“Hi Byele, Xana Timhaka Leti Ti Ta Humelela Rini?”
“Nḍa mi tiv̌isa le’ŝintŝha, nḍa ŝi bvumba ŝi nga si humelela.”—ESAYA 42:9.
1, 2. (a) Vaapostola va Yesu va vutise yini hi swa nkarhi lowu a wa ha ta? (b) Nhlamulo ya Yesu malunghana ni xikombiso lexi hlanganeke yi hetiseke njhani?
DYONDZO ya Xikwembu yi huma eka Yehovha Xikwembu, ‘Loyi a vulaka ka ha ri eku sunguleni leswi nga ta humelela eku heteleleni.’ (Esaya 46:10) Hi laha xihloko xo sungula xi kombiseke ha kona, vaapostola va lave dyondzo yo tano eka Yesu, va n’wi vutisa va ku: “Hi byele, xana timhaka leti ti ta humelela rini xana? Ni xikombiso xi ta va xihi xa leswaku hinkwaswo leswi swi le kusuhi ni ku humelela ke?”—Marka 13:4.
2 Loko a hlamula, Yesu u hlamusele “xikombiso” lexi hlanganeke lexi a xi nyika vumbhoni bya leswaku fambiselo ra Vayuda a ri ri kusuhi ni ku hela. Xi hetiseke loko Yerusalema a lovisiwa hi 70 C.E. Kambe vuprofeta bya Yesu a byi ta hetiseka hi xitalo endzhaku ka nkarhi wo leha. Loko ‘minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko’ yi hela hi 1914, a ku ta vonaka xikombiso hi mpimo lowukulu, xi kombisa leswaku ku nga ri khale mafambiselo ya sweswi layo biha ma ta lovisiwa hi ‘nhlomulo lowukulu.’a (Luka 21:24) Timiliyoni leti hanyaka namuntlha ti nga tiyisa mhaka ya leswaku xikombiso lexi xi hetisisiwe hi tinyimpi ta misava ni swiendlakalo swin’wana leswikulu swa lembe xidzana leri ra vu-20. Swiendlakalo leswi na swona swi fungha ku hetiseka lokukulu ka vuprofeta bya Yesu, laha ku hetiseka loku ka manguva lawa ku fanekiseriwaka hi leswi humeleleke hi 33 ku ya ka 70 C.E.
3. Loko a vulavula hi xikombiso xin’wana, i swiendlakalo swihi leswi engetelekeke leswi Yesu a swi vhumbheke?
3 Endzhaku ka loko Luka a boxe minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko, timhaka leti fanaka eka Matewu, Marka na Luka ti hlamusela ntlhandlamano wun’wana wa swiendlakalo leswi katsaka xikombiso lowu engetelaka ‘xikombiso lexi hlanganeke xa ku hela ka mafambiselo ya swilo.’ (Matewu 24:3) (Eka tluka 15, yinhla leyi yi funghiwe hi tilayeni timbirhi eka rungula leri.) Matewu u ri: “Kan’we-kan’we loko nhlomulo wa minkarhi yoleyo wu ta va wu herile, dyambu ri ta hundzuka ntima, ni n’weti a wu nga ha voningi; tinyeleti ti ta wa hi le tilweni, ni leswa matimba swa le matilweni swi ta dzinginisiwa. Hi kona xikombiso xa N’wana-wa-Munhu xi nga ta vonaka etilweni; [kutani] vanhu va tinxaka hinkwato ta misava va ta ba nkosi, kutani va ta vona N’wana-wa-Munhu a ta emapapeni ya le tilweni, hi matimba ni ku kwetsima lokukulu. Hi mpfumawulo lowukulu wa mhalamhala, ú ta rhuma tintsumi ta yena; ti ta hlengeleta vahlawuriwa va yena, va huma ematlhelweni ya mune ya misava, ku sungula emakun’wini man’wana ya tilo ku ya fika eka laman’wanyana.”—Matewu 24:29-31.
Nhlomulo Ni Masingita Ya Le Tilweni
4. I swivutiso swihi leswi tlakukaka malunghana ni masingita ya le tilweni lawa Yesu a ma boxeke?
4 Xana sweswo a swi ta hetiseka rini? Timhaka hinkwato ta Tievhangeli leti tinharhu ti hlamusela leswi hi nga swi vitanaka masingita ya le tilweni—dyambu ni n’weti swi endla ntima ni tinyeleti ti wa. Yesu u vule leswaku leswi swi ta endleka endzhaku ka “nhlomulo.” Xana Yesu a a vulavula hi nhlomulo lowu humeleleke hi 70 C.E., kumbe a a vulavula hi nhlomulo lowukulu lowu wa ha taka eminkarhini ya hina?—Matewu 24:29; Marka 13:24.
5. I langutelo rihi leri a ri pfumeriwa malunghana ni nhlomulo eminkarhini ya manguva lawa?
5 Ku sukela loko minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko yi herile hi 1914, vanhu va Xikwembu a va tivutisa swo tala hi ‘nhlomulo lowukulu.’ (Nhlavutelo 7:14) Hi malembe layo tala a va anakanya leswaku nhlomulo lowukulu wa manguva lawa wu sungule hi Nyimpi yo Sungula ya Misava, kutani wu yima nkarhinyana, ivi wu hetelela hi ‘nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.’ Loko sweswo a ku ri ntiyiso, xana a ku ta humelela yini hi makume ya malembe ya “ku hela ka mafambiselo ya swilo” loko nhlomulo lowukulu wa ha yimile?—Nhlavutelo 16:14; Matewu 13:39; 24:3, NW; 28:20.
6. A ku anakanyiwa leswaku i yini lexi nga ta hetisisa vuprofeta bya Yesu malunghana ni masingita ya le tilweni?
6 Kahle-kahle a ku anakanyiwa leswaku hi nkarhi lowu wa ku yima ka nhlomulo lowukulu, xikombiso lexi hlanganeke a xi ta voniwa, ku katsa ni ntirho wo chumayela lowu endliwaka hi vanhu lava hlengeletiweke hi Xikwembu. Nakambe a swi tikomba onge masingita lama vhumbhiweke ya le tilweni a ma ta rindzeriwa hi nkarhi wa ku yima ka nhlomulo lowukulu endzhaku ka loko wu sungurile hi 1914-18. (Matewu 24:29; Marka 13:24, 25; Luka 21:25) Ku yisiwe nyingiso eka swilo swa xiviri swa le tilweni—ku rhumela swibamubamu empfhukeni, tirhokete, miseve ya cosmic kumbe ya gamma, ni ku jitama kumbe ku tshama en’wetini.
7. I ku twisisa kwihi loku lulamisiweke loku nyikeriweke malunghana ni nhlomulo lowukulu?
7 Hambi swi ri tano, Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa January 15, 1970 xi tlhele xi kambisisa vuprofeta bya Yesu hi vuntshwa, ngopfu-ngopfu nhlomulo lowukulu lowu taka. Xi kombise leswaku hi ku landza leswi humeleleke eka lembe xidzana ro sungula, nhlomulo wa masiku lawa a wu nga ta sungula hi 1914-18, wu yima makume ya malembe, ivi wu tlhela wu sungula. Magazini wolowo wu gimete hi ku: “‘Nhlomulo lowukulu’ lowu nga si tshamaka wu va kona wa ha ta, hikuva swi vula ku lovisiwa ka mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa (ku katsa ni Vujagana) ivi ku landzela ‘nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo’ eArmagedoni.”
8. Xana Matewu 24:29 yi hlamuseriwe njhani hi langutelo leri lulamisiweke malunghana ni nhlomulo lowu nga ta humelela enkarhini wa hina?
8 Kambe Matewu 24:29 yi vula leswaku masingita ya le tilweni ma ta “kan’we-kan’we loko nhlomulo . . . wu ta va wu herile.” Sweswo a swi ta endlekisa ku yini ke? Xihondzo xo Rindza xa August 1, 1976 xi kombise leswaku laha “nhlomulo” a ku vuriwa lowu wu heleke le ndzhaku hi 70 C.E. Kambe a ku ta vuriwa njhani leswaku masingita ya le tilweni enkarhini wa hina a ma ta endleka “kan’we-kan’we” endzhaku ka xiendlakalo xa 70 C.E.? A ku ehleketiwa leswaku eka Xikwembu, malembe xidzana ya le xikarhi ka nkarhi wolowo a ma ta va ma nga talanga. (Varhoma 16:20; 2 Petro 3:8) Hambi swi ri tano, nkambisiso lowu enteke wa vuprofeta lebyi, ngopfu-ngopfu bya Matewu 24:29-31, wu nyika nhlamuselo leyi hambaneke swinene. Leswi swi kombisa mukhuva lowu ku vonakala ku voningaka ha wona “hi laha ku engetelekeke ku kondza wu va nhlekanhi.” (Swivuriso 4:18, American Standard Version)b A hi xiyeni leswaku ha yini nhlamuselo leyintshwa kumbe leyi lulamisiweke yi fanerile.
9. Matsalwa ya Xiheveru ma xi nyikela njhani xisekelo xa marito ya Yesu malunghana ni swiendlakalo swa le tilweni?
9 Yesu u byele vaapostola vakwe va mune hi ta vuprofeta bya ‘dyambu leri endlaka ntima, n’weti wu nga ha humesi ku vonakala ni tinyeleti ti wa.’ Tanihi Vayuda, a va ri twisisa ririmi ro tano eka Matsalwa ya Xiheveru, laha, hi xikombiso eka Sofoniya 1:15, nkarhi wa Xikwembu wa ku avanyisa a wu vitaniwa “siku ra ku onha ni ra ku onhaka, . . . siku ra munyama lo’wa ntima, . . . siku ra mapapa ni ra munyama lo’wa ntima!” Vaprofeta va nga ri vangani va Vaheveru na vona va hlamusele dyambu ri ri leri endlaka ntima, n’weti wu nga voningi ni tinyeleti ti nga humesi ku vonakala. U ta kuma marito yo tano eka marungula ya Xikwembu ehenhleni ka Babilona, Edomu, Egipta ni mfumo wa le n’walungwini wa Israyele.—Esaya 13:9, 10; 34:4, 5; Yeremiya 4:28; Ezekiyele 32:2, 6-8; Amosi 5:20; 8:2, 9.
10, 11. (a) Yuwele u profete yini malunghana ni swilo swa le tilweni? (b) I timhaka tihi ta vuprofeta bya Yuwele leti hetisisiweke hi 33 C.E., naswona hi tihi leti nga hetisekangiki?
10 Loko va twa leswi Yesu a nga swi vula, Petro ni van’wana vanharhu swi tikomba va tsundzuke vuprofeta bya Yuwele lebyi kumekaka eka Yuwele 2:28-31 na 3:15: “Nḍi ta tšhela moya wa mina e henhla ka nyama hikwayo, ku ta profeta v̌ana v̌a ṅwina v̌a šinuna ni v̌a šisati; . . . Nḍi ta endla masingita e tilweni ni le misav̌eni, ngati ni nḍilo, ni hunguv̌a ya musi. Dyambu ri ta hunḍuka munyama, ni ṅhweti yi hunḍuka ngati, ku nga si ta siku le’rikulu, leri tšhav̌isaka ra [Yehovha].” “Dyambu ni ṅhweti ŝi endla ntima, ni tinyeleti ti tlherisa ku v̌angama ka tona.”
11 Hi laha ku hlamuseriwaka ha kona eka Mintirho 2:1-4 na 14-21, hi Pentekosta ya 33 C.E., Xikwembu xi chulule moya lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa va 120, vavanuna ni vavasati. Muapostola Petro u twarise leswaku sweswo hi leswi Yuwele a swi vhumbheke. Kambe, ku vuriwa yini hi marito ya Yuwele malunghana ni ‘ku va dyambu ri hundzuka munyama, ni n’weti wu hundzuka ngati, kutani tinyeleti ti tlherisa ku vangama ka tona’? Ku hava lexi kombaka leswaku leswi swi hetisekile hi 33 C.E., kumbe emalembeni yo tlula 30 ya ku hela ka mafambiselo ya swilo ya Vayuda.
12, 13. Masingita ya le tilweni lama vhumbhiweke hi Yuwele ma hetiseke njhani?
12 Swi le rivaleni leswaku xiyenge xexo xo hetelela xa vuprofeta bya Yuwele a xi fambelana swinene ni “[ku] ta [ka] siku le’rikulu, le’ri tšhav̌isaka ra [Yehovha]”—ku lovisiwa ka Yerusalema. Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa November 15, 1966, xi vule leswi landzelaka malunghana ni nhlomulo lowu weleke Yerusalema hi 70 C.E.: “Rero a ku ri ‘siku ra Yehovha’ hakunene eka Yerusalema ni vana vakwe. Naswona esikwini rero a ku ri ni ‘ngati, ni ndzilo ni musi’ lowukulu, dyambu ri nga wu voningi munyama wa muti lowu ni nhlikanhi, naswona n’weti a wu tsundzuxa munhu hi ngati leyi halatiweke, ematshan’wini ya ku voninga kahle, wu vangama ni vusiku.”c
13 Ina, ku kotisa vuprofeta lebyin’wana lebyi hi byi kambisiseke, masingita ya le tilweni lawa Yuwele a ma vhumbheke a ma ta hetiseka loko Yehovha a avanyisa. Ematshan’wini yo lehisa nkarhi wa ku hela ka mafambiselo ya Vayuda, ku dzwihala ka dyambu, n’weti ni tinyeleti, swi endleke loko mavuthu lama lovisaka ma ta hlasela Yerusalema. Hakunene, hi nga langutela ku hetiseka lokukulu ka xiphemu xexo xa vuprofeta bya Yuwele loko ku sungula ndzoviso wa Xikwembu ehenhla ka mafambiselo ya namuntlha.
Hi Wihi Nhlomulo Lowu Nga Ta Ta eMahlweni Ka Masingita Ya Le Tilweni?
14, 15. Vuprofeta bya Yuwele byi ma khumba njhani matwisiselo ya hina ya Matewu 24:29?
14 Ku hetiseka ka vuprofeta bya Yuwele (hi ku pfumelelana ni vuprofeta byin’wana lebyi tirhisaka tinhlamuselo leti fanaka) ku hi pfuna ku twisisa marito ya Matewu 24:29. Entiyisweni, leswi Yesu a swi vuleke hi ‘dyambu leri endlaka ntima, n’weti lowu nga humesiki ku vonakala ni tinyeleti leti waka’ a swi vuli swona swilo swo tanihi ku rhumela swibamubamu empfhukeni, ku ya en’wetini ni swin’wana swo fana ni sweswo. E-e, a a kombetela eka swiendlakalo leswi fambisanaka ni “siku le’rikulu, le’ri tšhav̌isaka ra [Yehovha],” ndzoviso lowu wa ha taka.
15 Leswi swi hi pfuna ku twisisa ku antswa mukhuva lowu masingita ya le tilweni a ma ta ta ha wona “kan’we-kan’we loko nhlomulo . . . wu ta va wu herile.” Yesu a a nga vuli nhlomulo lowu heleke hi 70 C.E. Kambe, a a kombetela eku sunguleni ka nhlomulo lowukulu lowu a wu ta wela mafambiselo ya misava enkarhini lowu a wa ha ta, wu chaputa “vukona” byakwe lebyi a byi tshembiseke. (Matewu 24:3, NW) Nhlomulo wolowo wa ha ta.
16. Marka 13:24 a yi kombetela eka nhlomulo wihi, naswona ha yini swi ri tano?
16 Ku vuriwa yini hi marito lama nga eka Marka 13:24 leyi nge: “Eminkarhini yoleyo, endzhaku ka nhlomulo wolowo, dyambu ri ta hundzuka ntima, ni n’weti a wu nga ha voningi”? Laha, marito “yoleyo” na “wolowo” hamambirhi ma huma eka rito ra Xigriki leri nge e·keiʹnos, risivi-komba leri kombetelaka eka xilo lexi nga ekule hi nkarhi. E·keiʹnos ri nga ha tirhisiwa ku kombisa nchumu lowu hundzeke khale (kumbe lowu vuriweke eku sunguleni), kumbe nchumu lowu nga ta endleka endzhaku ka nkarhi wo leha. (Matewu 3:1; 7:22; 10:19; 24:38; Marka 13:11, 17, 32; 14:25; Luka 10:12; 2 Vatesalonika 1:10) Xisweswo, Marka 13:24 yi vulavula hi “nhlomulo wolowo,” hayi nhlomulo lowu vangiweke hi Varhoma, kambe xiendlo xa matimba xa Yehovha eku heleni ka mafambiselo ya namuntlha ya swilo.
17, 18. Nhlavutelo yi nyikela ku twisisa kwihi malunghana ni ndlela leyi nhlomulo lowukulu wu nga ta sungula ha yona?
17 Tindzima 17 ku ya ka 19 ta Nhlavutelo ti pfumelelana ti tlhela ti tiyisa matwisiselo lawa ma lulamisiweke malunghana na Matewu 24:29-31, Marka 13:24-27, na Luka 21:25-28. Hi ndlela yihi? Tievhangeli leti ti komba leswaku nhlomulo lowu lowukulu a wu nge sunguli wu vuya wu hela hi nkarhi wun’we. Endzhaku ka loko wu sungurile, vanhu van’wana lava nga yingisiki va ta va va ha hanya leswaku va vona “xikombiso xa N’wana-wa-Munhu” ni ku endla swin’wana—ku nga ku rila, naswona hi laha ku vuriweke ha kona eka Luka 21:26, “va ta titivala hi ku chava ni ku ehleketa leswi nga ta humelela la misaveni.” Ku chava koloko lokukulu ku ta vangiwa hi ku vona ka vona “xikombiso” xa leswaku ndzoviso wa vona wu tshinele.
18 Rungula ra Nhlavutelo ri komba leswaku nhlomulo lowukulu lowu taka wu ta sungula loko “timhondzo” leti hlomeke ta “xivandzana” xa matiko hinkwawo ti hundzulukela “muoswi lonkulu,” Babilona Lonkulu.d (Nhlavutelo 17:1, 10-16) Kambe vanhu vo tala va ta sala, hikuva tihosi, van’wamabindzu, valawuri va swikepe ni van’wana va rila loko vukhongeri bya mavunwa byi herisiwa. Swi le rivaleni leswaku vo tala va ta swi vona leswaku se ku ta landzela vona eku avanyisiweni.—Nhlavutelo 18:9-19.
I Yini Lexi Nga Ta Ta Ke?
19. Hi nga rindzela yini loko ku sungula nhlomulo lowukulu?
19 Tindzimana ta Tievhangeli eka Matewu, Marka na Luka kun’we na Nhlavutelo tindzima 17-19 ti paluxa leswi swi nga ta endleka ku nga ri khale. Hi nkarhi wa Xikwembu lowu vekiweke, nhlomulo lowukulu wu ta sungula hi ku hlaseriwa ka mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa (Babilona Lonkulu). Nhlaselo lowu wu ta va wukulu swinene ehenhla ka Vujagana, lebyi fanaka na Yerusalema la nga tshembekangiki. ‘Kan’we-kan’we endzhaku’ ka xiyimo lexi xa nhlomulo, “masingita ma ta va kona edyambyini, ni le n’wetini, ni le tinyeletini. Laha misaveni, matiko ma ta hela ntamu [hi mpimo lowu nga si vaka kona].”—Matewu 24:29; Luka 21:25.
20. I masingita wahi ya le tilweni lawa hi nga ma rindzelaka enkarhini lowu taka?
20 Xana dyambu ri ta ‘endla ntima, ni n’weti wu nga humesi ku vonakala, tinyeleti ti wa hi le tilweni ni matimba ya le tilweni ma tsekatseka’ hi mukhuva wihi? Handle ko kanakana, exiyengeni xo sungula xa nhlomulo lowukulu, mavoni yo tala—vafundhisi lava tlakukeke va vukhongeri—va ta va va paluxiwile kutani va herisiwa hi “timhondzo ta khume” leti hlamuseriwaka eka Nhlavutelo 17:16. A swi kanakanisi leswaku mimfumo ya politiki na yona yi ta va yi tsekatsekisiwile. Xana swiendlakalo leswi chavisaka swi ta va swi ri kona ni le matilweni ya xiviri? Kumbexana swi ta va kona, naswona swi ta chavisa ngopfu ku tlula leswi hlamuseriweke hi Josephus leswi endlekeke loko mafambiselo ya Vayuda ma ri kusuhi ni ku hela. Ha swi tiva leswaku le ndzhaku swinene, Xikwembu xi kombise matimba ya xona yo endla swilo swo tano swa khombo, naswona xi nga tlhela xi swi endla.—Eksoda 10:21-23; Yoxuwa 10:12-14; Vaavanyisi 5:20; Luka 23:44, 45.
21. “Xikombiso” xa nkarhi lowu taka xi ta humelela njhani?
21 Emhakeni leyi vatsari va Tievhangeli ha vanharhu ka vona va tirhisa rito toʹte (kutani) tanihi masungulo yo hlamusela xiendlakalo lexi tlhandlamaka. ‘Kutani xikombiso xa N’wana-wa-munhu xi ta va kona etilweni.’ (Matewu 24:30; Marka 13:26; Luka 21:27) Ku sukela eka Nyimpi yo Sungula ya Misava, vadyondzisiwa va Yesu va ntiyiso va twisise xikombiso lexi hlanganeke xa vukona byakwe lebyi nga vonakiki, kasi vanhu vo tala a va xi twisisanga. Kambe Matewu 24:30 yi kombetela eka “xikombiso” xin’wana lexi nga ta humelela enkarhini lowu taka, lexiya xa “N’wana-wa-Munhu,” naswona matiko hinkwawo ma ta boheka ku xi vona. Loko Yesu a ta hi mapapa a nga vonaki, vanhu lava kanetaka emisaveni hinkwayo va ta fanela ku vona ‘ku ta’ koloko (hi Xigriki, er·khoʹme·non) hikwalaho ka ku kombisiwa lokukulu ngopfu ka matimba yakwe ya vuhosi.—Nhlavutelo 1:7.
22. Byi ta va byihi vuyelo bya ku vona “xikombiso” xa Matewu 24:30?
22 Matewu 24:30 nakambe yi tirhisa toʹte ku kombisa leswi landzelaka. Kutani matiko, hi ku vona vuyelo bya xiyimo xa wona, ma ta tiba xifuva, ma ba nkosi, kumbexana hi ku xiya leswaku ndzoviso wa wona wu kusuhi. Malandza ya Xikwembu ma ta va ni xiyimo lexi hambaneke hakunene, hikuva hi ta kota ku ololoxa tinhloko ta hina, hi ku tiva leswaku nkutsulo wu kusuhi! (Luka 21:28) Nhlavutelo 19:1-6 na yona yi kombisa vagandzeri va ntiyiso etilweni ni le misaveni va tsakela ku lovisiwa ka muoswi lonkulu.
23. (a) Yesu u ta teka goza rihi malunghana ni vahlawuriwa? (b) Ku nga vuriwa yini malunghana ni ku yisiwa ka masalela etilweni?
23 Vuprofeta bya Yesu, eka Marka 13:27 byi ya emahlweni byi ku: “Kutani [toʹte] ú ta rhuma tintsumi ta yena ku ta hlengeleta vahlawuriwa va yena; va ta huma ematlhelweni ya mune ya misava, ku sukela emakun’wini ya yona ku yisa emakun’wini ya tilo.” Laha Yesu u vulavula hi masalela ya “vahlawuriwa” va 144 000 lava ha hanyaka emisaveni. Loko ka ha sungula makumu ya mafambiselo ya swilo, vadyondzisiwa lava va totiweke va Yesu va hlanganisiwile va va ehansi ka vulawuri bya Xikwembu. Hambi swi ri tano, hi ku ya hi ntlhandlamano lowu tirhisiweke, Marka 13:27 na Matewu 24:31 ti hlamusela leswi engetelekeke. “Hi mpfumawulo lowukulu wa mhalamhala,” “vahlawuriwa” lava saleke va ta hlengeletiwa emisaveni hinkwayo. Va ta hlengeletisiwa ku yini? Handle ko kanakana, va ta ‘funghiwa’ ivi Yehovha a va endla xiphemu xa ‘lava vitaniweke, ni lava hlawuriweke, ni lava tshembekaka.’ Naswona hi nkarhi lowu Xikwembu xi wu vekeke, va ta hlengeleteriwa etilweni leswaku va va tihosi ni vaprista.e Leswi swi ta tsakisa vona ni vanghana va vona vo tshembeka, “ntshungu lowukulu,” lowu nga ta funghiwa tanihi lowu ‘poneke nhlomulo lowukulu,’ leswaku wu kuma mikateko emisaveni ya paradeyisi.—Matewu 24:22; Nhlavutelo 7:3, 4, 9-17; 17:14; 20:6; Ezekiyele 9:4, 6.
24. Matewu 24:29-31 yi paluxa ntlhandlamano wihi wa swiendlakalo leswi taka?
24 Loko vaapostola va te, “Hi byele . . . ,” nhlamulo ya Yesu yi hlanganise ni leswi a va nga swi twisisi. Kambe, enkarhini wa vona, a va tsakile hi ku vona ku hetiseka kun’wana ka vuprofeta byakwe. Nkambisiso wa hina eka nhlamulo ya Yesu wu kombise xiphemu xa vuprofeta byakwe lebyi nga ta hetiseka ku nga ri khale. (Matewu 24:29-31; Marka 13:24-27; Luka 21:25-28) Ana se ha swi vona leswaku ku kutsuriwa ka hina ka tshinela. Hi nga langutela ku sungula ka nhlomulo lowukulu, kutani ku landzela xikombiso xa N’wana wa munhu, kutani ku landzela ku hlengeletiwa ka vahlawuriwa hi Xikwembu. Eku heteleleni, Nhenha ni Hosi ya hina, Yesu la vekiweke xiluvelweni, u ta ‘ya eku hluleni ka yena’ tanihi Muavanyisi wa Yehovha eArmagedoni. (Nhlavutelo 6:2) Siku rero ra Yehovha, loko a tirihisela, ri ta ta tanihi ku chaputa lokukulu ka ku hela ka mafambiselo ya swilo lama kombiseke siku ra Hosi Yesu ku sukela hi 1914 ku ya emahlweni.
25. Hi nga hlanganyela njhani eku hetisekeni ka nkarhi lowu taka ka Luka 21:28?
25 Onge u nga hambeta u vuyeriwa hi dyondzo ya Xikwembu, leswaku u angula eku hetisekeni ka nkarhi lowu taka ka marito ya Yesu lama nge: “Loko swilo sweswo swi sungula ku humelela, ololokani, mi languta henhla, hikuva ku kutsuriwa ka n’wina ku kusuhi.” (Luka 21:28) Mawaku vumundzuku lebyinene swonghasi bya vahlawuriwa ni ntshungu lowukulu loko Yehovha a ya emahlweni a hlawulekisa vito rakwe lero kwetsima!
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Timbhoni ta Yehovha ti nga swi tsakela ku ku nyika vumbhoni bya leswi, ti ku komba ndlela leyi swiendlakalo leswi xiyekaka swa siku ra hina swi hetisisaka vuprofeta bya Bibele ha yona.
b Rungula leri engetelekeke ri humelele eka matluka 296-323 ya buku leyi nge God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached, leyi humesiweke hi 1973 hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., ni le ka Xihondzo xo Rindza xa March 1, 1983, matluka 13-19.
c Josephus u tsala leswi landzelaka hi leswi humeleleke exikarhi ka nxungeto wo sungula wa Varhoma ehenhla ka Yerusalema (hi 66 C.E.) ni ku lovisiwa ka yena: “Ni vusiku ku ve ni bubutsa leri chavisaka; ku ta xidzedze, mpfula yi na hi matimba, rihati ri hatima ri nga yimi, ku dzindza ka tilo a ku tsema ni nhlana, misava yi tsekatseke hi mpfumawulo lowu pfalaka ni tindleve. Khombo erixakeni ra vanhu ri kombisiwe kahle hi ku wa loku ka swilo hinkwaswo, naswona ku hava loyi a nga kanakana leswaku swilo leswi a swi kombisa leswaku khombo leri nga si vaka kona a ri ri endleleni.”
d Leswi Yesu a vulavuleke ha swona tanihi “nhlomulo lowukulu” na “nhlomulo” leswi a swi ta humelela eku sunguleni a ku ri ku lovisiwa ka mafambiselo ya Vayuda. Kambe eka tindzimana leti tirhaka esikwini ra hina ntsena, u tirhise xirhangi “the,” a ku “nhlomulo [“the tribulation”].” (Matewu 24:21, 29, NW; Marka 13:19, 24, NW) Nhlavutelo 7:14 (NW) yi vula leswaku xiendlakalo lexi xa nkarhi lowu taka i “nhlomulo lowukulu” leswi hi ku kongoma swi vulaka “nhlomulo lowukulu [“the tribulation the great”].”
e Vona “Swivutiso Swa Vahlayi” eka Xihondzo xo Rindza xa August 15, 1990.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Timhaka ta Yuwele 2:28-31 na 3:15 ti hetiseke njhani eka lembe xidzana ro sungula?
◻ Matewu 24:29 yi vulavula hi nhlomulo wihi, naswona ha yini hi fikelela makumu wolawo?
◻ Matewu 24:29 yi kombetela eka masingita wahi ya le tilweni, naswona leswi swi nga endlekisa ku yini endzhakunyana ka nhlomulo?
◻ Luka 21:26, 28 yi ta hetisekisa ku yini enkarhini lowu taka?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]
Ndhawu ya tempele
[Xihlovo Xa Kona]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.