U Nga Swi Hlula Swihinga Leswi!

XIHAHA-MPFHUKA lexikulu xi nga ha rhwala madzana ya vakhandziyi ni tithani ta nhundzu. Xana xihaha-mpfhuka lexo tano xi nga sukisa ku yini ehansi? Hi ku tirhisa moya lowu nga ni ntamu swinene.

Loko xihaha-mpfhuka xi tsutsuma endleleni ya xona ya le hansi, hi ku hatlisa moya wu nghena ehansi ka timpapa ta xona leti petsekeleke endzhaku. Leswi swi humesa matimba lama xi tlakusaka lama vuriwaka moya lowu nga ni ntamu swinene. Loko matimba lama eneleke ya kumekile, xihaha-mpfhuka xi nga hlula matimba ya nkoka-misava kutani xi haha. Kavula, xihaha-mpfhuka lexi rhwaleke ku tlula mpimo a xi nge kumi ntamu lowu eneleke swinene leswaku xi haha.

Na hina hi nga ha tikeriwa swinene. Malembe-xidzana lama hundzeke, Hosi Davhida u vule leswaku ‘swidyoho swa yena a swi fana ni ndzhwalo lowu n’wi tikelaka swinene.’ (Pisalema 38:4) Hi laha ku fanaka, Yesu Kreste u vulavule hi ku tikeriwa ni ku vilela hi swa vutomi. (Luka 21:34) Nakambe mianakanyo leyi hoxeke ni mintlhaveko swi nga hi tikela hi mpimo lowu swi nga vonakaka swi nonon’hwa ku kuma “ku vevukeriwa.” Xana u tikeriwa hi ndlela yoleyo? Kumbexana u tshama u langutana ni xihinga lexi ku sivelaka ku hambeta u endla nhluvuko wa moya? Loko swi ri tano, i yini lexi nga pfunaka?

Xana U Phirhekile?

Ku phirheka—nchumu lowu tolovelekeke lowu ku vileriwaka ha wona namuntlha—ku nga va xihingakanyo xa mianakanyo, hambi ku ri eka vanhu van’wana va Yehovha. Vantshwa ngopfu-ngopfu va ni mboyamelo wo tshika mintirho yin’wana tanihi leyi phirhaka. Xana minkarhi yin’wana u titwa hi ndlela yoleyo mayelana ni minhlangano ya Vukreste? Loko swi nga ri tano, xana u nga endla yini leswaku ku va kona ka wena eminhlanganweni ku va loku tsakisaka?

Ku hlanganyela hi xona xilotlelo. Pawulo u tsalele jaha Timotiya: “Titolovete ku va mukhongeri, hikuva hambiloko ku chuka-chukisa miri ku ri loku ku pfunaka hi matlhelo man’wana, vukhongeri byi pfuna hi matlhelo hinkwawo, naswona byi tshembisa vutomi bya nkarhi lowu, ni bya lowu taka.” (1 Timotiya 4:7, 8) Buku ya vutiolori yi nga va leyi phirhaka naswona yi languteka yi nga pfuni nchumu loko hi nga landzeleli hi ku kongoma vutiolori lebyi bumabumeriwaka. Minhlangano ya Vukreste yi endleriwe ku toloveta mianakanyo ya hina naswona yi ta endla tano loko hi yi lunghiselela hi tlhela hi hlanganyela. Ku hlanganyela loku ku ta endla minhlangano yi va leyi vuyerisaka swinene yi tlhela yi tsakisa.

Emhakeni leyi, wansati lontshwa wa Mukreste la vuriwaka Mara u te: “Loko ndzi nga lunghiseleli minhlangano, a yi ndzi tsakisi. Hambi swi ri tano, loko ndzi yi lunghiselele ka ha ri emahlweni, mbilu ni mianakanyo ya mina ya yi amukela swinene. Minhlangano yi va ni xikongomelo lexikulu, naswona ndzi lunghekele ku ya hlamula.”

Nakambe ku dyondza ku yingisela swi nga pfuna. Ku yingisela vuyimbeleri lebyinene i swinene naswona swi va leswi tsakisaka hi ku hatlisa. Kambe a hi ku titsakisa hinkwako loku endlekaka kan’we-kan’we. Hi kuma ntsako eka nongonoko wa nhlangano ntsena loko hi yingisa hi rixaladza eka leswi swi vuriwaka. Mukreste la vuriwaka Rachel wa hlamusela: “Loko xivulavuri xi nga hiseki, ndzi fanele ku nyikela nyingiso lowukulu. Nawu lowu ndzi kongomisaka hi leswaku, ‘loko nkulumo yi nga ri na nsusumeto lowukuku, ndzi fanele ku nyikela nyingiso lowukulu.’ . . . Ndzi nyikela nyingiso lowo hlawuleka ematsalweni, ndzi ringeta ku pfuneka hi xitalo eka wona hi laha swi nga kotekaka ha kona.” Hi fanele hi titshinya hi hexe, ku fana na Rachel, leswaku hi ta yingisela. Buku ya Swivuriso yi ri: “Ṅwana nga, yingisa v̌utlhari bya mina, u riyela tidyonḍo ta mina e ndlev̌e.”—Swivuriso 5:1.

Rungula rin’wana leri nyikeriwaka eminhlanganweni ri nga ha va leri phindha-phindhiwaka. Swi fanerile! Malandza hinkwawo ya Xikwembu ma lava switsundzuxo. Ku nga hetiseki ka vumunhu, mimboyamelo ya kona leyo biha ni mianakanyo leyi hoxeke swi lava mpfuno hinkwawo lowu nga kumekaka. Muapostola Petro ‘a a navela ku tsundzuxa vapfumeri-kulobye hi timhaka tin’wana, hambi leswi a va ti tiva ni ku va va tiyisela entiyisweni.’ (2 Petro 1:12) Yesu u tlhele a hlamusela leswaku “mutsari un’wana ni un’wana . . . ú fana ni n’wini wa yindlu la humesaka evukosini bya yena swilo leswintshwa ni leswa khale.” (Matewu 13:52) Xisweswo, loko minhlangano ya hina yi humesa tinhla leti tolovelekeke ta Matsalwa, kumbe ‘xuma xa khale,’ nkarhi hinkwawo ku ni ‘xuma lexintshwa’ lexi nga hi tsakisaka.

Loko u tiyimisele ku pfuneka swinene eminhlanganweni u ta khutazeka swinene hi tlhelo ra moya. Yesu u te: “Ku katekile swisiwana emoyeni [lava kombelaka hi tlhelo ra moya].” (Matewu 5:3, nhlamuselo ya le hansi eka NW) Langutelo ro tano eka swakudya leswinene swa moya leswi phameriwaka eminhlanganweni ri nga herisa ku phirheka.—Matewu 24:45-47.

Xana U Hetiwa Matimba Hi Xikombiso Lexo Biha?

Xana u tshame u khunguvanyisiwa hi mahanyelo ya un’wana evandlheni? Nkarhi wun’wana u nga va u tivutisile leswaku, ‘Ha yini makwerhu la hanyaka hi ndlela leyi a tama a ha ri exiyin’weni lexinene?’ Mianakanyo yo tano yi nga va tanihi xihingakanyo emiehleketweni, yi hi sivela ku vona nkoka wa vunghana lebyi tsakisaka lebyi hi nga na byona ni vanhu va Xikwembu.—Pisalema 133:1.

Kumbexana swirho swin’wana swa vandlha ra le Kolosa a swi ri ni xiphiqo lexi fanaka. Pawulo u va khongoterile: “Amukelanani, kutani loko un’wana a vilela hi un’wana, a va rivalelane.” (Vakolosa 3:13) Pawulo u xiye leswaku Vakreste van’wana va le Kolosa va nga ha va va nga tikhomanga kahle ivi swi endla leswaku van’wana va va ni xivangelo xo twala xo vilela. Kutani a hi fanelanga ku hlamala ku tlula mpimo loko un’wana wa vamakwerhu va xinuna kumbe va xisati a pfumala mfanelo yo karhi ya Vukreste. Yesu u nyikele ndzayo leyi twalaka eku lulamiseni ka timholovo letikulu. (Matewu 5:23, 24; 18:15-17) Kambe minkarhi yo tala, hi nga titoloveta ku tsana ka vapfumeri-kulorhi ni ku va rivalela. (1 Petro 4:8) Kahle-kahle, endlelo ro tano ri nga hi vuyerisa ni ku vuyerisa van’wana. Ha yini swi ri tano?

“Munhu wa v̌utlhari o hlwela ku kariha, ku twala ka yena i ku yingisela ku dyoheriwa,” ku vula Swivuriso 19:11. Mawaku ndlela leyi swi antswaka swinene ha yona ku rivalela ku tlula ku pfumelela vukarhi ni rivengo swi kula! Salvador, nkulu la tivekaka hi vumunhu byakwe, u te: “Loko makwerhu a nga ndzi khomi kahle kumbe a vula leswi nga tsakisiki, ndza tivutisa: ‘Xana ndzi nga n’wi pfuna njhani makwerhu? Xana ndzi nga papalata njhani ku lahlekeriwa hi xinghana xa risima na yena?’ Nkarhi na nkarhi ndzi titsundzuxa ndlela leyi swi olovaka ha yona ku vula swilo leswi hoxeke. Loko munhu a vulavula hi ndlela yo pfumala ku anakanya, ntlhantlho lowunene i ku va yena a mita leswi a nga swi vula kutani a sungula nakambe. Kambe sweswo a swi koteki, kutani ndzi teka ndlela leyin’wana yo antswa yo honisa marito wolawo. Ndzi swi languta swi vangiwa hi ku nga hetiseki ka nyama, ku tlula ku paluxa vumunhu bya xiviri bya makwerhu.”

U nga ha vona onge ku endla tano swi olova ngopfu ku tlula ku vula hi nomu. Kambe swo tala swi ya hi ndlela leyi hi lawulaka mianakanyo ya hina ha yona. “Hinkwaswo leswi tsakisaka, . . . tshamani mi ri karhi mi swi anakanya,” ku tsundzuxe Pawulo. (Vafilipiya 4:8) Xiga lexi nge “leswi tsakisaka” kahle-kahle xi vula “leswi susumetiwaka hi rirhandzu.” Yehovha u lava leswaku hi xiya leswinene evanhwini, loko hi tshama hi langutele sweswo swi ta endla leswaku hi kurisa rirhandzu ematshan’weni ya rivengo. Yena hi byakwe u hi nyika xikombiso lexikulu emhakeni leyi. Tanihi laha mupisalema a hi tsundzuxaka ha kona, “loko ngi u hlayisa ku ṭunḍuka ka ŝidyoho, Yehova, ku ta hanya mani, wee Hosi?”—Pisalema 103:12; 130:3.

I ntiyiso, minkarhi yin’wana mahanyelo ya makwerhu ya nga ha heta matimba, kambe vunyingi bya vagandzeri-kulorhi i swikombiso leswinene swa mahanyelo ya Vukreste. Loko hi tsundzuka leswi, ku fana na Davhida hi ta tsakela ku ‘dzunisa Yehovha hi rito leri tlakukeke, ni ku n’wi dzunisa exikarhi ka vanhu lava tala.’—Pisalema 109:30.

Xana Ku Va Mbhoni Swi Vonaka Swi Nonon’hwa?

Lexi vavisaka, hikwalaho ka xihinga xin’wana xa miehleketo, van’wana a va si sungula ku dzunisa Yehovha. Vavanuna van’wana lava nga riki Timbhoni ta Yehovha va yi wundla kahle mindyangu ya vona hambi ku ri ku seketela vasati va vona evutirhelini bya Vukreste. Va ni xinghana naswona va nga ha tsakela vandlha, kambe a va swi lavi ku va malandza ya Xikwembu lama tinyiketeleke. Xana i yini lexi va sivelaka?

Xihinga xin’wana xi nga ha vangiwa hi loko vavanuna lava va xiya leswaku vasati va vona va tshama va khomekile hi mintirho ya swa le tilweni kutani va vona onge ku va Mbhoni swa tika swinene. Nkarhi wun’wana va chava ku ya entirhweni wo chumayela hi yindlu ni yindlu. Hi ku ya hi langutelo ra vona, vutihlamuleri lebyi i byikulu lerova swi endla leswaku va nga yi voni mikateko leyi vaka kona. Ha yini ku ri ni xihingakanyo xa mianakanyo? Swichudeni swo tala swa Bibele swi dyondza swi tlhela swi tirhisa ntiyiso hakatsongo-tsongo. Kambe vavanuna lava nga pfumeriki hakanyingi va byi tiva kahle vutihlamuleri bya Vukreste va nga se susumeteleka ku byi amukela.

Manuel, loyi a ri eka xiyimo xo tano, wa hlamusela: “Ku ringana malembe ya khume ndzi fambe ni nsati wa mina etinhlengeletanweni ni le minhlanganweni. Ku vula ntiyiso, ndzi tsakele xinghana xa Timbhoni ku tlula lexiya xa vanhu va misava, naswona ndzi tsakela ku va pfuna hi laha ndzi nga kotaka ha kona. Ndzi tsakisiwe hi rirhandzu leri nga kona exikarhi ka vona. Kambe mhaka yo famba hi yindlu ni yindlu a ku ri xihinga lexikulu eka mina, naswona a ndzi chava leswaku vatirhi-kulorhi va ta ndzi hlekula.

“Nsati wa mina u ndzi lehisele mbilu naswona a nga ndzi sindzisanga ku dyondza Bibele. Yena ni vana va ‘chumayela’ ngopfu hi swikombiso swa vona leswinene. José, loyi a nga nkulu evandlheni, a ndzi tsakela hi ndlela yo hlawuleka. Eku heteleleni ndzi anakanye leswaku a xi ri xikhutazo xakwe lexi ndzi endleke ndzi dyondza hi matimba. Endzhaku ko khuvuriwa, ndzi swi vonile leswaku xihinga a xi ri emianakanyweni ya mina ntsena. Loko ndzi ta va ndzi bohe ku tirhela Yehovha, ndzi kume mpfuno wakwe wo hlula ku chava ka mina.”

Xana vavasati ni vakulu va Vakreste va nga va pfuna njhani vavanuna vo fana na Manuel leswaku va hlula xihinga xa vona xa mianakanyo? Dyondzo ya Bibele yi nga aka ku tlangela ni ku navela ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Hakunene, vutivi lebyinene bya Matsalwa i xisekelo xo kombisa ripfumelo ni ku va ni ntshembo wa leswa ha taka.—Varhoma 15:13.

I yini lexi nga khutazaka vavanuna vo tano ku amukela dyondzo ya Bibele? Hakanyingi xinghana ni makwerhu loyi a twisisaka evandlheni swi nga va pfuna ku endla xiboho. Nkarhi wun’wana nkulu kumbe makwerhu un’wana la nga ni ntokoto a nga lava ku tiva nuna wa kona. Loko xikan’we-kan’we vunghana lebyinene byi sunguriwile, a nga lava ntsena munhu loyi a nga ta n’wi fambisela dyondzo. (1 Vakorinto 9:19-23) Hi nkarhi lowu fanaka, wansati wa Mukreste la tlhariheke a nga avela nuna wakwe la nga pfumeriki swakudya swa moya, a ri karhi a tsundzuka leswaku a nga fanelanga ku swi amukela hi ku sindzisiwa.—Swivuriso 19:14.

Tanihi leswi Manuel a dyondzeke hi ntokoto, loko munhu a kuma matimba hi tlhelo ra moya, swihinga leswi fanaka ni tintshava swi hundzuka leswitsongo. Yehovha u va nyika matimba lava rhandzaka ku n’wi tirhela. (Esaya 40:29-31) Hi matimba ya Xikwembu ni nseketelo wa Timbhoni leti vupfeke, xihinga xa mianakanyo xa nuna la nga pfumeriki xi nga ha susiwa. Xisweswo ntirho wa yindlu ni yindlu wu nga ka wu nga heti matimba naswona vatirhi-kulobye a nge he va chavi, loko ntirho wa moya-xiviri hinkwawo wu va lowu tsakisaka swinene.—Esaya 51:12; Varhoma 10:10.

Ku Hlayisa Nhluvuko Lowu Yaka eMahlweni

Swa koteka ku hlula swihinga swo tanihi leswinharhu leswi se hi vulavuleke ha swona. Loko xihaha-mpfhuka xi suka, matimba lamakulu hi ntolovelo ma laveka ku suka enjhinini naswona swi lava nyingiso lowukulu wa ntlawa wa vahahisi. Hi nkarhi lowu xi sukaka ha wona, tinjhini ta xona ti dya mafurha yo tala ku tlula loko xi ri emoyeni. Hi laha ku fanaka, ku hlula mianakanyo leyi hoxeke ni mintlhaveko swi lava matshalatshala lamakulu ni nyingiso. Ku sungula ku nga va nchumu lowu tikaka swinene, kasi ku ya emahlweni swi ya swi olova loko nhluvuko wu kumiwile.—Ringanisa 2 Petro 1:10.

Nhluvuko lowu yaka emahlweni wu hlayisiwa hi ku yingisa xikhutazo xa Matsalwa hi ku hatlisa. (Pisalema 119:60) Hi nga tiyiseka leswaku vandlha ri nga lava ku pfuna. (Vagalatiya 6:2) Hambi swi ri tano, xa nkoka ngopfu i nseketelo wa Yehovha Xikwembu. Tanihi laha Davhida a vuleke ha kona, “a ku nkhensiwe Hosi leyi rwalaka mirwalo ya hina hi masiku.” (Pisalema 68:19) Loko mpingu wa hina hi wu vula hi xikhongelo, wu ta ya wu vevuka.

Minkarhi yin’wana, xihaha-mpfhuka xa swi kota ku suka hambi loko maxelo ma bihile, xi hundza emapapeni, xi hahela empfhukeni lowu teleke hi ku vonakala lokukulu. Na hina hi nga siya mianakanyo leyi hoxeke endzhaku. Hi mpfuno wa Xikwembu, na hina hi nga hlula swihinga leswi hi sivelaka ku fana ni mapapa hi ti kuma hi ri eku vonakaleni endyangwini lowu tsakeke wa vagandzeri va Yehovha emisaveni hinkwayo.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Hi mpfuno wa Yehovha, hi nga hlula swihinga swa mianakanyo