Mhaka Ya Vutomi

Ku Katekisiwa Hi Ndzhaka Leyi Hlawulekeke

HI KU VULA KA CAROL ALLEN

A ndzi tshame ndzi ri ndzexe, ndzi khome buku ya mina leyintshwa yo saseka. Hi loko ndzi khomiwa hi rhumbu kutani mihloti yi xiririka exikandzeni xa mina. Phela, a ndzo ho va xinhwanyatana xa malembe ya nkombo ntsena lexi lahlekeke edorobeni leri xi nga ri tolovelangiki, xi rhendzeriwe hi makume ya madzana ya vanhu!

SWESWINYANA kwalomu ka 60 wa malembe lama hundzeke, mikhumbulo yoleyo ya vuhlangi yi vuyile emiehleketweni ya mina, yi vuyise hi riendzo leri hi veke na rona ni nuna wa mina Paul, eNtsindza wa Dyondzo wa Watchtower ePatterson, le New York. A a rhamberiwe ku ya eka ntlawa wa vumbirhi wa xikolo xa valanguteri lava famba-fambaka va Timbhoni ta Yehovha.

Loko hi ri karhi hi valanga eholweni leyi voningiwaka hi dyambu, ndzi vone xifaniso lexikulu lexi hayekiweke lexi nga ni marito lama nge “MINTSOMBANO.” Exikarhi ka xona a ku ri ni xifaniso xa khale xa muvala wa ntima ni wo basa xa vana lava hikwalaho ka ntsako a va tlakuse tibuku ta vona ta le vutsongwanini bya mina! Hiloko hi ku hatlisa ndzi hlaya marito ya xifaniso xexo: “1941—Le St. Louis, Missouri, loko ku sungula xiyimiso xa nimixo, vana va 15 000—lava nga le xikarhi ka malembe ya ntlhanu na 18—a va hlengeletanile erivaleni ra mintlangu emahlweni ka platifomo. . . . Makwerhu Rutherford u tivise ku humesiwa ka buku leyintshwa leyi nge Children.”

N’wana un’wana ni un’wana u nyikiwe buku ya yena n’wini. Kutani vana hinkwavo va tlhelele laha vatswari va vona a va tshame kona—handle ka mina. A ndzi lahlekile! Murindzi la nga ni xinghana u ndzi tlakurile kutani a ndzi yimisa ehenhla ka bokisi ra munyikelo kutani a ndzi byela ku lava-lava loyi ndzi n’wi tivaka. Hi ku karhateka, ndzi tlhome mahlo ya mina eka ntshungu lowu a wu tshame eswitepisini. Hiloko ndzi vona xikandza lexi ndzi xi tivaka! “Malume Bob! Malume Bob!” A ndzi kumekile! Bob Rainer u ndzi tlakurile a ndzi yisa eka vatswari va mina lava a va ndzi rindzele hi mahlo-ngati.

Swiendlakalo Swo Sungula Leswi Cinceke Vutomi Bya Mina

Ku languta xifaniso xexo swi ndzi tsundzuxe swo tala—swiendlakalo leswi cinceke vutomi bya mina ni leswi endleke leswaku hi tikuma hi ri emuakweni lowu wo saseka wa Patterson. Miehleketo ya mina yi tlhelele eka swiendlakalo swa malembe lama tlulaka dzana lama hundzeke, swilo leswi ndzi swi byeriweke ngopfu-ngopfu hi vakokwa wa mina ni vatswari va mina.

Hi December 1894 mutirheli wa nkarhi hinkwawo wa Swichudeni swa Bibele, hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti vitaniwa hakona, u endzele kokwa wa mina wa xinuna la tswalaka tatana, ku nga Clayton J. Woodworth, ekaya ra yena le Scranton, ePennsylavania, eU.S.A. Clayton a a ha ku teka nsati. U tsalele muungameri wa Watch Tower Bible and Tract Society papila, ku nga Charles Taze Russell, naswona ri kandziyisiwe eka Xihondzo Xo Rindza (xa Xinghezi) xa June 15, 1895. U te:

“Hi nuna na nsati lava ha ku tekanaka lava veke swirho swa kereke hi vito ku ringana malembe ya khume; kambe sweswi hi lava ku suka emunyameni wa yona hi ya eku vonakaleni ka siku lerintshwa leri vurhonga bya rona byi voningelaka vana lava tinyiketeleke eka La nge Henhla-henhla. . . . Khale koloko hi nga si tekana a hi swi navela hi mbilu hinkwayo ku tirhela Hosi, loko ku ri ku rhandza ka yona, a hi lava ku va varhumiwa ensin’wini yimbe.”

Endzhakunyana, hi 1903, Sebastian na Catherine Kresge, vakokwana-xinguwe va mina lava tswalaka manana, va yingisele rungula ra Bibele hi ntsako leri tisiweke hi vayimeri vambirhi va Watch Tower epurasini ra vona lerikulu leri va tshamaka eka rona eTintshaveni to saseka ta Pocono ePennsylavania. Vana va vona va vanhwanyana, ku nga Cora na Mary na vona a va tshama kwalaho ni vavanuna va vona, Washington na Edmund Howell. Vayimeri va Watch Tower, Carl Hammerle na Ray Ratcliffe va tshame na vona vhiki hinkwaro, va va dyondzisa swilo swo tala. Swirho hinkwaswo swa ndyangu leswi a swi ri tsevu swi yingiserile, swi dyondza naswona ku nga ri khale swi ve Swichudeni leswi hisekaka swa Bibele.

Hi lembe rero ra 1903, Cora na Washington Howell va kume n’wana wa nhwanyana loyi va n’wi thyeke Catherine. Ndlela leyi a tekaneke ha yona ni tata wa mina Clayton J. Woodworth Lontsongo ya tsakisa, naswona ndza tshemba leswaku i xitori lexinene. Yi paluxa rirhandzu ni nkhathalelo wa vutswari wa kokwa wa mina wa xinuna Clayton J. Woodworth, Lonkulu.

Tatana A Kuma Mpfuno Wa Rirhandzu

Tata wa mina Clayton lontsongo, u velekeriwe le Scranton hi 1906 kwalomu ka 80 wa tikhilomitara ku suka epurasini ra Howell. Emalembeni wolawo, Kokwa wa mina wa Xinuna wa ka Woodworth u tolovelane swinene ni ndyangu lowukulu wa ka Howell, hakanyingi a kombisiwa malwandla lawa a va tiviwa swinene ha wona. U ri pfune swinene vandlha ra Swichudeni swa Bibele ra le ndhawini yoleyo. Hi ku famba ka nkarhi, Kokwana wa Xinuna u vitaniwile leswaku a ta catisa majaha manharhu ya ka Howell, kutani hikwalaho ko khathala hi vuhlayiseki bya jaha ra yena a a tiyiseka leswaku u famba na rona enkhubyeni wun’wana ni wun’wana.

Hi nkarhi wolowo Tatana a nga si hlanganyela hi ku hiseka evutirhelini bya Swichudeni swa Bibele. I ntiyiso, a a fambisa Kokwana wa Xinuna hi movha leswaku a ya endla ntirho wa yena wa nsimu, hambileswi Kokwana a a n’wi khutaza, Tatana a nga hlanganyeli hi ku hiseka. Hi nkarhi wolowo, tatana a a byi rhandza vuyimbeleri swinene ku tlula swilo hinkwaswo, naswona se a a lava ku wu endla ntirho lowu a wu thwaseleke.

Catherine, n’wana wa xisati wa Cora na Washington Howell, na yena se a a ri xiyimbeleri lexi swi thwaseleke, a tlanga a tlhela a dyondzisa piyano. Kambe loko ntirho lowu a wu thwaseleke wu kumeka, u wu bakanyele etlhelo kutani a sungula ku hlanganyela evutirhelini bya nkarhi hinkwawo. Hi ku vona ka mina—Kokwana wa Xinuna a a ehleketa hi munghana lonene wa jaha ra yena! Tatana u khuvuriwile kutani etinh’wetini leti landzeleke ta tsevu u tekane na Manana hi June 1931.

Minkarhi hinkwayo Kokwana a a tinyungubyisa hi vuswikoti bya jaha rakwe byo yimbelela. A a tsake ngopfu loko Tatana a komberiwa ku letela vatlangi-nkulu va okhestra va ntsombano lowukulu wa matiko hinkwawo le Cleveland, Ohio, hi 1946. Eka malembe lama landzeleke, Tatana hi yena a ri murhangeri loko ku tlangiwa okhestra eka mintsombano yo hlaya ya Timbhoni ta Yehovha.

Ku Ringiwa Ka Kokwana Wa Xinuna Ni Vutomi Bya Le Khotsweni

Laha ku amukeriwaka kona vaendzi le Patterson, mina na Paul hi tlhele hi vona xifaniso lexi nga eka tluka leri landzelaka. Ndzi hatle ndzi xi tiva xifaniso lexi tanihi leswi Kokwana a nga tshama a ndzi rhumela xona malembe yo tlula 50 lama hundzeke. Yena hi loyi a yimeke hi le makumu exineneni.

Hi nkarhi wa hasahasa ya Nyimpi yo Sungula ya Misava, Swichudeni swa Bibele swa nhungu—ku katsa na Joseph F. Rutherford (la tshameke exikarhi), muungameri wa Sosayiti ya Watch Tower—a va khotsiwe handle ka xivangelo lexi twalaka naswona va aleriwa ku beyila. Swihehlo leswi a va va hehla ha swona a swi sekeriwe eka marito lama nga eka vholumo ya vunkombo ya Studies in the Scriptures, leyi nge The Finished Mystery. Marito wolawo ma tekiwe ma ri lama arisaka tiko ra United States ku hlanganyela eka Nyimpi yo Sungula ya Misava.

Eka malembe yo tala lama hundzeke, Charles Taze Russell u tsale tivholumo ta tsevu to sungula ta Studies in the Scriptures, kambe u fe a nga si tsala ya vunkombo. Hikwalaho tinotsi ta yena ti nyikiwe Kokwana ni Xichudeni xin’wana xa Bibele, kutani va tsala vholumo ya vunkombo. Yona yi humesiwe hi 1917, emahlweninyana ka ku hela ka nyimpi. Loko va tengisiwa, Kokwana ni van’wana vo tala a va gweviwe swigwevo swa mune leswi ha xin’we a xi ta teka malembe ya 20 eka munhu ha un’we.

Marito ya xifaniso lexi nga le vuamukelweni bya le Patterson ma ri: “Endzhaku ka tin’hweti ta kaye Rutherford ni vanghana va yena va gweviwile—naswona nyimpi yi hundzile—hi March 21, 1919, huvo ya swikombelo yi lerise leswaku valumbetiwa volavo va nhungu va ntshunxiwa hi beyili naswona hi March 26, va ntshunxiwile eBrooklyn hi beyili ya $10 000 ha un’we. Hi May 5, 1920, J. F. Rutherford ni lavan’wana va ntshunxiwile.”

Endzhaku ko va va gweviwile, kambe emahlweni ko va va rhumeriwa ekhotsweni eAtlanta, le Georgia, vanhu lava va nhungu va hete masiku ya vona yo sungula ekhotsweni ra le Raymond Street eBrooklyn, New York. Kokwana loko a tsala a ri kwalaho u hlamusele leswaku a va vekiwe exitokisini lexi anameke 1,8 wa timitara xi leha 2,4 wa timitara “laha a ku thyake hi ndlela leyi chavisaka naswona a ku hlanga-hlanganile.” U te: “A wu nyikiwa nhulu ya maphepha-hungu naswona loko u ya teka ya nga ri nchumu eku sunguleni, ku nga ri khale a wu ta swi xiya leswaku wona ni xisibi ni vhasilapi, a ku ri swona leswi nga ta endla leswaku u tshama u basile naswona u tixixima.”

Kambe Kokwana u hambete a ri munhu wa misavu, a vitana khotso leswaku i “Hôtel de Raymondie,” a vula leswaku “ndzi ta suka laha loko ndzi heleriwa hi vutshamo.” U tlhele a hlamusela leswi a swi endleka loko a ri karhi a tifamba-fambela ekhotsweni. Siku rin’wana u te loko a ha yimilenyana leswaku a ta kamiwa misisi, khamba ri yive xikomba nkarhi xa yena lexi tshamaka exikhwameni xa buruku, kambe hilaha a tsaleke hakona, “Hi loko nketani yi tsemeka ku va loko yi ponile.” Loko ndzi endzele eBethele ya le Brooklyn hi 1958, Grant Suiter, loyi hi nkarhi wolowo a ri matsalana wa swa timali wa Sosayiti ya Watch Tower u ndzi vitanele ehofisini ya yena kutani a ndzi nyika xikomba-nkarhi xolexo. Ndza ha xi teka xi ri xa risima ni sweswi.

Vuyelo Lebyi Veke Kona Eka Tatana

Loko Kokwana wa Xinuna a khotsiwa handle ka nandzu hi 1918, tatana a ri ni malembe ya 12 ntsena. Kokwana wa Xisati u lotlele yindlu ya vona kutani a n’wi teka va ya tshama ni mana wa kokwana swin’we ni vasesi wa yena vanharhu. Xivongo xa ka va Kokwana wa Xisati a ku ri Arthur, naswona ndyangu wa ka vona a wu tinyungubyisa hi leswaku un’wana wa maxaka ya vona, Chester Alan Arthur, a a ri muungameri wa vu-21 wa le United States.

Endzhaku ka ku va Kokwana wa Xinuna wa ka Woodworth a gweviwile nkarhi wo leha hikwalaho ko lumbetiwa leswaku u endle vugevenga byo lwisana na United States, va ka Arthur va twe a va onhe vito. Tatana a tshikilelekile swinene emintlhavekweni. Swi nga ha endleka leswaku hi swona leswi eku sunguleni a swi n’wi endla a kanakana ku hlanganyela evutirhelini bya le rivaleni.

Loko Kokwana wa Xinuna a huma ekhotsweni, u rhurhisele ndyangu wa yena endlwini leyikulu leyi akiweke hi semendhe eQuincy Street eScranton. Yindlu ya vona ndzi yi tive ndza ha ri n’wana—swin’we ni swibya swo fayeka swo saseka swa Kokwana wa Xisati. A hi swi vitana swibya swo kwetsima hikuva a ku nga ri na munhu la pfumeleriwaka ku swi hlantswa handle ka Kokwana wa Xisati. Endzhaku ka ku fa ka Kokwana wa Xisati hi 1943, leswi Manana a a tala ku va ni vaendzi a va phamela eswibyeni swoleswo swo saseka.

Ku Gingiriteka eNtirhweni Wa Mfumo

Siku rin’wana loko hi ri emuakweni wa le Patterson, ndzi vone xifaniso xa Makwerhu Rutherford a ri eku vulavuleni entsombanweni wa le Cedar Point, eOhio, hi 1919. Kwalaho u khutaze hinkwavo ku hlanganyela hi ku hiseka eku twariseni ka Mfumo wa Xikwembu ni ku tirhisa magazini lowuntshwa lowu humesiweke entsombanweni wolowo, ku nga The Golden Age. Kokwana wa Xinuna u hlawuriwe ku va muhleri wa wona naswona u tsale swihloko swa wona ku fikela emahlweninyana ka ku va a fa hi va-1940. Hi 1937 vito ra magazini lowu ri cinciwile ri va Consolation ivi hi 1946 ri va Xalamuka!

Kokwana wa Xinuna a a tsala swihloko swa yena a ri ekaya le Scranton ni le yindlu-nkulu ya Watch Tower kwalomu ka tikhilomitara ta 240 ku suka eBrooklyn, a tshama mavhiki mambirhi eka ndhawu ha yin’we. Tatana u ri u tsundzuka leswaku Kokwana wa Xinuna a a sungula ku tirhisa muchini wo thayipa hi awara ya ntlhanu mixo yo tala. Kambe ni vutihlamuleri bya ntirho wo chumayela, Kokwana a byi teka byi ri bya nkoka. Entiyisweni, a rhunge xihakaboyi lexi nga ni swikhwama swa le ndzeni leswikulu swo nghenisa tibuku ta Bibele eka swona. Nsati wa malume, Naomi Howell la nga ni malembe ya 94 hi vukhale wa ha ri na xona. U tlhele a rhunga nkwama wa tibuku wa vavasati.

Siku rin’wana, loko Kokwana wa Xinuna a ve ni bulo ro tsakisa ra Bibele, loyi a a famba na yena entirhweni wolowo u te: “C.J., u endle xihoxo xin’we.”

Kokwana wa Xinuna u vutisile: “I xihoxo xihi?” U langute xihakaboyi xa yena. Swikhwama haswimbirhi a swi nga ri na nchumu.

“U rivele ku n’wi fambisela xikhokhelo xa The Golden Age.” Va fe hi ku hleka leswi mutsari hi byakwe a rivaleke ku fambisa magazini wa yena.

Mikhumbulo Ya Ku Kula Ka Mina

Ndzi tsundzuka ndzi tshame endzhumbhini wa Kokwana wa Xinuna ndza ha ri xihlangi, a khome voko ra mina a ri karhi a ndzi byela hi “Xitori xa Xintihwana.” U sungule hi “Rikhudzu” kutani a hundzela eka “Sasankambana,” a vula swokarhi hi xintihwana ha xin’we. Kutani a khoma swintihwana hinkwaswo nkarhi wun’we a ri karhi a nyikela ndzayo: “Swa tirhisana, swa pfunana hinkwaswo.”

Endzhaku ka ku va va tekanile, vatswari va mina va rhurhele eCleveland, Ohio, kutani va va vanghana lavakulu va Ed na Mary Hooper. Mindyangu ya vona yi ve Swichudeni swa Bibele ku sukela eku sunguleni ka lembe-xidzana. Vatswari va mina na Tatana Ed na Manana Mary, hilaha a ndzi va vitana hakona, a va ri bandi na buruku. Va ka Hooper va feriwe hi xinhwanyetana xa vona kutani loko ndzi fika hi 1934, ndzi ve “xinhwanyatana” xa vona xo hlawuleka. Leswi ndzi kuleleke endyangwini lowu fuweke hi tlhelo ra moya, ndzi tinyiketele eka Xikwembu ivi ndzi khuvuriwa ndzi nga si hlanganisa ni malembe ya nhungu.

Ku hlaya Bibele a ku ri swakudya swa mina ndza ha rintsongo. Nhlamuselo ya vutomi emisaveni leyintshwa ya Xikwembu eka Esaya 11:6-9 a ku ri yin’wana ya tindzimana ta le Matsalweni leti a ndzi ti rhandza. Ndzi endle matshalatshala ya mina yo sungula yo hlaya Bibele hinkwayo hi 1944, endzhaku ko kuma kopi ya mina ya American Standard Version, leyi humesiweke yi ri nkandziyiso wo hlawuleka entsombanweni wa le Buffalo, le New York. A ndzi tsake ngopfu ku hlaya vuhundzuluxeri lebyi vito ra Xikwembu, Yehovha ri vuyiseriweke endhawini ya rona minkarhi ya kwalomu ka 7 000 eka “Testamente ya Khale”!

Mahelo-vhiki a ku ri minkarhi yo tsakisa swinene. Vatswari va mina ku katsa ni va ka Hooper a va famba na mina hi ya chumayela ematiko-xikaya. A hi longa swakudya swa ninhlikanhi kutani hi ya dyela ekusuhi ni xinambyana. Endzhaku ka sweswo hi ye epurasini ra munhu un’wana hi ya va ni nkulumo ya Bibele hi tshame ehandle ka yindlu laha a hi rhambe vaakelani hinkwavo. Vutomi a byi olova. A hi tiphina hi ri mindyangu. Vo tala va vanghana va ndyangu wa ka hina va khale va ve valanguteri lava famba-fambaka, ku katsa na Ed Hooper, Bob Rainer ni vana va yena vambirhi va vafana. Richard Rainer wa ha endla ntirho lowu swin’we ni nsati wa yena, Linda.

Ximumu a xi ri nkarhi wo tsakisa swinene. A ndzi tshama epurasini ra va ka Howell na vamuzala wa mina. Hi 1949 muzala wa mina Grace u tekiwe hi Malcolm Allen. A ndzi nga lorhi nikatsongo leswaku endzhaku ka malembe ndzi ta tekiwa hi makwavo wakwe. Muzala wa mina lontsongo Marion a a ri murhumiwa eUruguay. U tekiwe hi Howard Hilborn hi 1966. Vamuzala lava havambirhi va tirhe swin’we ni vanuna va vona eyindlu-nkulu eBrooklyn malembe yo hlayanyana.

Kokwana Wa Xinuna Ni Ku Thwasa Ka Mina

Loko ndzi ri exikolweni xa le henhla, Kokwana wa Xinuna a a ndzi tsalela nkarhi na nkarhi. Loko a tsala mapapila a a hoxa swifaniso swa khale swa ndyangu leswi nga ni marungula lama tsariweke hala ndzhaku ka swona lama hlamuselaka matimu ya ndyangu. Ndzi xi kumise xisweswo xifaniso xa yena ni lava a nga tshama a khomiwa na vona handle ka xivangelo lexi twalaka.

Eku heleni ka 1951 Kokwana wa Xinuna u fe rito hikwalaho ka vuvabyi bya khensa. Mianakanyo ya yena a ya ha tirha kahle, kambe marito ya yena a ma fanele ma tsariwa ehansi exibukwanini lexi a a famba na xona. A ndzi ta thwasa hi January 1952 exikolweni xa le henhla. Eku sunguleni ka December, ndzi rhumele Kokwana wa Xinuna rungula ra mbulavurisano lowu a ndzi ta wu endla loko hi thwasa. U fambe a endla mimfungho kutani eka tluka ro hetelela a tsala marito lama khumbeke mbilu ya mina, lama nge: “Swi n’wi tsakisile Kokwa wa Xinuna.” U hete pfhumba ra yena ra laha misaveni a ri ni malembe ya 81, hi December 18, 1951.a Ndza ha ya tlangela marito wolawo lama basulukeke ya rungula ra mina ra mbulavurisano loko hi thwasa swin’we ni marito wolawo mambirhi lama nga eka tluka ro hetelela.

Xikan’we-kan’we loko ndzi heta ku thwasa, ndzi nghenele ntirho wa vuphayona, hilaha Timbhoni ta Yehovha ti vitanaka ntirho wo chumayela wa nkarhi hinkwawo hakona. Hi 1958, ndzi ye entsombanweni lowukulu eDorobeni ra New York, laha a ku ri ni vanhu va 253 922 lava humaka ematikweni ya 123 va tate Yankee Stadium ni Polo Grounds. Siku rin’wana loko hi ri kwalaho ndzi hlangane ni mupfhumba la humaka eAfrika loyi a vehele beji leyi nge “Woodworth Mills.” A a thyiwe vito ra Kokwana wa Xinuna, kwalomu ka malembe ya 30 lama hundzeke!

Ndza Tsaka Hi Ndzhaka Ya Mina

Loko ndzi ri ni malembe ya 14, manana u tlhele a sungula ku phayona. U fe a ha ri phayona endzhaku ka malembe ya 40, hi 1988! Tatana, na yena a a phayona loko swiyimo swi n’wi pfumelela. U fe tin’hweti ta kaye emahlweni ka Manana. Lava hi dyondzeke na vona va ve vanghana va xiviri vutomi hinkwabyo. Vana va vona van’wana va xinuna va ye va ya tirha eyindlu-nkulu eBrooklyn, kasi van’wana va nghenele ntirho wa vuphayona.

Eka mina lembe ra 1959 a ri ri ro hlawuleka swinene. Hi wona nkarhi lowu ndzi tivisiweke eka Paul Allen. U hlawuriwe ku va mulanguteri la famba-fambaka hi 1946 endzhaku ko thwasa eka ntlawa wa vunkombo wa le Gilead, ku nga xikolo xo letela varhumiwa va Timbhoni ta Yehovha. Loko hi hlangana, a hi nga swi tivi leswaku xiavelo xa Paul lexi landzelaka a xi ta va eCleveland, le Ohio, laha a ndzi phayona kona. Tatana na Manana a va n’wi rhandza. Hi tekane hi July 1963 epurasini ra ka Howell, laha a ku ri na mindyangu ya ka hina, kasi Ed Hooper a nyikela nkulumo. A ku ri norho lowu hetisekaka.

Paul a nga si tshama a va na movha. Loko hi suka eCleveland hi ya exiavelweni xa yena lexi landzelaka, nhundzu ya hina hinkwayo a hi yi hoxe eka ximovhana xa mina xa Volkswagen ya 1961. Hakanyingi vanghana va hina a va ta hi Musumbhunuku, ku nga siku leri hi hundzelaka eka vandlha rin’wana ha rona, leswaku va ta hi vona loko hi ri karhi hi longa. A swi fana ni loko u hlalele serekisi loko u vona tiputumende, minkwama, bokisi ra tifayili, muchini wo thayipa ni swin’wana swi enela eximovhanini lexi.

Mina na Paul hi fambe ntsandza-vahlayi wa tikhilomitara hi tiphina hi mintsako ni ku tiyiselela mintshikilelo ya vutomi bya sweswi—hinkwaswo a hi swi endla hi matimba lama humaka eka Yehovha ntsena. A ku ri malembe ya ntsako lama teleke hi rirhandzu ra Yehovha, ra ku rhandzana ka hina ni vanghana verhu va khale ni lavantshwa. Tin’hweti timbirhi leti hi ti heteke ePatterson loko Paul a ri karhi a leteriwa ku ve nchumu lowu nga rivalekiki evuton’wini bya hina ku ta fikela sweswi. Ku xiyisisa nhlengeletano ya laha misaveni ya Yehovha swi tiyisekise ku tiyiseka ka ripfumelo leri hundziseriweke eka mina tanihi ndzhaka ya mina ya risima ya swa moya: Kunene leyi i nhlengeletano ya Xikwembu. A hi ku tsakisa ka swona ku va ndzi ri xirho xa yona!

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Ndzi ri na Ed Hooper emahlweninyana ka ntsombano wa 1941 le St. Louis laha ndzi kumeke buku ya mina leyi nge “Children”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Kokwana wa Xinuna hi 1948

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Epurasini ra ka Howell loko vatswari va mina (lava nga eka xirhendzevutana) va cata

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Swichudeni swa nhungu swa Bibele leswi khotsiweke handle ka nandzu hi 1918

(Kokwana wa Xinuna hi loyi a nga yima le makumu exineneni)

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Nhundzu ya hina hinkwayo yi nghenisiwa eka Volkswagen ya hina

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Ndzi ri ni nuna wa mina Paul