Mhaka Ya Vutomi
Ku Kurisa Vana Va Nhungu Hi Tindlela Ta Yehovha A Ku Nga Ri Matlangwana Kambe Swi Ndzi Tisele Ntsako
HI KU VULA KA JOYCELYN VALENTINE
Hi 1989 nuna wa mina u ye a ya tirha etikweni rin’wana. U tshembise leswaku u ta rhumela mali ekaya leswaku ndzi ta wundla vana va mina va nhungu. Ku hundze mavhiki ndzi nga si twa hi ta yena. Ku tlhele ku hundza tin’hweti nuna wa mina a nga hi tivisi ta lomu a nga kona. A ndzi tshamela ku tichavelela ndzi ku, ‘Loko swilo se swi n’wi fambela kahle u ta vuya ekaya.’
LESWI a ndzi pfumala mali yo wundla ndyangu wanga, ndzi sungule ku hela mongo. Eka masiku yo tala lawa ndzi ma heteke ndzi hlaya tinyeleti nivusiku, a ndzi tivutisa ndzi nga pfumeli leswi humeleleke ndzi ku, ‘Xana nuna wa mina a nga va a ngheniwe hi yini lerova a siya ndyangu wakwe?’ Eku heteleleni, ndzi swi amukerile hambileswi a swi vava. Se u ni malembe ya kwalomu ka 16 a hi siyile, naswona a nga si vuya. Hikwalaho, ndzi kurise vana vanga ndzi ri ndzexe. Sweswo a swi ndzi olovelanga, kambe ku vona vana va mina va amukela tindlela ta Yehovha swi ndzi tisele ntsako lowukulu. Kambe ndzi nga si hlamusela ndlela leyi ndyangu wa mina wu langutaneke ni xiyimo xo tano ha yona, mi nge ndzi mi byela ndlela leyi mina ndzi kurisiweke ha yona.
Ku Lavisisa Nkongomiso Wa Bibele
Ndzi velekiwe hi 1938 exihlaleni xa Kharibiya lexi nga eJamaica. Hambileswi Tatana a a nga ri xirho xa kereke yo karhi, a a titeka a ri munhu la chavaka Xikwembu. Nimadyambu a a tala ku ndzi kombela leswaku ndzi n’wi hlayela buku ya Tipisalema eBibeleni. Hi ku hatlisa ndzi tikume se ndzi tiva tipisalema to tala hi nhloko. Manana a a nghena kereke ya le mugangeni wa ka hina, naswona minkarhi yin’wana a a famba na mina ekerekeni.
Eminhlanganweni yoleyo, a hi byeriwa leswaku Xikwembu xi teka vanhu lavanene va ya etilweni ivi lavo biha xi va hisa hilaha ku nga heriki endzilweni wa tihele. Nakambe a hi byeriwa leswaku Yesu i Xikwembu naswona u rhandza vana. Ndzi sale ndzi pfilunganyeke ngopfu ndzi tlhela ndzi xi chava swinene Xikwembu. A ndzi tivutisa, ‘Swi nga endlekisa ku yini leswaku Xikwembu lexi hi rhandzaka hakunene, xi xanisa vanhu endzilweni?’
Mhaka ya ndzilo wa le tiheleni a yi ndzi tsona vurhongo. Hi ku famba ka nkarhi ndzi sungule ku tsala swikambelo swa tidyondzo ta Bibele ta Kereke ya Masavata. A ma dyondzisa leswaku vanhu vo biha a va nge xanisiwi hilaha ku nga heriki, kambe a va ta lovisiwa hi ndzilo. Sweswo a swi twala ku antswa, kutani ndzi sungule ku ya eminhlanganweni ya kona ya vukhongeri. Kambe tidyondzo ta kona a ti pfuvapfuva byongo, kutani leswi ndzi swi dyondzeke a swi ma lulamisanga matwisiselo ya mina lama hoxeke malunghana ni ndlela leyi munhu a faneleke a tikhoma ha yona.
Enkarhini wolowo vanhu hi ku angarhela a va pfumela leswaku vumbhisa i xidyoho. Kambe mina ni van’wana vo tala a hi tiva leswaku timbhisa i vanhu lava nga ni swigangu swo tala. Xisweswo, a hi ehleketa leswaku vanhu vambirhi lava nga tekanangiki a va nga endli xidyoho loko va hlanganyela vuxaka bya rimbewu va ri vambirhi ntsena. (1 Vakorinto 6:9, 10; Vaheveru 13:4) Sweswo hi swona leswi endleke leswaku ndzi tikuma ndzi ri ni vana va tsevu ndzi nga si nghenela vukati.
Ku Kula eMoyeni
Hi 1965, Vaslyn Goodison na Ethel Chambers va te va ta tshama eBath, ekusuhi ni muganga wa ka hina. A va ri maphayona, kumbe vachumayeri va nkarhi hinkwawo lava nga Timbhoni ta Yehovha, kutani siku rin’wana va vulavule na Tatana. U amukele xiringanyeto xa vona xa dyondzo ya le kaya ya Bibele. Loko va ndzi kuma ndzi ri kona ekaya, a va vulavula na mina. Hambileswi a ndzi languta Timbhoni ta Yehovha hi tihlo ra le tin’hwembeni, ndzi pfumele ku dyondza Bibele na tona hi xikongomelo xa ku paluxa swihoxo swa tona.
Loko hi ri karhi hi dyondza ndzi vutise swivutiso swo tala, kambe Timbhoni ti swi hlamule hinkwaswo hi ku tirhisa Bibele. Ti ndzi pfune ku vona leswaku vafi a va tivi nchumu naswona a va le ku xanisekeni etiheleni. (Eklesiasta 9:5, 10) Ndzi tlhele ndzi dyondza hi ta ntshembo wa ku hanya hi masiku eParadeyisini emisaveni. (Pisalema 37:11, 29; Nhlavutelo 21:3, 4) Hambileswi Tatana a tshikeke ku dyondza Bibele, mina ndzi sungule ku ya eminhlanganweni ya vandlha ra Timbhoni ta Yehovha ra le mugangeni wa ka hina. Ku fambisiwa ka minhlangano yoleyo hi ndlela yo rhula ni leyi hlelekeke swi ndzi pfune leswaku ndzi dyondza leswi engetelekeke malunghana na Yehovha. Ndzi tlhele ndzi ya etinhlengeletanweni ta xifundzha ni le mintsombanweni ya muganga, ku nga minhlangano leyikulu leyi hleriwaka hi Timbhoni. Ku tirhisiwa ka Bibele eminhlanganweni yoleyo swi endle leswaku ndzi hisekela ku gandzela Yehovha hi ndlela leyi amukelekaka. Hambiswiritano, a ndzi ri ni xiphiqo.
Hi nkarhi wolowo, a ndzi tshama ni tata wa vana va mina vanharhu eka lava tsevu, hi nga tekananga ximfumo. EBibeleni ndzi dyondze leswaku Xikwembu a xi swi pfumeleli leswaku vanhu va va ni vuxaka bya rimbewu va nga tekananga, kutani ripfalo ra mina ri sungule ku ndzi kingindza. (Swivuriso 5:15-20; Vagalatiya 5:19) Loko ku rhandza ka mina ntiyiso ku ya ku kula, ndzi navele ku twananisa vutomi bya mina ni milawu ya Xikwembu. Eku heteleleni ndzi endle xiboho. Ndzi byele wanuna loyi ndzi tshamaka na yena leswaku hi fanele hi tekana hi nawu kumbe hi herisa vuxaka bya hina. Hambileswi wanuna loyi a a nga pfumelelani ni vupfumeri bya mina, hi tekane ximfumo hi August 15, 1970, endzhaku ka ntlhanu wa malembe ku sukela loko Timbhoni ti vulavule na mina ro sungula. Hi December 1970, ndzi kombise ku tinyiketela ka mina eka Yehovha hi ku khuvuriwa.
A ndzi nge ri rivali siku leri ndzi sunguleke ha rona ku hlanganyela entirhweni wo chumayela. A ndzi nga ha tikoti hi ku chuha, naswona a ndzi nga swi tivi leswaku ndzi ta ri sungula njhani bulo ra Bibele. Kahle-kahle a ndzi tsake ngopfu loko n’wini wa muti wo sungula a hatla a tsema bulo ra hina. Kambe endzhakunyana ku chuha lokuya ku nyamalarile. Loko ri pela a ndzi tsakile swinene, tanihi leswi ndzi koteke ku vulavulanyana ni vanhu vo hlayanyana malunghana ni Bibele, ndzi tlhela ndzi va siyela minkandziyiso ya hina leyi sekeriweke eBibeleni.
Ku Tiyisa Ndyangu Hi Tlhelo Ra Moya
Hi 1977, se a hi ri ni vana va nhungu endyangwini wa hina. Ndzi we ndzi pfuka ndzi ringeta ku pfuna ndyangu wa mina leswaku wu tirhela Yehovha. (Yoxuwa 24:15) Kutani ndzi lwele ku fambisa dyondzo ya ndyangu ya Bibele nkarhi na nkarhi. Loko ndzi karhele, minkarhi yin’wana a ndzi pfa ndzi khudzehela loko un’wana wa vana va mina a ri karhi a hlaya ndzimana, kutani vana a va boheka ku ndzi dzungudza. Kambe ku karhala a swi nga hi siveli ku dyondza Bibele tanihi ndyangu.
Nakambe a ndzi khongela nkarhi na nkarhi ni vana va mina. Loko se va kurile, a ndzi va dyondzisa ku tikhongelela eka Yehovha hi voxe. A ndzi tiyiseka leswaku un’wana ni un’wana wa vona u rhanga a khongela a nga si etlela. A ndzi khongela ni n’wana ha un’we loyi a ha riki ntsongo, la nga swi kotiki ku tikhongelela hi yexe.
Eku sunguleni nuna wa mina a a nga swi lavi leswaku ndzi famba ni vana eminhlanganweni ya vandlha. Kambe ku ehleketa hi ku sala ni vana loko mina ndzi ri eminhlanganweni swi endle leswaku a nga ha kaneti ngopfu. Nimadyambu a a rhandza ku endzela vanghana vakwe, kambe a a nga dyi byi rhelela loko a anakanya hi ku famba ni vana va nhungu! Hi ku famba ka nkarhi, u sungule ni ku ndzi pfuna leswaku hi endla vana va lunghekela ku ya eHolweni ya Mfumo.
Vana va hatle va tolovela ku ya eminhlanganweni hinkwayo ya vandlha ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela. Loko swikolo swi pfarile hi ximumu, hakanyingi a va huma nsimu ni maphayona, ku nga vachumayeri va nkarhi hinkwawo evandlheni. Sweswo swi pfune vana va mina leswaku va ri rhandza swinene vandlha va tlhela va rhandza ni ntirho wo chumayela.—Matewu 24:14.
Minkarhi Ya Ku Ringiwa
Leswaku a antswisa xiyimo xa timali endyangwini, nuna wa mina u sungule ku ya tirha etikweni rimbe. A a famba nkarhi wo leha kambe a a hamba a vuya endzhaku ka nkarhi wo karhi. Hambiswiritano, hi 1989 u fambele makumu. Hilaha ndzi vuleke hakona eku sunguleni, ku famba ka nuna wa mina swi ndzi siye ndzi nga ha titivi. Ku hundze masiku ndzi ri karhi ndzi rila vusiku hinkwabyo, ndzi khongela Yehovha leswaku a ndzi chavelela ni ku ndzi pfuna leswaku ndzi tiyisela, naswona a ndzi swi vona leswaku wa swi hlamula swikhongelo swa mina. Matsalwa yo tanihi Esaya 54:4 na 1 Vakorinto 7:15 ma ndzi nyike ku rhula ka mianakanyo kun’we ni matimba yo ya emahlweni ni vutomi. Evandlheni ra Vukreste, maxaka ni vamakwerhu va ndzi khutazile va tlhela va ndzi pfuna hi swilo leswi vonakaka. Ndza n’wi nkhensa swinene Yehovha ni vanhu va yena hikwalaho ka mpfuno lowu va ndzi nyikeke wona.
Hi tlhele hi langutana ni miringo yin’wana. Un’wana wa vana va mina va xisati u tshame a tsemiwa evandlheni hileswi a tikhomeke hi ndlela leyi nga pfumelelaniki ni Matsalwa. Vana va mina ndzi va rhandza swinene hinkwavo, kambe ku tshembeka ka mina eka Yehovha ku rhanga emahlweni. Kutani hi nkarhi wolowo, mina ni vana lavan’wana hi xi yingise swinene xileriso xa le Bibeleni malunghana ni leswi hi faneleke hi swi endla eka vanhu lava tsemiweke evandlheni. (1 Vakorinto 5:11, 13) Lava a va nga xi twisisi xiyimo xa hina va hi sola-sole ngopfu. Kambe loko n’wana wa mina a vuyiseriwile evandlheni, nuna wa yena u ndzi byele leswaku ku namarhela ka hina misinya ya milawu ya Bibele swi n’wi khumbe ngopfu. Sweswi yena ni ndyangu wakwe va tirhela Yehovha.
Ku Tikeriwa Hi Tlhelo Ra Timali
Loko nuna wa mina a hi siyile, a ndzi nga kumi mali yo nyawula, naswona a a nga ha rhumeli mali ekaya. Xiyimo lexi xi hi dyondzise ku eneriseka hi vutomi byo olova ni ku teka rifuwo ra moya ri ri ra nkoka ku tlula swilo leswi vonakaka. Vana va ye va tshinelelana swinene loko va dyondza ku rhandzana ni ku pfunana. Loko vana lavakulu va sungula ku tirha, va pfune tindzisana ta vona hi ku tirhandzela. Mativula ya mina, Marseree, u pfune ndzisana ya yena Nicole leswaku a hetisa tidyondzo takwe ta le xikolweni xa sekondari. Hi hala tlhelo, mina a ndzi ri ni ximawusa xo xavisa swakudya. Malinyana leyi a hi yi kuma yi hi pfune ku yisa vutomi emahlweni.
Yehovha a nga hi tshikanga. Siku rin’wana ndzi byele Mukreste-kulorhi wa xisati leswaku xiyimo xa hina xa timali a xi nga ta hi pfumelela ku ya entsombanweni wa muganga. Makwerhu loyi u te: “Makwerhu Val, loko ku tivisiwa leswaku ku ta va ni ntsombano, namba u sungula ku paka! Yehovha u ta ku pfuna.” Ndzi endle hi ku pfumelelana ni xitsundzuxo xakwe. Yehovha u ndzi pfunile hakunene naswona u ya emahlweni a ndzi pfuna. Ndyangu wa hina a wu si tshama wu hundziwa hi nhlengeletano kumbe ntsombano hikwalaho ko pfumala mali.
Hi 1988, xidzedze lexi vuriwaka Hurricane Gilbert xi hlasele tiko ra Jamaica, hiloko hi siya kaya ra hina hi ya tumbela endhawini leyi hlayisekeke. Loko xidzedze xexo xi miyelanyana, mina ni n’wana wa mina wa jaha hi suke laha a hi tumbele kona hi ya vona leswaku yindlu yi onhake ku fikela kwihi. Loko hi ri karhi hi handza-handza exikarhi ka masalela ya yindlu, ndzi vone nchumu lowu ndzi naveleke ku wu kutsula. Hiloko xidzedze xi ku vuyavuyani, kambe ndzi nga wu tshiki nchumu lowu ndzi wu kutsuleke. “Mhani, tshika thelevhixini yoleyo. Xana u lava ku fana ni nsati wa Lota?” (Luka 17:31, 32) Marito wolawo ya n’wananga ma endle leswaku ndzi tianakanya. Ndzi cukumete TV ya kona leyi a yi ri karhi yi pfempfa mati, hiloko hi tsema hi ri vona hi ya kuma vutumbelo.
Ni sweswi swa ha ndzi chavisa loko ndzi anakanya leswaku a ndzi veke vutomi bya mina ekhombyeni hikwalaho ka TV yinene leyi. Kambe swa ndzi tsakisa loko ndzi anakanya hi marito lawa n’wana wa mina a ma vuleke hi siku rero, lama kombiseke leswaku u vupfile emoyeni. Hikwalaho ka vuleteri bya Bibele lebyi a byi kumeke evandlheni ra Vukreste, u ndzi ponisile ekhombyeni ra xiviri kumbexana ni ra moya.
Xidzedze xi onhe kaya ni nhundzu ya hina, xi hi siya hi hele matimba. Hiloko Vakreste-kulorhi va fika. Va kombise leswaku hambiloko hi lahlekeriwile hi fanele hi tshemba Yehovha naswona hi hambeta hi hiseka swinene entirhweni wa nsimu, naswona va hi pfunile leswaku hi pfuxa kaya ra hina. Ntirho wolowo wa rirhandzu ni wo pfumala vutianakanyi lowu endliweke hi Timbhoni ta le Jamaica ni ta le matikweni man’wana, wu hi khumbile swinene.
Ku Rhangisa Yehovha
Loko a hete tidyondzo takwe, n’wana wa mina wa vumbirhi, Melaine, u nghenele ntirho wa vuphayona. Endzhaku u amukele xiavelo xa ku ya phayona evandlheni rin’wana, leswi a swi vula leswaku u fanele a tshika ntirho wakwe wa ku tihanyisa. Hambileswi ntirho wolowo a wu endla leswaku a kota ku hi pfuna swinene ekaya hi tlhelo ra timali, a hi kanakananga leswaku Yehovha u ta hi khathalela loko un’wana ni un’wana wa hina a rhangisa timhaka ta Mfumo. (Matewu 6:33) Endzhaku, jaha ra mina Ewan na rona ri amukele xirhambo xa ku nghenela ntirho wa vuphayona. Hi yena loyi a a wundla ndyangu, kambe hi n’wi khutaze leswaku a amukela xirhambo xexo ni ku n’wi navelela mikateko ya Yehovha. A ndzi si tshama ndzi arisa vana va mina ku antswisa ntirho wa vona wa Mfumo, naswona loko va hi siyile a hi nga rili hi nchumu. Ematshan’weni ya sweswo, hi kume ntsako lowu engetelekeke, naswona minkarhi yin’wana hi kote ku pfuna lava pfumalaka.
Namuntlha swa ndzi tsakisa swinene ku vona vana va mina “va famba entiyisweni.” (3 Yohane 4) Un’wana wa vana va mina va xisati, Melaine, u famba ni nuna wakwe loko a endzela mavandlha. N’wananga loyi un’wana wa xisati, Andrea kun’we ni nuna wakwe i maphayona yo hlawuleka, naswona u famba ni nuna wakwe loko a khomela mulanguteri wa xifundzha entirhweni wo endzela mavandlha. N’wana wa mina wa xinuna, Ewan ni nsati wakwe i maphayona yo hlawuleka, naswona i nkulu evandlheni. N’wana un’wana wa xisati, Ava-Gay, u tirha ni nuna wakwe ehofisini ya rhavi ya Timbhoni ta Yehovha eJamaica. Jennifer, Genieve na Nicole va tirha ni vanuna va vona swin’we ni vana va vona tanihi swirho leswi hiseka emavandlheni lawa va hlanganyelaka eka wona. Marseree u tshama na mina, naswona hi hlanganyela eVandlheni ra Port Morant. Ndzi katekile swinene hikuva vana va mina va nhungu hinkwavo va hambeta va gandzela Yehovha.
Ku dyuhala ku ndzi vangela switlhavi swo tala. Sweswi ndzi karhatiwa hi vuvabyi bya ku pfimba ka mahlangano ya marhambu, kambe ndza ha wu tsakela swinene ntirho wa vuphayona. Emalembeninyana lama hundzeke, swi sungule ku ndzi tikela ku famba-famba endhawini ya ka hina leyi nga ni maganga. A swi nga ndzi oloveli ku huma nsimu. Ndzi ringete ku famba hi xikanyakanya kutani ndzi kuma swi olova ku tlula ku famba hi milenge. Kutani ndzi xave xikanyakanya xa khale ivi ndzi sungula ku tirhisa xona. Eku sunguleni, vana va mina a va nga swi twisisi kahle loko va ndzi vona ndzi khandziya xikanyakanya kasi ndzi na vuvabyi bya mahlangano ya marhambu. Kambe a va tsake ngopfu loko va ndzi vona ndzi ya emahlweni ndzi chumayela hilaha ndzi lavaka hakona.
Ndza tsaka loko ndzi vona vanhu lava ndzi dyondzaka na vona Bibele va amukela ntiyiso. Minkarhi hinkwayo ndzi khongela leswaku Yehovha a pfuna ndyangu wa mina hinkwawo leswaku wu tshama wu tshembekile eka yena sweswi ni hilaha ku nga heriki. Ndzi nkhensa Yehovha swinene tanihi leswi a nga “Mutwi [Lonkulu] wa xikhongelo,” hileswi a ndzi pfuneke ku hlangavetana ni ntlhontlho wa ku kurisa vana va nhungu hi tindlela takwe.—Pisalema 65:2.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Ndzi ri ni vana vanga, vanghana va vona va vukati kun’we ni vatukulu va mina
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Sweswi ndzi famba hi xikanyakanya loko ndzi ya ensin’wini