Xana U Endle Ntiyiso Wu Va Wa Wena?

“Mi hundzuka hi ku hundzula mianakanyo ya n’wina, leswaku mi ta tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.”—VARHOMA 12:2.

1, 2. Ha yini namuntlha swi nonon’hwa ku va Mukreste wa ntiyiso?

KU VA Mukreste wa ntiyiso emasikwini lawa ya makumu—“[eminkarhini leyi] ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona”—a swi olovi. (2 Timotiya 3:1) Kunene munhu u fanele a hlula misava leswaku a landzela xikombiso xa Kreste. (1 Yohane 5:4) Tsundzuka leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni ndlela ya Vukreste: “Nghenani hi nyangwa leyo khuma; hikuva gondzo leri yisaka endzovisweni ri anamile ri tlhela ri pfuleka, naswona va tele lava nghenaka ha rona; kambe nyangwa leyi yisaka evuton’wini yi khumile, ni gondzo ra kona ri larile, naswona a hi vangani lava ri kumaka.” U tlhele a ku: “Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso siku ni siku a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.”—Matewu 7:13, 14; Luka 9:23.

² Loko Mukreste a kume gondzo ro lala leri yisaka evuton’wini, ntlhontlho lowu landzelaka i ku tshama eka rona. Ha yini wolowo ku ri ntlhontlho? Hikuva loko hi tinyiketela hi tlhela hi khuvuriwa, Sathana u hi hlasela hi swiendlo swa vuxisi, kumbe hi marhengu yakwe lama tumbeleke. (Vaefesa 6:11; nhlamuselo ya le hansi ya NW) Wa ku xiya ku tsana ka hina naswona u lava ku ku tirhisa leswaku a dlaya vumoya bya hina. Phela, u ringete ku wisa Yesu, kutani a nga hi tshikela yini hina?—Matewu 4:1-11.

Marhengu Ya Sathana Ya Vukanganyisi

3. Sathana u ku byale njhani ku kanakana emianakanyweni ya Evha?

³ Rhengu rin’wana leri Sathana a ri tirhisaka i ku byala ku kanakana emianakanyweni ya hina. U languta laha matlhari ya hina ya moya ma tsaneke kona. Eku sunguleni, u tirhise rhengu rero eka Evha, a n’wi vutisa a ku: “Xana hakunene i ntiyiso leswaku Xikwembu xi vule leswaku mi nga tshuki mi dya eka murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga?” (Genesa 3:1) Hi marito man’wana, Sathana a a ku, ‘Xana swi nga koteka hakunene leswaku Xikwembu xi mi sivela hi ndlela yoleyo? Xana xi nga mi tsona nchumu lowu lowunene ngopfu? Phela, Xikwembu xi tiva leswaku siku leri mi nga ta dya emurhini lowuya mahlo ya n’wina ma ta pfuleka naswona mi ta fana ni Xikwembu, mi tiva leswinene ni leswo biha!’ Sathana u byale ku kanakana emianakanyweni ya Evha, ku fana ni loko a byala mbewu, kutani a yimela leswaku yi mila.—Genesa 3:5.

4. I ku kanakana kwihi loku nga khumbaka van’wana namuntlha?

⁴ Sathana u ri tirhisa njhani rhengu leri namuntlha? Loko hi honisa ku hlaya ka hina Bibele, dyondzo ya munhu hi xiyexe, hi nga khongeli naswona hi nga yi evutirhelini ni le minhlanganweni ya Vukreste, hi nga ha phasiwa hi ku olova hi ku kanakana ka van’wana. Hi xikombiso: “Hi swi tivisa ku yini leswaku leswi i ntiyiso hilaha Yesu a swi dyondziseke hakona?” “Xana lawa i masiku ya makumu hakunene? Phela, se hi le ka lembe-xidzana ra vu-21.” “Xana Armagedoni se yo va kwala nyongeni, kumbe ya ha ri ekule swinene?” Loko ho tshuka hi va ni ku kanakana ko tano, xana hi nga endla yini leswaku hi ku susa?

5, 6. Hi fanele hi endla yini loko hi tshuka hi hlaseriwa hi ku kanakana?

⁵ Yakobo u nyikele ndzayo leyi tirhaka loko a tsala a ku: “Loko mani na mani eka n’wina a kayivela vutlhari, a a hambete a kombela eka Xikwembu, hikuva xi nyika hinkwavo hi mbilu yo basa, handle ka ku sandza; kutani u ta nyikiwa byona. Kambe a a hambete a kombela hi ripfumelo, a nga kanakani nikatsongo, hikuva loyi a kanakanaka u fana ni gandlati ra lwandle leri fambisiwaka hi mheho ri hungeriwa hala ni hala. Entiyisweni, munhu yoloye a nga tshuki a ehleketa leswaku u ta amukela nchumu hambi wu ri wihi eka Yehovha; i munhu la nga tiyisekiki, loyi a nga yimangiki a tiya etindleleni ta yena hinkwato.”—Yakobo 1:5-8.

⁶ Kutani, hi fanele hi endla yini? Hi fanele hi ‘hambeta hi kombela eka Xikwembu’ hi xikhongelo hi kombela leswaku xi hi endla hi va ni ripfumelo ni ku twisisa ivi hi tiyisa matshalatshala ya hina eka dyondzo ya munhu hi xiyexe malunghana ni swivutiso kumbe ku kanakana kwihi na kwihi. Hi nga tlhela hi kombela mpfuno eka lava tiyeke eripfumelweni, hi nga kanakani leswaku Yehovha u ta hi nyika nseketelo lowu hi wu lavaka. Yakobo u tlhele a ku: “Tivekeni ehansi ka Xikwembu; kambe mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela. Tshinelani eka Xikwembu, kutani xi ta tshinela eka n’wina.” Ina, ku kanakana ka hina ku ta hela loko hi tshinela eka Xikwembu hi ku dyondza ni hi xikhongelo.—Yakobo 4:7, 8.

7, 8. Hi swihi swilaveko swin’wana swa xisekelo leswi kombisaka xivumbeko xa vugandzeri lebyi dyondzisiweke hi Yesu, naswona i vamani lava fikelelaka swilaveko leswi?

⁷ Hi xikombiso, anakanya hi xivutiso lexi nge: Hi swi tivisa ku yini leswaku hi gandzela hi ndlela leyi Yesu a dyondziseke ha yona? Leswaku ku hlamuriwa xivutiso lexi, hi swihi swilaveko leswi hi faneleke hi swi kambisisa? Bibele yi kombisa leswaku Vakreste va ntiyiso va fanele va rhandzana hi xiviri. (Yohane 13:34, 35) Va fanele va kwetsimisa vito ra Xikwembu, ku nga Yehovha. (Esaya 12:4, 5; Matewu 6:9) Naswona va fanele va ri tivisa vanhu vito rero.—Eksoda 3:15; Yohane 17:26.

⁸ Nchumu wun’wana lowu hlawulaka vagandzeri va ntiyiso i ku xixima Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele. I buku yo hlawuleka leyi paluxaka vumunhu bya Xikwembu ni swikongomelo swa xona. (Yohane 17:17; 2 Timotiya 3:16, 17) Ku engetela kwalaho, Vakreste va ntiyiso va twarisa Mfumo wa Xikwembu tanihi wona ntsena ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. (Marka 13:10; Nhlavutelo 21:1-4) A va hlanganyeli eka tipolitiki leti onhakeke ta misava leyi swin’we ni le mahanyelweni ya yona lama nyameke. (Yohane 15:19; Yakobo 1:27; 4:4) I vamani lava namuntlha hakunene va fikelelaka swilaveko leswi? Mintiyiso yi kombisa leswaku ko va vanhu van’we ntsena—i Timbhoni ta Yehovha.

Ku Vuriwa Yini Loko Hi Tshama Hi Ri Ni Ku Kanakana?

9, 10. Hi nga endla yini leswaku hi hlula ku kanakana loku tshamaka ku ri kona?

⁹ Ku vuriwa yini loko hi tikuma hi hlaseriwe swinene hi ku kanakana? Hi fanele hi endla yini? Hosi Solomoni wo tlhariha u nyikela nhlamulo: “N’wananga, loko wo amukela marito ya mina naswona u teka swileriso swa mina swi ri ni ntikelo, leswaku u yingisa vutlhari hi ndleve ya wena, leswaku u voyamisela mbilu ya wena eku twisiseni; ku tlula kwalaho, loko u vitana ku twisisa naswona u nyikela rito ra wena eku twisiseni, loko u hambeta u ku lava kukota silivhere, naswona u ku lavisisa kukota xuma lexi fihliweke, hi ndlela yoleyo u ta twisisa ku chava Yehovha, u ta kuma vutivi bya Xikwembu.”—Swivuriso 2:1-5.

¹⁰ Xana a swi hlamarisi sweswo? Loko hi swi rhandza ku nyikela nyingiso hi mbilu hinkwayo eka vutlhari bya Xikwembu, hi ta “kuma vutivi bya Xikwembu.” Ina, hi nga swi kota ku tiva Hosi Leyikulu ya vuako hinkwabyo loko hi tiyimiserile ku amukela ni ku teka marito ya yona ma ri ni ntikelo. Sweswo swi vula ku vulavurisana na Yehovha hi xikhongelo ni hi dyondzo ya munhu hi xiyexe. Swilo swa ntikelo leswi tumbeleke eRitweni ra yena swi nga herisa ku kanakana kwihi na kwihi naswona swi nga hi pfuna ku vona ku vonakala ka ntiyiso.

11. Xana mutirheli wa Elixa u khumbiwe hi ku kanakana hi ndlela yihi?

¹¹ Xikombiso lexi nga erivaleni xa ndlela leyi xikhongelo xi pfuneke nandza wa Xikwembu la chavaka ni ku kanakana xi kumeka eka 2 Tihosi 6:11-18. Mutirheli wa Elixa a a nga ri na langutelo ra moya. A a nga swi twisisi leswaku a ku ri ni mavuthu ya le tilweni lawa a ma ta seketela muprofeta wa Xikwembu, loyi a a hlaseriwe hi vuthu ra Vasiriya. Hikwalaho ka rhumbu mutirheli loyi u te: “Oho n’wini wanga! Hi ta endla yini?” Xana Elixa u te yini? “U nga chavi, hikuva va tele lava va nga na hina ku tlula lava va nga na vona.” Kambe, xana mutirheli a a ta khorwisiwa njhani? A a nga ma voni mavuthu ya le tilweni.

12. (a) Ku kanakana ka mutirheli ku herisiwe njhani? (b) Hi nga ku herisa njhani ku kanakana kwihi na kwihi loku hi nga ha vaka na kona?

¹² “Elixa a sungula ku khongela, a ku: ‘Oho Yehovha, ndzi kombela u pfula mahlo yakwe leswaku a vona.’ Hi ku hatlisa Yehovha a pfula mahlo ya mutirhi loyi, a vona; kutani waswivo, ndhawu leyi ya tintshava a yi tele hi tihanci ni makalichi ya nyimpi ya ndzilo matlhelo hinkwawo ya Elixa.” Yehovha u endle mutirheli loyi leswaku a vona mavuthu ya le tilweni lawa a ma sirhelela Elixa. Kambe, a hi fanelanga hi langutela mpfuno wa muxaka wolowo wo huma eka Xikwembu namuntlha. Tsundzuka leswaku mutirheli wa muprofeta a a nga ri na Bibele leyi heleleke leswaku a yi hlaya a ta tiyisa ripfumelo ra yena. Hina hi ni Bibele. Loko hi yi tirhisa hi ndlela leyinene, ripfumelo ra hina ri nga tiyisiwa hilaha ku fanaka. Hi xikombiso, hi nga ha anakanyisisa hi timhaka to hlayanyana leti hlamuselaka Yehovha a ri ehubyeni yakwe ya le tilweni. Leswi a swi siyi ku kanakana ka leswaku Yehovha u ni nhlengeletano ya le tilweni leyi seketelaka malandza ya yena entirhweni lowu endliwaka emisaveni hinkwayo wa ku dyondzisa namuntlha.—Esaya 6:1-4; Ezekiyele 1:4-28; Daniyele 7:9, 10; Nhlavutelo 4:1-11; 14:6, 7.

Tivonele Eka Marhengu Ya Sathana!

13. Hi swihi swilo leswi Sathana a swi tirhisaka leswaku a ringeta ku tsanisa ku namarhela ka hina ntiyiso?

¹³ Hi tihi tindlela tin’wana ta Sathana to tsanisa vumoya bya hina ni ku namarhela ka hina entiyisweni? Yin’wana ya tona i ku tikhoma loko biha, hi tindlela to hambana. Emisaveni ya namuntlha leyi pengisiwaka hi rimbewu, leswi vuriwaka ku rhandzana (xisasi xa ku nga tshembeki) kumbe vuxaka bya rimbewu bya vusiku byin’we (vumbhisa lebyi tekiwaka byi ri matlangwana) i tshamelo-maxelo eka xitukulwana lexi xi rhandzaka ntsako, lexi tiyimiseleke ku titsakisa ku nga khathariseki leswaku xi lahlekeriwa hi yini. Tifilimi, TV ni tivhidiyo hi swona swi hlohlotelaka mahanyelo ya muxaka lowu. Swifaniso swa vanhu lava nga byambula swi tele eka swihaxa-mahungu, ngopfu-ngopfu eka Internet. Lava va rhandzaka swilo va ta wela endzingweni.—1 Vatesalonika 4:3-5; Yakobo 1:13-15.

14. Ha yini Vakreste van’wana va phasiwe hi marhengu ya Sathana?

¹⁴ Vakreste van’wana va pfumelele ku navela ku tiva ngopfu ku va hlula naswona va thyakise mianakanyo ni timbilu ta vona hi ku hlalela swifaniso swa vanhu lava nga byambula. Va pfumele ku phasiwa hi xirimbani xa Sathana. Hakanyingi ku pfumelela sweswo swi vangele van’wana leswaku va tshovekeriwa hi xikepe xa vona xa moya. Vanhu vo tano va tsandzekile ku tshama va ri “swihlangi evubihini.” A va vanga “lava kuleke hi ku helela ematimbeni ya ku twisisa.” (1 Vakorinto 14:20) Lembe ni lembe, magidi ya vanhu va langutana ni vuyelo byo biha bya ku nga namarheli misinya ya milawu ni mimpimanyeto ya Rito ra Xikwembu. Va honise ku ambala ni ku tshama va ri ni “mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu.”—Vaefesa 6:10-13; Vakolosa 3:5-10; 1 Timotiya 1:18, 19.

Swi Langute Swi Ri Swa Nkoka Leswi Hi Nga Na Swona

15. Ha yini van’wana swi nga ha va tikelaka ku tlangela ndzhaka ya vona ya moya?

¹⁵ Yesu u te: “Mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.” (Yohane 8:32) Timbhoni to tala ti boheke ku tshika mahanyelo ya tona ni vanghana va tona va khale va vukhongeri. Hikwalaho, va wu tlangela swinene ntshunxeko lowu tisiwaka hi ntiyiso. Hi hala tlhelo, vantshwa van’wana lava kurisiweke hi vatswari lava nga entiyisweni swi nga ha va tikela ku tlangela ndzhaka ya vona ya moya. A va si tshama va va xiphemu xa vukhongeri bya mavunwa kumbe xiphemu xa misava leyi, leyi kandziyisaka swinene ku lava ntsako, ku godzomberiwa hi swidzidzirisi ni ku tikhoma ka yona loko biha. Hikwalaho, va nga ha tsandzeka ku vona ku hambana lokukulu loku nga kona exikarhi ka paradeyisi ya hina ya moya ni misava leyi onhakeke ya Sathana. Van’wana va nga ha pfumela ni ku ringiwa leswaku va ta nantswa chefu ya misava leyi leswaku va ta vona leswi va hundziweke hi swona!—1 Yohane 2:15-17; Nhlavutelo 18:1-5.

16. (a) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ha tivutisaka swona? (b) I yini leswi hi dyondzisiwaka swona ni leswi hi khutaziwaka ku swi endla?

¹⁶ Xana hi fanele hi tivavisa hi vomu hi ta twa leswaku ku vava ku njhani? Xana a hi nge dyondzi eka mintokoto leyi vavisaka ya van’wana? Xana hi fanele hi tlhelela “endzhopeni” wa misava leyi leswaku hi ta vona loko hi hundziwe hi swo karhi? (2 Petro 2:20-22) Petro u tsundzuxe Vakreste va lembe-xidzana ro sungula lava va tshameke va va emisaveni ya Sathana, a ku: “Wu ringene nkarhi lowu hundzeke lowu ha wona a mi endla ku rhandza ka matiko loko ma ha ya emahlweni ni swiendlo swa ku tikhoma ko biha, ku navela ko biha, ku kukutlela vhinyo, minkhuvo ya huwa, mimphikizano ya ku nwa, ni ku gandzela swifaniso swa hava loku hambaneke ni nawu.” Entiyisweni, a hi boheki ku ya ‘exidziveni xa manyala’ xa misava leyi leswaku hi ta vona ndlela leyi vutomi byi nga onhiwaka ha yona. (1 Petro 4:3, 4) Ku hambana ni sweswo, hina hi dyondzisiwa mimpimanyeto leyi tlakukeke ya mahanyelo ya Yehovha eTiholweni ta hina ta Mfumo, leti ti nga ntsindza wa dyondzo ya Bibele. Naswona hi khutaziwa ku tirhisa matimba ya hina ya ku anakanya leswaku hi ta tikombisa leswaku hi ni ntiyiso xisweswo hi endla ntiyiso wu va wa hina.—Yoxuwa 1:8; Varhoma 12:1, 2; 2 Timotiya 3:14-17.

Vito Ra Hina A Ro Va Mfungho Ntsena

17. Xana hi nga va Timbhoni ta Yehovha leti humelelaka hi ndlela yihi?

¹⁷ Loko hi endla ntiyiso wu va wa hina, hi ta lava ku wu byela van’wana hi nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu faneleke. Leswi a swi vuli swona leswaku hi ta sindzisa lava va nga wu tsakeriki. (Matewu 7:6) Ku ri na sweswo, a hi nge chavi ku titivisa tanihi Timbhoni ta Yehovha. Loko munhu a kombisa ku tsakela kutsongo hi ku vutisa xivutiso kumbe hi ku teka buku ya Bibele, hi ta tshama hi lunghekele ku n’wi byela ntshembo wa hina. Ina, leswi swi ta vula leswaku hi tshama hi ri ni tibuku to karhi ku nga khathariseki leswaku hi le kwihi—ekaya, entirhweni, exikolweni, exitolo, kumbe etindhawini tin’wana ta vuhungasi.—1 Petro 3:15.

18. Ku tihlamusela kahle tanihi Vakreste ku nga hi pfuna njhani evuton’wini bya hina?

¹⁸ Loko hi tihlamusela kahle tanihi Vakreste, hi tiyisa ku lwisana ka hina ni minhlaselo ya mano ya Sathana. Loko ku ri ni nkhuvo wa ku tlangela siku ra ku velekiwa kumbe Khisimusi kumbe ku gembula ehofisini, vatirhi-kuloni va ta ku, “Mi nga tikarhati hi yena. I Mbhoni ya Yehovha.” Hikwalaho ka sweswo, vanhu a va nge tali ku rungula mafenya lama thyakeke loko hi ri kona. Xisweswo, ku tivisa xiyimo xa hina xa Vukreste swa vuyerisa swinene evuton’wini bya hina, hilaha muapostola Petro a vuleke hakona: “Kunene, i mani munhu la nga ta mi vavisa loko mi hisekela leswi nga swinene? Kambe, hambiloko mi xaniseka hikwalaho ka ku lulama, ma tsaka.”—1 Petro 3:13, 14.

19. Hi swi tivisa ku yini leswaku hi le ndzeni-ndzeni ka masiku ya makumu?

¹⁹ Vuyelo byin’wana byo endla ntiyiso wu va wa hina hi leswaku hi ta khorwiseka leswaku lawa hakunene i masiku ya makumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Hi ta swi tiva leswaku vuprofeta byo tala bya Bibele bya hetiseka enkarhini wa hina.a Xitsundzuxo xa Pawulo xa leswaku “emasikwini yo hetelela ku ta fika minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona” xi kombisiwa xi ri ntiyiso hi swiendlakalo leswi tsemaka nhlana swa lembe-xidzana leri hundzeke. (2 Timotiya 3:1-5; Marka 13:3-37) Nhloko-mhaka ya phepha-hungu rin’wana ra sweswinyana leyi vulavulaka hi lembe-xidzana ra vu-20 a yi ku “Ri Ta Tsundzukiwa Tanihi Nguva Ya Tihanyi.” Xihloko lexi xi te: “Lembe ra 1999 ri tikombe ri ri lembe leri vanhu va dlayaneke swinene eka rona, eka xiyenge xa vumbirhi xa lembe-xidzana leri ku dlayaniwe ngopfu.”

20. Sweswi i nkarhi wa yini?

²⁰ Lowu a hi nkarhi wo kanakana. Nkateko wa Yehovha wu vonaka kahle entirhweni lowukulu swinene wo dyondzisa hi Bibele lowu tshameke wu endliwa emisaveni hinkwayo tanihi vumbhoni ematikweni hinkwawo. (Matewu 24:14) Endla ntiyiso wu va wa wena ivi u wu avela van’wana. Vumundzuku bya wena lebyi nga heriki byi titshege hi leswi u swi endlaka sweswi. Ku loloha ku ta endla leswaku hi nga faneriwi hi nkateko wa Yehovha. (Luka 9:62) Ematshan’weni ya sweswo, sweswi i nkarhi wa leswaku hi ‘tserhama, hi nga tsekatsekisiwi, nkarhi hinkwawo hi va ni swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi, hi ri karhi hi swi tiva leswaku ntirho wa hina a hi wa hava eHosini.’—1 Vakorinto 15:58.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

• Hi nga ku susa njhani ku kanakana?

• Hi nga dyondza yini eka xikombiso xa mutirheli wa Elixa?

• Hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tivonela eka miringo yihi ya mahanyelo?

• Ha yini hi fanele hi swi veka erivaleni leswaku hi Timbhoni ta Yehovha?

[Swifaniso eka tluka 10]

Ku dyondza Bibele ni ku khongela nkarhi ni nkarhi swi nga hi pfuna leswaku hi bakanya ku kanakana

[Xifaniso eka tluka 11]

Xivono hi xona xi suseke ku kanakana ka mutirheli wa Elixa

[Xifaniso eka tluka 12]

Hi dyondzisiwa mimpimanyeto ya mahanyelo leyi tlakukeke ya Yehovha eTiholweni ta Mfumo to fana ni leyi ya le Benin