Buku Leyi Faneleke Yi Hlayiwa
“Bibele a yi fanelanga yi tekeriwa enhlokweni.” Ku vula profesa wa le yunivhesiti a byela wansati la ha riki muntshwa loyi a a vulavula a nga gegi.
“Xana u tshama u yi hlaya Bibele?” ku vutisa wansati loyi.
Hi ku hlamala, profesa loyi u boheke ku pfumela leswaku a a nga si tshama a yi hlaya.
“U nga tiyiseka njhani hi leswi u swi vulaka malunghana ni buku leyi u nga si tshamaka u yi hlaya?”
Wansati loyi a a be nhloko ya mhaka. Profesa u endle xiboho xo hlaya Bibele, kutani a yi languta hi ndlela yin’wana.
BIBELE, leyi nga ni tibuku ta 66, yi hlamuseriwe tanihi leyi “vonakaka yi ri nhlengeleto wa tibuku lowu nga ni nsusumeto lowukulu ku tlula hinkwato ematin’wini ya munhu.”1 Kunene, yi ve ni nsusumeto eka vutshila, tibuku ni byin’wana bya vuyimbeleri byo hlawuleka emisaveni. Yi hoxe xandla swinene eka dyondzo ya nawu. Yi dzunisiwile hikwalaho ka mahlamuselelo ya yona swilo naswona yi xiximiwe ngopfu hi vanhu vo tala lava dyondzekeke swinene. Ndlela leyi yi khumbeke vutomi bya vanhu va swiyimo hinkwaswo ha yona yi ve leyi xiyekaka swinene. Yi susumetele vahlayi va yona vo tala leswaku va va lava tshembekaka hi ndlela leyi xiyekaka. Van’wana va tipete ekhombyeni ra ku dlayiwa leswaku va yi hlaya.
Hi nkarhi lowu fanaka, Bibele ya kanakaniwa. Ku ni vanhu lava nga ni mianakanyo leyi tiyeke malunghana na yona hambiloko vona hi voxe va nga si tshama va yi hlaya. Va nga ha tlangela ntikelo wa mahlamuselelo ya yona swilo kumbe matimu ya yona, kambe va tivutisa va ku: Xana buku leyi tsariweke eka magidi ya malembe lama hundzeke yi nga tirha njhani emisaveni ya namuntlha? Hi hanya “enkarhini wa vutivi.” Vutivi lebyi nga enkarhini hi swiendlakalo swa sweswi ni thekinoloji byi kumeka hi ku olova. Xitsundzuxo “lexi faneleke” eka swiphiqo leswi lavaka ku va hinkwaswo swa vutomi xi kumeka hi ku olova. Xana Bibele yi nga va yi ri na byona vutivi lebyi pfunaka hakunene namuntlha?
Broxara leyi yi ringeta ku hlamula swivutiso swo tano. A yi kunguhateriwanga ku ku sindzisa ku amukela malangutelo kumbe tidyondzo ta vukhongeri, kambe xikongomelo xa yona i ku ku komba leswaku swi fanerile ku va u kambisisa buku leyi yi khumbeke vutomi bya vanhu ematin’wini, ku nga Bibele. Xiviko lexi kandziyisiweke hi 1994 xi kombe leswaku vadyondzisi van’wana va tiyiseka swinene leswaku Bibele yi toloveriwe ngopfu hi vanhu va le Vupela-dyambu, lerova “mani na mani, hambi i mupfumeri kumbe a hi mupfumeri, loyi a nga ti tiviki tidyondzo ni marungula ya Bibele, hi loyi a nga dyondzekangiki.”2
Kumbexana, endzhaku ko hlaya leswi kandziyisiweke eka broxara leyi, u ta pfumela leswaku—hambi munhu i wa vukhongeri byo karhi kumbe e-e—entiyisweni Bibele i buku leyi a faneleke a yi hlaya.
[Bokisi/Xifaniso eka tluka 3]
“Ku voningeriwa loku ndzi nga na kona entiyisweni ndzi ku kume hi ku hlaya buku.—Buku? Ina, naswona i buku ya khale yo olova, leyi tolovelekeke ku fana ni ntumbuluko, nakambe i ya ntumbuluko . . . Naswona vito ra buku leyi ro tihlamusela, i Bibele.”—Heinrich Heine, mutsari wa Mujarimani wa lembe-xidzana ra vu-19.3