Va Endle Ku Rhandza Ka Yehovha
Musamariya U Tikomba A Ri Muakelani Lonene
ESIKWINI ra Yesu, a ku ri ni vulala lebyi xiyekaka exikarhi ka Vayuda ni Vamatiko. Hi ku famba ka nkarhi, Mishnah ya Vayuda yi katse ni nawu lowu a wu sivela vavasati va Vaisrayele ku pfuna lava nga riki Vayuda hi nkarhi wa ku veleka, tanihi leswi leswi a ku ta va ku pfuneta ku tisa un’wana wa Matiko emisaveni.—Abodah Zarah 2:1.
Vasamariya a va tshinelelane swinene ni Vayuda ku tlula Vamatiko, hi tlhelo ra vukhongeri na hi rixaka. Kambe, na vona a va langutiwa tanihi valahliwa. Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Vayuda a va tirhisani ni Vasamariya.” (Yohane 4:9) Hakunene, Talmud a yi dyondzisa leswaku “xiphemu xa xinkwa lexi nyikiwaka hi Musamariya xi nyamile swinene ku tlula nyama ya nguluve.” Vayuda van’wana a va tirhisa rito “Musamariya” tanihi rito ra ku sandza ni ku rhukana.—Yohane 8:48.
Hikwalaho ka xiyimo lexi, marito ya Yesu lawa a ma byeleke wanuna loyi a ri ni vutivi bya nawu wa Xiyuda ma dyondzisa swinene. Wanuna loyi u tshinelele Yesu ivi a vutisa a ku: “Mudyondzisi, xana ndzi nga endla yini leswaku ndzi kuma ndzhaka ya vutomi lebyi nga heriki?” Loko a hlamula, Yesu u yise nyingiso wa yena eka Nawu wa Muxe, lowu a wu lerisa ku ‘rhandza Yehovha hi mbilu, moya-xiviri, matimba ni mianakanyo ya wena hinkwayo,’ ni ku ‘rhandza muakelani wa wena hilaha u tirhandzaka hakona.’ Kutani gqweta leri ri vutise Yesu ri ku: “Xana kahle-kahle warikwerhu i mani?” (Luka 10:25-29; Levhitika 19:18; Deteronoma 6:5) Hi ku ya hi Vafarisi, rito “warikwerhu” a ri tirha ntsena eka lava a va hlayisa mindhavuko ya Xiyuda—kahle-kahle hayi eka Vamatiko kumbe Vasamariya. Loko gqweta leri leri handzisisaka a ri anakanya leswaku Yesu u ta seketela langutelo rolero, a ri ta hlamarisiwa ku nga ri khale.
Musamariya La Nga Ni Ntwela-vusiwana
Yesu u hlamule xivutiso xa wanuna loyi hi ku hlamusela xifaniso.a U te: “Munhu un’wana a a rhelela a suka eYerusalema a ya eYeriko.” Mpfhuka wa ku suka eYerusalema ku ya eYeriko a wu ri kwalomu ka tikhilomitara ta 23. Patu leri hlanganisaka miti leyi mimbirhi a ri ri ni minjhiko yo chavisa naswona a ri nga fambeki hikwalaho ka maribye, leswi a swi endla leswaku swi olovela makhamba ku tumbela, ku hlasela ni ku baleka. Hilaha swi endlekeke hakona, mufambi wa le xifanisweni xa Yesu “[u wele] emavokweni ya swigevenga, leswi swi nga n’wi hluvula kutani swi n’wi bukuta, ivi swi famba, swi n’wi siya a ri kusuhi ni ku fa.”—Luka 10:30.
Yesu u ye emahlweni a ku: “Swi hatlana ni leswaku muprista un’wana a a rhelela hi gondzo rero, kambe, loko a n’wi vona, a hundza hi le tlhelweni. Xisweswo, Mulevhi na yena, loko a fika endhawini yoleyo kutani a n’wi vona, a hundza hi le tlhelweni.” (Luka 10:31, 32) Vaprista ni Valevhi a va ri vadyondzisi va Nawu—ku katsa ni nawu wa ku rhandza warikwavo. (Levhitika 10:8-11; Deteronoma 33:1, 10) Entiyisweni, ku tlula vanhu hinkwavo vona a va fanele va titwe va susumeteleka ku pfuna mufambi la vavisekeke.
Yesu u ye emahlweni a ku: “Musamariya un’wana loyi a a famba egondzweni rero a ta eka yena.” Handle ko kanakana, ku boxiwa ka Musamariya ku kurise ku navela ku tiva ka gqweta. Xana Yesu a ta pfumelela ku langutiwa hi ndlela yo biha ka rixaka leri? Ku hambana ni sweswo, loko a vona mufambi la weriweke hi khombo, Musamariya “a n’wi twela vusiwana.” Yesu u te: “Kutani a n’wi tshinelela ivi a bohelela timbanga takwe, a ti chela mafurha ni vhinyo. Xisweswo a n’wi khandziyisa xifuwo xa yena, a n’wi yisa endlwini ya vafambi kutani a n’wi khathalela.b Kutani hi siku leri tlhandlamaka a humesa tidenari timbirhi, a ti nyika mulanguteri wa yindlu ya vafambi, a ku, ‘N’wi khathalele, naswona xin’wana ni xin’wana lexi u nga ta xi tirhisa handle ka leswi, ndzi ta ku tlherisela xona loko ndzi vuya laha.’”—Luka 10:33-35.
Sweswi Yesu u vutisa muvutisi wa yena a ku: “Xana i mani eka lavanharhu loyi u vonaka a tiendle warikwavo eka munhu loyi a weleke emavokweni ya swigevenga?” Gqweta a a ri yi tiva nhlamulo, kambe a ri vonaka ri kanakana ku vula leswaku “i Musamariya.” Ematshan’weni ya sweswo ri te: “Hi loyi a n’wi khomeke hi tintswalo.” Kutani Yesu a ku: “Khoma ndlela kutani u endla tano na wena.”—Luka 10:36, 37.
Dyondzo Eka Hina
Wanuna la vutiseke Yesu u endle tano hi ku lava “ku tikombisa a ri la lulameke.” (Luka 10:29) Kumbexana a ehleketa leswaku Yesu u ta bumabumela ku namarhela ka yena ka vurhon’wana ka Nawu wa Muxe. Kambe munhu loyi wa ku titiva a a fanele a dyondza ntiyiso wa xivuriso xa Bibele lexi nge: “Tindlela hikwato ta munhu ti lulamile mahlweni ya yena, kambe Yehova hi yena l’a pimaka timbilu.”—Swivuriso 21:2.
Xifaniso xa Yesu xi kombisa leswaku munhu la lulameke hakunene hi loyi a nga yingisiki milawu ya Xikwembu ntsena kambe a tlhela a tekelela timfanelo ta xona. (Vaefesa 5:1) Hi xikombiso, Bibele yi hi byela leswaku “Xikwembu a xi hlawuli.” (Mintirho 10:34) Xana ha xi tekelela Xikwembu emhakeni leyi? Xifaniso xa Yesu lexi tlhontlhaka xi kombisa leswaku vuakelani bya hina byi fanele byi tlula mindzilakana ya tiko, ndhavuko ni vukhongeri. Kahle-kahle, Vakreste va lerisiwa ku “[endlela] hinkwavo leswi nga swinene”—ku nga ri vanhu va swiyimo leswi fanaka swa ntshamisano, swa rixaka, kumbe tiko ntsena, naswona ku nga ri vapfumeri-kulobye ntsena.—Vagalatiya 6:10.
Timbhoni ta Yehovha ti lwela ku landzelela xitsundzuxo lexi xa Matsalwa. Hi xikombiso, loko ku va ni timhangu ta ntumbuluko, va pfuna vapfumeri-kulobye kun’we ni lava nga riki Timbhoni.c Ku engetela kwalaho, hinkwavo va heta tiawara leti tlulaka gidi ra timiliyoni lembe na lembe va pfuna vanhu leswaku va tiva Bibele ku antswa. Va lwela ku fikelela munhu un’wana ni un’wana hi rungula ra Mfumo, hikuva ku rhandza ka Xikwembu hi leswaku “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.”—1 Timotiya 2:4; Mintirho 10:35.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Xifaniso i xirungulwana xo koma lexi hi ntolovelo xi nga riki xa xiviri laha ku kumiwaka ntiyiso wa mahanyelo kumbe wa moya.
b Tiyindlu tin’wana ta vaendzi ta le sikwini ra Yesu entiyisweni a ti nga ri na ndhawu yo tshama eka yona ntsena kambe ni swakudya ni mintirho yin’wana. Leti kumbexana a ku ri mixaka ya tiyindlu ta vaendzi leti Yesu a ehleketa ha tona, hikuva rito ra Xigriki leri tirhisiweke laha ri hambanile eka leri hundzuluxeriweke ri va “[kamara] ra vapfhumba” eka Luka 2:7.
c Hi xikombiso, vona Xihondzo xo Rindza xa December 1, 1996, matluka 3-8, na January 15, 1998, matluka 3-7.