Ha Tsaka Leswi Yehovha A hi Kombaka Ndlela Yakwe
“Loko ku ri Xikwembu xa ntiyiso, ndlela ya xona yi hetisekile; rito ra Yehovha ri tengile.”—2 SAMUWELE 22:31, NW.
1, 2. (a) Vanhu hinkwavo va ni xilaveko xihi xa nkoka? (b) I xikombiso xa mani lexi hi nga ta va hi endla kahle loko hi xi tekelela?
VANHU hinkwavo va ni xilaveko xa nkoka xa ku kongomisiwa. Hakunene, ha wu lava mpfuno wa ku kongomisiwa evuton’wini. Ina, Yehovha u hi nyike vutlhari byo karhi ni ripfalo leswi hi pfunaka ku hambanisa leswinene eka leswo biha. Kambe ripfalo ra hina ri fanele ri leteriwa leswaku ri hi kongomisa kahle. (Vaheveru 5:14) Naswona mianakanyo ya hina yi lava rungula lerinene—kun’we ni ku leteriwa leswaku yi hluta rungula ra kona—leswaku hi endla swiboho leswinene. (Swivuriso 2:1-5) Hambiswiritano, hikwalaho ka vutomi lebyi hundzukaka mavala, swiboho swa hina swi nga tsandzeka ku hetiseka. (Eklesiasta 9:11) Hina hi hexe a hi na yona ndlela leyi tiyeke yo tiva leswi vumundzuku byi swi tameleke.
2 Hikwalaho ka xivangelo lexi ni swin’wana swo tala, muprofeta Yeremiya u tsarile a ku: “Oho Yehova, nḍa ŝi tiv̌a, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.” (Yeremiya 10:23) Yesu Kreste, nghwazi leyi tshameke yi hanya, a a byi amukela vukongomisi. U te: “N’wana a nge endli xilo ni xin’we hi ku tisungulela, kambe u endla ntsena lexi a vonaka Tatana a xi endla. Hikuva swilo hinkwaswo leswi Yena a swi endlaka, N’wana na yena wa swi endla swilo sweswo hi mukhuva lowu fanaka.” (Yohane 5:19) Kutani i vutlhari hakunene ku tekelela Yesu ni ku tshemba Yehovha leswaku a hi pfuna ku kongomisa mikondzo ya hina! Hosi Davhida u yimbelerile a ku: “Loko ku ri Xikwembu xa ntiyiso, ndlela ya xona yi hetisekile; rito ra Yehovha ri tengile. I xitlhangu xa hinkwavo lava tumbelaka eka xona.” (2 Samuwele 22:31, NW) Loko hi lava ku famba endleni ya Yehovha, ematshan’weni yo landzela vutlhari bya hina, hi ta va ni vukongomisi lebyi hetisekeke. Ku fularhela ndlela ya Xikwembu swi ni khombo.
Yehovha U Hi Komba Ndlela
3. Yehovha u kongomise Adamu na Evha hi ndlela yihi, a va nyika ntshembo wihi?
3 Xiya mhaka ya Adamu na Evha. Hambileswi a va pfumala xidyoho, a va byi lava vukongomisi. Yehovha a nga tshikanga Adamu a tikunguhatela xin’wana ni xin’wana entangeni wo saseka wa Edeni. Ematshan’weni ya sweswo, Xikwembu xi n’wi nyike ntirho wo wu endla. Xo sungula, Adamu a a fanele a thya swiharhi mavito. Endzhaku, Yehovha u vekele Adamu na Evha tipakani leti a ti ta teka nkarhi wo leha ku ti fikelela. A va fanele va fuma misava, va yi tata hi vana va vona, naswona va khathalela swiharhi. (Genesa 1:28) Lowu a wu ta va ntirho lowukulu, kambe vuyelo bya kona a ku ta va paradeyisi ya misava hinkwayo leyi nga ni vanhu lava hetisekeke lava hanyaka hi ku rhula ni swivumbiwa leswi nga swiharhi. A va ri ni vumundzuku lebyinene swonghasi! Nakambe, loko Adamu na Evha va famba hi ku tshembeka endleleni ya Yehovha, a va ta kota ku vulavurisana na yena. (Ringanisa Genesa 3:8.) Vona lunghelo lerikulu swonghasi—ku va ni vuxaka lebyi hambetaka ni Muvumbi!
4. Adamu na Evha va swi kombise njhani leswaku a va nga tshembekanga, naswona ku ve ni vuyelo byihi byo vava?
4 Yehovha u arise mpatswa wo sungula wa vanhu ku dya mihandzu ya murhi wo tivisa leswinene ni swo biha lowu a wu ri aEdeni, naswona leswi kan’we-kan’we swi va nyike nkarhi wo kombisa ku yingisa ka vona—ku tiyimisela ka vona ku famba endleleni ya Yehovha. (Genesa 2:17) Kambe, hi ku hatlisa ku yingisa koloko ku ringiwile. Loko Sathana a ta ni marito yakwe ya vukanganyisi, Adamu na Evha a va fanele va nyikela vumbhoni bya ku tshembeka ka vona eka Yehovha ni ku tiyiseka hi switshembiso swa Yena, leswaku va hambeta va n’wi yingisa. Lexi vavisaka a va tshembekanga. Loko Sathana a tshembise Evha ku kuma ntshunxeko naswona a endla xihehlo xa leswaku Yehovha u vule mavunwa, wansati loyi u kanganyisiwile kutani a tlula xileriso xa Xikwembu. Adamu u n’wi landzerile na yena a dyoha. (Genesa 3:1-6; 1 Timotiya 2:14) Sweswo swi endle leswaku va lahlekeriwa swinene. Ku famba endleleni ya Yehovha inge swi va nyike ntsako lowu hambetaka loko va ya emahlweni va endla ku rhandza ka yena. Ematshan’weni ya sweswo, a va dya mbitsi va xeva hi nhlomulo ku kondza va fa.—Genesa 3:16-19; 5:1-5.
5. Hi xihi xikongomelo xa Yehovha xa nkarhi wo leha, naswona u va pfunisa ku yini vanhu lava tshembekaka leswaku va vona ku hetiseka ka xona?
5 Hambiswiritano, Yehovha a nga xi cincanga xikongomelo xa yena xa leswaku siku rin’wana misava yi ta va kaya leri nga paradeyisi ra vanhu lava hetisekeke, lava pfumalaka xidyoho. (Pisalema 37:11, 29) Naswona a nga hlulekanga nikan’we ku va nyika vukongomisi lebyi hetisekeke, lava fambaka endleleni ya yena ni lava languteleke ku vona ku hetiseka ka xitshembiso xexo. Hina lava hi nga ni tindleve leti yingisaka, hi twa rito ra Yehovha endzhaku ka hina ri ku: “Ndlela hi leyi, fambani ha yona.”—Esaya 30:21.
Van’wana Va Fambe eNdleleni Ya Yehovha
6. Hi vahi vavanuna vambirhi va minkarhi ya khale lava fambeke endleleni ya Yehovha, naswona vuyelo byi ve byihi?
6 Hi ku ya hi rungula ra Bibele, ko va vanhu vatsongo eka vana va Adamu na Evha lava fambeke endleleni ya Yehovha. Avele i wo sungula eka vona. Hambileswi a feke swi nga languteriwanga, u fe a ri la amukelekaka eka Yehovha kutani u ni ntshembo lowu tiyeke wa “ku pfuxiwa ka lava lulameke” hi nkarhi lowu faneleke wa Xikwembu. (Mintirho 24:15) U ta vona ku hetiseka ka xikongomelo lexikulu xa Yehovha malunghana ni misava ni vanhu. (Vaheveru 11:4) Un’wana loyi a fambeke endleleni ya Yehovha a ku ri Enoko, loyi vuprofeta byakwe lebyi vulavulaka hi makumu ya mafambiselo lawa ya swilo byi hlayisiweke ebukwini ya Yuda. (Yudha 14, 15) Na Enoko a nga hanyanga mpimo lowu languteriweke wa vutomi. (Genesa 5:21-24) Hambiswiritano, “u ve ni vumbhoni bya leswaku u tsakise Xikwembu swinene.” (Vaheveru 11:5) Loko a fa, tanihi Avele, a a ri ni ntshembo lowu tiyeke wa ku pfuxiwa, naswona u ta va un’wana wa lava va nga ta vona ku hetiseka ka swikongomelo swa Yehovha.
7. Nowa ni ndyangu wa yena va swi kombise njhani leswaku va n’wi tshemba Yehovha?
7 Loko misava ya le mahlweni ka Ndhambi yi ya yi mbombomela eku hombolokeni, ku yingisa Yehovha ku ye ku va ndzingo malunghana ni ku tshembeka eka yena. Loko misava yoleyo yi ya eku heleni, i ntlawa wutsongo swinene lowu wu kumekeke wu famba endleleni ya Yehovha. Nowa ni ndyangu wakwe va yingise Xikwembu ni ku tshemba leswi xi swi vuleke. Hi ku tshembeka va endle mintirho leyi va nyikiweke yona, va ala ku hlanganyela emikhuveni yo biha ya misava ya nkarhi wolowo. (Genesa 6:5-7, 13-16; Vaheveru 11:7; 2 Petro 2:5) Hi nga tsaka hileswi va tshembekeke ni ku yingisa hi mbilu hinkwayo. Hikwalaho ka sweswo, va pone Ndhambi kutani va va vakokwa wa hina.—Genesa 6:22; 1 Petro 3:20.
8. Eka tiko ra Israyele, ku famba endleleni ya Xikwembu a swi katsa yini?
8 Hi ku famba ka nkarhi, Yehovha u endle ntwanano ni vatukulu va Yakobo wo tshembeka, kutani va ve tiko rakwe ro hlawuleka. (Eksoda 19:5, 6) Yehovha u kongomise vanhu lava a endleke na vona ntwanano hi ku tirhisa Nawu lowu tsariweke, ntlawa wa vaprista ni vukongomisi lebyi hambetaka bya vaprofeta. Kambe Vaisrayele a va fanele va tihlawulela ku landzela vukongomisi byebyo. Yehovha u lerise muprofeta wakwe leswaku a byela Vaisrayele a ku: “Languta, nḍi v̌eka namuntlha e ku kateka ni ku rukana e mahlweni ka ṅwina: E ku kateka, loko mi yingisa milawu ya Yehova, Šikwembu ša ṅwina, leyi nḍi mi lerisaka namuntlha, ni ku rukana, loko mi nga yingisi milawu ya Yehova, Šikwembu ša ṅwina, ni loko mi hambuka e ndleleni leyi nḍi mi lerisaka namuntlha, e ku lanḍa ŝikwembu ŝiṅwana leŝi mi nga ŝi tiv̌angiki.”—Deteronoma 11:26-28.
Lexi Endleke Leswaku Van’wana Va Tshika Ndlela Ya Yehovha
9, 10. Hi xihi xiyimo lexi a xi lava leswaku Vaisrayele va tshemba Yehovha naswona va tshembeka eka yena?
9 Ku fana na Adamu na Evha, Vaisrayele a va fanele va tshemba Yehovha ni ku tshembeka eka yena leswaku va tama va n’wi yingisa. Israyele a ri ri tiko leritsongo leri rhendzeriweke hi matiko ya vuntswaka. Edzonga-vupela-dyambu a ku ri na Egipta na Etiyopiya. En’walungu-vuxa a ku ri na Siriya na Asiriya. Ekusuhi swinene a ku ri na Filista, Amoni, Mowabu na Edomu. Hi nkarhi wo karhi, matiko lawa hinkwawo ma ve valala va Israyele. Ku tlula kwalaho, hinkwawo ka wona a ma ri ni vukhongeri byin’we bya mavunwa, bya ku gandzela swikwembu leswi nga swifaniso, bya vungoma bya swilo swa le mpfhukeni, naswona minkarhi yin’wana a byi katsa mihivahivana ya manyala ya rimbewu ni ku nyikeriwa ka vana emagandzelweni hi ndlela ya tihanyi. Matiko lama akelaneke na Israyele a ma tshemba swikwembu swa wona leswaku swi ma nyika mindyangu leyikulu, mintshovelo leyi fuweke ni ku hlula enyimpini.
10 I tiko ra Israyele ntsena leri a ri gandzela Xikwembu xin’we,Yehovha. U va tshembise leswaku u ta va katekisa hi mindyangu leyikulu, mintshovelo leyi fuweke ni ku va sirhelela eka valala va vona loko va yingisa milawu yakwe. (Deteronoma 28:1-14) Lexi vavisaka, vo tala eIsrayele a va endlanga tano. Naswona vo tala lava va fambeke endleleni ya Yehovha va vone maxangu hikwalaho ka ku tshembeka ka vona. Van’wana va xanisiwile, va hlekuriwa, va biwa, va pfaleriwa ekhotsweni, va khandliwa hi maribye ni ku dlayiwa hi Vaisrayele-kulobye. (Mintirho 7:51, 52; Vaheveru 11:35-38) Wolowo wu fanele wu ve ndzingo lowukulu swinene eka lava tshembekaka! Kambe ke, ha yini vanhu vo tala swonghasi va hambukile endleleni ya Yehovha? Swikombiso swimbirhi swa matimu ya Israyele swi hi pfuna ku vona mianakanyo ya vona leyi hoxeke.
Xikombiso Xo Biha Xa Akazi
11, 12. (a) Akazi u ale ku endla yini loko tiko ra Siriya ri lava ku n’wi hlasela? (b) Akazi u lave mpfuno eka swihlovo swihi swimbirhi?
11 Akazi a a fuma emfun’weni wa le dzongeni wa Yuda hi lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E. Mfumo wa yena a wu vanga ni ku rhula. Enkarhini wun’wana, tiko ra Siriya ri hlangane ni mfumo wa le n’walungwini wa Israyele va n’wi hlengela, kutani “mbilu ya hosi ni timbilu ta v̌anhu v̌a yena ti ṭekaṭeka.” (Esaya 7:1, 2) Hambiswiritano, loko Yehovha a tshembise ku pfuna Akazi ivi a kombela hosi leyi leswaku yi n’wi ringa, Akazi u ale hi ku sihalala! (Esaya 7:10-12) Hikwalaho, tiko ra Yuda ri hluriwile kutani ri lahlekeriwa hi vanhu vo tala.—2 Tikronika 28:1-8.
12 Hambileswi Akazi a aleke ku ringa Yehovha, a swi n’wi tsandzanga ku kombela mpfuno eka hosi ya Asiriya. Hambiswiritano, tiko ra Yuda ri ye emahlweni ri hluriwa hi valala va rona. Loko tiko ra Asiriya na rona ri hundzukele Akazi ivi ri “n’wi vangela ku karhateka,” hosi “yi sungule ku teka switlhavelo yi humesela swikwembu swa Damaska leswi a swi yi hlasela, kutani yi ku: ‘Leswi swikwembu swa tihosi ta Siriya swi va pfunaka, ndzi ta swi humesela xitlhavelo, leswaku swi ndzi pfuna.’”—2 Tikronika 28:20, 23, NW.
13. Akazi a a kombisa yini loko a hundzulukela eka swikwembu swa Siriya?
13 Endzhaku, Yehovha u byele Israyele a ku: “Hi mina Yehova, Šikwembu ša wena l’a ku dyonḍisaka, a ku pfuna, a ku fambisa e ndleleni leyi u faneleke ku famba ha yona. Mawako! loko ngi u yingisa milawu ya mina! Ku rula ka wena ku ta v̌a tani hi nambu, ku lulama ka wena ku ta fana ni magandlati ya lwandle.” (Esaya 48:17, 18) Loko Akazi a hundzulukela eka swikwembu swa Siriya, a a kombisa leswaku a a ri ekule swinene ni ‘ku famba endleleni leyi a a fanele a famba ha yona.’ A a hambukisiwe hi ku helela hi miehleketo ya matiko, a tshemba swihlovo swa wona swa nsirhelelo leswi hoxeke ematshan’weni yo tshemba Yehovha.
14. Ha yini Akazi a nga vanga ni xivangelo xo tiyimelela ha xona loko a hundzulukela eka swikwembu swa mavunwa?
14 Swikwembu swa matiko, ku katsa ni swa Siriya, a ku ri khale swi kombisiwe swi ri “ŝikwembu ŝo hemba.” (Esaya 2:8) Eku sunguleni, hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Davhida, vukulukumba bya Yehovha ehenhla ka swikwembu swa Siriya byi vonake kahle loko Vasiriya va va malandza ya Davhida. (1 Tikronika 18:5, 6) I Yehovha ntsena, “Šikwembu ša ŝikwembu, ni Hosi ya tihosi, . . . Šikwembu le’šikulu, le’ša matimba, ni le’ši tšhav̌isaka,” lexi nga nyikaka nsirhelelo wa xiviri. (Deteronoma 10:17) Kambe, Akazi u fularhele Yehovha a ya eka swikwembu swa matiko leswaku swi n’wi sirhelela. Vuyelo bya kona ku ve khombo eka tiko ra Yuda.—2 Tikronika 28:24, 25.
Vayuda Va Ri Na Yeremiya aEgipta
15. Vayuda lava a va ri aEgipta hi nkarhi wa Yeremiya a va dyoha hi ndlela yihi?
15 Hikwalaho ka ku nga tshembeki lokukulu ka vanhu vakwe, hi 607 B.C.E., Yehovha u tshike Vababilona va lovisa muti wa Yerusalema ni tempele ya wona. Vaaka-tiko vo tala va yisiwe evuhlongeni eBabilona. Hambiswiritano, van’wana va siyiwile, laha un’wana wa vona a ku ri muprofeta Yeremiya. Loko Ndhuna Gedaliya a dlayiwa, ntlawa lowu wu balekele aEgipta kutani wu famba na Yeremiya. (2 Tihosi 25:22-26; Yeremiya 43:5-7) Kwalaho, va sungule ku endlela swikwembu swa mavunwa magandzelo. Yeremiya u vulavule na Vayuda lava nga tshembekangiki, kambe va sihalala. Va ale ku tlhelela eka Yehovha, va vula leswaku va ta ya emahlweni va mbulukisela “nkosikazi ya matilo” musi wa switlhavelo. Ha yini? Hikuva hileswi vona ni vatata wa vona a va swi endla ‘emitini ya Yuda ni le switarateni swa Yerusalema, loko va ha dya va xurha naswona va ri swigwili, kambe a va vonanga khombo ni rin’we.’ (Yeremiya 44:16, 17) Nakambe Vayuda va te: “Mpfhuka hi ṭhika ku humesela nkosikazi ya matilo e miri ya risuna, ni ku yi tšhelela e ŝakunwa, hi pfumarile hikwaŝo, hi v̌a hi herisiwa hi tlhari ni ndlala.”—Yeremiya 44:18.
16. Ha yini Vayuda lava a va ri aEgipta a va hoxise hi ku helela malunghana ni ndlela leyi a va anakanya ha yona?
16 Hakunene va tshika xo khoma hi voko! Ntiyiso a wu ri wihi emhakeni leyi? Ina, Vayuda a va endlela swikwembu swa hava switlhavelo etikweni leri Yehovha a a va nyike rona. Minkarhi yin’wana, ku fana ni le nkarhini wa Akazi, a va vona maxangu hikwalaho ka vugwinehi byebyo. Hambiswiritano, Yehovha a a ‘hlwela ku karihela’ vanhu lava a endleke ntwanano na vona. (Eksoda 34:6; Pisalema 86:15) U rhume vaprofeta vakwe ku ya va khutaza leswaku va hundzuka. Minkarhi yin’wana, loko hosi yi tshembeka, Yehovha a a yi katekisa, naswona vanhu a va pfuneka eka nkateko wa kona, hambiloko vo tala va vona va nga tshembeki. (2 Tikronika 20:29-33; 27:1-6) Vayuda volavo va nga Egipta a va hoxisile swinene loko va vula leswaku nkateko wihi ni wihi lowu va wu kumeke etikweni ra rikwavo enkarhini lowu hundzeke a wu huma eka swikwembu swa vona swa mavunwa!
17. Hikwalaho ka yini Vayuda va lahlekeriwe hi tiko ni tempele ya vona?
17 Emahlweni ka 607 B.C.E., Yehovha u khutaze tiko ra Yuda a ku: “Yingisani rito ra mina, kutani nḍi ta v̌a Šikwembu ša ṅwina, kambe ṅwina mi v̌a tiko ra mina, mi famba e ndleleni hikwayo leyi nḍi nga ta mi lerisa yona, hi laha mi nga ta kateka.” (Yeremiya 7:23) Vayuda va lahlekeriwe hi tempele ni tiko ra vona hileswi va aleke ku famba ‘endleni hinkwayo leyi Yehovha a va leriseke yona.’ A hi tiyisekeni leswaku hi papalata xihoxo xexo lexi dlayaka.
Yehovha U Katekisa Lava Fambaka eNdleleni Yakwe
18. Lava va fambaka endleleni ya Yehovha va fanele va endla yini?
18 Namuntlha, ku fana ni le nkarhini lowu hundzeke, ku famba endleleni ya Yehovha swi lava vutshembeki—ku tiyimisela ku tirhela yena ntsena. Swi lava ntshembo—ku pfumela hi mbilu hinkwayo leswaku switshembiso swa Yehovha swi tiyile naswona swi ta hetiseka. Ku famba endleleni ya Yehovha swi lava ku yingisa—ku landzela milawu yakwe u nga hambuki, ni ku hlayisa mimpimanyeto ya yena leyi tlakukeke. “Yehova o lulamile, o ranḍa mitiro ya ku lulama.”—Pisalema 11:7.
19. Hi swihi swikwembu leswi vo tala va swi gandzelaka namuntlha, naswona vuyelo bya kona hi byihi?
19 Akazi a a tshemba swikwembu swa Siriya leswaku swi n’wi sirhelela. Vaisrayele le Egipta a va langutele leswaku “nkosikazi ya matilo,” xikwembu lexi a xi gandzeriwa hi vanhu vo tala eMiddle East ya khale, xi ta va katekisa hi swilo leswi vonakaka. Namuntlha swikwembu swo tala a hi swifaniso swa xiviri. Yesu u tsundzuxe leswaku hi nga tshuki hi gandzela “Rifuwo” ematshan’weni ya Yehovha. (Matewu 6:24) Muapostola Pawulo u vulavule hi “ku tshwa, ku nga ku gandzela swifaniso swa hava.” (Vakolosa 3:5) Nakambe u vulavule hi lava ‘xikwembu xa vona ku nga khwiri ra vona.’ (Vafilipiya 3:19) Ina, mali ni swilo leswi vonakaka hi swin’wana swa swikwembu leswikulu leswi gandzeriwaka namuntlha. Entiyisweni, vo tala—ku katsa vunyingi lebyi fambisanaka ni vukhongeri byo karhi—‘va tshemba rifuwo leri nga tiyangiki.’ (1 Timotiya 6:17) Vo tala va tikarhata swinene eku gandzeleni ka vona swikwembu leswi, naswona van’wana va vuyeriwa—va tshama emakaya ya manyunyu, va ni swilo swo durha naswona va dya swakudya swa le henhla. Hambiswiritano, a hi hinkwavo lava nga ni rifuwo ro tano. Naswona hambi ku ri lava va nga na swona, va hetelela va kume leswaku a swi va enerisi. A hi swilo leswi tiyeke, i swa nkarhinyana naswona a swi swi enerisi swilaveko swa moya.—Matewu 5:3.
20. I ku ringanisela kwihi loku hi faneleke hi tshama hi ri na kona?
20 Ina, hi fanele hi va ni mianakanyo leyi hlutekeke emasikwini yo hetelela ya mafambiselo lawa ya swilo. Hi fanele hi teka magoza lama kotekaka leswaku hi wundla mindyangu ya hina hi swilo leswi vonakaka. Kambe loko hi tinyiketela ngopfu ku hanya vutomi bya le henhla, hi hlongorisa mali kumbe swin’wana swo fana ni sweswo ematshan’weni yo tirhela Xikwembu, hi ta va hi gandzela swikwembu swa hava hi ndlela yo karhi, naswona hi ta va hi nga ha fambi endleleni ya Yehovha. (1 Timotiya 6:9, 10) Kambe ku vuriwa yini loko hi langutana ni swiphiqo swa rihanyo, swa timali kumbe swin’wana? Hi nga tshuki hi fana ni Vayuda lava a va ri aEgipta lava a va vula leswaku swiphiqo swa vona a swi vangiwa hi ku tirhela Xikwembu. Ku ri na sweswo, a hi ringeni Yehovha, ku nga leswi Akazi a tsandzekeke ku swi endla. Hi ku tshembeka, yana eka Yehovha Xikwembu leswaku a ku kongomisa. Tirhisa vukongomisi byakwe hi ku tiyiseka, u khongelela ku kuma matimba ni vutlhari byo langutana ni xiyimo xin’wana ni xin’wana. Kutani tiyiseka leswaku Yehovha u ta ku katekisa.
21. I mikateko yihi leyi kumiwaka hi lava fambaka endleleni ya Yehovha?
21 Enkarhini hinkwawo wa ku hanya ka Vaisrayele, Yehovha u va katekise swinene lava a va famba endleleni yakwe. Hosi Davhida u yimbelerile a ku: “Yehova, nḍi fambise e ku lulameni ka wena hikwalaho ka la’v̌a lwaka na mina.” (Pisalema 5:8) Yehovha u endle leswaku a hlula matiko lawa a a akelane na wona lawa endzhaku ma hlaseleke Akazi. Hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni, tiko ra Israyele ri katekisiwe hi ku rhula ni ku humelela loku Vayuda lava a va ri aEgipta va ku naveleke endzhaku. Yehovha u endle ni leswaku Hezekiya n’wana Akazi a hlula tiko ra Asiriya leri a a ri ri ni matimba. (Esaya 59:1) Ina, voko ra Yehovha a ri kayivelanga eka lava tshembekeke eka yena, lava nga yimangiki “e ndleleni ya v̌adyohi,” lava a va tsakela nawu wa Xikwembu. (Pisalema 1:1, 2) Swa ha ri tano ni namuntlha. Kambe hi nga tiyiseka njhani namuntlha leswaku hi famba endleleni ya Yehovha? Leswi swi ta hlamuseriwa eka xihloko lexi landzelaka.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ I timfanelo tihi leti nga ta nkoka loko hi ta famba endleleni ya Yehovha?
◻ Ha yini miehleketo ya Akazi a yi hoxile?
◻ I yini lexi a xi hoxile hi malangutelo ya Vayuda lava a va ri aEgipta?
◻ Hi nga ku tiyisa njhani ku tiyimisela ka hina ku famba endleleni ya Yehovha?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Akazi u tshembe swikwembu swa Siriya ematshanweni yo tshemba Yehovha