Xikwembu A Xi Hlweli Ku Hetisisa Xitshembiso Xa Xona

“OHO Yehovha, xana ndzi ta kombela ku pfuniwa ku fikela rini, kambe u nga yingisi?” Wolawo i marito ya muprofeta wa Muheveru, Habakuku, loyi a hanyeke hi lembe-xidzana ra vunkombo B.C.E. Kambe ma twakala ma tolovelekile, a swi tano ke? I swa ntumbuluko eka vanhu leswaku swilo leswi va swi lavaka hi mahlongati, va lava ku swi kuma hi wona nkarhi wolowo, kumbe hi ku hatlisa hilaha swi nga kotekaka hakona. Kutani leswi i ntiyiso ngopfu-ngopfu eka nguva leyi ya hina ya ku lava ku tienerisa hi ku hatlisa.—Habakuku 1:2, NW.

Eka lembe-xidzana ro sungula, a ku ri ni vanhu lava handle ko kanakana a va vona onge Xikwembu a xi fanele xi hetisise switshembiso swa xona khale. Va hele mbilu lerova va vona onge Xikwembu xa nonoka kumbe xi siyiwe hi nkarhi. Emhakeni leyi, muapostola Petro u boheke ku va tsundzuxa leswaku vonelo ra Xikwembu hi nkarhi ri hambanile swinene ni ra hina. Petro wa tsala a ku: “Varhandziwa, mi nga kohli hi mhaka leyi ya leswaku siku rin’we eka Yehovha ri fana ni malembe ya gidi naswona malembe ya gidi ma fana ni siku rin’we.”—2 Petro 3:8.

Hi ku ya hi ndlela leyi ya ku hlayela nkarhi, munhu la nga ni malembe ya 80 hi vukhale u hanye kwalomu ka tiawara timbirhi ntsena, kasi matimu hinkwawo ya vanhu ma hete masiku ya kwalomu ka tsevu ntsena. Loko hi languta swilo hi ndlela leyi, swa hi olovela ku twisisa ndlela leyi Xikwembu xi tirhisanaka na hina ha yona.

Hambiswiritano, Xikwembu a xi wu honisi nkarhi. Ku hambana ni sweswo, xa khathala swinene hi nkarhi. (Mintirho 1:7) Hikokwalaho, Petro u ya emahlweni a ku: “Yehovha a nga nonoki malunghana ni xitshembiso xa yena, hilaha vanhu van’wana va ehleketaka hakona leswaku i ku nonoka, kambe u mi lehisela mbilu hikuva a nga naveli leswaku ku lova ni un’we kambe u navela leswaku hinkwenu mi hundzuka.” (2 Petro 3:9) Ku hambana ni vanhu, Xikwembu a xi titwi xi susumeteleka ku endla swilo onge hiloko xi siyiwa hi nkarhi. Tanihi “Hosi leyi nga riki na makumu,” xi ni ndlela leyi hlamarisaka ya ku vona swilo kutani xi nga swi kota ku tiva nkarhi lowu swiendlo swa xona swi nga ta va vuyerisa swinene vanhu hinkwavo lava khumbekaka.—1 Timotiya 1:17.

Endzhaku ko hlamusela xivangelo xa leswi vonakaka ku ri ku hlwela ka Xikwembu, Petro wa tsundzuxa a ku: “Siku ra Yehovha ri ta ta ku fana ni khamba.” Leswi vulaka leswaku siku ra ku tihlamulela ri ta fika hi nkarhi lowu vanhu va nga wu rindzelangiki. Kutani etindzimaneni leti landzelaka, Petro u kombetela eka ntshembo lowunene eka lava kombisaka “swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu,” wa leswaku va kota ku nghena eka “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa,” leyi Xikwembu xi yi tshembiseke.—2 Petro 3:10-13.

Leswi swi fanele swi hi endla hi tlangela ngopfu leswi ku avanyisa ka Xikwembu ku nga si fikaka. Ku lehisa ka xona mbilu ku pfule ndlela ya leswaku hi tiva xikongomelo xa xona ni ku lulamisa vutomi bya hina leswaku hi kota ku amukela mikateko ya xona leyi xi yi tshembiseke. Xana a hi fanelanga hi teka “ku lehisa mbilu ka Hosi ya hina ku ri ku [hi] ponisa,” hilaha Petro a hi khongotelaka hakona? (2 Petro 3:15) Hambiswiritano, ku ni xivangelo xin’wana xa ku lehisa mbilu ka Xikwembu.

Xidyoho Xi Fanele Xi Helela

Loko hi hlahluvisisa ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaneke ni vanhu ha yona enkarhini lowu hundzeke, hi dyondza leswaku hakanyingi a xi nga byi humesi vuavanyisi bya xona ku fikela loko ku nga ha ri ni ntshembo wa ku endla ndzulamiso. Hi xikombiso, malunghana ni vuavanyisi bya xona eka Vakanana, Xikwembu xi byele Abrahama hi swidyoho swa vona ka ha ri ni nkarhi wo tala. Kambe nkarhi wa leswaku xi humesa vuavanyisi bya xona a wu nga si fika. Hikwalaho ka yini? Bibele yi ri: “Hikuv̌a ku homboloka ka v̌a-Amor [Vakanana] a ku [nga] si tala hi ku ringana,” kumbe hilaha vuhundzuluxeri bya Knox byi swi vekaka hakona: “Nkarhi wa vubihi bya Vaamori a wu [nga] si helela.”—Genesa 15:16.a

Hambiswiritano, kwalomu ka malembe ya 400 endzhaku, Xikwembu xi byi humesile vuavanyisi bya xona, kutani vana va Abrahama, ku nga Vaisrayele, va ri tekile tiko. Vakanana va nga ri vangani, vo kota Rahava ni Vagibiyoni, va ponisiwile hikwalaho ka langutelo ni swiendlo swa vona, kambe vunyingi bya vona a byi endla swilo swa manyala swinene, tanihi laha swi kombisiwaka hakona hi leswi vuyimburi bya manguva lawa byi swi pfumbuleke. A va endla vugandzeri bya xirho ra rimbewu, vunghwavava bya le tempeleni ni ku endla magandzelo hi vana. Buku leyi nge Halley’s Bible Handbook, yi ri: “Vayimburi lava celeke emarhumbini ya miti ya Vakanana va tivutisa leswaku ha yini Xikwembu xi nga va lovisanga hi ku hatlisa ku tlula hilaha xi endleke hakona.” Eku heteleleni, ‘xidyoho xa Vakanana a xi helerile’; ku homboloka ka vona ‘a ku fike emakumu.’ A nga kona loyi a a ta va ni xivindzi xa ku sola Xikwembu hi leswaku a xi endlanga vululami hi ku basisa tiko loko hi hala tlhelo xi tsetselela lava kombiseke langutelo lerinene.

Hi vona nchumu lowu fanaka hi nkarhi wa Nowa. Hambileswi vanhu va le mahlweni ka Ndhambi a va hombolokile, hi tintswalo Xikwembu xi endle xiboho xa ku engetela nkarhi wa vona hi malembe ya 120. Hi nkarhi wolowo, Nowa u ve “muchumayeri wa leswo lulama.” (2 Petro 2:5) Loko nkarhi wu ri karhi wu hundza, handle ko kanakana vuhomboloki bya vona byi hetisekile. “Šikwembu ši languta misav̌a, kutani maŝiv̌o, a yi onhakile; hikuv̌a nyama yiṅwana ni yiṅwana a yi onhile ndlela ya yona e misav̌eni.” (Genesa 6:3, 12) ‘Ndlela ya vona ya ku endla xidyoho a yi fikelele makumu ya yona’; loko nkarhi wu ri karhi wu hundza wu wu veke erivaleni mboyamelo wa vona lowu hoxeke. Loko Xikwembu xi teka goza a swi fanerile. Ematihlweni ya Xikwembu, i vanhu va nhungu ntsena lava tikombeke va lulamile, kutani xi va ponisile.

Xikombiso lexi fanaka xa vonaka endleleni leyi Xikwembu xi tirhisaneke ni Vaisrayele ha yona. Hambileswi va tikhomeke hi ndlela ya ku pfumala vutshembeki ni yo biha, Xikwembu xi va lehisele mbilu hi madzana ya malembe. Rungula ra kona ri ri: “Yehovha . . . a hambeta a va rhumela varhumiwa vakwe . . . hi ku phindha-phindha, hikuva u tsetselele vanhu vakwe . . . Kambe a va ya emahlweni va . . . ma langutela ehansi marito yakwe ni ku vungunya vaprofeta vakwe, kukondza vukarhi bya Yehovha byi wela vanhu vakwe, ku nga ha vi na ku tshunguriwa.” (2 Tikronika 36:15, 16, NW) Vanhu a va fikelele laha a swi nga ha koteki leswaku va endla ndzulamiso. A ko va Yeremiya ni van’wana va nga ri vangani lava a va ta ponisiwa. Xikwembu a xi nga ta voniwa nandzu loko eku heteleleni xi avanyisa lavan’wana hinkwavo.

Nkarhi Wa Leswaku Xikwembu Xi Teka Goza Wu Le Kusuhi Swinene

Eka swikombiso leswi, hi kota ku vona leswaku Xikwembu a xi nge ma avanyisi mafambiselo ya sweswi ya swilo kukondza ku fika nkarhi lowu faneleke. Leswi swi kombisiwa hi xileriso xa Xikwembu lexi nyikiweke mudlayi wo fanekisela, lexi nge: “‘Nghenisa rihwevo ra wena ro kariha u hlengeleta swichocho swa vhinya ya misava, hikuva madiriva ya yona se ma wupfile.’ Hiloko ntsumi yi tlhotlhometa rihwevo ra yona emisaveni yi hlengeleta vhinya ya misava, ivi yi yi hoxa exikamelweni xa vhinya lexikulu xa ku hlundzuka ka Xikwembu.” Xiya leswaku vubihi bya vanhu byi “wupfile,” hileswaku byi fike laha swi nga ha kotekiki ku endla ndzulamiso. Loko Xikwembu xi avanyisa, a swi nge kanakanisi leswaku ku nghenelela ka xona ku fanerile.—Nhlavutelo 14:18, 19.

Loko hi anakanyisisa hi leswi nga laha henhla, swi le rivaleni leswaku Xikwembu xi le kusuhi ni ku avanyisa misava leyi, hikuva misava yi tekelele swiendlo leswi endleke leswaku Xikwembu xi humesa vuavanyisi enkarhini lowu hundzeke. Kun’wana ni kun’wana laha hi langutaka kona, misava yi tele hi madzolonga, tanihi laha a swi ri hakona emahlweni ka Ndhambi ya siku ra Nowa. Ndlela leyi vanhu va tikhomaka ha yona yi ya yi fana ni leyi yi hlamuseriweke eka Genesa 6:5: “Meehleketo hikwayo ya timbilu ta [vanhu] yi kongoma ku biha ntsena hi masiku hikwawo.” Hambi ku ri swidyoho leswikulu leswi endleke leswaku Xikwembu xi lovisa Vakanana swi tele hinkwako namuntlha.

Ngopfu-ngopfu ku sukela hi Nyimpi yo Sungula ya Misava, vanhu va vone ku hundzuka loku chavisaka. Va vone ku chuluriwa lokukulu ka ngati emisaveni. Nyimpi, ku herisiwa ka rixaka, vutherorisi, vugevenga ni vuhomboloki swi kona hinkwako emisaveni. Ndlala, mavabyi ni ku tikhoma ko biha ku tate xirhendzevutana hinkwaxo xa misava ya hina. Vumbhoni hinkwabyo byi kombisa leswaku sweswi hi hanya exikarhi ka xitukulwana xo homboloka lexi Yesu a vuleke leswi ha xona: “Xitukulwana lexi xi nga ka xi nga hundzi ku nga si humelela swilo leswi hinkwaswo.” (Matewu 24:34) Sweswi misava yi hetisisa “vudyoho” bya yona. “Swichocho swa vhinya ya misava” swi lunghekele ku tshoveriwa.

Nkarhi Wa Leswaku U Teka Goza

Muapostola Yohane u byeriwe leswaku leswi nkarhi wa vuavanyisi wu tshinelaka, ku ta va ku tshoveriwa hi tindlela timbirhi. Yo sungula, “loyi a endlaka leswi nga lulamangiki, a a ye emahlweni a endla leswi nga lulamangiki; kutani loyi a thyakeke a a ye emahlweni a thyakisiwa.” Kambe ya vumbirhi, “loyi a lulameke a a ye emahlweni a endla leswi lulameke, naswona mukwetsimi a a ye emahlweni a kwetsimisiwa.” (Nhlavutelo 22:10, 11) Ndlela leyi ya vumbirhi yi fambisana ni ntirho wa ku dyondzisa Bibele emisaveni hinkwayo, lowu endliwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Xikongomelo xa ntirho wolowo i ku dyondzisa vanhu leswi Xikwembu xi swi languteleke eka vona leswaku va ta hlayiwa va ri lava faneriwaka hi ku amukela vutomi lebyi nga heriki. Sweswi ntirho lowu wu fikelela matiko ya 233 emavandlheni ya kwalomu ka 87 000.

Xikwembu a xi hlweli. Hi ku lehisa mbilu xi nyike vanhu nkarhi wo va va “ambala vumunhu lebyintshwa” leswaku va fanelekela ku kuma switshembiso swa xona. (Vaefesa 4:24) Namuntlha, Xikwembu xa ha rindzile, hambileswi swiyimo swa misava swi hambetaka swi nyanya ku biha. Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti endla hinkwaswo leswi ti nga swi kotaka leswaku ti avelana ni vaakelani va tona vutivi lebyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. (Yohane 17:3, 17) Lexi tsakisaka, lembe rin’wana ni rin’wana, vanhu lava tlulaka 300 000 va amukela vutivi lebyi kutani va khuvuriwa.

Leswi vutomi lebyi nga heriki byi tshineleke, sweswi a hi nkarhi wa ku rindza, kambe i nkarhi wa ku teka goza. Hikuva ku nga ri khale, hi ta vona ku hetiseka ka xitshembiso xa Yesu lexi nge: “Un’wana ni un’wana loyi a hanyaka a tlhela a kombisa ripfumelo eka mina a nge fi nikatsongo.”—Yohane 11:26.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Loyi Xikwembu xi nga ta n’wi tirhisa ku dlaya u byeriwe ku tlhotlhometa rihwevo rakwe loko vhinya ya misava yi wupfile

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti pfuna vanhu leswaku va fanelekela mikateko ya Xikwembu ya hilaha ku nga heriki