhandzi nikatsongo leswaku a fana ni vanhu lavo homboloka. Vanhu vo tala va ringeta ku fihla leswi nga etimbilwini ta vona, kambe Davhida u khongele hi ku titsongahata a ku: “Šikwembu, nḍi kambe, u tiv̌a mbilu ya nga! Nḍi ringe, u tiv̌a ku anakanya ka mina! Languta loko nḍi famba hi ndlela [leyi karhataka, NW], kutani u nḍi fambisa e ndleleni ya v̌utomi le’byi nga heriki.” (Pisalema 139:23, 24) Loko a vulavula hi mbilu yakwe, Davhida a a nga vuli mbilu ya xiviri. Ku pfumelelana ni nhlamuselo yo fanekisela ya xiga xexo, a a vula leswi a a ri swona endzeni, eka munhu wa le ndzeni. Na hina hi fanele hi lava leswaku Xikwembu xi kambisisa mbilu ya hina, xi vona loko hi ri ni ku navela, ku tsakela, mintlhaveko, swikongomelo, mianakanyo kumbe minsusumeto leyi nga fanelangiki. (Pisalema 26:2) Yehovha wa hi rhamba: “Ṅwana nga, nḍi he mbilu ya wena, mahlo ya wena a ma ṭakisiwe hi ndlela ya mina.”—Swivuriso 23:26.
17. (a) Ematshan’wini yo fihla mianakanyo leyi kavanyetaka, hi fanele hi endla yini? (b) Xana swi fanele swi hi hlamarisa ku kuma mimboyamelo leyi hoxeke embilwini ya hina, naswona hi fanele hi endla yini ha swona?
17 Loko hi fihle mianakanyo leyi hi karhataka, leyi nga hi nyikiki ku rhula hikwalaho ka ku navela kumbe minsusumeto leyi nga fanelangiki, kumbe hikwalaho ka ku tikhoma ko karhi loku hoxeke loku hi nga na kona, kutani hakunene hi lava swona leswaku Yehovha a hi pfuna ku lulamisa mhaka leyi. Ematshan’wini yo tirhisa marito lama nge “ndlela leyi karhataka,” vuhundzuluxeri bya Moffatt byi tirhisa xiga lexi nge “ndlela leyi hoxeke”; The New English Bible yi ri: “Ndlela yin’wana ni yin’wana leyi hlundzukisaka [Xikwembu].” Swi nga endleka hina hi nga yi twisisi kahle mianakanyo ya hina leyi hi kavanyetaka, kutani hi nga swi tivi leswaku hi nga xi boxa njhani xiphiqo xa hina eka Xikwembu, kambe xona xa xi twisisa xiyimo xa hina. (Varhoma 8:26:27) Swi nga hi hlamarisi loko ku ri ni mimboyamelo leyo biha embilwini ya hina; hambi swi ri tano, a hi fanelanga ku tiyimelela. (Genesa 8:21) Hi fanele hi kombela mpfuno wa Xikwembu leswaku hi yi susela makumu. Loko hi rhandza Yehovha ni tindlela takwe hakunene, hi nga kombela mpfuno wo tano eka yena hi ri ni ku tiyiseka leswaku ‘Xikwembu xi tlula timbilu ta hina naswona xi tiva swilo hinkwaswo.’—1 Yohane 3:19-21.
18. (a) Yehovha u hi kongomisa njhani endleleni leyi nga riki na ku hela? (b) Loko hi ya emahlweni hi landzelela vukongomisi bya Yehovha, i xibumabumelo xihi lexi tsakisaka lexi hi nga langutelaka ku xi amukela?
18 Ku pfumelelana ni xikhongelo xa mupisalema xa leswaku Yehovha a n’wi kongomisa endleleni leyi nga riki na ku hela, Yehovha wa ma kongomisa hakunene malandza yakwe lama titsongahataka, lama yingisaka. U va fambisa egondzweni leri yisaka evuton’wini lebyo leha hikwalaho ka leswi va nga ta ka va nga lovisiwi hi ku endla vuhomboloki makumu ma nga si fika, naswona u tlhela a va kongomisa egondzweni ro ya evuton’wini lebyi nga heriki. U hi kombisa xilaveko lexi hi nga na xona xa gandzelo ra Yesu ra risima leri rivalelaka swidyoho. Hi ku tirhisa Rito ni nhlengeletano yakwe, u hi nyika vuleteri lebyi lavekaka leswaku hi ta kota ku endla leswi a swi rhandzaka. U hi kombisa nkoka wa ku amukela mpfuno wakwe leswaku endzeni ka hina hi ta va vanhu lava hi tikombaka hi ri vona ehandle. (Pisalema 86:11) Naswona u hi tiyisa hi ntshembo wo kuma rihanyo lerinene emisaveni leyintshwa yo lulama, kun’we ni vutomi lebyi nga heriki, lebyi hi nga ta byi kuma hi ku tirhela yena, tanihi Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso. Loko hi ya emahlweni hi landzela vukongomisi byakwe hi ku tshembeka, entiyisweni u ta hi byela leswi a swi byeleke N’wana wakwe, a ku: “Ndzi ku amukerile.”—Luka 3:22, NW; Yohane 6:27; Yakobo 1:12.
Nhlamuselo Ya Wena Yi Ri Yini Ke?
◻ Ha yini langutelo ra Yehovha hi malandza ya yena ri tala ku hambana ni ra vanhu?
◻ I yini lexi nga hi pfunaka ku tiva leswi Xikwembu xi swi vonaka loko xi kambisisa mbilu ya hina?
◻ I dyondzo ya muxaka muni leyi hi pfunaka ku tiva mintiyiso ni ku sirhelela mbilu ya hina?
◻ Ha yini swi ri swa nkoka ku tiva leswi Xikwembu xi swi tivaka, hi tlhela hi titwa hi ndlela leyi xi titwaka ha yona?
◻ Ha yini hina hi hexe hi fanele hi khongela hi ku: “Šikwembu, nḍi kambe, u tiv̌a mbilu ya nga”?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Loko u dyondza, lwela ku endla leswaku u va ni mianakanyo ya Xikwembu ni ku titwa hi laha xi titwaka ha kona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Mianakanyo ya Yehovha yi “tlula sav̌a hi ku tala”
[Xihlovo Xa Kona]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.