Va Vengiwa Hikwalaho Ka Ripfumelo Ra Vona
“Mi ta vengiwa hikwalaho ka vito ra mina.”—MATEWU 10:22.
1, 2. Xana u nga hlamusela mintokoto ya xiviri leyi Timbhoni ta Yehovha ti langutaneke na yona hikwalaho ko hanya hi ku landza ripfumelo ra tona ra vukhongeri?
N’WINI wa xitolo wo tshembeka wa le xihlaleni xa Crete u khomiwe minkarhi yo tala naswona u tisiwe etihubyeni ta le Greece hi ku phindha-phindha. Hambi leswi a tshameke ekhotsweni malembe yo tlula tsevu, a ri ekule ni nsati wakwe ni vana vakwe va ntlhanu. EJapani, xichudeni xa malembe ya 17 hi vukhale xi hlongoriwile exikolweni hambileswi xi tikhomaka hi ndlela leyinene naswona xi paselaka ehenhla ku tlula swichudeni swa 42 le tlilasini ya xona. EFurwa, hi xitshuketa vanhu vo tala va hlongoriwile emintirhweni ya vona hambileswi va nga ni vito lerinene ngopfu hikwalaho ka migingiriko ni ku tirha ka vona hi vurhon’wana. Xana hi xihi xivangelo xa kona eka mintokoto leyi ya xiviri?
2 Vanhu hinkwavo lava khumbekaka i Timbhoni ta Yehovha. Va “dyohe” yihi? Kahle-kahle, i ku hanya hi ku landza ripfumelo ra vona ra vukhongeri. N’wini wa xitolo a a byela van’wana hi ta ripfumelo rakwe, a yingisa tidyondzo ta Yesu Kreste. (Matewu 28:19, 20) A a voniwe nandzu lowukulu hi ku landza nawu wa khale wa le Greece lowu vulaka leswaku ku hundzula munhu i nandzu lowukulu. Xichudeni xi hlongoriwile hikwalaho ka leswi ripfalo ra xona leri leteriweke hi Bibele ri xi aleleke ku hlanganyela eka ntlango lowu wu sindzisiwaka wa kendo (ntlango wa Majapani wo tlanga hi tisavula). (Esaya 2:4) Kasi hinkwavo lava hlongoriweke emintirhweni ya vona eFurwa, va byeriwe leswaku xivangelo xa ku hlongoriwa ka vona hi leswi va tivulaka Timbhoni ta Yehovha.
3. Ha yini Timbhoni ta Yehovha to tala ti nga tali ku xanisiwa ngopfu hi vanhu van’wana?
3 Mintokoto yoleyo yo vava yi fana ni leyi Timbhoni ta Yehovha ti langutanaka na yona ematikweni man’wana. Hambiswiritano, Timbhoni ta Yehovha to tala a ti tali ku xanisiwa hi vanhu van’wana. Emisaveni hinkwayo vanhu va Yehovha va tiviwa hi ku tikhoma ka vona lokunene—ku nga ndhuma leyi endlaka leswaku van’wana va nga vi na xivangelo xa ku va xanisa. (1 Petro 2:11, 12) A va bungi swikhiri kumbe ku tikhoma hi ndlela leyi vavisaka van’wana. (1 Petro 4:15) Ematshan’weni ya sweswo, va ringeta ku hanya hi ku landza xileriso xa Bibele lexi vulaka leswaku va tiveka ehansi ka Xikwembu ku sungula, endzhaku ka sweswo va tiveka ehansi ka tihulumendhe leti ti va fumaka. Va hakela swibalo leswi laviwaka hi nawu naswona va lwela ku va ni “ku rhula ni vanhu hinkwavo.” (Varhoma 12:18; 13:6, 7; 1 Petro 2:13-17) Entirhweni wa vona wo dyondzisa wa Bibele, va khutaza vanhu leswaku va xixima nawu, misinya ya milawu ya ndyangu ni mahanyelo lamanene. Tihulumendhe to tala ti va bumabumerile tanihi vaaka-tiko lava yingisaka nawu. (Varhoma 13:3) Kambe, hilaha ndzima yo sungula yi kombisaka hakona, minkarhi yin’wana va kanetiwa—ematikweni man’wana, va yirisiwa ni hi hulumendhe. Xana leswi swi fanele swi hi hlamarisa?
“Ntsengo” Wa Ku Va Mudyondzisiwa
4. Hi ku ya hi Yesu, i yini lexi munhu a nga xi langutelaka loko a kala a va mudyondzisiwa wa yena?
4 Yesu Kreste a nga siyanga ku kanakana malunghana ni leswi swi nga ta katseka loko munhu a lava ku va mudyondzisiwa wakwe. U byele valandzeri vakwe a ku: “Hlonga a ri n’wi tluli n’wini wa rona hi vukulu. Loko va ndzi xanisile, na n’wina va ta mi xanisa.” Yesu u vengiwe “ku nga ri na xivangelo.” (Yohane 15:18-20, 25; Pisalema 69:4, NW; Luka 23:22) Vadyondzisiwa vakwe va fanele va rindzela leswi fanaka—ku hlaseriwa ku nga ri na xivangelo lexi twalaka. U va tsundzuxe ko tala, a ku: “Mi ta vengiwa.”—Matewu 10:22; 24:9.
5, 6. (a) Hikwalaho ka yini Yesu a lerise valandzeri vakwe va nkarhi lowu taka leswaku va “hlayela ntsengo”? (b) Kutani, ha yini hi nga fanelanga hi hlamala loko hi kanetiwa?
5 Hikwalaho, Yesu u lerise valandzeri vakwe va nkarhi lowu taka leswaku va “hlayela ntsengo” wa ku va vadyondzisiwa. (Luka 14:28) Hikwalaho ka yini? Ku nga ri swona leswaku va endla xiboho xa leswaku va ta va valandzeri vakwe kumbe e-e, kambe hi xikongomelo xo tiyimisela ku hetisisa leswi katsekaka. Hi fanele hi tilunghiselela ku langutana ni miringo yin’wana ni yin’wana kumbe maxangu lama tisiwaka hi lunghelo leri. (Luka 14:27) A nga kona munhu la hi sindzisaka leswaku hi tirhela Yehovha tanihi valandzeri va Kreste. I xiboho lexi munhu a xi endlaka hi ku tirhandzela; naswona i xiboho lexi hi xi endlaka hi ri ni vutivi. A hi swi tiva ka ha ri emahlweni leswaku ehenhla ka mikateko leyi hi nga ta yi kuma yo va ni vuxaka ni Xikwembu hi ku tinyiketela eka xona, hi ta “vengiwa.” Xisweswo a hi hlamali loko hi kanetiwa. Hi ‘hlaye ntsengo,’ naswona hi lungheke hi ku helela ku wu hakela.—1 Petro 4:12-14.
6 Hikwalaho ka yini van’wana, ku katsa ni valawuri va hulumendhe, va lava ku xanisa Vakreste va ntiyiso? Leswaku hi kuma nhlamulo, swi nga hi pfuna ku kambela mintlawa yimbirhi ya vukhongeri ya lembe-xidzana ro sungula C.E. Hayimbirhi a yi vengiwa—kambe hikwalaho ka swivangelo leswi hambaneke swinene.
Rivengo Ni Ku Vengiwa
7, 8. Hi tihi tidyondzo leti a ti komba leswaku Vamatiko va nyenyiwa, naswona Vayuda va ve ni langutelo rihi hikwalaho ka sweswo?
7 Hi lembe-xidzana ro sungula C.E., Israyele a a ri ehansi ka mfumo wa Rhoma, naswona Xiyuda, fambiselo ra vukhongeri bya Vuyuda, hi byona lebyi a byi ri ni varhangeri lava tshikilelaka tanihi vatsari ni Vafarisi. (Matewu 23:2-4) Varhangeri lava va hisekelaka etlhelo va teke swileriso swa Nawu wa Muxe malunghana ni ku hambana ni vamatiko kutani va swi soholota swi kombisa leswaku vanhu lava nga riki Vayuda va fanele va languteriwa ehansi. Loko va ri karhi va endla sweswo, va vumbe vukhongeri lebyi endleke leswaku Vamatiko va sungula ku vengiwa, naswona swi tlhele swi vanga leswaku Vamatiko va va ni rivengo.
8 A swi nga va nonon’hweli varhangeri va Vayuda ku chumayela swilo leswi sandzaka Vamatiko, tanihi leswi hi nkarhi wolowo Vayuda a va languta Vamatiko va ri swivumbiwa leswi nyenyetsaka. Varhangeri va vukhongeri a va dyondzisa leswaku wansati la nga Muyuda a nga tshuki a va ni wanuna wa Matiko a ri yexe, hikuva a “va soleriwa leswaku va thyakile hi tlhelo ra rimbewu.” Wanuna la nga Muyuda a nga tshuki a “sala a ri swakwe na vona hikuva a va soleriwa leswaku va dlaya.” Ntswamba lowu sengiweke hi Wamatiko a wu nga ta tirhisiwa handle ka loko Muyuda a ve kona loko ku sengiwa. Hikwalaho ka nkucetelo wa varhangeri va vona, Vayuda va ve ni moya wo sihalala wa ku lava ku hambana ni van’wana.—Ringanisa Yohane 4:9.
9. Xana dyondzo ya varhangeri va Vayuda yi ve ni vuyelo byihi eka lava va nga riki Vayuda?
9 Tidyondzo to tano leti khumbaka vanhu lava nga riki Vayuda a ti byi tisanga vuxaka lebyinene exikarhi ka Vayuda ni Vamatiko. Vamatiko va langute Vayuda tanihi vavengi va vanhu hinkwavo. N’wamatimu wa le Rhoma Tacitus (la velekiweke kwalomu ka 56 C.E.) u vule leswaku Vayuda “va va venga ngopfu vanhu hinkwavo tanihi valala.” Tacitus u tlhele a vula leswaku Vamatiko lava veke Vayuda lava hundzukeke va dyondzisiwe ku venga tiko ra vona ni ku yi langutela ehansi mindyangu ya vona ni vanghana. Hakanyingi, Varhoma a va tiyiselela Vayuda, lava a va dumile lerova va chavisa. Kambe mpfukelo wa Vayuda hi 66 C.E. wu pfuxe nyimpi ya tihanyi ya Varhoma, leyi endleke leswaku Yerusalema wu lovisiwa hi 70 C.E.
10, 11. (a) Xana Nawu wa Muxe a wu lava leswaku vahlapfa va khomiwa hi ndlela yihi? (b) Xana hi dyondza yini eka leswi swi humeleleke Xiyuda?
10 Xana langutelo ro tano hi valuveri ri fambisana njhani ni ndlela yo gandzela leyi hlamuseriweke eNawini wa Muxe? Nawu wu endle leswaku va hambana ni matiko, kambe leswi a swi endleriwe ku sirhelela Vaisrayele, ngopfu-ngopfu vugandzeri bya vona lebyi tengeke. (Yoxuwa 23:6-8) Hambiswiritano, Nawu a wu lava leswaku valuveri va khomiwa hi vululami ni hi ndlela leyinene nileswaku va amukeriwa hi malwandla—ntsendze loko va nga hambuki ngopfu enawini wa Israyele. (Levhitika 24:22) Loko va hambuka eswilerisweni swo olova leswi kumekaka eNawini leswi khumbaka valuveri, varhangeri va vukhongeri bya Vuyuda va le sikwini ra Yesu va sungule ndlela ya vugandzeri leyi a yi vanga rivengo naswona yi vengiwile. Eku heteleleni, tiko ra Vayuda ra lembe-xidzana ro sungula ri lahlekeriwe hi tintswalo ta Yehovha.—Matewu 23:38.
11 Xana yi kona dyondzo leyi hi yi kumaka eka leswi? Ina, yi kona. Langutelo ra ku tivona hi lulamile, hi tlakukile, leri endlaka leswaku hi va langutela ehansi lava nga riki ni ripfumelo leri fanaka ni ra hina ra vukhongeri a ri byi yimeli hi ku pakanisa vukhongeri lebyi tengeke bya Yehovha, naswona a ri n’wi tsakisi. Ehleketa hi Vakreste vo tshembeka eka lembe-xidzana ro sungula. A va nga va vengi vanhu lava nga riki Vakreste hambi ku ri ku pfukela Varhoma. Nilokoswiritano, a va “vengiwa.” Hikwalaho ka yini? Naswona a va vengiwa hi vamani?
Vakreste Vo Sungula—A Va Vengiwa Hi Vamani?
12. Xana swi vonaka njhani eMatsalweni leswaku Yesu u lava valandzeri vakwe va va ni langutelo leri ringaniseriweke hi vanhu lava va nga riki Vakreste?
12 Hi ku landza tidyondzo ta Yesu, swi le rivaleni leswaku a a lava leswaku vadyondzisiwa vakwe va va ni langutelo leri ringaniseriweke malunghana ni vanhu lava nga riki Vakreste. Kasi hi hala tlhelo, u vule leswaku valandzeri vakwe va nge vi xiphemu xa misava—hileswaku, a va fanele va papalata langutelo ni ku tikhoma loku a ku lwisana ni tindlela leti lulameke ta Yehovha. A va ta hlayisa vukala-tlhelo etimhakeni ta nyimpi ni ta tipolitiki. (Yohane 17:14, 16) Hi hala tlhelo, ematshan’weni yo chumayela hi swilo leswi sandzaka vanhu lava nga riki Vakreste, Yesu u byele valandzeri vakwe leswaku va ‘rhandza valala va vona.’ (Matewu 5:44) Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste: “Loko nala wa wena a ri ni ndlala, n’wi phamele; loko a ri ni torha, n’wi nyike swakunwa.” (Varhoma 12:20) U tlhele a byela Vakreste leswaku va ‘endlela hinkwavo leswi nga swinene.’—Vagalatiya 6:10.
13. Hikwalaho ka yini varhangeri va vukhongeri va Vayuda va lwisana ngopfu ni vadyondzisiwa va Kreste?
13 Hambiswiritano, hi ku hatlisa vadyondzisiwa va Kreste va tikume va “vengiwa” hi mintlawa yinharhu. Wo sungula a ku ri varhangeri va vukhongeri va Vayuda. A swi kanakanisi leswaku Vakreste va koke nyingiso wa vona hi ku hatlisa! Vakreste a va ri ni misinya ya milawu leyi tlakukeke ya ku tikhoma ni ku tshembeka, naswona va nyikele rungula leri tisaka ntshembo hi ku hiseka lokukulu. Vanhu va magidi va tshike Xiyuda va landzela Vukreste. (Mintirho 2:41; 4:4; 6:7) Vadyondzisiwa va Yesu lava nga Vayuda a va ri vagwinehi eka varhangeri va vukhongeri va Vayuda! (Ringanisa Mintirho 13:45.) Varhangeri lava va kariheke a va vona onge Vukreste byi herise mindhavuko ya vona. Phela, a byi nga pfumelelani ni langutelo ra vona hi Vamatiko! Ku sukela hi 36 C.E. ku ya emahlweni, Vamatiko a va swi kota ku va Vakreste, ku va ni ripfumelo leri fanaka ni ra vona ni ku kuma malunghelo ya Vakreste lama ringanaka ni ya Vayuda lava nga Vakreste.—Mintirho 10:34, 35.
14, 15. (a) Hikwalaho ka yini Vakreste va vengiwe hi vagandzeri va vahedeni? Nyika xikombiso. (b) Xana Vakreste vo sungula va ‘vengiwe’ hi ntlawa wihi wa vunharhu?
14 Wa vumbirhi, Vakreste a va vengiwa hi vagandzeri va vuhedeni. Hi xikombiso, aEfesa wa khale, ku endla tindhumbha ta silivhere ta xikwembukati lexi vuriwaka Artemi a ku ri bindzu leri vuyerisaka. Kambe loko Pawulo a dyondzisa kwalaho, vanhu vo tala va le Efesa va yingisile, va tshika vugandzeri bya Artemi. Vafuri va silivhere va vange nkitsinkitsi loko bindzu ra vona ri xungetiwa. (Mintirho 19:24-41) Ku endleke nchumu lowu fanaka loko Vukreste byi fika eBitiniya (sweswi ku nga n’walungu-vupela-dyambu bya Turkey). Endzhakunyana ka loko Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki ma hetiwile, ndhuna-nkulu ya Bitiniya, Pliny Lontsongo, u vule leswaku titempele ta vuhedeni ti tshikiwile nileswaku furu ya swifuwo swo endla hi swona magandzelo a yi nga ha xaviwi ngopfu. Vakreste va soriwile—ni ku xanisiwa—tanihi leswi vugandzeri bya vona a byi nga lavi magandzelo ya swiharhi kumbe swifaniso. (Vaheveru 10:1-9; 1 Yohane 5:21) Handle ko kanakana, ku hangalaka ka Vukreste ku khumbe mpindzulo wo karhi lowu a wu kumeka hikwalaho ka vugandzeri bya vuhedeni, naswona lava va lahlekeriweke hi ntirho ni mali va byi vengile.
15 Wa vunharhu, Vakreste va ‘vengiwe’ hi Varhoma lava rhandzaka vutiko. Eku sunguleni, Varhoma a va tiva Vakreste va ri ntlawa wa vukhongeri lowutsongo kumbexana lowu hisekelaka etlhelo. Kambe hi ku famba ka nkarhi, ku tivula ntsena leswaku munhu i Mukreste a ku ri nandzu lowu faneriwaka hi rifu. Hikwalaho ka yini vaaka-tiko vo tshembeka lava a va hanya vutomi bya Vukreste va langutiwe tanihi vanhu lava faneriweke hi nxaniso ni rifu?
Vakreste Vo Sungula—Ha Yini Va Vengiwile eMfun’weni Wa Varhoma?
16. Xana Vakreste va hambane ni misava hi ndlela yihi, naswona ha yini leswi swi endle leswaku va nga rhandziwi emfun’weni wa Varhoma?
16 Vakreste a va vengiwa ngopfu-ngopfu emfun’weni wa Varhoma hikwalaho ko hanya hi ku landza ripfumelo ra vona ra vukhongeri. Hi xikombiso, a va tshama va nga ri xiphemu xa tinyimpi ni tipolitiki ta misava. (Yohane 15:19) Xisweswo a va nga ri na xikhundlha eka swa tipolitiki, naswona va ale ntirho wa vusocha. Hikwalaho ka sweswo, a “va vuriwa vanhu lava nga khathaliki hi timhaka ta tiko, naswona va nga pfuniki nchumu etimhakeni hinkwato ta vutomi,” hi ku vula ka n’wamatimu la vuriwaka Augustus Neander. Ku ka va nga ri xiphemu xa misava nakambe a swi vula ku papalata tindlela to biha ta muti wa Varhoma lowu onhakeke. N’wamatimu Will Durant u hlamusela leswaku “mintlawa leyitsongo ya Vakreste, hi ku tinyiketela ka yona ni xindzhuti xa yona, a yi karhata ntlawa wa vahedeni lava a va rhandza ntsako ku tlula mpimo.” (1 Petro 4:3, 4) Hi ku xanisa Vakreste ni ku va dlaya, swi nga ha endleka leswaku Varhoma a va lava ku miyeta ripfalo leri a ri va karhata.
17. I yini lexi kombaka leswaku ntirho wo chumayela wa Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a wu humelela?
17 Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va chumayele mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu hi ku hiseka loku nga hundzukiki. (Matewu 24:14) Kwalomu ka 60 C.E., Pawulo u vule leswaku mahungu lamanene ma ‘chumayeriwile eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.’ (Vakolosa 1:23) Eku heleni ka lembe-xidzana ro sungula, valandzeri va Yesu a va endle vadyondzisiwa eMfun’weni wa Rhoma hinkwawo—eAsia, eYuropa ni laha Afrika! Hambi ku ri swirho swin’wana swa “vandyangu wa Khezari” swi ve Vakreste.a (Vafilipiya 4:22) Ku chumayela loku hi ku hiseka ku vange ku hlundzuka. Neander u ri: “Vukreste byi tise nhluvuko hakatsongo-tsongo eka vanhu va swiyimo hinkwaswo, naswona byi xungete ku wisa vukhongeri bya mfumo.”
18. Xana Vakreste va lwe ni hulumendhe ya Varhoma loko va yisa ku tinyiketela loku hlawulekeke eka Yehovha hi ndlela yihi?
18 Valandzeri va Yesu va yise ku tinyiketela ko hlawuleka eka Yehovha. (Matewu 4:8-10) Swi nga ha endleka vugandzeri lebyi bya vona ku ri byona ngopfu-ngopfu byi va lwiseke ni Varhoma. Varhoma a va byi amukela vukhongeri byin’wana, ntsena loko vaseketeri va byona va hlanganyela eku gandzeleni mufumi. Entiyisweni Vakreste vo sungula a va nga hlanganyeli evugandzerini byo tano. A va titwa va ri ni vutihlamuleri eka mufumi la tlakukeke ku tlula wa Mfumo wa Rhoma, ku nga Yehovha Xikwembu. (Mintirho 5:29) Hikwalaho ka sweswo, ku nga khathariseki leswaku Mukreste a a ri muaka-tiko lonene ngopfu hi tindlela hinkwato, a a langutiwa a ri nala wa Mfumo.
19, 20. (a) I vamani lava a va ri vona vakuceteri lavakulu va ku hehliwa lokukulu ka Vakreste vo tshembeka loku hangalakeke? (b) Xana hi wahi mavunwa lawa Vakreste va hehliweke ha wona?
19 A ka ha ri ni xivangelo xin’wana lexi endleke leswaku Vakreste vo tshembeka va “vengiwa” emfun’weni wa Rhoma: Ku hehliwa ka vona ka tihanyi ku pfumeriwe hi ku olova, ku nga swihehlo leswi a swi tisiwa ngopfu hi varhangeri va vukhongeri bya Xiyuda. (Mintirho 17:5-8) Kwalomu ka 60 kumbe 61 C.E., loko Pawulo a ri eRhoma a rindzele ku tengisiwa hi Mufumi Nero, Vayuda lava rhangelaka va vule leswi hi Vakreste: “Entiyisweni malunghana ni mpambukwa lowu ha swi tiva leswaku kun’wana ni kun’wana wa kanetiwa.” (Mintirho 28:22) Kunene Nero a a ku twile ku hehliwa ka vona. Hi 64 C.E., loko a voniwa nandzu hikwalaho ka ndzilo lowu loviseke Rhoma, Nero u hlawule ku titumbeta hi Vakreste lava ana se a va soriwa hi van’wana. Leswi swi vonaka swi kondletele nxaniso lowukulu wa tihanyi lowu a wu endleriwe ku herisa Vakreste.
20 Ku hehliwa ka Vakreste hi mavunwa hakanyingi a ku ri mavunwa ya rihlaza lama pfanganisiweke ni ku soholotiwa ka tidyondzo ta vona. Tanihi leswi a va gandzela Xikwembu xin’we, naswona va nga n’wi gandzelangiki mufumi, a va langutiwa va ri vanhu lava vulaka leswaku Xikwembu a xi kona. Tanihi leswi swirho swin’wana swa mindyangu leswi nga riki Vakreste a swi kaneta maxaka ya swona lama nga Vakreste, Vakreste a va hehliwa hi ku hahlula mindyangu. (Matewu 10:21) A va vuriwa makhema, hi ku vula ka van’wana, xihehlo lexi a xi sekeriwe eku soholotiweni ka marito ya Yesu lawa a ma vuleke eXilalelweni xa Hosi.—Matewu 26:26-28.
21. Hi swihi swivangelo swimbirhi leswi a swi endla leswaku Vakreste va “vengiwa”?
21 Xisweswo, Vakreste vo tshembeka a va “vengiwa” hi Varhoma hikwalaho ka swivangelo swimbirhi leswikulu: (1) ripfumelo ra vona leri sekeriweke eBibeleni ni swiendlo swa vona, ni (2) swihehlo swa mavunwa leswi va hehliwaka ha swona. Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, vakaneti a va ri ni pakani yin’we—ku tshikilela Vukreste. Ina, lava ku nga vona hakunene va kuceteleke ku xanisiwa ka Vakreste a ku ri vakaneti lava nga ni matimba yo tlula ya munhu, mimoya leyo biha ya matimba leyi nga vonakiki.—Vaefesa 6:12.
22. (a) Hi xihi xikombiso lexi kombaka leswaku Timbhoni ta Yehovha ti lwela ‘ku endlela hinkwavo leswi nga swinene’? (Vona bokisi eka tluka 11.) (b) Xana ku ta buriwa hi yini exihlokweni lexi landzelaka?
22 Ku fana ni Vakreste vo sungula, Timbhoni ta Yehovha eminkarhini ya hina ta “vengiwa” ematikweni yo hambana-hambana. Kambe, a ti va vengi vanhu lava nga riki Timbhoni; naswona a ti si tshama ti kondletela ku pfukeriwa ka tihulumendhe. Ku hambana ni sweswo, emisaveni hinkwayo ti tiviwa hi ku va ni rirhandzu ra xiviri leri hlulaka mindzilakana hinkwayo ya ntshamisano, vutiko ni rixaka. Kutani, ha yini va xanisiwile? Naswona va angula njhani loko va kanetiwa? Swivutiso leswi ku ta buriwa hi swona exihlokweni lexi landzelaka.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Xiga lexi nge “vandyangu wa Khezari” entiyisweni a xi kombeteli eka swirho swa le kusuhi swa ndyangu wa Nero, loyi a a fuma hi nkarhi wolowo. Ematshan’weni ya sweswo, xi nga ha kombetela eka vatirhi vakwe va le kaya ni tindhuna letitsongo, leti kumbexana a ti endla mintirho ya le ndlwini yo fana ni ku swekela ni ku basisela vandyangu wa le vuhosini ni vayimeri.
Xana U Nga Hlamurisa Ku Yini?
◻ Hikwalaho ka yini Yesu a lerise valandzeri vakwe va nkarhi lowu taka leswaku va hlayela ntsengo wa ku va mudyondzisiwa?
◻ Langutelo leri a ri ri kona hi vanhu lava a va nga ri Vayuda ri ve ni vuyelo byihi eka Xiyuda, naswona hi dyondza yini eka leswi?
◻ Vakreste vo sungula lava tshembekaka va langutane ni nkaneto lowu humaka eka mintlawa yihi yinharhu?
◻ Xana hi swihi swivangelo swa xisekelo leswi a swi endla leswaku Vakreste vo sungula va “vengiwa” hi Varhoma?
[Bokisi leri nga eka tluka 11]
‘Ku Endlela Hinkwavo Leswi Nga Swinene’
Timbhoni ta Yehovha ti lwela ku yingisa xitsundzuxo xa Bibele lexi vulaka leswaku ‘ti endlela hinkwavo leswi nga swinene.’ (Vagalatiya 6:10) Hi nkarhi wa ku pfumala, rirhandzu ra vaakelani ri va susumetela ku pfuna lava va nga riki na langutelo leri fanaka ni ra vona hi vukhongeri. Hi xikombiso, hi nkarhi wa xiyimo xa khombo eRwanda hi 1994, Timbhoni leti humaka eYuropa ti tihlawulele hi ku tirhandzela ku ta eAfrika ku ta pfuna hi matshalatshala ya mphalalo. Mixaxa leyi hleriweke kahle ni swibedlhele swa nkarhinyana swi simekiwe hi xihatla leswaku swi pfuna. Swakudya swo tala, swiambalo ni minkumba swi tisiwe hi xihaha-mpfuka. Vahlapfa lava pfunekeke hi matshalatshala lawa ya mphalalo a va tele hi laha ku phindhiweke ka nharhu ku tlula nhlayo ya Timbhoni endhawini leyi.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]
Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va chumayele mahungu lamanene hi ku hiseka loku nga hundzukiki