Xana Wa Wu Kholwa Ntswariwo-nyingi?
“XANA wa ha n’wi tsundzuka muakelani wa wena, nhwanyana loyi a wu rhandzana na yena loko wa ha kula laha eIndia?” ku tsale Mukundbhai a tsalela n’wana wa yena wa mufana, xichudeni xa le yunivhesiti le United States. “U ta cata mavhiki ma nga ri mangani. Ndzi anakanye leswaku u fanele u swi tiva.”
Ha yini tatana a byela n’wana wa yena timhaka leti? Phela, Mukundbhai u herise rirhandzu ra vana lava va kondlo-a-ndzi-dyi hi ndlela ya tihanyi malembe yo tala lama hundzeke. Handle ka sweswo, n’wana loyi wa mufana a a ri eUnited States a dyondzela dyondzo leyi tlakukeke eyunivhesiti ku ringana malembe ya tsevu. A a nga vulavurisani ni nhwanyana loyi hi nkarhi wolowo, kutani Mukundbhai a a swi tiva sweswo.
Kutani, ha yini a khumbeka? Hikuva Mukundbhai a a pfumela eka ntswariwo-nyingi, kumbe eka ku tswariwa nakambe.a Loko hi xiwelo ku rhandzana ka vana lava vambirhi va kondlo-a-ndzi-dyi a ku ri mhaka leyi fanelekaka emalembeni lama hundzeke, a ku ta va ku ri tihanyi ku va hambanisa tanihi leswi sweswi a va ri ni malembe lama fanelekaka yo nghenela vukati. Mukundbhai a a lava ntsena leswaku n’wana wa yena wa mufana a lemuka mhaka leyi emahlweni ka ku va nhwanyana loyi a va nsati wa un’wana evuton’wini lebyi.
Xiya mhaka yin’wana. Xinhwanyatana xa malembe ya mune hi vukhale xi tshame exibedlhele xa Mumbai le India, minkarhi yo hlayanyana. Xiphiqo xa xona a ku ri mbhovo lowu a wu nga tirhi kahle embilwini ya xona. Vatswari va xona lava nga ni rifuwo a va karhateka loko va vona n’wana wa vona a xaniseka. Kambe va ehleketile: “Hi fanele hi swi amukela. U fanele a endle swo karhi evuton’wini bya yena bya nkarhi lowu hundzeke leswi endla a faneriwa hi leswi.”
Ku pfumela eka ntswariwo-nyingi ku teka xiphemu lexikulu evuton’wini bya timiliyoni eka Vuhindu, Vubudha, Vujayini, Vusikh, ni vukhongeri byin’wana lebyi sunguleke le India. Swilo leswi humelelaka evuton’wini—ku sukela eka ku rhandzana ku ya eka maxangu—swi tekiwa tanihi vuyelo bya swiendlo leswi endliweke evuton’wini bya nkarhi lowu hundzeke.
Vo tala ematikweni ya le Vupela-dyambu va yengiwa hi dyondzo ya ntswariwo-nyingi. Mutlangi wa xisati wa le Amerika la vuriwaka Shirley MacLaine u tivula la pfumelaka eka dyondzo leyi. Mutsari Laurel Phelan wa le Vancouver, eBritish Columbia, le Canada, u vula leswaku wa ha tsundzuka vutomi bya yena bya nkarhi lowu hundzeke lebyi a byi hanyeke ka 50. Hi 1994 vulavisisi bya Gallup lebyi endleriweke CNN/USA Today, vanhu lavakulu lava tlulaka 270 eka va 1016 va vule leswaku va pfumela eka ntswariwo-nyingi. Ku pfumela eka ntswariwo-nyingi na kona i xiphemu xa vandla ra Nguva Leyintshwa. Kambe hi byihi vumbhoni lebyi seketelaka dyondzo leyi?
“Mikhumbulo ya vutomi bya nkarhi lowu hundzeke yi seketela dyondzo leyi!” ku vula lava pfumelaka eka ntswariwo-nyingi. Xisweswo, loko Ratana wa malembe manharhu hi vukhale, wa le Bangkok a sungule ku va ni “mikhumbulo ya vutomi bya yena lebyi hundzeke tanihi wansati wa vukhongeri loyi a feke a ri emalembeni ya va-60,” vahlaleri vo tala va amukele mhaka ya yena tanihi vumbhoni lebyi tiyeke bya ntswariwo-nyingi.
Hambiswiritano, ku kanakana ka engeteleka. Nakambe ku ni tinhlamuselo ta mikhumbulo yin’wana leyi fambisanaka ni vutomi bya nkarhi lowu hundzeke leti boxiwaka.b Ebukwini ya yena leyi nge Hinduism: Its Meaning for the Liberation of the Spirit, mutivi wa filosofi wa Muhindu Nikhilananda u vula leswaku ‘leswi humelelaka endzhaku ka rifu a swi nge kombisiwi hi vutlhari.’ Kambe u tiyisa leswaku “dyondzo ya ku tswariwa nakambe yi vonaka yi ri ya xiviri.”
Kambe, xana Bibele ya yi seketela dyondzo leyi? Naswona xana Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke ri nyikela ntshembo wihi hi vafi?
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a The New Encyclopædia Britannica, yi vula leswaku “ntswariwo-nyingi” swi vula “ku tswariwa nakambe ka moya-xiviri eka ndhawu yin’we kumbe to tala hi ku landzelelana, lowu nga ha vaka munhu, xiharhi kumbe eka swiyimo swin’wana ximilana.” Rito “ku tswariwa nakambe” ri tlhela ri tirhisiwa ku hlamusela xiendlakalo lexi, kambe rito “ntswariwo-nyingi” ri amukeriwa ngopfu. Swihlamusela-marito swo hlayanyana swa tindzimi ta le India swi tirhisa marito lawa hi ndlela leyi fanaka.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]
Xana wa xupuriwa hikwalaho ka swidyoho swa yena swa vutomi bya nkarhi lowu hundzeke?