Langutelo Ra Bibele

Langutelo Leri Ringaniseriweke Hi Mikhuva Leyi Dumeke

“KU HAVA MUKHUVA WO KARHI WA KU TIKHOMA LOWU NGA SI TSHAMAKA WU SORIWA HI NKARHI WO KARHI KUMBE ENDHAWINI YO KARHI, NASWONA WU TSHAMEKE WU ENDLIWA NAWU HI NKARHI WO KARHI KUMBE ENDHAWINI YO KARHI.”

HI MARITO lawa, n’wamatimu wa le Ireland la vuriwaka William Lecky u katsakanya ndlela leyi mavonelo ya vanhu ma cincaka ha yona. Marito yakwe ma nga ha tirha ni le ka mikhuva ni mindhavuko leyi veke kona hi malembe yo tala. Kunene, swiendlo swo tala leswi swi tshameke swi langutiwa swi ri swa nkoka evuton’wini bya siku ni siku swi soriwile endzhaku ka nkarhi. Leswi a swi hlamarisi, hilaha muapostola Pawulo la nga Mukreste a nga te, “xiyimo xa misava leyi xa hundzuka.”—1 Vakorinto 7:31.

Ina, vanhu va tshamela ku cinca. Hakanyingi leswi swi vonaka hi ndlela leyi vanhu va cincaka ndlela leyi a va languta swilo ni mikhuva ya vona ha yona. Vakreste va fanele va nga vi “xiphemu xa misava”—hileswaku, va tshama va hambanile ni vanhu lava tlhentlhiseriweke ekule ni Xikwembu. Hambiswiritano, Bibele ya pfumela leswaku Vakreste va hanya ‘emisaveni,’ naswona a yi va lerisi leswaku va fanele va tihambanisa ni vanhu van’wana. Hikwalaho, langutelo leri ringaniseriweke hi mikhuva i ra nkoka.—Yohane 17:11, 14-16; 2 Vakorinto 6:14-17; Vaefesa 4:17-19; 2 Petro 2:20.

Mikhuva I Yini?

Mikhuva i swiendlo swo karhi leswi landzeleriwaka evuton’wini naswona hakanyingi swi endliwa endhawini yo karhi kumbe hi vanhu vo karhi. Mikhuva yin’wana, yo kota ya le tafuleni ni yo endla swilo hi ndlela yo karhi, swi nga ha endleka yi sunguriwe hi xikongomelo xo kongomisa ndlela leyi vanhu va faneleke va tikhoma ha yona loko va ri ntlawa, yi va pfuna leswaku va tirhisana hi ndlela leyinene ni ku xiximana. Eswiyin’weni swo tano, ku xixima vanhu van’wana ku nga fanisiwa ni mafurha, hikuva ku olovisa mavhilwa ya vuxaka bya vanhu.

Mikhuva yi kuceteriwe ngopfu hi vukhongeri. Entiyisweni, yo tala yi sukela eka vukholwa-hava ni le tidyondzweni ta vukhongeri leti nga kumekiki eBibeleni. Hi xikombiso, ku nyika vanhu lava feriweke swiluva swi nga ha endleka swi sungule eka vukholwa-hava bya vukhongeri.a Tlhandla-kambirhi, muhlovo wa wasi—lowu hakanyingi ku vuriwaka leswaku i wa vana va vafana—a ku ehleketiwa leswaku wu chavisa madimona. Pende yo penda tinxiyi a yi tirha tanihi xisirhelelo eka tihlo ro biha, kasi xitota-milomu a xi tirhisiwa ku sivela madimona leswaku ma nga ngheni enon’wini wa wansati ma tshama eka yena. Hambi ku ri mukhuva lowu nga vuliki nchumu wo fana ni ku pfala nomu loko u ahlamula swi nga ha endleka wu sukela eka dyondzo ya leswaku moya-xiviri wa munhu wu nga ha baleka loko a ahlamile. Hambiswiritano, hi ku famba ka malembe, a swa ha hlanganisiwanga ni vukhongeri, naswona namuntlha, mikhuva ni mindhavuko leyi a swa ha ri na nkoka eka vukhongeri.

Leswi Vakreste Va Karhatekeke Ha Swona

Loko Mukreste a langutane ni xiboho xa leswaku u fanele a landzela mukhuva wo karhi kumbe e-e, lexi a faneleke a karhateka ha xona ngopfu hi lexi, Hi rihi langutelo ra Xikwembu hilaha swi kombisiweke hakona eBibeleni? Enkarhini lowu hundzeke, Xikwembu a xi sola mikhuva yo karhi leyi a yi amukeleka eka vanhu vo karhi. Yin’wana ya yona a ku ri ku endla xitlhavelo hi vana, ku tirhisiwa ko biha ka ngati, ni mikhuva yo hambana-hambana ya rimbewu. (Levhitika 17:13, 14; 18:1-30; Deteronoma 18:10) Hilaha ku fanaka, mikhuva yin’wana leyi tolovelekeke namuntlha, swi le rivaleni leswaku a yi pfumelelani ni misinya ya milawu ya Bibele. Yin’wana ya yona i mindhavuko leyi nga riki kona eBibeleni leyi fambisanaka ni tiholideyi ta vukhongeri ku fana ni Khisimusi ni Paseka kumbe mikhuva ya vukholwa-hava leyi fambisanaka ni vungoma.

Kambe ku vuriwa yini hi mikhuva leyi swi nga ha endlekaka leswaku yi tshame yi hlanganisiwa ni swiendlo leswi solekaka kambe sweswi yi langutiwaka yi ri yinene? Hi xikombiso, mikhuva yo tala leyi dumeke ya micato—ku katsa ni ku hoxana swingwavila ni ku dya khekhe ra mucato—swi nga ha endleka swi sukela eVujaganini. Xana leswi swi vula leswaku Vakreste a va fanelanga va tlangela mikhuva yo tano? Xana Vakreste va boheka ku yi kambisisa hi vukheta mikhuva hinkwayo ya ndhawu leyi va tshamaka eka yona ku vona loko yi tshame yi langutiwa hi ndlela yo biha?

Pawulo u kombisa leswaku “laha moya wa Yehovha wu nga kona, ku ni ntshunxeko.” (2 Vakorinto 3:17; Yakobo 1:25) Xikwembu xi lava leswaku hi tirhisa ntshunxeko lowu, hi nga wu tirhisi tanihi nkucetelo wa ku navela ka vutianakanyi, kambe leswaku hi letela matimba ya hina ya ku anakanya leswaku ma hlawula leswinene eka leswo biha. (Vagalatiya 5:13; Vaheveru 5:14; 1 Petro 2:16) Hikwalaho, emhakeni leyi swi vonakaka kahle leswaku misinya ya milawu ya Bibele a yi tluriwanga, Timbhoni ta Yehovha a ti veki nawu. Ematshan’weni ya sweswo, Mukreste un’wana ni un’wana u fanele a kambela xiyimo lexi a langutaneke na xona kutani a tiendlela xiboho.

Ehleketela Vanhu Van’wana

Xana leswi swi vula leswaku minkarhi hinkwayo swi fanerile ku hlanganyela eka mikhuva yin’wana ntsena loko yi nga lwisani ni tidyondzo ta Bibele hi ku kongoma? Doo! (Vagalatiya 5:13) Pawulo u kombise leswaku Mukreste a nga fanelanga a lava ntsena leswi pfunaka yena ‘kambe ni leswi pfunaka vo tala.’ U fanele a ‘endla hinkwaswo leswaku a vangamisa Xikwembu’ naswona a nga vi xikhunguvanyiso. (1 Vakorinto 10:31-33) Kutani, munhu loyi a lavaka ku amukeriwa hi Xikwembu u ta tivutisa: ‘Xana van’wana va wu languta njhani mukhuva lowu? Xana vanhu va wu teka hi ndlela yo karhi leyi nga amukelekiki? Xana loko ndzi wu endla swi ta vula leswaku ndzi pfumelelana ni mikhuva kumbe mavonelo lama nga xi tsakisiki Xikwembu?’—1 Vakorinto 9:19, 23; 10:23, 24.

Hambileswi mikhuva yin’wana yi nga bihangiki, kambe swi nga ha endleka endhawini ya ka n’wina yi endliwa hi tindlela leti lwisanaka ni misinya ya milawu ya Bibele. Hi xikombiso, eka swiendlakalo swin’wana, ku nyika munhu swiluva ku nga ha va ni nhlamuselo yin’wana leyi lwisanaka ni tidyondzo ta Bibele. Kutani, i yini lexi Mukreste a faneleke a karhateka ngopfu ha xona? Hambiloko ko va ni xivangelo xo kambisisa laha mukhuva wo karhi wu sunguleke kona, eswiyin’weni swin’wana, i swa nkoka ku ehleketa hi ndlela leyi vanhu va wu tekaka ha yona mukhuva wo karhi hi nkarhi wolowo ni le ndhawini leyi u tshamaka eka yona sweswi. Loko mukhuva wolowo wu sekeriwe etidyondzweni leti nga riki ta Matsalwa kumbe wu nga amukeleki kahle hi nkarhi wo karhi elembeni kumbe ehansi ka swiyimo swo karhi, Vakreste va nga ha endla xiboho xa vutlhari xa ku wu papalata hi nkarhi wolowo.

Pawulo u khongele leswaku Vakreste va tshika rirhandzu ra vona ri andza hi vutivi lebyi kongomeke ni ku twisisa loku heleleke. Hi ku va ni langutelo leri ringaniseriweke hi mikhuva leyi dumeke, Vakreste va “tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene, leswaku [va] pfumala xivati ni ku ka [va] nga va khunguvanyisi van’wana.” (Vafilipiya 1:9, 10) Hi nkarhi lowu fanaka, va ta endla leswaku ‘ku anakanyela ka vona ku tiviwa hi vanhu hinkwavo.’—Vafilipiya 4:5.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Mikhuva yin’wana ya khale, ku fana ni ku pfala nomu loko u ahlamula, ku nyika vanhu lava feriweke swiluva, yi lahlekeriwe hi nkoka wa yona wo sungula