Vatswari Va Nga Va Dyondzisa Njhani Vana Va Vona Hi Timhaka Ta Masangu?

Nhlamulo ya Bibele

I mani loyi a faneleke a dyondzisa vana hi timhaka ta masangu? Bibele yi byarhisa vatswari vutihlamuleri byebyo naswona vo tala va kume leswaku swiringanyeto leswi landzelaka swa pfuna:

• U nga khomiwi hi tingana. Bibele a yi bi mariri loko yi vulavula hi timhaka ta masangu ni swirho swa rimbewu nakambe Xikwembu xi byele tiko ra Israyele leswaku “vana” va fanele va dyondzisiwa hi timhaka to tano. (Deteronoma 31:12; Levhitika 15:2, 16-19) U nga tirhisa marito lama xiximekaka lama nga ta ka ma nga endli leswaku timhaka ta masangu kumbe swirho swa rimbewu swi khomisa tingana.

• Dyondzisa hakatsongo-tsongo. Ematshan’weni yo vulavula ni n’wana wa wena kan’we hi timhaka ta masangu loko se miri wa yena wu sungula ku cinca, vulavula na yena hakatsongo-tsongo loko a ri karhi a kula.—1 Vakorinto 13:11.

• Dyondzisa milawu ya mahanyelo. Eswikolweni vana va nga ha dyondzisiwa swilo swin’wana malunghana ni timhaka ta masangu. Hambiswiritano, Bibele yi khutaza vatswari leswaku va nga dyondzisi vana va vona hi swirho swa rimbewu ntsena kambe ni ndlela leyi va faneleke va tikhoma ha yona malunghana ni timhaka ta masangu.—Swivuriso 5:1-23.

• Yingisa n’wana wa wena. U nga hatliseli ku hlundzuka kumbe ku avanyisa n’wana wa wena loko a ku vutisa hi timhaka ta masangu. Ematshan’weni ya sweswo, “hatlisa emhakeni yo twa, [u] nonoka emhakeni yo vulavula.”—Yakobo 1:19.

Ndlela leyi u nga sirhelelaka n’wana wa wena ha yona eka vanhu lava pfinyaka

• Dyondza ha swona. Dyondza hi leswi vaxanisi volavo va swi endleka.—Swivuriso 18:15; hlaya ndzima 32 ya buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 1.

• Tiva leswi endlekaka evuton’wini bya n’wana wa wena. U nga nambi u pfumelela munhu a n’wi khathalela u nga kalanga u kumisisa loko munhu yoloye a tshembekile naswona u nga pfumeleli n’wana wa wena a ‘tshikiwa a ntshunxekile.’—Swivuriso 29:15.

• Va Dyondzise ku ringanisela emhakeni yo yingisa. Vana va fanele va dyondza ku yingisa vatswari va vona. (Vakolosa 3:20) Kambe loko u dyondzisa n’wana wa wena leswaku minkarhi hinkwayo u fanele a yingisa munhu wihi ni wihi lonkulu, u endla leswaku a va ekhombyeni ro hlaseriwa. Vatswari lava nga Vakreste va nga byela vana va vona va ku: “Loko munhu wihi ni wihi a ku byela leswaku u endla nchumu lowu Xikwembu xi nge wu hoxile, u nga wu endli.”—Mintirho 5:29.

• Va dyondzise tindlela to tisirhelela. Pfuna n’wana wa wena leswaku a dyondza leswi a faneleke a swi endla loko un’wana a ringeta ku n’wi xanisa loko wena u nga ri na yena. Ku komba n’wana hi ku kongoma leswi a faneleke a swi endla swi nga endla leswaku a va ni xivindzi xo vula a ku: “Ndzi tshike! Ndzi ta ku pota!” a tlhela a hatla a suka kwalaho. U nga ha boheka ku tsundzuxa “vana va wena nkarhi ni nkarhi” tanihi leswi va nga ha rivalaka hi ku olova.—Deteronoma 6:7, Contemporary English Version.