Hasahasa Ya Tipolitiki Yi Hetisisa Vuprofeta Bya Le Bibeleni
Vanhu vo tala namuntlha va ni mavonelo yo hambanahambana hi swa tipolitiki. A va voni swilo hi tihlo rin’we loko swi ta eka milawu leyi khumbaka vutomi bya vona naswona loko va fanele va kombisa ndlela leyi va titwaka hayona va pfuxa timholovo. Mimfumo, va veki va nawu ni varhangeri van’wana a va pfumelelani loko va fanele va endla swiboho naswona un’wana ni un’wana u kokela etlhelo rakwe. Ku avana koloko ku endla leswaku mfumo wu nga koti ku fuma hi ndlela leyi a wu fanele wu fuma hayona.
Hasahasa ya tipolitiki leyi nga eUnited States ni le Britain, hi yona yi vekaka mhaka leyi erivaleni. Hikwalahokayini? Hikuva Bibele yi vule ka ha ri emahlweni leswaku a ku ta va ni hasahasa ya tipolitiki exikarhi ka matiko lamambirhi. Hi nkarhi wolowo, Xikwembu xi ta tisa Mfumo wa xona leswaku wu ta endla ku cinca emisaveni.
Hasahasa ya tipolitiki “emasikwini ya makumu”
Bibele yi ni vuprofeta byo tsakisa lebyi tsariweke ebukwini ya Daniyele. Eka vuprofeta byebyo, Xikwembu xi paluxe leswi a swi ta “humelela emasikwini ya makumu.” Loko Daniyele a tsala marito wolawo a kombetela eka leswi a swi ta endleka leswi a swi ta cinca vutomi bya vanhu.—Daniyele 2:28.
Xikwembu xi tirhise norho leswaku xi hundzisela vuprofeta lebyi bya le Bibele eka hosi ya le Babilona. Eka norho wolowo, hosi yi vone xifaniso lexikulu lexi endliweke hi tinsimbi to hambanahambana. Endzhakunyana, muprofeta Daniyele u hlamusele leswi xifaniso lexi xi yimelaka swona ku suka enhlokweni ku ya fika emilengeni. Xifaniso lexi, a xi yimela mifumo ya misava leyi a yi ta va ni matimba swinene kutani hi ku famba ka nkarhi yi wa.a Eku heteleleni xifaniso lexi a xi ta pfotlosiwa hi ribye leri yimelaka Mfumo lowu simekiweke hi Xikwembu.—Daniyele 2:36-45.
Hi ku ya hi vuprofeta, mfumo wa Xikwembu wu ta siva mimfumo hinkwayo ya vanhu leyi nga kona. Mfumo lowu hi wona lowu Yesu a dyondziseke valandzeri vakwe leswaku va wu khongelela loko a ku “Mfumo wa wena a wu te.”—Matewu 6:10.
Kambe eka vuprofeta lebyi, i xiphemu xihi lexi vulavulaka hi hasahasa ya tipolitiki? Xiya leswaku milenge ya xifaniso lexi a yi “endliwe hi nsimbhi leyi pfanganeke ni vumba.” (Daniyele 2:33) Ku va milenge ya xifaniso lexi yi endliwe hi ndlela leyi hambaneke ni mirhi wa xona, a swi fanekisela leswaku a ku ta va ni mfumo wun’we wa misava lowu nga ni matimba naswona wu hambaneke ni mimfumo leyin’wana. Njhani? vuprofeta bya Daniyele byi vula leswi:
Hi ku ya hi vuprofeta, milenge ya xifaniso lexi yi fanekisela mfumo wa misava lowu a wu ta langutana ni hasahasa ya swa tipolitiki. Vanhu lava fumiwaka hi mfumo wolowo a va ta endla swilo leswi a swi ta endla wu nga ha vi ni matimba.
Vuprofeta bya Daniyele bya hetiseka
Milenge ya xifaniso lexi yi yimela mfumo wa misava lowu nga kona namuntlha, ku nga ntwanano lowu nga kona exikarhi ka United States na Britain. Xana leswi swi endlekaka namuntlha swi yi seketela njhani mhaka yoleyo?
Milenge ya xifaniso “a yi endliwe hi nsimbhi,” ni vumba, sweswo swi endle leswaku milenge ya xona yi nga tiyi. (Daniyele 2:44) Namuntlha, mfumo lowu a wu tiyanga hikwalaho ka leswi ku nga ni ku avana exikarhi ka vanhu va wona. Hi xikombiso vanhu lava fumiwaka hi mimfumo leyi va kanetana hi xivona. Nakambe va toyatoya leswaku va kuma timfanelo ta vona. Vanhu lava hlawuriweke leswaku va rhangela, swa va tikela ku pfumelelana hi nchumu wo karhi. Leswi vanhu va kona va avaneke, mimfumo leyi swa yi tikela ku hetisisa switshembiso swa yona.
Swiyimo swa mimfumo swi vuriwe ka ha ri emahlweni eka Daniyele 2
A hi dyondzeni leswi engetelekeke hi vuprofeta bya Daniyele ni ndlela leyi byi hetisekaka ha yona namuntlha:
Vuprofeta: “Mfumo lowu a wu nge tiyi, kambe wu ta va ni matimbanyana.”—Daniyele 2:41.
Leswi byi vulaka swona: Hambileswi mfumo wa le United States ni mfumo wa le Britain yi avaneke, masocha ya wona ma hlomile naswona ya ni matimba swinene. Hikwalaho ka leswi wu nga ni matimbanyana, wu kota ku lawula misava hinkwayo.
Ndlela leyi byi hetisekaka ha yona
Mali leyi tirhisiweke hi tiko ra United States ni ra Britain hi 2023 leswaku va tiyiseka ku masocha ya ni switirhisiwa leswi eneleke yi tele ngopfu loko yi pimanisiwa ni matiko ya 12 lawa na wona ma tirhiseke mali yo tala swinene.—Stockholm International Peace Research Institute.
“Tiko ra Britain ni ra United States . . . ma ni vuxaka lebyinene naswona ma yima swin’we loko ku ri ni tinyimpi . . . Hi tirha swin’we, hi yima swin’we ni ku khomana hi va nyandza yin’we.”—Strategic Command, U.K. Ministry of Defence, April 2024.
Vuprofeta: “Leswi swikunwana a swi ri swa nsimbhi ni vumba, mfumo lowu wu ta va ni matimbanyana, kambe wu ta va wu nga tiyanga.”—Daniyele 2:42.
Leswi byi vulaka swona: Hambileswi United States na Britain va nga ni masocha lama nga ni matimba swinene, a hi mikarhi hinkwayo va kotaka ku endla swilo hi ndlela leyi va yi lavaka hikwalaho ka xiyimo xa vona xa tipolitiki. Loko valawuri va nga pfumelelani swi endla swi va tikela ku hetisisa leswi va navelaka ku swi fikelela.
Ndlela leyi byi hetisekaka ha yona
“Van’watipolitiki va vula leswaku ku avana loku nga kona eUnited States eka swa tipolitiki ku endla swi tika ku hetisisa leswi va tshembiseke ku swi hetisisa, swo fana ni ku fambisa mabindzu ni ku endla leswaku ku va ni vuhlayiseki.”—“The Wall Street Journal.”
“A ku ri ro sungula eBritain ku va ni swiphiqo swa tipolitiki hi ndlela leyi, leswi siveleke vatirhela mfumo ku hetisisa vutihlamuleri bya vona”—Institute for Government.
Vuprofeta: “Yi [mfumo] ta pfangana ni vanhu, kambe a swi nge namarhelani.”—Daniyele 2:43.
Leswi byi vulaka swona: Vanhu va nga ha veka mavonelo ya wona kambe valawuri va nga ma tekeli enhlokweni. Hikwalaho ka sweswo a ku vi ni vun’we exikarhi ka valawuri ni vanhu va tiko.
Ndlela leyi byi hetisekaka ha yona
“Namuntlha vanhu vo tala lava tshamaka eAmerika a va ha ri ni ntshembo eka swa tipolitiki ni valawuri.”—Pew Research Center
“Vanhu namuntlha vo ya va nyanya ku nga ha va tshembi van’watipolitiki ni mfumo loko hi pimanisa ni malembe ya 50 lama hundzeke.”—“National Centre for Social Research.”
Ndlela leyi vuprofeta bya Daniyele byi nga ta hetiseka hayona enkarhini lowu taka
Hi ku ya hi vuprofeta bya Daniyele, mfumo wa United States na Britain yi ta va yi fuma swin’we loko mfumo wa Xikwembu wu fika leswaku wu herisa mimfumo hinkwayo ya vanhu.—Daniyele 2:44.
Eka vuprofeta lebyi tsariweke hi nkarhi lowu fanaka lebyi nga eka buku ya Nhlavutelo, Bibele yi kombisa leswaku “tihosi ta misava hinkwayo ti ta hlengeletana leswaku ti ta lwa” na Yehovhab Xikwembu eka nyimpi ya Armagedoni, ku nga “siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.” (Nhlavutelo 16:14, 16; 19:19-21). Eka nyimpi yoleyo, Yehovha u ta herisa mimfumo hinkwayo ya vanhu kutani sweswo swi ta vula ku herisiwa ka mimfumo ya misava leyi yimeriwaka hi milenge ya xifaniso xa vuprofeta bya Daniyele.
Leswaku u dyondza leswi engetelekeke vona nhlokomhaka leyi nge “I Yini Nyimpi Ya Armagedoni?”
Dyondza eka leswi Daniyele a swi profeteke hi hasahasa ya swa tipolitiki.
Bibele yi vule ka ha ri emahlweni leswaku namuntlha a ku ta va ni hasahasa ya swa tipolitiki eUnited States ni le Britain. Ku dyondza hi vuprofeta lebyi swi ta ku pfuna u cinca langutelo ra wena hi swilo leswi endlekaka namuntlha.
U ta twisisa leswaku hikwalahokayini Yesu a lava valandzeri vakwe va nga katseka eka swa tipolitiki. (Yohane 17:16) Naswona u ta tlhela u twisisa leswaku hikwalahokayini Yesu, Hosi ya Mfumo wa Xikwembu a te: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi.”—Yohane 18:36.
Swi ta khutaza ku tiva leswaku, nkarhi wa leswaku mfumo wa Xikwembu wu fuma se wu fikile naswona wu tisa mikateko yo tala hilaha a hi tshembiseke hakona.—Nhlavutelo 21:3, 4.
U nga tiyiseka leswaku enkarhini lowu taka ku ta va ni ku rhula naswona misava leyi hi hanyaka eka yona a yi nge he onhiwi hi tinyimpi.—Pisalema 37:11, 29.
Vuprofeta bya Daniyele byi kombisa leswaku mfumo wa United States ni wa Britain, leyi yimeriwaka hi milenge ya xifaniso ku ta va yona yo hetelela ku fuma ku nga si fika mfumo wa Xikwembu. Mfumo wa Xikwembu wu ta siva mimfumo leyi nga kona laha misaveni!
Leswaku u tiva leswi mfumo wa Xikwembu wu nga ta swi endlela vanhu, vona vhidiyo leyi nge Mfumo Wa Xikwembu I Yini?
a Vona bokisi leri nge “Xana vuprofeta bya Daniyele byi vulavule hi mimfumo yihi ya misava?”
b Yehovha i vito ra Xikwembu. (Pisalema 83:18) Vona nhlokomhaka leyi nge “I Mani Yehovha?”