Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Watchtower
LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Xitsonga
  • BIBELE
  • MIKANDZIYISO
  • TINHLENGELETANO TA VANDHLA
  • w98 10/1 matl. 19-23
  • Mikhuva Ya Ndhawu Ni Misinya Ya Milawu Ya Vukreste Xana Swa Pfumelelana?

A ku na vhidiyo.

Hi khomele, ku ve ni xiphiqo loko hi tlanga vhidiyo leyi.

  • Mikhuva Ya Ndhawu Ni Misinya Ya Milawu Ya Vukreste Xana Swa Pfumelelana?
  • Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1998
  • Swihloko
  • Tinhlokomhaka Tin'wana Leti Yelana Na Yona
  • Timhaka Leti Nga eRivaleni
  • Ku Vuriwa Yini Hi Mikhuva Leyi Nga Vavisiki?
  • Loko Mikhuva Yi Sivela Nhluvuko Wa Moya
  • Ku Anakanya Hi Mboyamelo Wa Ndhawu
  • Tivonele Leswaku U Nga Tluli Ndzilakana!
  • Mukhuva Wu Ni Ndhawu Ya Wona
  • Langutelo Leri Ringaniseriweke Hi Mikhuva Leyi Dumeke
    Xalamuka!—2000
  • Mikhuva Kumbe Milawu Ya Bibele—Hi Swihi Swi Fumaka Vutomi Bya Wena?
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1987
  • Papalata Mikhuva Leyi Hlundzukisaka Xikwembu
    Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—2005
  • Marhangu Lama Sivelaka Ku Vulavurisana
    Xalamuka!—1996
Vona Swo Tala
Xihondzo xo Rindza Xi Huwelela Mfumo Wa Yehovha—1998
w98 10/1 matl. 19-23

Mikhuva Ya Ndhawu Ni Misinya Ya Milawu Ya Vukreste Xana Swa Pfumelelana?

STEPHEN, Mbhoni ya le Yuropa N’walungu, a averiwe ku ya va murhumiwa etikweni ra le Afrika. Loko a ri karhi a famba-famba edorobeni ni makwerhu wa kwalaho, u hlamarile loko makwerhu a n’wi khoma hi voko.

Mianakanyo ya ku famba-famba exitarateni lexi nga ni vanhu vo tala a khomane ni wanuna un’wana hi voko a swi n’wi hlamarisa Stephen. Hi ndhavuko wa ka vona mukhuva wo tano wu fambisana ni vusodoma. (Varhoma 1:27) Hambiswiritano, eka makwerhu wa Muntima, ku khomana hi mavoko a ku ri xikombiso xa vunghana ntsena. Ku ala ni voko ra yena a swi ta kombisa ku ala vunghana.

Ha yini ku hambana ka mikhuva ku fanele ku hi khumba? Xo sungula hikuva vanhu va Yehovha va hisekela ku hetisisa ntirho lowu Xikwembu xi va nyikeke wona wo “endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” (Matewu 28:19) Leswaku va hetisisa ntirho lowu, van’wana va rhurhile va ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu xa vatirheli. Leswaku va humelela endhawini ya vona leyintshwa, va fanele va twisisa ni ku titwananisa ni mikhuva leyi hambaneke leyi va hlanganaka na yona. Kutani va ta swi kota ku tirha hi ku pfumelelana ni vamakwavo va xinuna ni va xisati, va tlhela va humelela swinene evutirhelini bya le rivaleni.

Ku tlula kwalaho, emisaveni leyi leyi nga ni mpfilumpfilu, vanhu vo tala va baleke ematikweni ya rikwavo hikwalaho ka tipolitiki kumbe ikhonomi va ya tshama ematikweni man’wana. Kutani hi nga ha kuma leswaku loko hi chumayela eka vaakelani lava lavantshwa, hi hlangana ni mikhuva leyintshwa. (Matewu 22:39) Loko ha ha sungula hi nga ha pfilunganyiwa hi mikhuva leyintshwa.

Timhaka Leti Nga eRivaleni

Ndhavuko wu hlanganisiwe ni xivumbeko xa vandla ra vanhu. Hikwalaho ku ta va xiendlo lexi nga pfuniki nchumu ku va “l’a lulameke ku tlurisisa” ivi u kambisisa mukhuva wun’wana ni wun’wana lowutsongo u boha loko wu fambisana ni misinya ya milawu ya Bibele!—Eklesiasta 7:16.

Hi hala tlhelo, ku ni xilaveko xo lemuka mikhuva ya ndhawu leyi swi nga erivaleni leswaku yi lwisana ni misinya ya milawu ya Xikwembu. Kambe, hi ntolovelo sweswo a swi nonon’hwi ku swi endla, tanihi leswi ku nga ni Rito ra Xikwembu leswaku ri “lulamisa swilo.” (2 Timotiya 3:16) Hi xikombiso, ematikweni man’wana ku teka tshengwe i mukhuva, kambe eka Vakreste va ntiyiso mpimanyeto wa Matsalwa hi leswaku wanuna a va ni nsati un’we la hanyaka.—Genesa 2:24; 1 Timotiya 3:2.

Hilaha ku fanaka, mikhuva yin’wana ya nkosi leyi endleriweke ku hlongola mimoya yo biha, kumbe leyi sekeriweke eka ku pfumela ka ku nga fi ka moya-xiviri, a yi amukeleki eka Mukreste wa ntiyiso. Vanhu van’wana va hisa mirhi ya risuna kumbe va khongela mufi leswaku a ta hlongola mimoya yo biha. Van’wana va endla mirindzelo kumbe xilahlo xa vumbirhi va ri ni xikongomelo xo pfuna mufi ku tilunghiselela vutomi ‘emisaveni leyi landzelaka.’ Hambiswiritano, Bibele yi dyondzisa leswaku loko munhu a fa, ‘a nga tivi nchumu,’ xisweswo a nge endleli munhu leswinene kumbe a n’wi vavisa.—Eklesiasta 9:5; Pisalema 146:4.

Kavula, ku ni mikhuva yo tala leyi fambisanaka ni Rito ra Xikwembu. Wa nga vona ndlela leyi swi phyuphyisaka ha yona loko hi kuma mikhuva leyi ya ha riki ni moya wa malwandla, leyi lavaka leswaku hambi ku ri munhu wumbe a xewetiwa hi rirhandzu ni leswaku loko swi fanerile a rhambiwa ekaya! Loko u khomiwe hi ndlela yoleyo, xana a wu susumeteleki ku landzela xikombiso lexi? Loko u susumeteleka ku xi landzela, entiyisweni swi ta antswisa vumunhu bya wena bya Vukreste.—Vaheveru 13:1, 2.

I mani eka hina loyi a swi lavaka ku tshama a rindzile? Ematikweni man’wana leswi a swi tali ku humelela hikuva ku hlayisa nkarhi ku tekiwa ku ri ka nkoka. Bibele yi hi byela leswaku Yehovha i Xikwembu xa nhleleko. (1 Vakorinto 14:33) Hikwalaho, u veke ‘siku ni nkarhi’ wo herisa vubihi, naswona wa hi tiyisekisa leswaku xiendlakalo lexi xi “nga ka [xi] nga hlweri.” (Matewu 24:36; Habakuku 2:3) Mikhuva leyi seketelaka ku hlayisa nkarhi yi hi pfuna leswaku hi hleleka ni ku kombisa xichavo lexi faneleke eka vanhu van’wana ni nkarhi wa vona, leswi entiyisweni swi fambisanaka ni misinya ya milawu ya Matsalwa.—1 Vakorinto 14:40; Vafilipiya 2:4.

Ku Vuriwa Yini Hi Mikhuva Leyi Nga Vavisiki?

Hambileswi mikhuva yin’wana yi fambisanaka swinene ni ndlela yo hanya ya Vakreste, yin’wana a yi tano. Kambe ku vuriwa yini hi mikhuva leyi swi nga kotekiki ku yi hlamusela tanihi leyinene kumbe yo biha? Mikhuva yo tala a yi onhi kumbe ku vavisa, naswona langutelo ra hina eka yona ri nga kombisa ku ringanisela ka hina ka moya.

Hi xikombiso, ku ni tindlela to tala to xeweta—ku qhavulana, ku korhamisa nhloko, ku tswontswa, kumbe hambi ku ri ku vukarha. Hilaha ku fanaka, ku ni mikhuva yo hambana swinene yo lawula madyelo. Ematikweni man’wana vanhu va dyela endyelweni yin’we. Ematikweni yo karhi ku geva i xikombiso lexi amukelekaka—ni lexi tsakeriwaka—xa ku tlangela, kasi eka man’wana a ku amukeleki naswona ku tekiwa tanihi mukhuva wo biha swinene.

Ematshan’weni yo boha leswaku hi wihi eka mikhuva leyi lowu nga vavisiki lowu wena u wu tsakelaka kumbe u nga wu tsakeliki, tikarhatele ku va ni langutelo leri faneleke ha wona. Ndzayo leyi nga hundzeriwiki hi nkarhi leyi humaka eBibeleni yi hi khutaza leswaku hi ‘nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata hi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka hina.’ (Vafilipiya 2:3) Hilaha ku fanaka, Eleanor Boykin, ebukwini ya yena leyi nge This Way, Please—A Book of Manners, u ri: “Xilo xo sungula lexi u xi lavaka i mbilu leyi nga ni musa.”

Ku titsongahata loku ku ta hi sivela ku sola-sola mikhuva ya van’wana. Hi ta titwa hi susumeteleka ku teka goza ku sungula ivi hi dyondza ndlela leyi van’wana va hanyaka ha yona, hi hlanganyela emikhuveni ya vona hi ringa ni swakudya swa vona ematshan’weni yo xopaxopa kumbe ku sola-sola nchumu wun’wana ni wun’wana lowu vonakaka wu hambanile. Hi ku va ni mianakanyo yo anama ni ku swi rhandza ku ringeta tindlela letintshwa, hi kombisa xichavo eka munhu loyi hi n’wi endzeleke kumbe eka vaakelani va hina vambe. Hi tlhela hi tivuyerisa loko hi ‘ndlandlamuxa’ timbilu ta hina ni vutivi bya hina.—2 Vakorinto 6:13.

Loko Mikhuva Yi Sivela Nhluvuko Wa Moya

Ku vuriwa yini hi loko hi hlangana ni mikhuva leyi nga lwisaniki na Matsalwa, kambe yi nga hoxi xandla eka nhluvuko wa moya? Hi xikombiso, ematikweni man’wana vanhu va nga ha va va voyamele eku endleni ka swilo hi ku nonoka. Ku teka vutomi hi ku olova ku nga ha hunguta ntshikilelo wa mianakanyo, kambe ku nga ha endla swi hi nonon’hwela ku hetisisa vutirheli bya hina ‘hilaha ku teleke.’—2 Timotiya 4:5.

Xana hi nga va khutaza njhani van’wana ku papalata ku veka swilo swa nkoka “endzhaku”? tsundzuka leswaku “xilo xo sungula lexi u xi lavaka i mbilu leyi nga ni musa.” Hi ku susumetiwa hi rirhandzu, hi nga veka xikombiso ivi hi ku titsongahata hi hlamusela vuyelo bya ku nga rindzi ku kondza ku va mundzuku leswaku u ta endla leswi a swi fanele swi endliwa namuntlha. (Eklesiasta 11:4) Hi nkarhi lowu fanaka, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga kombisi moya wa ku nga tshembi van’wana, hi xikongomelo xo lava ku endla swilo hilaha ku humelelaka. Loko van’wana va nga swi amukeli swiringanyeto swa hina hi nkarhi wolowo, a hi fanelanga hi va tikisela kumbe ku susela mavila eka vona. Rirhandzu ri fanele ri tekiwa ri ri ra nkoka swinene ku tlula ku endla swilo hilaha ku humelelaka.—1 Petro 4:8; 5:3.

Ku Anakanya Hi Mboyamelo Wa Ndhawu

Hi fanele hi tiyiseka leswaku swiringanyeto swihi na swihi leswi hi swi endlaka i swa nkoka kambe a hi matshalatshala yo sindzisa mboyamelo wa hina. Hi xikombiso, switayele swa swiambalo swi hambana swinene. Etindhawini to tala swi fanerile leswaku wanuna la chumayelaka mahungu lamanene a boha thayi, kambe ematikweni man’wana lama hisaka, swi nga ha langutiwa tanihi ku xiximeka ku tlula mpimo. Ku anakanya hi mimboyamelo ya ndhawu ya leswaku hi wahi maambalelo lama faneleke eka munhu wa mabindzu la tirhanaka ni vanhu hakanyingi swi ta va xikongomisi lexi pfunaka. “Mianakanyo yo hluteka” i ya nkoka loko hi kanela hi mhaka leyi khumbaka swinene ya maambalelo.—1 Timotiya 2:9, 10.

Ku vuriwa yini hi loko mukhuva wu nga hi tsakisi? Xana wu fanele wu ariwa handle ko anakanyisisa? A swi bohi. Mukhuva wa leswaku vavanuna va khomana hi mavoko, lowu boxiweke eku sunguleni, a wu amukeleka hilaha ku heleleke endhawini yoleyo ya le Afrika. Loko murhumiwa a xiye leswaku vavanuna van’wana a va famba-famba va khomane hi mavoko, u titwe a ntshunxekile swinene.

Muapostola Pawulo, hi nkarhi wa maendzo ya yena yo leha ya vurhumiwa, u endzele mavandlha lawa swirho swa wona a swi huma eka mindhavuko leyi hambaneke. Handle ko kanakana, mikhuva a yi tala ku lwisana. Xisweswo, Pawulo u pfumelelane ni mikhuva yihi na yihi leyi a yi koteke a ri karhi a namarhele swinene eka misinya ya milawu ya Bibele. U te: “Ndzi ve swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo, leswaku ndzi ponisa van’wana hi tindlela hinkwato.”—1 Vakorinto 9:22, 23; Mintirho 16:3.

Swivutiso swi nga ri swingani emhakeni leyi swi nga hi pfuna ku boha ndlela leyi hi faneleke hi angula ha yona eka mikhuva leyintshwa. Loko hi amukela mikhuva yo karhi—kumbe hi yi ala—xana hi nyika vahlaleri nsusumeto wihi? Xana va ta tsakela rungula ra Mfumo hi ku va va swi vona leswaku ha ringeta ku tekelela mukhuva wa vona? Hi hala tlhelo, loko hi tekelela mukhuva wa ndhawu, xana ‘vutirheli bya hina byi nga kumiwa byi ri na xihoxo’?—2 Vakorinto 6:3.

Loko hi navela ku va “swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo,” hi nga ha boheka ku cinca malangutelo man’wana lama dzikeke swinene malunghana ni leswi faneleke ni leswi nga fanelangiki. Hakanyingi ndlela “leyinene” ni leyi “hoxeke” yo endla nchumu wo karhi yi titshege ntsena hi ndhawu leyi hi tshamaka eka yona. Hi xikombiso, etikweni rin’wana ku khomana hi mavoko ka vavanuna ku kombisa vunghana, kambe eka man’wana yo tala swi ta kavanyeta rungula ra Mfumo.

Hambiswiritano, ku ni mikhuva yin’wana leyi amukelekaka eTindhawini to hambana-hambana ni leyi nga vaka yi fanela eka Vakreste; kambe hi fanele hi va ni vukheta.

Tivonele Leswaku U Nga Tluli Ndzilakana!

Yesu Kreste u vule leswaku hambileswi vadyondzisiwa va yena a va nga ta susiwa emisaveni, a va fanele va tshama va nga ri “xiphemu xa misava.” (Yohane 17:15, 16) Kambe, minkarhi yin’wana a swi olovi ku hambanisa exikarhi ka leswi nga xiphemu xa misava ya Sathana hilaha ku heleleke ni leswi ngo va mukhuva ntsena. Hi xikombiso, vuyimbeleri ni ku cina swi kona eka mukhuva wun’wana ni wun’wana, hambileswi ematikweni man’wana swi tekiwaka swi ri swa nkoka swinene.

Hi nga ha endla xiboho hi ku olova—lexi sekeriweke swinene eka ndhavuko wa hina ematshan’weni ya swivangelo leswi twalaka swa Matsalwa. Alex, makwerhu wa le Jarimani, u kume xiavelo xo ya eSpain. Laha a humaka kona, ku cina a ku nga tolovelekanga ngopfu, kambe eSpain a ku ri mukhuva. Loko ro sungula a vone makwerhu wa xinuna ni makwerhu wa xisati va cina ncino wa ndhawu hi ku hiseka, a pfilunganyekile. Xana ncino lowu a wu hoxile kumbexana wu ri wa misava? Xana a ta va a tiyisa ehansi loko a amukela mukhuva lowu? Alex u xiye leswaku hambileswi vuyimbeleri ni ku cina a swi hambanile ni swa ka vona, a ku nga ri na xivangelo xo ehleketa leswaku vamakwavo va le Spain a va yisa mimpimanyeto ya Vukreste ehansi. Ku pfilunganyeka ka yena a ku vangiwa hi ku hambana ka mikhuva.

Hambiswiritano, Emilio, makwerhu wa xinuna loyi a tsakelaka ku cina ka ndhavuko ka le Spain, u vula leswaku ku na khombo. Wa hlamusela: “Ndzi xiya leswaku tindlela to tala ta ku cina ti lava leswaku vanhu vambirhi va rimbewu leri hambaneke va tshinelelana swinene. Tanihi munhu la nga siki tekaka, ndzi xiya leswaku leswi swi nga khumba mintlhaveko ya un’wana wa lava cinaka. Minkarhi yin’wana, ku cina ku nga tirhisiwa tanihi nkarhi wo kombisa rirhandzu eka munhu loyi u twaka a ku koka. Ku tiyiseka leswaku vuyimbeleri i byinene ni leswaku ku khumbana hi miri ka ringaniseriwa swi nga va xisirhelelo. Hambiswiritano, swi le rivaleni leswaku loko ntlawa wa vantshwa lava nga vamakwerhu va xinuna ni va xisati lava nga nghenelangiki vukati va ya eku cineni, swa tika swinene ku hlayisa xiyimo xa moya.”

Hakunene, a hi lavi ku tirhisa ndhavuko wa hina tanihi nkarhi wo tipeta emahanyelweni ya misava. Ku yimbelela ni ku cina a ku ri ni ndhawu ya kona endhavukweni wa le Israyele, naswona loko Vaisrayele va ntshunxiwile aEgipta eLwandle ro Tshwuka, ku tlangela ka vona ku katse ku yimbelela ni ku cina. (Eksoda 15:1, 20) Hambiswiritano, muxaka wa vona wa vuyimbeleri ni ku cina ka vona a wu hambana ni wa vanhu lava nga vahedeni lava a va va rhendzerile.

Lexi vavisaka, loko Vaisrayele va ha rindzele Muxe leswaku a vuya eNtshaveni ya Sinayi, va hele mbilu, va endla rhole ra nsuku, naswona endzhaku ka ku dya ni ku nwa “va suka va yima leswaku va titsakisa.” (Eksoda 32:1-6, NW) Loko Muxe na Yoxuwa va twe mpfumawulo wa ku yimbelela ka vona, swi va khunguvanyisile hi ku hatlisa. (Eksoda 32:17, 18) Vaisrayele va tlule “ndzilakana” wolowo naswona muxaka wa vona wa vuyimbeleri ni ku cina se a wu fana ni wa vahedeni lava a va va rhendzerile.

Hilaha ku fanaka namuntlha, vuyimbeleri ni ku cina swi nga ha va swi amukeleka endhawini ya ka hina naswona swi nga ha va swi nga karhati ripfalo ra van’wana. Kambe loko mavoni ma hungutiwa, ku engeteriwa mavoni lama tsayitelaka, kumbe ku tlangiwa vuyimbeleri lebyi nga ni machayelo lama hambaneke, leswi a swi amukeriwa eku sunguleni swi nga ha kombisa moya wa misava sweswi. Hi nga ha ku: “I ndhavuko wa ka hina.” Aroni u tiyimelele hi ndlela leyi fanaka loko a amukele tindlela ta vuhedeni ta vuhungasi ni vugandzeri, hi xihoxo a swi hlamusela tanihi “nkhuv̌o wa Yehova.” Ku tiyimelela loku loku nga nyawuriki a ku nga twali. Phela, ndlela leyi va tikhomeke ha yona yi langutiwe tanihi leyi “[soriwaka] hi v̌alala v̌a [vona].”—Eksoda 32:5, 25.

Mukhuva Wu Ni Ndhawu Ya Wona

Eku sunguleni mikhuva leyi nga tolovelekangiki yi nga ha hi hlamarisa, kambe a hi hinkwayo leyi nga amukelekiki. Loko hi “letel[e] matimba ya [hina] ya ku twisisa,” hi nga swi kota ku vona leswaku hi yihi mikhuva leyi fambisanaka ni misinya ya milawu ya Vukreste ni leyi nga fambisaniki na yona. (Vaheveru 5:14) Loko hi kombisa mbilu ya musa leyi teleke hi rirhandzu eka vanhu-kulorhi, hi ta angula hi ndlela leyi faneleke loko hi langutane ni mikhuva leyi nga vavisiki.

Loko hi ri karhi hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo eka vanhu va le ndhawini ya ka hina kumbe ensin’wini ya le kule ni le kaya, langutelo lerinene eka ku hambana-hambana ka mikhuva ri ta hi pfuna leswaku hi va ‘swilo hinkwaswo eka vanhu hinkwavo.’ Naswona handle ko kanakana hi ta kuma leswaku loko hi amukela mikhuva yo hambana-hambana, swi ta hi pfuna ku va ni vutomi lebyi nga ni xikongomelo, lebyi tsakisaka ni lebyi nyanyulaka.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

Maxewetelo ya Vukreste ma nga kombisiwa hilaha ku faneleke hi tindlela to tala

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Langutelo lerinene hi mikhuva leyi hambaneke ri nga yisa eka vutomi lebyi nga ni xikongomelo ni lebyi tsakisaka

    Minkandziyiso Ya Xitsonga (1987-2025)
    Huma
    Nghena
    • Xitsonga
    • Rhumela
    • Leswi u swi tsakelaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Swipimelo Swo Tirhisa Website Leyi
    • Milawu Yo Sirhelela Rungula Ra Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela