‘Xiximani Vanhu Lavo Tano’
SWILO hinkwaswo a swi nga fambi kahle evandlheni ra Korinto. A ku ri ni hanyelo ro biha leri tsemaka nhlana, naswona a a ku ri ni mintlawa leyi hambanaka exikarhi ka vamakwerhu. Van’wana a va langutane ni swiphiqo leswikulu swa munhu hi xiyexe kumbe va ri ni swivutiso leswi a swi lava ku hlamuriwa. Vamakwerhu van’wana a va mangalelana ehubyeni; van’wana a va landzula hambi ku ri ku pfuxiwa ka vafi.
Nakambe swivutiso swin’wana leswo tika swi vutisiwile. Xana lava nga emindyangwini leyi avaneke hi vukhongeri va fanele va tshama ni vanghana va vona va vukati lava nga riki vapfumeri, kumbe va fanele va hambana? A xi ri xihi xiphemu xa vamakwerhu va xisati evandlheni? Xana a swi fanerile ku dya nyama leyi tlhaveriweke swifaniso? Xana minhlangano—kun’we ni Xilalelo Xa Hosi—a swi fanele swi fambisiwa hi ndlela yihi?—1 Vakorinto 1:12; 5:1; 6:1; 7:1-3, 12, 13; 8:1; 11:18, 23-26; 14:26-35.
A swi kanakanisi leswaku hi ku vilerisiwa hi vuhlayiseki bya vamakwavo lebyi a byi ri exiyin’weni lexi nga ni khombo hi tlhelo ra moya, Akayiko, Fortunato na Stefanasi va khome ndlela va endzela muapostola Pawulo le Efesa. Ku engetela eka mahungu wolawo yo biha, swi nga ha endleka va fambe ni papila leri a ri ya eka Pawulo ri huma evandlheni ri ri ni swivutiso mayelana ni timhaka to tano. (1 Vakorinto 7:1; 16:17) Swi le rivaleni leswaku vamakwerhu lavanharhu a hi vona ntsena lava a va karhateka hikwalaho ka xiyimo lexi. Kahle-kahle, Pawulo se a ma kumile mahungu ma huma eka “va ka Klowe” ya leswaku ku avana a ku ri kona exikarhi ka swirho swa vandlha. (1 Vakorinto 1:11) Handle ko tipfinyinga, xiviko xa varhumiwa lava xi pfune Pawulo leswaku a xi twisisa kahle xiyimo lexi, ni ku tlhela a anakanya hi ndzayo leyi a ta yi nyikela swin’we ni ndlela yo hlamula swivutiso leswi vutisiweke. Swa tikomba leswaku papila leri sweswi hi ri tivaka ri ri Vakorinto Vo Sungula i nhlamulo ya Pawulo, leyi kongomisiweke hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Akayiko, Fortunato na Stefanasi, va nga va va ri vona lava yiseke papila ra kona.
Xana Akayiko, Fortunato na Stefanasi a va ri vamani? Xana hi nga dyondza yini loko hi kambisisa leswi Matsalwa ma swi vulaka mayelana na vona?
Ndyangu Wa Stefanasi
Va ndyangu wa Stefanasi a va ri “vapfumeri lavo rhanga” va vutirheli bya Pawulo exifundzheni xa Rhoma xa Akaya, eDzongeni wa Greece, kwalomu ka lembe ra 50 C.E., naswona va khuvuriwe hi Pawulo hi yexe. Swi le rivaleni leswaku, Pawulo a va xiya tanihi xikombiso lexinene, tanihi nkucetelo lowunene eka Vakorinto. U va bumabumele hi rirhandzu hikwalaho ka ntirho wa vona lowu va wu endleleke vandlha: “Ndza ha ri ni xitsundzuxo, vamakwerhu: Ma va tiva vanhu va ka Stefanasi, ni leswaku hi vona vapfumeri lavo rhanga lava humeke etikweni ra Akaya, ni leswaku va tinyiketile ku tirhela vahlawuriwa va Xikwembu. Ndza mi khongotela swinene ku tiveka ehansi ka vanhu lava, ni ka un’wana ni un’wana loyi a tinyiketeke ku tirha ntirho wolowo, a tikarhatela wona.” (1 Vakorinto 1:16; 16:15, 16) Hi ku kongoma lava a va ri va “ndyangu” wa Stefanasi a va boxiwanga. Rito leri ri nga ha vula ntsena swirho swa ndyangu kambe ri nga ha tlhela ri katsa mahlonga kumbe vathoriwa. Tanihi leswi Akayiko a ri ri vito ra Xilatini leri vulaka hlonga na Fortunato leri vulaka munhu la ntshunxekeke, vahlamuseri van’wana va ringanyeta leswaku lavambirhi kumbexana a va ri swirho swa ndyangu wun’we.
Ku nga khathariseki leswaku swona hi swihi, Pawulo u vone ndyangu wa Stefanasi wu ri xikombiso lexinene. Swirho swa wona a swi “tinyiket[ele] ku tirhela vahlawuriwa.” Ndyangu wa Stefanasi wu fanele wu swi xiyile leswaku a ku ri ni ntirho lowu a wu fanele wu endliwa leswaku vandlha ri vuyeriwa naswona hi ku tirhandzela va amukele ntirho lowu tanihi vutihlamuleri bya munhu hi xiyexe. Ku navela ka vona ku endlela vahlawuriwa ntirho wo tano a swi nga kanakanisi leswaku a va faneriwa hi nseketelo lowunene ni ku xiximiwa.
“Va Ndzi Rhulise Mbilu, Na N’wina Va Mi Rhulise Timbilu”
Hambileswi Pawulo a vilerisiwe hi xiyimo lexi a xi ri eKorinto, ku fika ka varhumiwa lavanharhu ku n’wi pfunile. Pawulo u ri: “Ndzi tsakisiwa ngopfu hi ku ta ka Stefanasi, na Fortunato na Akayiko, hikuva va mi yimerile, leswi mi tsandzekeke ku va kona la. Va ndzi rhulise mbilu, na n’wina va mi rhulise timbilu.” (1 Vakorinto 16:17, 18) Hi ku xiyisisa swiyimo leswi, ku hambana ka yena ni Vakorinto ku nga ha va ku dyise Pawulo mbitsi, kambe sweswi hikwalaho ka vukona bya vayimeri va vona ku sive ku nga vi kona ka vandlha hinkwaro. A swi kanakanisi leswaku xiviko xa vona xi pfune Pawulo ku kuma xiyimo xa mhaka hi ku helela ni ku hlongola minchavo yin’wana leyi a ri na yona. Hambiswiritano, kumbexana swilo a swi nga bihanga hilaha yena a anakanyeke hakona.
Hi ku ya hi Pawulo, ku rhumiwa ka lavanharhu a ku rhulisanga moya wa yena ntsena kambe ku tlhele ku antswisa ni moya wa vandlha ra Korinto. A swi kanakanisi leswaku va wise ku karhateka hi ku tiva leswaku vayimeri va vona va xi andlale kahle xiyimo hinkwaxo xa mhaka eka Pawulo naswona a va ta vuya ni xitsundzuxo xa yena.
Hikwalaho Stefanasi ni vanakulobye vambirhi va bumabumeriwe hi rirhandzu hikwalaho ka ntirho wa vona lowu va wu endleleke Vakorinto. Ku va Pawulo a bumabumele vavanuna lava, swi vange leswaku loko va tlhelerile va nyikela nkongomiso evandlheni leri avaneke ra le Korinto. Muapostola u khutaze vamakwerhu: “Yingisela[ni] v̌anhu la’v̌o tano, ni hikwav̌o la’v̌a khomeke ntiro ŝiṅwe na hina la’v̌a tiyiselaka kona. . . . Šišimani v̌anhu la’v̌o tano.” (1 Vakorinto 16:16, 18, BX) Swibumabumelo swo tano leswi tiyeke swi kombisa kahle vutshembeki lebyi heleleke bya vavanuna lava ku nga khathariseki mintshikilelo leyi a yi ri evandlheni. Vavanuna vo tano va fanele va xiximiwa.—Vafilipiya 2:29.
Ku Tirhisana Hi Vutshembeki Ku Tswala Mihandzu Leyinene
A swi kanakanisi leswaku, ku tirhisana kahle ni nhlengeletano ya Yehovha ni vayimeri va yona ku tswala mihandzu leyinene. Loko Pawulo a tsale papila leri sweswi ri tiviwaka ri ri Vakorinto Va Vumbirhi, hi ku hatlisa endzhaku ka lero sungula, swilo ana se a swi famba kahle evandlheni. Ntirho lowu yeke emahlweni hi ku lehisa mbilu ka vamakwerhu vo tanihi Akayiko, Fortunato na Stefanasi, swin’we ni riendzo ra Tito, wu ve ni vuyelo lebyinene.—2 Vakorinto 7:8-15; ringanisa Mintirho 16:4, 5.
Swirho swa mavandlha ya manguva lawa ya vanhu va Yehovha swi nga vuyeriwa hi ku anakanyisisa hi ku tshahiwa ka vavanuna lava vo tshembeka eMatsalweni. Hi xikombiso, a hi nge xiyimo lexi nga kona evandlheni ra ka n’wina a xi nge lulamisiwi hi ku hatlisa hikwalaho ka xivangelo xo karhi naswona xi vilerisa vamakwerhu. Xana i yini lexi faneleke xi endliwa? Tekelela Stefanasi, Fortunato na Akayiko, lava nga byi balekelangiki vutihlamuleri bya vona byo tsundzuxa Pawulo hi xiyimo lexi a xi ri kona naswona hi ku tiyiseka va tshika timhaka emavokweni ya Yehovha. Nikatsongo, ku hisekela ka vona leswinene a ku va vangela leswaku va tiendlela ku rhandza ka vona kumbe ku “hlunamela Yehova.”—Swivuriso 19:3.
Mavandlha i ya Yesu Kreste, naswona hi nkarhi wa yena lowu faneleke, ku fana ni le Korinto, u ta teka goza leswaku a lulamisa swiphiqo swin’wana ni swin’wana leswi nga ha xungetaka vuhlayiseki bya vona bya moya ni ku rhula. (Vaefesa 1:22; Nhlavutelo 1:12, 13, 20; 2:1-4) Sweswi, loko hi landzela xikombiso lexinene lexi vekiweke hi Stefanasi, Fortunato na Akayiko ivi hi hambeta hi tikarhata entirhweni wa hina wo tirhela vamakwerhu, na hina hi ta va hi seketela lunghiselelo ra vandlha hi ku tshembeka, hi ta aka vamakwerhu, ni ku “kombana rirhandzu ni mintirho leyinene.”—Vaheveru 10:24, 25.