I Yini Lexi Ku Susumetelaka Ku Tirhela Xikwembu?

“Rhandza Hosi Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako, ni matimba ya wena hinkwawo.”—MARKA 12:30.

1, 2. I swilo swihi leswi nyanyulaka leswi hetisisiwaka malunghana ni ntirho wo chumayela?

NKOKA wa movha a wu le ka xivumbeko xa wona ntsena. Muhlovo wa wona wu nga ha antswisa ku languteka ka wona, naswona ku saseka ka wona ku nga ha koka loyi a tsakelaka ku wu xava; kambe xa nkoka ngopfu i swilo leswi nga voniwiki hi ku olova—njhini leyi fambisaka movha, swin’we ni switirho leswin’wana hinkwaswo leswi wu lawulaka.

² Swi fana ni ntirho lowu Mukreste a wu endlelaka Xikwembu. Timbhoni ta Yehovha ti taleriwe hi mintirho ya Xikwembu. Lembe na lembe, tiawara leti tlulaka gidi ra timiliyoni ti tirhisiwa eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Ku tlula kwalaho, ku fambisiwa timiliyoni ta tidyondzo ta Bibele, naswona nhlayo ya lava khuvuriwaka i madzana ya magidi. Loko u ri muhuweleri wa mahungu lamanene, u hlanganyerile—hambi loko u nga katsekanga ngopfu—eka tinhlayo leti, leti nyanyulaka. Naswona u nga tiyiseka leswaku “Xikwembu a xi na mona, xi nga ka xi nga rivali ntirho wa n’wina ni rirhandzu leri mi ri kombiseke hi vito ra xona.”—Vaheveru 6:10.

3. Handle ka mintirho i yini lexi faneleke xi va xa nkoka swinene eka Vakreste, naswona ha yini?

³ Hambi swi ri tano, nkoka wa ntiyiso wa ntirho wa hina—hi hlanganile kumbe ha un’we-un’we—a wu pimiwi hi tinhlayo ntsena. Hi laha Samuwele a byeriweke ha kona, “v̌anhu v̌a languta ngohe, kambe Yehova o languta mbilu.” (1 Samuwele 16:7) Ina, leswi hi nga xiswona endzeni hi swona swa nkoka eka Xikwembu. Hakunene, mintirho i ya nkoka. Mintirho ya ku tinyiketela eka Xikwembu yi sasekisa dyondzo ya Yehovha ni ku kokela lava va nga ha vaka vadyondzisiwa. (Matewu 5:14-16; Tito 2:10; 2 Petro 3:11) Kambe, mintirho ya hina a yi paluxi swilo hinkwaswo. Yesu la pfuxiweke a a ri na xivangelo xo khumbeka malunghana ni vandlha ra le Efesa—ku nga khathariseki rhekhodo ya vona ya mintirho leyinene. U te eka vona: “Ndzi tiva mintirho ya wena. Hambiswiritano ku ni lexi u ndzi vilerisaka ha xona: Hileswaku u tshikile rirhandzu leri a wu ri na rona eku sunguleni.”—Nhlavutelo 2:1-4.

4. (a) Xana ntirho wa hina eka Xikwembu wu nga hundzuka ntirho wo hetisa nawu hi ndlela yihi? (b) Ha yini ku ri ni xilaveko xa ku tikambela?

⁴ Khombo ri kona. Endzhaku ka nkarhi wo leha, ntirho wa hina lowu hi wu endlelaka Xikwembu wu nga fana ni ntirho wo hetisa nawu. Wansati un’wana wa Mukreste u hlamusele hi ndlela leyi: “A ndzi ya entirhweni wa nsimu, ndzi ya eminhlanganweni, ndzi dyondza, ndzi khongela—kambe a ndzo endlela nawu, swi nga humi embilwini.” Kavula, malandza ya Xikwembu ma fanele ku bumabumeriwa loko ma tinyiketa hambi ma titwa onge ma ‘tikeriwa’ kumbe ku ‘hela matimba.’ (2 Vakorinto 4:9; 7:6) Hambi swi ri tano, loko vutomi bya hina bya Vukreste byi yime ndhawu yin’we, hi fanele ku kambela njhini, hi ndlela yo fanekisela. Hambi wu ri movha leswaku wu tshama wu hanye kahle wu lava ku lunghisiwa nkarhi na nkarhi; hi ku fanana, Vakreste hinkwavo va fanele ku tikambela nkarhi na nkarhi. (2 Vakorinto 13:5) Van’wana va nga vona mintirho ya hina, kambe a va nge swi tivi leswi hi susumetaka. Hikwalaho, un’wana ni un’wana wa hina, u fanele ku tivutisa xivutiso lexi: ‘I yini lexi ndzi susumetelaka ku tirhela Xikwembu?’

Swihinga Swa Nsusumeto Lowunene

5. I nawu wihi lowu Yesu a nga te i wo sungula?

⁵ Loko a vutisiwe nawu wo sungula lowu a wu nyikiwe Israyele, Yesu u tshahe nawu lowu kombisaka nsusumeto wa le ndzeni, hayi xivumbeko xa le handle: “Rhandza Hosi Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako, ni matimba ya wena hinkwawo.” (Marka 12:28-30) Xisweswo Yesu u kombise lexi xi faneleke ku hi susumeta entirhweni wa Xikwembu—rirhandzu.

6, 7. (a) Xana Sathana u hlasele ndyangu hi mano hi ndlela yihi, naswona ha yini? (2 Vakorinto 2:11) (b) Xana ku kurisiwa ka munhu ku nga ri khumba njhani langutelo rakwe malunghana ni vulawuri bya Xikwembu?

⁶ Sathana u lava ku kavanyeta vuswikoti bya hina byo hlakulela mfanelo ya nkoka ya rirhandzu. Leswaku a hetisisa leswi, ndlela yin’wana leyi a nga yi tirhisa i ku hlasela ndyangu. Ha yini? Hikuva hi kona laha nkucetelo wa hina lowu tshamaka wu ri kona malunghana ni rirhandzu wu sungulaka kona. Sathana u wu tiva kahle nsinya wa nawu wa le Bibeleni wa leswaku leswi dyondziwaka evuhlangini swi nga va swa nkoka loko munhu a ri lonkulu. (Swivuriso 22:6) U ringeta ku soholota dyondzo ya hina ya rirhandzu hi mano ka ha ri eku sunguleni. Tanihi “xikwembu xa misava leyi,” Sathana u vona kungu ra yena ri tirha kahle loko vo tala va kulela emakaya lawa ma nga riki xichavelo xa rirhandzu kambe ma ri swivandla swa tinyimpi ta maxangu, vukari ni nhlambha.—2 Vakorinto 4:4; Vaefesa 4:31, 32; 6:4, nhlamuselo ya le hansi eka NW; Vakolosa 3:21.

⁷ Buku leyi nge Ku Endla Vutomi Bya Ndyangu Wa Wena Byi Tsakisa yi vula leswaku ndlela leyi tatana a tirhisaka xiphemu xakwe tanihi mutswari endzhaku ka nkarhi “yi nga va ni nkucetelo lowukulu elangutelweni ra vana vakwe malunghana ni vulawuri, bya vanhu ni bya Xikwembu.”a Wanuna un’wana wa Mukreste loyi a kurisiweke ku vava hi tata wakwe wa tihanyi wa pfumela: “Eka mina, ku yingisa Yehovha swa olova; ku n’wi rhandza swa nonon’hwa swinene.” Kavula, ku yingisa i swa nkoka, hikuva emahlweni ka Xikwembu “ku yingisa ku tlula maganḍelo.” (1 Samuwele 15:22) Kambe i yini lexi nga ta hi pfuna ku endla leswi tlulaka ku yingisa ntsena ivi hi hlakulela ku rhandza Yehovha leswaku ku va nsusumeto wa matimba eku gandzeleni ka hina?

“Rirhandzu Ra Kriste Ra Hi Fambisa”

8, 9. Xana gandzelo ra nkutsulo ra Yesu ri fanele ri ri pfuxa njhani rirhandzu ra hina hi Yehovha?

⁸ Nsusumeto lowukulu swinene wo hlakulela ku rhandza Yehovha hi mbilu hinkwayo i ku tlangela gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste. “Rirhandzu ra Xikwembu ri tikombile eka hina hi ndlela leyi: Hileswaku Xikwembu xi rhumile N’wana la nga un’we wa xona ku ta laha misaveni, leswaku hi ta kota ku hanya hikwalaho ka yena.” (1 Yohane 4:9) Loko hi xi twisisa ni ku xi tlangela, xiendlo lexi xa rirhandzu xi endla leswaku hi kombisa rirhandzu. “Hina hi ni rirhandzu hikuva ku rhangile [Yehovha a] hi rhandza.”—1 Yohane 4:19.

⁹ Hi ku swi rhandza Yesu u amukele xiavelo xakwe xo tirha tanihi Muponisi wa vanhu. “Hi nga tiva leswi rirhandzu ri nga swona loko hi tiva Kriste, loyi a nyiketeke vutomi bya yena hikwalaho ka hina.” (1 Yohane 3:16; Yohane 15:13) Rirhandzu ra Yesu ra ku tinyiketa ri fanele ku pfuxa ku tlangela eka hina. Hi xikombiso: A hi nge u ponisiwe u ri karhi u nwela ematini. Xana u nga ya ekaya, u tisula mati, kutani u rivala ha swona? Kavula a swi tano! U ta titwa u kolota munhu loyi a ku poniseke. Kahle-kahle, u kolota munhu yoloye vutomi bya wena. Xana a hi swona leswi hi swi kolotaka Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste? Handle ka nkutsulo, un’wana ni un’wana wa hina a ta nwela, hi ndlela yo fanekisela, exidyohweni ni rifu. Ematshan’weni ya sweswo, hikwalaho ka xiendlo lexikulu xa rirhandzu, hi langutele ku hanya hi laha ku nga heriki eparadeyisini emisaveni.—Varhoma 5:12, 18; 1 Petro 2:24.

10. (a) Xana hi nga endla nkutsulo wu va nchumu wa hina hi ndlela yihi? (b) Xana rirhandzu ra Kreste ri hi susumetela ku endla yini?

¹⁰ Anakanyisisa hi nkutsulo. Wu endle wu tirha eka wena hi wexe, hi laha Pawulo a endleke ha kona: “Sweswi, loko ndzi hanya emirini, ndzi hanya hi ku pfumela, ku nga ku pfumela eka N’wana wa Xikwembu loyi a ndzi rhandzeke, a va a tinyiketa hikwalaho ka mina.” (Vagalatiya 2:20) Ku anakanyisisa loko tano ku ta pfuxa nsusumeto lowu humaka embilwini, hikuva Pawulo u tsalele Vakorinto a ku: “Rirhandzu ra Kriste ra hi fambisa, hikuva . . . ú ferile vanhu hinkwavo leswaku lava hanyaka va nga ha tihanyeli, kambe va hanyela loyi a feke a tlhela a pfuxiwa eku feni hikwalaho ka vona.” (2 Vakorinto 5:14, 15) The Jerusalem Bible yi vula leswaku rirhandzu ra Kreste ra “hi hlamarisa.” Loko hi anakanyisisa hi rirhandzu ra Kreste, ha susumeteleka, ha khumbeka swinene, hambi ku ri ku hlamarisiwa. Ri khumba timbilu ta hina ni ku hi susumetela ku teka goza. Vuhundzuluxeri bya J. B. Phillips byi swi veka hi ndlela leyi, “xihlovo xa mintirho ya hina i rirhandzu ra Kreste.” Muxaka wun’wana wa nsusumeto a wu nge humesi mihandzu leyinene eka hina, hi laha swi kombisiweke ha kona hi xikombiso xa Vafarisi.

“Mi Chava Comela Xa Vafarisi”

11. Hlamusela langutelo ra Vafarisi malunghana ni mintirho ya vukhongeri.

¹¹ Vafarisi a va byi tirhisanga vutomi bya vona eku gandzeleni ka Xikwembu. Ematshan’wini ya ku kandziyisa rirhandzu ra Xikwembu, va kandziyise mintirho tanihi mpimanyeto wa moya. Ku hisekela ka vona nawu ku va endle va languteka va lulamile ehandle, kambe endzeni a va “tele marhambu ya vafi ni hinkwaswo leswa thyaka.”—Matewu 23:27.

12. Endzhaku ka loko Yesu a horise munhu, xana Vafarisi va tikombe va ri vanhu lava nonon’hwisaka timbilu hi ndlela yihi?

¹² Eka xiendlakalo xin’wana hi ntwela-vusiwana Yesu u hanyise munhu loyi a khwanyane voko. Mawaku ndlela leyi munhu loyi wa nhlokonho a faneleke a tsake ha yona loko a hanyisiwa hi xihatla eka vuvabyi lebyi handle ko kanakana byi vangeke ku karhateka enyameni ni le mintlhavekweni! Kambe, Vafarisi a va swi tsakelanga. Ematshan’weni ya sweswo, va endle mhaka leyitsongo yi va leyikulu—ya leswaku Yesu u hanyise munhu hi Savata. Hi ku ehleketisisa hi ku hlamusela ka vona Nawu hi vuxokoxoko, Vafarisi a va wu xiyanga mongo wa Nawu. A swi hlamarisi leswi Yesu “a vavisekile hi ku nonon’hwa ka timbilu ta vona”! (Marka 3:1-5) Ku tlula kwalaho, u tsundzuxe vadyondzisiwa va yena a ku: “Tlharihani, mi chava comela xa Vafarisi ni xa Vasaduki.” (Matewu 16:6) Swiendlo ni mavonelo ya vona swi paluxiwile eBibeleni leswaku hi pfuneka.

13. Xana hi kuma dyondzo yihi eka xikombiso xa Vafarisi?

¹³ Xikombiso xa Vafarisi xi hi dyondzisa leswaku hi fanele ku va ni langutelo lero olova ra mintirho. Hakunene, mintirho i ya nkoka, hikuva “ku pfumela . . . loku nga hava mintirho ku file.” (Yakobo 2:26) Hambi swi ri tano, vanhu lava nga hetisekangiki va ni mboyamelo wo avanyisa van’wana hi leswi va swi endlaka ematshan’weni ya leswi va nga xiswona. Minkarhi yin’wana, hi nga tiavanyisa hi ndlela yoleyo. Hi nga ha tikarhata hi maendlelo ya swilo, onge hi loko ma ri xikombiso lexikulu xa vumoya bya hina. Hi nga rivala nkoka wa ku kambisisa nsusumeto wa hina. (Ringanisa 2 Vakorinto 5:12.) Hi nga ha va vanhu lava hisekelaka nawu lava ‘ungulaka nsuna kambe hi mita kamela,’ hi yingisa nawu lowu tsariweke kambe hi nga wu tirhisi.—Matewu 23:24.

14. Xana Vafarisi a va fana ni ndzheko ni nkambana lowu nga basangiki hi ndlela yihi?

¹⁴ Leswi Vafarisi a va nga swi twisisi hi leswaku loko munhu a rhandza Yehovha hakunene, mintirho ya ku tinyiketela eka Xikwembu yi ta vonaka. Vumoya byi huma endzeni byi ya ehandle. Yesu u sole Vafarisi hi matimba hikwalaho ka miehleketo ya vona leyi hoxeke emhakeni leyi, a ku: “Mi ni khombo n’wina vatsari ni Vafarisi, hikuva mi vakanganyisi: Mi hlantswa ndzheko ni nkambana ehandle, kasi endzeni ku tele makwanga ni ku tsandzeka ku tikhoma. We Mufarisi wo-fe-mahlo, rhanga u hlantswa ndzheko endzeni wu basa, hikona wu nga ta hlantsweka wu basa ni le handle.”—Matewu 23:25, 26.

15. Nyika swikombiso leswi kombisaka leswaku Yesu u languta leswi nga voniwiki hi mahlo.

¹⁵ Ku languteka ka ndzheko ehandle, nkambana hambi ku ri muako a ku kombisi swilo hinkwaswo. Vadyondzisiwa va Yesu va hlamarisiwe hi ku xonga ka tempele ya Yerusalema, leyi Yesu a yi vuleke “bako ra makhamba” hikwalaho ka leswi a swi humelela endzeni. (Marka 11:17; 13:1) Leswi vuriweke malunghana ni tempele swi tano ni le ka timiliyoni ta lava tivulaka Vakreste, hi laha rhekhodo ya Vujagana yi kombisaka ha kona. Yesu u vule leswaku u ta avanyisa lava endlaka “mahlori layo tala” hi vito ra yena tanihi “lava endlaka leswo homboloka.” (Matewu 7:22, 23) Hi ku hambana lokukulu, u vule leswi malunghana ni noni leyi humeseke swimalana etempeleni: “Noni leyi ya xisiwana yi humesile ku tlula hinkwavo lava nga hoxa mali exibyeni xa nhlengo . . . ú humesile hinkwaswo leswi a a ri na swona evusiwaneni bya yena, swi nga hinkwaswo leswi a a ta tihanyisa ha swona.” (Marka 12:41-44) Xana i ku avanyisa loku nga fanelangiki ke? Nikatsongo. Eswiyin’weni leswi haswimbirhi, Yesu u kombise langutelo ra Yehovha. (Yohane 8:16) U vone lexi susumetelaka mintirho kutani a avanyisa hi ku ya hi swona.

‘Un’wana Ni Un’wana Hi Ku Ringana Matimba Ya Yena’

16. Ha yini nkarhi na nkarhi hi nga fanelanga ku ringanisa ntirho wa hina ni wa Mukreste un’wana?

¹⁶ Loko swikongomelo swa hina swi ri leswinene, ku hava xivangelo xo tiringanisa ni van’wana nkarhi na nkarhi. Hi xikombiso, a swi pfuni nchumu ku lwela ku heta nkarhi wo ringana ni lowu Mukreste un’wana a wu hetaka evutirhelini kumbe ku lava ku ringana na yena. Yesu u te hi fanele ku rhandza Yehovha hi mbilu, mianakanyo, moya-xiviri ni matimba ya hina hinkwawo—ku nga ri munhu un’wana. Matimba, ntamu ni swiyimo swa un’wana swa hambana. Loko xiyimo xa wena xi ku pfumelela, rirhandzu ri ta ku susumetela ku tirhisa nkarhi wo tala evutirhelini—hambi ku ri ku va mutirheli wa phayona ra nkarhi hinkwawo. Hambi swi ri tano, loko u karhatiwa hi mavabyi, u nga heta nkarhi lowutsongo evutirhelini ku tlula lowu u navelaka ku wu heta. U nga heli mbilu. Ku tshembeka eka Xikwembu a ku pimiwi hi tiawara. Loko u ri ni nsusumeto lowunene, u ta va ni xivangelo xa ku tsaka. Pawulo u tsarile: “Un’wana ni un’wana a a kambisise ntirho wa yena, ku ri kona laha a nga kotaka ku tidzunisa hi swa yena, ku nga ri hi swa un’wana.”—Vagalatiya 6:4.

17. Hi marito ya wena, hlamusela xikombiso xa titalenta hi ku komisa.

¹⁷ Xiya xikombiso xa Yesu xa titalenta, hi laha xi rhekhodiweke ha kona eka Matewu 25:14-30. Wanuna loyi a ri ekusuhi ni ku teka riendzo u vitane malandza ya yena a ma nyika rifuwo ra yena. “A nyika un’wana titalenta ta ntlhanu, un’wana titalenta timbirhi, un’wana talenta yin’we; un’wana ni un’wana a nyikiwa hi ku ringana matimba ya yena.” Loko n’wini a vuya ku ta kambela malandza ya yena, xana u kume yini? Nandza loyi a nyikiwile titalenta ta ntlhanu u bindzule tin’wana ta ntlhanu. Hi ku fanana, nandza loyi a nyikiwile titalenta timbirhi u bindzule tin’wana timbirhi. Nandza loyi a nyikiwile talenta yin’we u yi celele ehansi a nga endli nchumu ku andzisa rifuwo ra n’wini wa yena. Xana n’wini wa vona u xi tamerise ku yini xiyimo lexi?

18, 19. (a) Ha yini n’wini a nga ringanisanga nandza loyi a humeseke titalenta timbirhi ni nandza loyi a humeseke ta ntlhanu? (b) Xana xikombiso xa titalenta xi hi dyondzisa yini malunghana ni ku bumabumela ni ku ringanisa? (c) Ha yini nandza wa vunharhu a avanyisiwe hi ndlela yo vava?

¹⁸ Xo sungula, a hi xiyeni malandza lama nyikiweke titalenta ta ntlhanu na titalenta timbirhi hi ku landzelelana ka wona. Eka un’wana ni un’wana wa malandza lawa, n’wini u te: “Hiswona nandza lonene, la tshembekeke.” Xana a ta vurisa sweswo eka nandza loyi a ri ni titalenta ta ntlhanu loko a lo bindzula timbirhi ntsena? A nga ta swi vula! Hi hala tlhelo, eka nandza loyi a bindzuleke titalenta timbirhi a nga vulanga a ku: ‘Ha yini u nga bindzulanga ntlhanu? Vona, leswaku nandza-koloni u ndzi kumele to tarisa ku yini!’ E-e, n’wini la nga ni ntwela-vusiwana, loyi a fanekiselaka Yesu, a nga va ringanisanga. U va nyike titalenta ‘un’wana ni un’wana hi ku ringana matimba ya yena,’ naswona a nga langutelanga leswaku va bindzula swo tala ku tlula leswi un’wana ni un’wana a ta swi nyikela. Malandza hinkwawo ma kume xibumabumelo lexi fanaka, hikuva hinkwawo ma tirhele n’wini wa wona hi moya-xiviri hinkwawo. Hinkwerhu ka hina hi nga dyondza emhakeni leyi.

¹⁹ Kavula, nandza wa vunharhu a nga bumabumeriwanga. Entiyisweni, u cukumetiwile ehandle emunyameni. Hikwalaho ka leswi a nyikiweke talenta yin’we ntsena, a nga ta languteriwa ku humesa to tala ku fana ni nandza loyi a ri ni titalenta ta ntlhanu. Hambi swi ri tano, yena a nga ringetanga! Ku avanyisiwa ka yena loko vava ku vangiwe hikwalaho ka langutelo ra mbilu ra ‘lunya ni ku loloha,’ leswi kombiseke leswaku a nga n’wi rhandzi n’wini wa yena.

20. Xana Yehovha u swi languta njhani swipimelo swa hina?

²⁰ Yehovha u langutela un’wana ni un’wana wa hina leswaku a n’wi rhandza hi matimba ya yena hinkwawo, kambe mawaku ndlela leyi swi tsakisaka mbilu ha yona ku tiva leswaku “wa tiv̌a leŝi hi endliweke ha šona, wa ṭunḍuka leŝaku hi nṭhuri ntsena”! (Pisalema 103:14) Swivuriso 21:2 yi vula leswaku “Yehova hi yena l’a pimaka timbilu”—ku nga ri tinhlayo. U twisisa swipimelo swihi na swihi leswi hi hlulaka, swi nga ha va swa timali, swa miri, swa mintlhaveko kumbe swin’wana. (Esaya 63:9) Hi nkarhi wu ri wun’we, u langutele leswaku hi tirhisa rifuwo ra hina swinene. Yehovha u hetisekile, kambe loko a tirhisana ni vagandzeri va yena lava nga hetisekangiki, a nga langutelanga ku hetiseka eka vona. A nga nonon’hwi eku hanyisaneni ka yena ni vanhu kumbe ku tikisa eka leswi a swi languteleke eka vona.

21. Loko ntirho wa hina eka Xikwembu wu susumetiwa hi rirhandzu, i vuyelo byihi lebyinene lebyi nga ta landzela?

²¹ Ku rhandza Yehovha hi timbilu ta hina hinkwato, moya-xiviri, mianakanyo ni matimba “swi tlula magandzelo h[i]nkwawo lama hisiwaka ni timhamba hinkwato.” (Marka 12:33) Loko hi susumetiwa hi rirhandzu, hi ta endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka entirhweni wa Xikwembu. Petro u tsale leswaku loko timfanelo ta Xikwembu, leti katsaka rirhandzu, ‘ti hi talele naswona ti andza, ti ta endla leswaku hi nga phyami kumbe ku pfumala mihandzu, kutani ti ta hi fikisa eku tiveni loku hetisekeke ka Hosi ya hina Yesu Kreste.’—2 Petro 1:8.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Mpfuxeto

◻ I yini lexi faneleke ku hi susumetela ku tirhela Xikwembu?

◻ Xana rirhandzu ra Kreste ri hi pfuna njhani ku tirhela Yehovha?

◻ I ku hiseka ka njhani loku Vafarisi a va ri na kona loku hi faneleke ku ku papalata?

◻ Ha yini ku nga ri vutlhari ku tshamela ku ringanisa ntirho wa hina ni wa Mukreste un’wana?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 16]

Vuswikoti, ntamu ni swiyimo swa vanhu swa hambana