Ku Tsaka eMisaveni Yo Pfumala Ntsako
“LEMBE-XIDZANA leri, ri vile lembe-xidzana ra Sathana hakunene,” hi leswi xihloko xa The New York Times ya January 26, 1995 xi sunguriseke xiswona. “Ku hava nguva leyi hundzeke leyi vanhu va kombiseke mboyamelo ni ku navela ku dlaya vanhu van’wana va timiliyoni ntsena hikwalaho ka rixaka, vukhongeri kumbe ntlawa, ku fana na leyi.”
Xinkhubyana xa lembe na lembe xa vu-50 xa ku ntshunxeka ka vahlaseriwa lava nga riki na nandzu lava pfaleriweke etinkampeni ta nxaniso ta Manazi xi endle leswaku ku tsariwa swihloko swo kota lexi xa ha ku boxiwaka. Hambiswiritano, muxaka lowu fanaka wa vuharhi wo dlaya wa ha endleka eswiphen’wini swa Afrika ni le Yuropa Vuxa.
Ku dlayeteriwa ka vanhu, ku herisa rixaka, ku dlaya va swivongo swo karhi—ku nga khathariseki ndlela leyi va ku vitanisaka xiswona—swi vanga gome lerikulu. Kambe, eku dlayeni ko tano ku twakala marito ya ntsako. Hi xikombiso, a hi languteni Jarimani hi va-1930.
Hi April ya 1935, Timbhoni ta Yehovha ti yirisiwile emintirhweni hinkwayo ya hulumendhe hi Hitler ni nhlangano wakwe wa Vunazi. Nakambe Timbhoni ti khomiwile, ti khotsiwa, ivi ti yisiwa etinkampeni ta nxaniso hikwalaho ka leswi a ti hlayisa vukala-tlhelo bya Vukreste. (Yohane 17:16) Eku heleni ka August ya 1936, ku ve ni tsima ro khotsa Timbhoni ta Yehovha. Magidi ya tona ma yisiwe etinkampeni ta nxaniso, laha to tala ta tona ti tshameke kona ku kondza ku va 1945 loko ti pona. Hambi swi ri tano, xana Timbhoni ti endle njhani eka nxaniso wa vuharhi lowu veke henhla ka tona etikampeni? Swi vonaka swi hlamarisa, ti swi kotile ku tshama ti tsakile ku nga khathariseki ndhawu leyi a ti ri eka yona yo pfumala ntsako.
“Tamba Endzhopeni”
N’wamatimu wa le Britain Christine King u vulavurisane ni wansati wa Khatoliki loyi a a ri etinkampeni. “U tirhise xivulwa lexi ndzi nga taka ndzi nga xi rivali,” ku vula Dok. King. “U vulavule hi vuxokoxoko mayelana ni khombo ra vutomi, swiyimo leswi nyenyetsaka leswi a a tshama eka swona. Naswona u vule leswaku a a tiva Timbhoni, leswaku Timbhoni teto a ti ri tamba endzhopeni. A ti kotisa ndhawu yo tiya endzhopeni wolowo. U vule leswaku a ku ri vona ntsena vanhu lava nga phelangiki marhi loko varindzi va hundza. Hi vona ntsena vanhu lava nga tiyisela xiyimo xa le tikampeni ku nga ri hi rivengo kambe hi rirhandzu ni ntshembo ni mianakanyo ya leswaku a ku ri ni xikongomelo.”
I yini lexi endleke Timbhoni ta Yehovha ti va ‘tamba endzhopeni’? I ripfumelo leri nga tsekatsekiki eka Yehovha Xikwembu ni N’wana wa yena Yesu Kreste. Hikwalaho, matshalatshala ya Hitler ya tsandzekile ku herisa rirhandzu ni ntsako wa vona wa Vukreste.
Yingisela loko vaponi vambirhi va rungula hi ta malembe ya makume-ntlhanu endzhaku ka loko va hlule ndzingo lowu wa ripfumelo. Un’wana u ri: “Ndzi khapa hi ntsako loko ndzi xiya leswaku ndzi ve ni lunghelo leri nga faniki ni ra van’wana ra ku kombisa rirhandzu ni ku tlangela ka mina Yehovha ehansi ka swiyimo swa tihanyi. A ku na la ndzi sindziseke ku endla leswi! Ku hambana ni sweswo, lava ringeteke ku hi sindzisa a ku ri valala va hina lava ringeteke ku tirhisa minxungeto leswaku va hi endla hi yingisa Hitler ku tlula Xikwembu—kambe a va humelelanga! Ndza tsaka ku nga ri sweswi ntsena, kambe hikwalaho ka ripfalo lerinene, a a ndzi tsakile hambi loko ndza ha ri ekhotsweni.”—Maria Hombach, wa malembe ya 94 hi vukhale.
Mbhoni yin’wana yi ri: “Ndzi tsundzuka masiku ya ku khotsiwa ka mina hi ku tlangela ni ntsako. Malembe lama hetiweke ekhotsweni ehansi ka Hitler ni le tinkampeni ta nxaniso a ya nonon’hwa naswona a ma talele hi miringo. Kambe a ndzi nga ta lava leswaku ma va ma ndzi hundzile, hikuva ma ndzi dyondzise ku tshemba Yehovha hi laha ku heleleke.”—Johannes Neubacher, wa malembe ya 91 hi vukhale.
“Ku tshemba Yehovha hi laha ku heleleke”—hi swona swi endleke leswaku Timbhoni ta Yehovha ti tsaka. Xisweswo, va tsaka hambi leswi va hanyaka emisaveni yo pfumala ntsako. Ntsako wa vona wu vonake eMintsombanweni ya Muganga ya “Vadzunisi Lava Tsakeke” etin’hwetini ta sweswinyana. A hi pfuxeteni minhlangano leyi yo tsakisa hi ku komisa.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]
Maria Hombach