Xana Ku Ni Munhu La Khathalaka Hakunene?

“Mihloti ya lava tshikileriwaka” yi hundzuke boboma. Yi humesiwa hi lava hlaseriwaka hi “swiendlo swa ntshikilelo” swa ntsandza-vahlayi emisaveni hinkwayo. Hakanyingi lava hlaseriwaka va titwa va “nga ri na muchaveleri”—va vona onge a ku na munhu la khathalaka hi vona.—Eklesiasta 4:1, NW.

KU NGA khathariseki maboboma lawa ya mihloti, van’wana a va na mhaka ni ku xaniseka ka vanhu van’wana. Va swi honisa hi vomu switlhavi swa vanhu van’wana, ku fana ni muprista ni Mulevhi va le xifanisweni xa Yesu Kreste xa wanuna la hlaseriweke, a tekeriwa swilo swa yena ivi a siyiwa etlhelo ka gondzo a ri kusuhi ni ku fa. (Luka 10:30-32) Loko swilo swi va fambela kahle vona ni mindyangu ya vona, a va na mhaka ni vanhu van’wana. Kahle-kahle va ri, “A swi ndzi khumbi.”

Leswi a swi fanelanga swi hi hlamarisa. Muapostola Pawulo u vule ka ha ri emahlweni leswaku “emasikwini yo hetelela” vanhu vo tala va ta pfumala “xinakulobye xa ntumbuluko.” (2 Timotiya 3:1, 3) Mulavisisi un’wana u phofule ku karhateka kakwe hi langutelo leri nga kona ra ku nga khathali. U te: “Filosofi ni ndhavuko wa khale wa le Ireland wa ku khathalelana ni ku avelana swilo wu siviwa hi nawu lowuntshwa wa vutianakanyi.” Emisaveni hinkwayo, vanhu va ni vutianakanyi, a va na mhaka ni swiyimo swa van’wana nikatsongo.

Ku Laveka Munhu La Khathalaka

Hakunene ku laveka munhu la khathalaka. Hi xikombiso, anakanya hi wanuna loyi a titshamela a ri yexe wa le Jarimani loyi a “kumiweke a tshame emahlweni ka thelevhixini ya yena—endzhaku ka malembe ya ntlhanu a file, hi siku ra Khisimusi.” Leswi a karhatiwe hi leswi a langutaneke ni maxangu evuton’wini bya yena, “wanuna [loyi] a a titshamela a ri yexe, la thariweke naswona a lamaleke” a a nga tsundzukiwi hi munhu kukondza ku hela mali ya yena ya le bankini leyi lava hakerisaka rhente a va koka eka yona. A a nga khathaleriwi hi munhu.

Nakambe anakanya hi vanhu lava nga kotiki ku tiyimela lava hlaseriwaka hi vafumi lavakulu lava nga ni matimba ni makwanga. Endhawini yin’wana, kwalomu ka vanhu va 200 000 (kotara ya vaaki) “va dlayiwe hi ku tshikileriwa ni ndlala” endzhaku ka loko va tekeriwe ndhawu ya vona hi tihanyi. Kumbe anakanya hi vana lava va langutaneke ni swiendlo swa tihanyi leswi chavisaka swinene. Xiviko xin’wana xi te: “Vana va le [tikweni rin’wana] lava voneke swiendlo swo tala swa tihanyi—ku dlayana, ku biwa, ku pfinyiwa, minkarhi yin’wana swi endliwa hi vana van’wana va kondlo-a-ndzi-dyi, va tele swinene.” U nga xi twisisa lexi endlaka munhu la hlaseriweke hi swilo swo tano a vutisa hilaha ku faneleke a ku, “Xana ku ni munhu la khathalaka hakunene ha mina?”

Hi ku ya hi xiviko xa Nhlangano wa Matiko, vanhu va 1,3 wa magidi ya timiliyoni ematikweni lama hluvukaka va boheka ku tihanyisa hi mali leyi nga ehansi ka R5 hi siku. Va fanele va tivutisa loko ku ri na munhu la khathalaka. Magidi ya vabaleki ma tivutisa mhaka leyi fanaka, hikuva hi ku ya hi xiviko xa The Irish Times “va langutane ni xiyimo xo nonon’hwa xo hlawula exikarhi ka ku tshama ekampeni ya vabaleki leyi nyenyetsaka kumbe etikweni leri va balekeleke eka rona leri nga va tsakeriki kumbe ku tlhelela etikweni ra rikwavo leri ra ha hlakatiweke [kumbe leri avanyisiweke] hi nyimpi kumbe ku lwisana ka tinxaka.” Xiviko xolexo xi katse ni maendlelo lawa ya tihanyi: “Pfala mahlo, u hlayela kanharhu, loko u pfula mahlo ku ta va ku fe n’wana un’we. Ku nga un’wana wa vana va 35 000 lava nga ta fa namuntlha va dlayiwa hi ku sika kumbe mavabyi lama nga sivelekiki.” A swi hlamarisi leswi vo tala va rilaka hikwalaho ka nhlomulo ni maxangu!—Ringanisa Yobo 7:11.

Xana leswi hinkwaswo a swi kunguhatiwe leswaku swi va hi ndlela leyi? Kahle-kahle, xana u kona munhu loyi a khathalaka a tlhela a va ni matimba ya ku herisa ku xaniseka ni ku horisa switlhavi hinkwaswo leswi vanhu va veke na swona?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 2]

Cover and page 32: Reuters/Nikola Solic/Archive Photos

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 3]

A. Boulat/Sipa Press