Tiyiseka Leswaku U Rhangisa Swilo Swa Nkoka!
A hi nge i siku ra ku ya eminhlanganweni, kambe u ni ntirho wo tala lowu u faneleke u wu endla. Xana u ta rhangisa yini?
A HI nge u wanuna la nga ni nsati tlhelo u tatana. Loko se u ta chayisa entirhweni endzhaku ka siku ro leha, leri karharisaka, u tsundzuka xiyimiso xa minhlangano ya vandla leyi mi nga ta va na yona ni madyambu. Loko wo hatlisa u suka entirhweni loko yi chaya, u ta va ni nkarhi lowu eneleke wo hlamba, u cinca swiambalo ni ku dyanyana swakudya u nga si ya eminhlanganweni. Hiloko hi xitshuketa, muthori wa wena a ku tshinelela kutani a ku kombela leswaku u tirha tiawara leti engetelekeke. U ku tshembisa muholo wa kahle. Mali yona wa yi lava.
Kumbexana, a hi nge u wansati la nga ni nuna tlhelo u manana. Loko u ri karhi u lunghiselela swakudya swa nimadyambu, u vona swiambalo swo tala leswi lavaka ku oloriwa, swin’wana swa swona swi ta laveka mundzuku. Wa tivutisa, ‘xana loko ndzo ya eminhlanganweni namuntlha, ndzi ta wu kuma rini nkarhi wo swi olola?’ Hikwalaho ka leswi wa ha ku kumaka ntirho wo tihanyisa wa nkarhi hinkwawo, u swi kuma swi tika ku khathalela mintirho ya ndyangu hikuva hi hala tlhelo u ni ntirho wo tihanyisa.
Kumbe, a hi nge u xichudeni. Ekamareni ra wena, tafula ri tele hi ntirho wa xikolo. Wo tala wa wona u wu nyikiwe khale, kambe u wu tshikile u nga wu endli hi nkarhi wolowo, naswona se u ni mintirho yo tala leyi laviwaka hi nkarhi wun’we. U navela onge u nga kombela vatswari leswaku va ku pfumelela leswaku u nga yi eminhlanganweni, u ta sala u hetisa ntirho wa xikolo.
I yini lexi u nga ta xi rhangisa: xana i ntirho wo tihanyisa, ku olola swiambalo, ntirho wa xikolo kumbe minhlangano ya vandlha? Loko hi vulavula hi tlhelo ra moya, xana ku rhangisa swilo swa nkoka swi vula yini? Hi rihi langutelo ra Yehovha ha swona?
I Yini Lexi Faneleke Xi Rhangisiwa?
Endzhakunyana ka loko Vaisrayele va amukele Milawu ya Khume, ku kumiwe munhu a ri karhi a rhotela tihunyi hi siku ra Savata. Leswi a a swi yirisiwa ngopfu hi ku landza Nawu. (Tinhlayo 15:32-34; Deteronoma 5:12-15) Loko a ku ri wena a wu ta n’wi avanyisa njhani? Xana a wu ta tshika munhu loyi, u vula leswaku a a nga tirheli ku kuma mafehlefehle ya vutomi, kambe a lava ku pfuna vandyangu wa yena? Xana a wu ta vula leswaku ku ni minkarhi yo tala yo hlayisa Savata exikarhi ka lembe, kutani tlula wun’we, kumbexana hikwalaho ka ku hluleka ku hlela ka ha ri emahlweni, munhu a nga rivaleriwa?
Yehovha u swi langute ku ri xihoxo lexikulu swinene. Bibele yi ri: “Kava loko Yehova a ku ka Moše: E munhu loyi o ta dlawa.” (Tinhlayo 15:35) Hikwalaho ka yini Yehovha a a hlundzuke swonghasi malunghana ni leswi munhu loyi a swi endleke?
Hikokwalaho ka leswi vanhu a va ri ni masiku ya ntsevu yo rhotela tihunyi ni ku tilunghiselela swakudya leswi lavekaka, swiambalo ni vutshamo. Siku ra vunkombo a a ri fanele ku hlayiseriwa swilaveko swa vona swa moya. Hambileswi a a swi nga hoxanga ku rhotela tihunyi, kambe a swi ri xihoxo ku tirhisa nkarhi lowu a wu fanele wu vekeriwe etlhelo, leswaku va gandzela Yehovha ha wona. Hambileswi Vakreste va nga riki kona ehansi ka Nawu wa Muxe, xana mhaka leyi a yi hi dyondzisi leswaku na hina hi fanele hi rhangisa swilo swa nkoka namutlha?—Vafilipiya 1:10.
Endzhaku ko heta malembe ya 40 va ri emananga, Vaisrayele va lunghekele ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke. Van’wanyana a va karhele ku dya manna leyi humaka etilweni le mananga, naswona swi le rivaleni leswaku a va navela ku cinca swakudya va dya swakudya swin’wana. Leswaku a va pfuna ku hlayisa langutelo lerinene loko va nghena etikweni leri ‘khulukaka ntswamba ni vulombe,’ Yehovha u va tsundzuxile: “Munhu a nga ka a nga hanyi hi v̌uŝa ntsena, kambe munhu a hanya hi hikwaŝo leŝi humaka e noṅwini wa Šikwembu.”—Eksoda 3:8; Deteronoma 8:3.
Vaisrayele a va fanele va tirha hi ku tiyimisela leswaku va kuma ‘ntswamba ni vulombe.’ A ku ri ni mavuthu lawa a va fanele va ma hlula, tindlu leti a va fanele va tiaka ni masimu lawa a ma lava ku rimiwa. Hambiswitano, Yehovha u va lerise leswaku va fanele va vekela etlhelo nkarhi, siku rin’wana na rin’wana, leswaku va anakanyisisa hi swilo swa moya. Nakambe a va fanele va tinyika nkarhi wo dyondzisa vana va vona tindlela ta Xikwembu. Yehovha u te: “[Marito ya mina] u ta ma dyonḍisa v̌ana v̌a wena, u v̌ulav̌ula ha wona hambi loko u ri ndlwini, ne ku fambeni ka wena, ni loko u ya ku etleleni, ni loko u pfuka.”—Deteronoma 11:19.
Kanharhu elembeni, Muisrayele ni muproselita un’wana ni un’wana wa xinuna etikweni, a va lerisiwe leswaku va humelela emahlweni ka Yehovha. Hi ku xiya leswaku ndyangu hinkwawo a a wu ta vuyeriwa hi tlhelo ra moya eka swiendlakalo leswi, tinhloko ta mindyangu to tala ti hlele ku famba ni vavasati va tona swin’we ni vana. Xana i mani loyi a ta hlayisa makaya ya vona ni masimu ya vona leswaku swi nga hlaseriwi hi valala loko va nga ri kona? Yehovha u va tshembisile a ku: “A ku na munhu lá nga ta nav̌ela tiko ra rikwenu, loko u ya humelela kanharu hi lembe e mahlweni ka Yehova, Šikwembu ša wena.” (Eksoda 34:24) A ku laveka ripfumelo eka Vaisrayele leswaku va tiyiseka leswaku loko va rhangisa swilo swa moya, a va nge lahlekeriwi hi swilo leswi vonakaka. Xana Yehovha a a tiyisile? Hakunene a a tiyisile!
Hambetani Mi Lava Mfumo Ku Sungula
Yesu u dyondzise valandzeri vakwe leswaku va rhangisa timfanelo ta moya eka xin’wana na xin’wana. Edyondzweni ya yena ya le Ntshaveni, u tsundzuxe vayingiseri va yena a ku: “Xisweswo mi nga tshuki mi vilela kutani mi ku, ‘Xana hi ta dya yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta nwa yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta ambala yini?’ Hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula, xisweswo swilo leswin’wana hinkwaswo [swilaveko swa nyama] mi ta engeteleriwa swona.” (Matewu 6:31, 33) Endzhakunyana ka rifu ra Yesu, Vakreste lava khuvuriwaka va wu kumile mongo wa xitsundzuxo xexo. Vunyingi bya vona a ku ri Vayuda kumbe vaproselita va Vayuda lava yeke eYerusalema ku ya tlangela nkhuvo wa Pentekosta ya 33 C.E. Loko va ha ri kwalaho, ku humelela nchumu lowu a va nga wu langutelanga. Va twe mahungu lamanene malunghana na Yesu Kreste kutani va ma amukela. Hikokwalaho ko lava ku tiva swo tala malunghana ni ripfumelo ra vona lerintshwa, va tshame eYerusalema. Va heleriwe hi swilaveko swa xisekelo, kambe swilo leswi vonakaka a swi ta endzhaku. A va kumile Mesiya! Vamakwavo va vona va Vakreste va va pambulele leswi a va ri na swona leswaku hinkwavo va hambeta “va tinyiketela edyondzweni ya vaapostola . . . ni le swikhongelweni.”—Mintirho 2:42.
Hi ku famba ka nkarhi, Vakreste van’wana va tshike ku hamba va ya tsakela xinakulobye eminhlanganweni leyi. (Vaheveru 10:23-25) Swi nga ha endleka leswaku va sungule ku rhandza rifuwo, kutani va honisa timhaka ta moya hi ku lava mali yo tala leswaku va ti sirhelela vona ni mindyangu ya vona. Endzhaku ka ku khongotela vamakwavo va yena leswaku va nga tshiki ku hlengeletana, muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Mukhuva wa n’wina wa vutomi a wu pfumale rirhandzu ra mali, mi ri karhi mi eneriseka hi swilo leswi nga kona. Hikuva [Xikwembu] xi te: ‘Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga mi fularheli.’”—Vaheveru 13:5.
Xitsundzuxo xa Pawulo a a xi fike hi nkarhi. Ku ringana malembe ya ntlhanu endzhaku ka loko Pawulo a tsale papila leri yeke eka Vaheveru, vuthu ra Rhoma leri rhangeriweke hi Cestius Gallus ri rhendzele Yerusalema. Vakreste lavo tshembeka va tsundzuke xileriso xa Yesu loko a te: “Loko mi vona xilo [lexi] . . . , munhu loyi a nge lwangwini ra yindlu a nga xiki, hambi ku ri ku nghena endlwini a humesa swokarhi eka yona; naswona munhu la nge nsin’wini a nga tlheleli eka swilo leswi nga endzhaku a ya teka nguvu yakwe ya le handle.” (Marka 13:14-16) A a va swi tiva leswaku ku ponisiwa ka vona a ku nga titsheganga hi ku tshembeka ka mintirho ya vona kumbe rifuwo ra vona ra leswi vonakaka, kambe a ku titshege hi ku yingisa swileriso swa Yesu. Hinkwavo lava amukeleke xitsundzuxo xa Pawulo kutani va rhangisa swilo swa moya, swi le rivaleni leswaku swi va oloverile ku siya makaya, ntirho, swiambalo ni nhundzu ya vona ya nkoka va tlhandlukela etintshaveni ku tlula lava va nga tshikangiki ku rhandza mali.
Ndlela Leyi Van’wana Va Rhangiseke Swilo Swa Nkoka Namutlha
Vakreste vo tshembeka namutlha va tlangela ku hlengeletana swin’we ni vamakwavo, naswona vo tala va tikarhetela ku va kona eminhlanganweni. Etindhawini tin’wana, ku na mintirho yo tirha hi ku siyerisana, van’wana ni vusiku van’wana ni nhlikanhi. Makwerhu un’wana u hlela ku khomela vatirhi-kulobye hi Migqivela nimadyambu, ku nga nkarhi lowu vanhu va kwalaho va wu tirhiselaka vuhungasi, loko vona va ta n’wi tirhela emadyambyini ya masiku ya mihlangano. Vamakwerhu van’wana lava tirhaka hi ku cincana va ya eminhlanganweni ya vandlha ra le kusuhi loko ntirho wa vona wu va sivela ku ya evandlheni ra ka vona. Hi ndlela leyi, a va hundziwi hi minhlangano. Munhu un’wana la tsakelaka le Canada, hi ku hatlisa u vone nkoka wa Xikolo Xa Vutirheli bya le Tilweni ni Nhlangano wa Ntirho, kambe xiyimiso xa yena xa ntirho a xi n’wi kavanyeta ku va kona eminhlanganweni. Kutani u kunguhate ku hakela mutirhi-kulobye leswaku a n’wi khomela entirhweni leswaku a ta kota ku va kona eminhlanganweni leyi ya risima.
Vanhu vo tala lava nga ni vuvabyi lebyikulu, a va tali ku xwa eminhlanganweni. Va yingisela tinkulumu va ri emakaya hi ku tirhisa riqingho kumbe khasete ya thepi loko va nga swi koti ku ya eHolweni ya Mfumo. Hi ndlela leyi nkhensekaka, va kombisa ku tlangela swakudya swa moya leswi Yehovha a swi lunghiselelaka hi ku tirhisa “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha!” (Matewu 24:45) Vakreste lava khathalelaka vatswari va vona lava va kuleke, va swi tlangela hakunene loko makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati a va pfuna ku sala ni mutswari wa vona leswaku va kota ku ya eminhlanganweni ya vandlha.
Kunguhata Ka Ha Ri Ni Nkarhi!
Vatswari lava khathalaka hi swilaveko swa vona swa moya va pfuna vana va vona leswaku va tlangela minhlangano ya Vukreste. Hi nawu, va langutela leswaku vana va endla ntirho wa xikolo lowu va wu nyikiweke, va nga wu tshiki wu pakelana. Emadyambyini ya siku ra minhlangano vana va fanele va endla ntirho wa xikolo loko va huma exikolweni. Ku tihungasa ni mintirho yin’wana a swi fanelanga swi teka nkarhi wa minhlangano ya vandlha.
Tanihi wanuna la nga ni nsati kumbe tatana, xana u ku rhangisa emahlweni ku va kona eminhlanganweni? Tanihi wansati la nga ni nuna kumbe manana, xana u kunguhata mintirho ya wena leswaku yi ku pfumelela ku ya eminhlanganweni? Loko u ri muntshwa, xana u xiya minhlangano yi ri ya nkoka ku tlula ntirho wa wena wa xikolo kumbe u languta ntirho wa xikolo wu ri wona wu nga wa nkoka?
Minhlangano ya vandlha i lunghiselelo ra Yehovha. Ku fanele ku endliwa matshalatshala hinkwawo leswaku u va kona eka lunghiselelo leri ra rirhandzu. Yehovha u ta ku katekisa loko u rhangisa swilo swa nkoka!