Bibele Yi Hlamula Swivutiso Swa Nkoka Swa Le Nkarhini Wa Hina

XANA Bibele ya pfuna namuntlha? Entiyisweni, leswaku nhlamulo ya kona yi va ina, buku leyi ya khale yi fanele yi nyika lava va yi hlayaka nkongomiso eka timhaka leti nga enkarhini. Xana Bibele yi nyikela ndzayo leyi vuyerisaka eka timhaka leti nga ta nkoka swinene emisaveni ya namuntlha?

A hi kambisiseni timhaka timbirhi leti humelelaka sweswi. Hi ku endla tano, hi ta kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka hi timhaka leti.

Ha Yini Xikwembu Xi Pfumelele Ku Xaniseka?

Hikwalaho ka swiyimo swa misava namuntlha, xin’wana xa swivutiso leswi talaka ku vutisiwa hi lexi nge: Ha yini Xikwembu xi pfumelela vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka? Xivutiso lexi xa twala, tanihi leswi vanhu vo tala va khumbiwaka hi vugevenga bya tihanyi, vukanganyisi, ku herisiwa ka rixaka, makhombo lama humelelaka vanhu ni swin’wana.

Hi xikombiso, hi June 1998 xitimela lexi nga ni rivilo lerikulu xi tlumbe biloho le n’walungwini wa Jarimani, xi dlaya vakhandziyi vo tlula dzana. Hambi ku ri va xilamulela-mhangu swin’we ni lava timelaka ndzilo lava nga ni ntokoto lava pfuneke vanhu lava vavisekeke ni ku rhwala lava feke, va hlundzukisiwe hi ku fa ka vanhu lava. Bixopo wa Kereke ya Evangelical u vutisile a ku: “Xikwembu, Ha yini u pfumelele leswi swi humelela?” Hambi ku ri bixopo a nga vanga na yona nhlamulo.

Mintokoto yi kombisa leswaku loko vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka, kambe va nga tivi xivangelo xa kona, minkarhi yin’wana va kariha swinene. Bibele yi nga pfuna kwalaho, hikuva yi hlamusela lexi endlaka vanhu lava nga riki na nandzu va humeleriwa hi swilo swo biha naswona va xaniseka.

Loko Yehovha Xikwembu a vumba misava ni swilo hinkwaswo leswi nga eka yona, a a nga tiyimiselanga leswaku vanhu va humeleriwa hi swilo swo biha naswona va xaniseka. Xana hi nga tiyiseka njhani? Hikuva loko xi heta ku tumbuluxa, “Šikwembu ši langut[e] hikwaŝo leŝi ši ŝi endleke, kutani maŝiv̌o, a ŝi ri ŝinene ngopfu.” (Genesa 1:31) Tivutise, ‘Loko a ndzi fanele ndzi hlalela swilo swo biha, xana a ndzi ta swi vitana “[leswinene] ngopfu”?’ Nikatsongo! Hilaha ku fanaka, loko Xikwembu xi vule leswaku swilo hinkwaswo i “ŝinene ngopfu,” a ku nga ri na vubihi emisaveni. Kutani, xana vubihi byi sungule rini naswona njhani?

Endzhakunyana ka ku vumbiwa ka vatswari va hina vo sungula, ku nga Adamu na Evha, xivumbiwa xa moya lexi nga ni matimba xi ye eka wansati loyi ivi xi tlhontlha ku tshembeka ka Yehovha ni ku lulama ka vuhosi bya yena. (Genesa 3:1-5) Endzhakunyana, xivumbiwa lexi ku nga Sathana Diyavulosi xi vule leswaku vanhu a va nge tshami va tshembekile eka Xikwembu loko va xaniseka. (Yobo 2:1-5) Xana Yehovha u angule njhani eka xiyimo lexi? U tshike nkarhi wu hundza leswaku swi va erivaleni leswaku vanhu a va nge swi koti ku kongomisa mikondzo ya vona hilaha ku humelelaka handle ka nkongomiso wa yena. (Yeremiya 10:23) Loko swivumbiwa swi lwisana ni milawu ni misinya ya milawu ya Xikwembu, vuyelo bya kona i xidyoho, lexi vangaka swiyimo swo biha. (Eklesiasta 8:9; 1 Yohane 3:4) Hambiswiritano, ku nga khathariseki swiyimo leswi swo biha, Yehovha a a swi tiva leswaku vanhu van’wana va ta tshembeka eka yena.

Se ku hundze malembe ya kwalomu ka 6 000 ku sukela loko nxandzuko lowu vangeke gome wu vile kona le Edeni. Xana nkarhi wolowo wu lehe ngopfu? Yehovha a ta va a n’wi herise khale swinene Sathana swin’we ni vaseketeri va yena. Kambe, xana a swi vanga swinene ku rindza kukondza ku herisiwa ku kanakana hinkwako loku nga vaka kona malunghana ni vuhosi bya Yehovha ni ku tshembeka ka vanhu eka yena? Xana sweswo a hi swona swi endliwaka hi tihuvo ta namuntlha, leti ti nga tekaka malembe yo tala ku kuma loyi a nga riki na nandzu ni loyi a nga ni nandzu?

Hikwalaho ka nkoka wa mphikamakaneta leyi Yehovha swin’we ni vanhu va langutaneke na yona—ku nga vuhosi bya vuako hinkwabyo ni vutshembeki bya vanhu—a ku ri vutlhari leswaku Xikwembu xi pfumelela ku hundza nkarhi wo karhi! Sweswi se hi swi vona kahle leswi humelelaka loko vanhu va honisa milawu ya Xikwembu ivi va tilawula. Vuyelo bya kona i vubihi lebyi hangalakeke. Naswona hi swona swi endlaka leswaku vanhu vo tala swonghasi lava nga riki na nandzu va xaniseka namuntlha.

Kambe, lexi tsakisaka Rito ra Xikwembu ri kombisa leswaku vubihi byi ta herisiwa. Kahle-kahle, ku nga ri khale Yehovha u ta herisa vubihi ni lava va byi vangaka. Swivuriso 2:22 yi ri: “Kambe la’v̌o biha v̌a ta susiwa la misav̌eni, ni timbabva ti ta [tsuvuriwa] ka yona.” Hi hala tlhelo, lava tshembekaka eka Xikwembu va nga langutela nkarhi, lowu se wu tshineleke, laha “rifu [ri nga ta ka ri nga ha] vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.”—Nhlavutelo 21:4.

Kutani, Bibele yi swi hlamusela kahle leswi endlaka vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka. Yi tlhela yi hi tiyisekisa leswaku vubihi ni ku xaniseka swi ta hela ku nga ri khale. Hambiswiritano, loko hi ri karhi hi langutana ni maxangu ya sweswi, hi fanele hi kuma nhlamulo ya xivutiso xin’wana xa nkoka.

I Yini Xikongomelo Xa Vutomi?

Kumbexana sweswi ku tlula rini na rini ematin’wini ya vanhu, vanhu va ringeta ku kumisisa xikongomelo xa vutomi. Vo tala va tivutisa, ‘Ha yini ndzi hanya? Xana ndzi nga xi kumisa ku yini xikongomelo evuton’wini bya mina?’ Swiyimo swo hambana-hambana swi va susumetela ku vutisa swivutiso leswi.

Vutomi bya munhu byi nga ha hlakatiwa hi khombo leri n’wi humeleleke. Hi xikombiso, eku sunguleni ka 1998 xinhwanyetana xa malembe ya 12 hi vukhale xa le Bavaria, eJarimani, xi tlhakisiwile ivi xi dlayiwa. Endzhaku ka lembe, mana wa yena u vule leswaku u heta siku rin’wana ni rin’wana a ri karhi a lavisisa xikongomelo xa vutomi—kambe a nga xi kumi. Vantshwa van’wana va susumeteleka ku tivutisa hi xikongomelo xa vutomi. Va lavisisa nsirhelelo, ku eneriseka ni ku amukeleka, ivi va hetiwa matimba hi vukanganyisi ni ku nga tshembeki leswi andzeke. Vanhu van’wana va dzikisa vutomi bya vona entirhweni, kambe va kuma leswaku matimba, ndhuma ni ku va ni swilo swo tala a swi koti ku enerisa ku navela ka le ndzeni ko kuma xivangelo xa ku va kona ka vona.

Ku nga khathariseki leswaku munhu u susumetiwa hi yini ku vutisa hi xikongomelo xa vutomi, xivutiso lexi xi lava nhlamulo ya xiviri ni leyi enerisaka. Nakambe, Bibele yi nga pfuna swinene. Yi hlamusela Yehovha tanihi Xikwembu lexi nga ni xikongomelo, loyi a nga ni swivangelo leswi twalaka malunghana ni nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a wu endlaka. Hi nga vutisa, Xana u nga aka yindlu u nga ri na xikongomelo? A wu nge swi endli sweswo, tanihi leswi ku aka yindlu swi lavaka ku hlengeleta mali yo tala naswona swi nga tekaka tin’hweti kumbe malembe. Yindlu u yi akela leswaku wena kumbe un’wana a ta tshama eka yona. Swi tano na hi Yehovha. A nga tikarhatanga hi ku vumba misava ni swilo leswi nga eka yona a nga ri na xivangelo ni xikongomelo. (Ringanisa Vaheveru 3:4.) Hi xihi xikongomelo xa yena hi misava?

Vuprofeta bya Esaya byi hlamusela Yehovha tanihi “Xikwembu xa ntiyiso, Muvumbi wa misava ni Muendli wa yona.” Hakunene, hi “yena Loyi a yi simekeke yi tiya, loyi a nga yi tumbuluxelangiki swa hava, loyi a yi vumbeke leswaku ku akiwa eka yona.” (Esaya 45:18, NW) Ina, ku sukela loko misava yi vumbiwile, a ku ri xikongomelo xa Yehovha leswaku ku akiwa eka yona. Pisalema 115:16 yi ri: “Loko ma ri matilo, i matilo ya Yehova, e misav̌a, o yi nyikile v̌ana v̌a v̌anhu.” Xisweswo Bibele yi kombisa leswaku Yehovha u vumbe misava leswaku ku ta tshama vanhu lava yingisaka, lava nga ta yi khathalela.—Genesa 1:27, 28.

Xana ku xandzuka ka Adamu na Evha ku vangele Yehovha ku hundzula xikongomelo xa yena? E-e. Xana hi nga tiyiseka njhani? Anakanya hi mhaka leyi: Bibele yi tsariwe magidi ya malembe endzhaku ka nxandzuko wa le Edeni. Loko Xikwembu xi xi tshikile xikongomelo xa xona xo sungula, ha yini swi nga boxiwi eBibeleni? Swi le rivaleni leswaku xikongomelo xa xona hi misava ni vanhu a xi hundzukanga.

Ku tlula kwalaho, xikongomelo xa Yehovha a xi nge tsandzeki. Xikwembu xi nyikela xitiyisekiso lexi hi ku tirhisa Esaya: “Ku fana ni mpfula ni gamboko loko ŝi šika hi le tilweni, a ŝi tlheleri kona, ŝi nga si tšheleta misav̌a, ni ku mirisa, ni ku hlukisa le’ŝi milaka, ŝi nga si nyika mbewu e ka mubyari, ni ŝakudya e ka loyi a dyaka, ŝi tano ni rito ra mina, le’ri humaka e noṅwini wa mina: Ri nga ka ri nga tlheleri ka mina ri nga si tira ntšhumu, ri nga si endla ku ranḍa ka mina, ri nga si hetisa makungu ya mina.”—Esaya 55:10, 11.

Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina

Kutani swi le rivaleni leswaku hi nga tiyiseka hi ku hetiseka ka xikongomelo xa Xikwembu xa leswaku vanhu lava yingisaka va ta aka emisaveni hilaha ku nga heriki. Loko hi lava ku va exikarhi ka lava nga ta va ni lunghelo ra ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni, hi fanele hi endla leswi Hosi yo tlhariha Solomoni yi swi vuleke: “Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu.”—Eklesiasta 12:13; Yohane 17:3.

Ku hanya hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa Yehovha hi vanhu swi vula ku tiva Xikwembu xa ntiyiso ni ku pfumelelana ni swilaveko swa xona leswi tsariweke eMatsalweni yo Kwetsima. Loko hi endla sweswo sweswi, hi nga va ni ntshembo wa ku hanya hi masiku emisaveni leyi nga paradeyisi, laha hi nga ta tshamela ku dyondza swilo leswintshwa hi Xikwembu ni ntumbuluko wa xona lowu hlamarisaka. (Luka 23:43) Mawaku ntshembo lowu nyanyulaka swonghasi!

Vo tala lava lavaka xikongomelo xa vutomi va ya eBibeleni ivi va kuma ntsako lowukulu sweswi. Hi xikombiso, jaha leri vitaniwaka Alfred a ri nga xi kumi xikongomelo xa vutomi. Ri nyenyetsiwe hi ku nghenelela ka vukhongeri etinyimpini, naswona ri hlundzukisiwe hi vukanganyisi ni vubihi lebyi a byi ri kona eka tipolitiki. Alfred u endzele Maindiya ya le Amerika N’walungu a ri ni ntshembo wo kuma xikongomelo xa vutomi, kambe u tlhelele eYuropa a hele matimba. Hikwalaho ka gome, u sungule ku tirhisa swidzidzirisi ni ku yingisela vuyimbeleri lebyi humeke endleleni. Hambiswiritano, ku kambisisa Bibele nkarhi na nkarhi hi vukheta ku pfune Alfred endzhakunyana leswaku a kota ku vona xikongomelo xa ntiyiso xa vutomi ni ku kuma ku eneriseka.

Rivoni Leri Hi Nga Titshegaka Ha Rona eNdleleni Ya Hina

Kutani, xana hi nga gimeta hi ku yini malunghana ni Bibele? Xana ya pfuna namuntlha? Hakunene ya pfuna, hikuva yi nyikela nkongomiso etimhakeni leti humelelaka sweswi. Bibele yi hlamusela leswaku vubihi a byi vangiwi hi Xikwembu naswona yi hi pfuna ku kuma xikongomelo lexi enerisaka xa vutomi. Ku tlula kwalaho, Bibele yi vula swo tala hi timhaka tin’wana leti tsakisaka swinene namuntlha. Timhaka to tanihi vukati, ku kurisa vana, vuxaka bya vanhu ni ntshembo malunghana ni vafi, ku vulavuriwa hi tona eRitweni ra Xikwembu.

Loko u nga si endla tano, hi kombela u kambisisa Bibele. Loko u kala u kuma nkoka wa xiviri wa nkongomiso wa yona evuton’wini, na wena u nga ha titwa ku fana ni mupisalema, loyi a laveke nkongomiso wa Yehovha Xikwembu ivi a yimbelela a ku: “Rito ra wena i riv̌oningo e milengeni ya mina, ni ku v̌onakala e ndleleni ya mina.”—Pisalema 119:105.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Xana wa xi tiva lexi endlaka leswaku Xikwembu xi pfumelela vanhu lava nga riki na nandzu va xaniseka?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

U nga kuma vutomi lebyi nga ni xikongomelo