Ndzima 14
Vukulukumba Bya Xiluvelo Xa Yehovha eTilweni
Xivono 2—Nhlavutelo 4:1–5:14
Nhloko-mhaka: Swiendlakalo leswi chavisaka leswi endlekaka emahlweni ka xiluvelo xa Xikwembu xa vuavanyisi
Nkarhi wa ku hetiseka: Xivono lexi xi komba swiendlakalo leswi humeleleke ku sukela hi 1914 ku ya fika eku heleni ka Gidi ra Malembe ni le ndzhaku ka rona, laha xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi nga etilweni ni laha misaveni xi nga ta dzunisa Yehovha.—Nhlavutelo 5:13
1. Ha yini hi fanele ku swi tsakela swinene swivono leswi Yohane a hi rungulelaka swona?
YOHANE u sungula ku hi rungulela swivono swin’wana leswi nyanyulaka. Hi moya, wa ha ri esikwini ra Hosi. Kutani, leswi a swi hlamuselaka swi ni nhlamuselo leyi enteke eka hina lava hakunene hi hanyaka esikwini rero. Hi ku tirhisa swivono leswi, Yehovha u susa nguvu leyi sivaka swilo swa le matilweni ivi a hi komba vuavanyisi bya yena n’wini lebyi a nga ta byi tisa emisaveni. Ku tlula kwalaho, ku hlavuteriwa loku ku hi pfuna hi vona ndlela leyi hi katsekaka ha yona eka xikongomelo xa Yehovha, swi nga khathariseki leswaku hi ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe wo hanya laha misaveni. Hikwalaho, hinkwerhu hi fanele hi hambeta hi ma tsakela swinene marito ya Yohane lama nge: “Wa tsaka loyi a hlayaka swi twakala ni lava twaka marito ya vuprofeta lebyi, kutani va hlayisa swilo leswi tsariweke eka byona.”—Nhlavutelo 1:3.
2. I yini leswi Yohane a swi tokotaka sweswi?
2 Leswi Yohane a nga ta swi vona swi tlula xilo xihi na xihi lexi vanhu va nga xi kombisaka hi vhidiyo manguva lawa! U te: “Endzhaku ka swilo leswi ndzi languta, kutani waswivo, a ku ri ni nyangwa leyi pfulekeke etilweni, kutani rito ro sungula leri ndzi ri tweke a ri fana ni ra mhalamhala, ri vulavula na mina, ri ku: ‘Tlhandlukela haleno, ndzi ta ku komba swilo leswi fanelaka ku endleka.’” (Nhlavutelo 4:1) Yohane, exivonweni xa yena u nghene ematilweni lama nga vonakiki laha Yehovha a nga kona, a hundza ematilweni ya xiviri lama voniwaka hi vanhu va manguva lawa loko va fambe hi swibamubamu, a handzula mpfhuka a hundza ni swirimela swa xibakabaka lexi hi xi vonaka. Yohane u byeriwe ku hoxa mahlo exivonweni xa matilo lama heleleke ya moya laha Yehovha hi byakwe a tshameke kona exiluvelweni, onge hi loko a nghena hi nyangwa lowu pfuriweke. (Pisalema 11:4; Esaya 66:1) Mayana lunghelo ronghasi!
3. Xana rito ro “fana ni ra mhalamhala” ri hi tsundzuxa yini, naswona i mani loyi handle ko kanakana a nga Xihlovo xa rona?
3 Bibele a yi vuli leswaku i ra mani ‘rito leri ro sungula.’ Tanihi rito ra Yesu ra matimba leri twiweke eku sunguleni, na rona ri ni mpfumawulo lowu fanaka ni wa mhalamhala leyi lerisaka swo karhi. (Nhlavutelo 1:10, 11) Ri hi tsundzuxa mpfumawulo wa mhalamhala lowu a wu kombisa vukona bya Yehovha eNtshaveni ya Sinayi. (Eksoda 19:18-20) Handle ko tipfinyinga, Yehovha hi yena Xihlovo xa mimpfumawulo leyi ya matimba. (Nhlavutelo 1:1) U pfule nyangwa exivonweni leswaku Yohane a kota ku nghena endhawini leyi kwetsimaka ngopfu exivandleni lexikulu ngopfu xa vuhosi bya Yehovha.
Vukona Bya Yehovha Lebyi Vangamaka
4. (a) Xivono xa Yohane xi vula yini eka Vakreste lava totiweke? (b) Xivono lexi xi vula yini eka lava nga ni ntshembo wa ku hanya hi masiku emisaveni?
4 Yohane u vone yini? Yingisela, loko a hi rungulela ntokoto wakwe lowu hlamarisaka: “Endzhaku ka swilo leswi ndzi ve ematimbeni ya moya hi ku hatlisa: kutani waswivo, a ku ri ni xiluvelo endhawini ya xona etilweni, naswona a ku ri ni loyi a tshameke exiluvelweni.” (Nhlavutelo 4:2) Hi nkarhinyana, matimba lama tirhaka ya Xikwembu ma teke Yohane ma n’wi yisa exiluvelweni xa Yehovha. Swi n’wi tsakise swonghasi Yohane! Laha u nyikiwa xivono lexi vangamaka xa matilo wolawo lawa yena ni Vakreste van’wana lava totiweke va hlayiseriweke wona ku nga ‘ndzhaka leyi nga onhakiki ni leyi nga nyamangiki ni leyi nga vuniki.’ (1 Petro 1:3-5; Vafilipiya 3:20) Kasi eka lava ntshembo wa vona ku nga ku hanya hi masiku emisaveni, xivono xa Yohane xi tlhela xi va ni nhlamuselo yo enta eka vona. Xi va pfuna ku twisisa ku kwetsima ka vukona bya Yehovha ni ka ntlawa lowu fumaka wa le tilweni lowu Yehovha a wu tirhisaka ku avanyisa matiko, kutani endzhaku ka sweswo wu fuma vanhu emisaveni. Hakunene, Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke hi ndlela leyi tlakukeke!
5. I nchumu wihi wa xiviri lowu Yohane a wu voneke lowu fanekiseriweke hi xifunengeto xa areka ya ntwanano?
5 Swo tala swa leswi Yohane a swi voneke kwale tilweni swi fana ni leswi a swi ri kona etabernakeleni ya le mananga. A yi akiwe khale koloko, kwalomu ka malembe ya 1 600 a nga si vona xivono lexi, yi ri ndhawu yo kwetsima ya vugandzeri bya ntiyiso bya Vaisrayele. ENdhawini yo Kwetsima Ngopfu ya tabernakela yoleyo a ku ri ni areka ya ntwanano, naswona Yehovha hi yexe a a vulavula a ri ehenhla ka xifunengeto xa nsuku lowu tiyeke xa Areka yoleyo. (Eksoda 25:17-22; Vaheveru 9:5) Hikwalaho, xifunengeto xa Areka a xi ri xikombiso xa xiluvelo xa Yehovha. Yohane sweswi u vona areka ya xiviri ya xikombiso xexo: Yehovha Hosi Leyi Lawulaka hi byakwe u tshame exiluvelweni xakwe lexi tlakukeke xa le tilweni!
6. Xana Yohane u hi byela yini hi Yehovha, naswona ha yini leswi swi fanela?
6 Ku hambana ni vaprofeta lavo sungula lava voneke swivono swa xiluvelo xa Yehovha, Yohane a nga n’wi hlamuseli hi vuenti Mukwetsimi la tshameke eka xona. (Ezekiyele 1:26, 27; Daniyele 7:9, 10) Kambe u hi byela leswi n’wi hlamariseke hi Loyi a tshameke exiluvelweni, u ri: “Kutani loyi a tshameke a a languteka ku fana ni ribye ra yaspere ni ribye ra risima ra muhlovo wo tshwuka, naswona ku ni nkwangulatilo lowu rhendzeleke xiluvelo, lowu langutekaka ku fana ni emeralda.” (Nhlavutelo 4:3) Hakunene vukulu lebyi a byi ringanisiwi na nchumu! Yohane u vone ku xonga loku vangamaka, loku nga pimanisiwiki na nchumu, loku tsakisaka ko fana ni lokuya ka maribye ya risima lama vangamaka. Leswi swi pfumelelana kahle ni ndlela leyi mudyondzisiwa Yakobo a n’wi hlamuseleke ha yona Yehovha tanihi “Tata wa mavoningo ya le xibakabakeni”! (Yakobo 1:17) Endzhakunyana ko tsala buku ya Nhlavutelo, Yohane hi yexe u te: “Xikwembu i ku vonakala, naswona munyama a wu vi kona nikatsongo loko hi ri ni vun’we na xona.” (1 Yohane 1:5) Yehovha i Munhu la vangamaka hakunene!
7. Hi nga dyondza yini emhakeni ya nkwangulatilo lowu rhendzeleke xiluvelo xa Yehovha?
7 Xiya leswaku Yohane u vone nkwangulatilo wa muhlovo wa rihlaza wa emeralda, wu rhendzele xiluvelo. Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke laha va ku nkwangulatilo (irʹis) ri vula xivumbeko lexi heleleke xa xirhendzevutana. Nkwangulatilo wu boxiwe ro sungula eBibeleni hi nkarhi wa Nowa. Endzhaku ka loko mati ya Ndhambi ma phyile, Yehovha u endle leswaku ku va ni nkwangulatilo emapapeni, naswona u hlamusele leswi a wu fanekisela swona a ku: “Ndzi mi nyika nkwangulatilo wa mina epapeni, wu fanele wu va xikombiso xa ntwanano exikarhi ka mina ni misava. Kunene ndzi ta tsundzuka ntwanano wa mina exikarhi ka mina na n’wina ni moya-xiviri wun’wana ni wun’wana lowu hanyaka wa nyama hinkwayo; naswona mati a ma nge he vi ndhambi leyi nga ta lovisa nyama hinkwayo.” (Genesa 9:13, 15) Kutani, xivono xa le matilweni a xi ta n’wi tsundzuxa yini Yohane? Nkwangulatilo lowu a wu voneke wu fanele wu n’wi tsundzuxe hi ta xilaveko xa ku va ni ku rhula na Yehovha, tanihi leswi lava ntlawa wa Yohane va tiphinaka hakona namuntlha. Nakambe a wu ta endla leswaku a lemuka ku rhula loku Yehovha a nga na kona, ku rhula loku nga ta nyikiwa vanhu hinkwavo lava yingisaka loko Yehovha a ndlandlamuxa ntsonga wa yena wu funengeta vanhu emisaveni leyintshwa.—Pisalema 119:165; Vafilipiya 4:7; Nhlavutelo 21:1-4.
Ku Tiva Vakulu Va 24
8. Xana Yohane u vona vamani va rhendzele xiluvelo, naswona va yimela vamani?
8 Yohane a a swi tiva leswaku a ku ri ni vaprista lava a va hlawuleriwe ku tirha etabernakeleni ya khale. Kutani a nga ha va a hlamarisiwe hi ku vona leswi a swi hlamuselaka sweswi loko a ku: “Kutani xiluvelo a xi rhendzeriwe hi swiluvelo swa 24, eswiluvelweni sweswo ndzi vona ku tshame vakulu va 24, va ambale tinguvu to basa ta le handle, va vehele tiharhi ta nsuku etinhlokweni ta vona.” (Nhlavutelo 4:4) Ina, ematshan’weni ya vaprista, a ku ri ni vakulu va 24, lava vekiweke eswiluvelweni, va vehele tiharhi tanihi tihosi. Vakulu lava i vamani? I vatotiwa va vandlha ra Vukreste, lava pfuxiweke naswona va ri eswikhundlheni swa vona swa le tilweni leswi Yehovha a va tshembiseke swona. Hi swi tivisa ku yini sweswo?
9, 10. Hi swi tivisa ku yini leswaku vakulu va 24 va yimela vandlha ra Vakreste lava totiweke loko se va ri eswikhundlheni swa vona leswi kwetsimaka swa le tilweni?
9 Xo sungula, va vehele tiharhi. Bibele yi vula leswaku Vakreste lava totiweke va kuma ‘harhi leyi nga onhakiki’ ni ku kuma vutomi lebyi nga heriki—hileswaku a va nge he tlheli va fa. (1 Vakorinto 9:25; 15:53, 54) Kambe leswi vakulu lava va 24 va tshameke eswiluvelweni, tiharhi ta nsuku emhakeni leyi ti yimela matimba ya vuhosi. (Ringanisa na Nhlavutelo 6:2; 14:14.) Leswi swi seketela yinhla ya leswaku vakulu va 24 va yimela vatotiwa lava landzelaka mikondzo ya Yesu loko se va ri eswikhundlheni swa vona swa le tilweni, hikuva Yesu u endle ntwanano na vona leswaku va ta tshama eswiluvelweni eMfun’weni wakwe. (Luka 22:28-30) I Yesu ni vakulu lava va 24 ntsena lava hlamuseriwaka va ri lava fumaka etilweni emahlweni ka Yehovha—ku nga ri tintsumi.
10 Leswi swi pfumelelana ni xitshembiso lexi Yesu a xi endleke evandlheni ra le Lawodikiya loko a ku: “Loyi a hlulaka ndzi ta n’wi pfumelela ku tshamisa na mina exiluvelweni xa mina.” (Nhlavutelo 3:21) Kambe xiavelo xa le tilweni xa vakulu va 24 a hi xa ku fuma ntsena. Exinghenisweni xa buku ya Nhlavutelo, Yohane u vulavule hi Yesu a ku: ‘U hi endle mfumo wa vaprista eka Xikwembu tlhelo Tata wa yena.’ (Nhlavutelo 1:5, 6) Lava i tihosi ni vaprista. “Va ta va vaprista va Xikwembu ni va Kreste, naswona va ta va tihosi swin’we na yena ku ringana malembe wolawo ya 1 000.”—Nhlavutelo 20:6.
11. Ha yini swi fanela ku va nhlayo ya vakulu yi ri 24, naswona nhlayo yoleyo yi komba yini?
11 I yini lexi nga xa nkoka hi nhlayo ya vakulu va 24, tanihi leswi Yohane a vonaka va rhendzele xiluvelo? Lava va fanekiseriwe hi tindlela to tala hi vaprista lava tshembekaka va Israyele wa khale. Muapostola Petro u tsalele Vakreste lava totiweke a ku: “N’wina mi ‘rixaka leri hlawuriweke, vaprista va vuhosi, tiko ro kwetsima, tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka.’” (1 Petro 2:9) Lexi tsakisaka, vuprista byebyo bya khale bya Xiyuda a byi avanyisiwe hi mintlawa ya 24. Ntlawa wun’wana ni wun’wana a wu averiwa mavhiki yo karhi elembeni leswaku wu tirha emahlweni ka Yehovha, leswaku nkarhi hinkwawo ku endliwa ntirho wo kwetsima. (1 Tikronika 24:5-19) Swa fanela leswi ku nga ni vakulu va 24 exivonweni xa Yohane xa vuprista bya le tilweni hikuva vaprista lava va tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo. Loko mintlawa leyi yi helerile, yi ta va yi ri 24, wun’wana ni wun’wana wu ri ni vahluri va 6 000, hikuva Nhlavutelo 14:1-4 yi hi byela leswaku lava 144 000 (hi leswaku 24 yi andzisiwa ka 6 000) hi lava “va xaviwe[ke] evanhwini,” leswaku va ya yima eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni ni Xinyimpfana, Yesu Kreste. Leswi nhlayo ya 12 yi fanekiselaka ku ringanela ka nhlengeletano ya le tilweni, 24 yi ri phindha kambirhi—kumbe yi tiyisa—lunghiselelo rero.
Rihati, Marito Ni Ku Dzindza Ka Tilo
12. Yohane u ye emahlweni a vona ni ku twa yini, naswona “rihati ni marito ni ku dzindza ka tilo” swi hi tsundzuxa yini?
12 I yini lexi Yohane a yeke emahlweni a xi vona ni ku xi twa? “Kutani exiluvelweni a ku humetela rihati ni marito ni ku dzindza ka tilo.” (Nhlavutelo 4:5a) Leswi swi hi tsundzuxa hi ta swikombiso swin’wana swa le tilweni swa matimba ya Yehovha! Hi xikombiso, loko Yehovha a ‘rhelele ehenhla’ ka Ntshava ya Sinayi, Muxe u vike a ku: “Hi siku ra vunharhu nimixo ku va ni ku dzindza ni tindlati, ku va ni papa lerikulu ehenhla ka ntshava ni mpfumawulo lowukulu ngopfu wa nanga. . . . Loko mpfumawulo wa nanga wu ya emahlweni wu twala ngopfu, Muxe a sungula ku vulavula naswona Xikwembu xa ntiyiso xi n’wi hlamula hi rito.”—Eksoda 19:16-19.
13. I yini lexi fanekiseriwaka hi rihati leri humaka exiluvelweni xa Yehovha?
13 Hi siku ra Hosi, Yehovha u endla leswaku matimba ni vukona byakwe swi vonaka hi ndlela leyi xiyekaka. Kambe ku nga ri hi rihati ra xiviri, hikuva Yohane u vone swikombiso. Kutani, xana rihati ri yimela yini? Rihati ra voninga, nakambe ra dlaya. Hikwalaho, rihati leri humaka exiluvelweni xa Yehovha ri yi fanekisela kahle miseve ya ku vonakala leyi a hambetaka a yi kongomisa eka vanhu va yena, naswona xa nkoka ngopfu i marungula yakwe ya ku avanyisa loku chavisaka.—Ringanisa na Pisalema 18:14; 144:5, 6; Matewu 4:14-17; 24:27.
14. Xana marito ma twakale njhani namuntlha?
14 Ku vuriwa yini hi marito lawa a ma huma exiluvelweni? Loko Yehovha a rhelela eNtshaveni ya Sinayi, rito ri vulavule na Muxe. (Eksoda 19:19) Marito lama humaka etilweni ma nyike swileriso swo tala ni milawu yo tala ebukwini ya Nhlavutelo. (Nhlavutelo 4:1; 10:4, 8; 11:12; 12:10; 14:13; 16:1, 17; 18:4; 19:5; 21:3) Ninamuntlha, Yehovha u nyika vanhu vakwe swileriso ni milawu, a voningela ndlela leyi va yi twisisaka ha yona milawu ni vuprofeta bya Bibele. Hakanyingi ku paluxiwe rungula leri pfulaka mahlo emintsombanweni ya matiko yo hambana-hambana, naswona tidyondzo to tano ta Bibele ti tlhele ti huweleriwa emisaveni hinkwayo. Muapostola Pawulo u vulavule hi vachumayeri va mahungu lamanene lava tshembekaka a ku: “Phela, entiyisweni ‘mpfumawulo wa vona wu twakale emisaveni hinkwayo, naswona marito ya vona ma twakale ku ya fika emakun’wini ya misava leyi akiweke.’”—Varhoma 10:18.
15. I ku dzindza muni ka tilo loku a ku huma exiluvelweni eka xiyenge lexi xa siku ra Hosi?
15 Hi ntolovelo endzhaku ka rihati ku landzela ku dzindza ka tilo. Davhida u fanise ku dzindza ka tilo ra xiviri ni “rito ra Yehovha.” (Pisalema 29:3, 4) Loko Yehovha a lwele Davhida eka valala va yena, ku dzindza loku nga va kona ku vuriwe leswaku a ku huma eka Yena. (2 Samuwele 22:14; Pisalema 18:13) Elihu u byele Yobo leswaku rito ra Yehovha ri pfume kukotisa ku dzindza ka tilo, loko A endla “swilo leswikulu leswi hi nga ta ka hi nga swi tivi.” (Yobo 37:4, 5) Eka xiyenge lexi xa siku ra Hosi, Yehovha u ‘dzindzile,’ a lemukisa hi ta swiendlo leswikulu leswi a nga ta hlasela valala vakwe ha swona. Mimpfumawulo leyi yo fanekisela ya ku dzindza ka tilo yi pfumile ni ku pfumisisa emisaveni hinkwayo. U katekile loko u yingisa rungula leri pfumaka tanihi ku dzindza ka tilo, niloko u tirhisa ririmi ra wena hi vutlhari ku engetela mpfumawulo wa ku dzindza koloko ka rona!—Esaya 50:4, 5; 61:1, 2.
Timboni Ta Ndzilo Ni Lwandle Ro Kota Nghilazi
16. I yini lexi fanekiseriwaka hi “timboni ta nkombo ta ndzilo”?
16 Xana Yohane u ye emahlweni a vona yini? U vone leswi: “Emahlweni ka xiluvelo a ku pfurha timboni ta nkombo ta ndzilo, tona ti vula mimoya ya nkombo ya Xikwembu. Naswona emahlweni ka xiluvelo ku ni lwandle ro kota nghilazi leri fanaka ni kristala.” (Nhlavutelo 4:5b, 6a) Yohane hi yexe u hi byela nkoka wa timboni ta ndzilo ta nkombo: U ri ti vula “mimoya ya nkombo ya Xikwembu.” Nhlayo leyi ya nkombo yi fanekisela ku helela ka swilo swa le tilweni; kutani timboni ta nkombo ti fanele ti yimela ku voninga loku heleleke ka matimba ya moya lowo kwetsima. Namuntlha lava ntlawa wa Yohane va tsakile hakunene leswi va nyikiweke ku vonakala loku, kun’we ni vutihlamuleri bya ku ku hundzisela eka vanhu lava nga ni ndlala ya moya laha misaveni! Ha tsaka swonghasi leswi lembe ni lembe ku humesiwaka madzana ya timiliyoni ta timagazini ta Xihondzo xo Rindza leti hambetaka ti humesa ku vonakala loku hi tindzimi ta kwalomu ka 150!—Pisalema 43:3.
17. Xana “lwandle ro kota nghilazi leri fanaka ni kristala” ri fanekisela yini?
17 Yohane u tlhele a vona “lwandle ro kota nghilazi leri fanaka ni kristala.” Xana leswi swi fanekisela yini malunghana ni lava vitaneriweke ehubyeni ya Yehovha ya le tilweni? Pawulo u vulavule hi ndlela leyi Yesu a kwetsimiseke vandlha ha yona, “a ri basisa hi ku ri hlantswa hi mati a tirhisa rito.” (Vaefesa 5:26) Emahlweni ka rifu ra yena, Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Se mi basile hikwalaho ka rito leri ndzi mi byeleke rona.” (Yohane 15:3) Hikwalaho, lwandle ra nghilazi leri fanaka ni kristala ri fanele ri yimela Rito ra Xikwembu leri tsariweke ni leri basisaka. Lava ntlawa wa vaprista va le vuhosini lava yaka emahlweni ka Yehovha va fanele va basisiwe hi Rito ra yena.
Vona—“Swivumbiwa Leswi Hanyaka Swa Mune”!
18. Yohane u vone yini exikarhi ka xiluvelo ni le matlhelo ka xona?
18 Endzhaku ka sweswo, Yohane u vone xivono xin’wana. Loko a tsala u te: “Exikarhi ka xiluvelo ni ku rhendzela xiluvelo ku ni swivumbiwa leswi hanyaka swa mune, leswi teleke mahlo emahlweni ni le ndzhaku.”—Nhlavutelo 4:6b.
19. I yini leswi fanekiseriwaka hi swivumbiwa leswi hanyaka swa mune, naswona hi swi tivisa ku yini sweswo?
19 Xana swivumbiwa leswi swi fanekisela yini? Xivono lexi vikiweke hi muprofeta un’wana ku nga Ezekiyele, xi hi pfuna ku kuma nhlamulo. Ezekiyele u vone Yehovha a tshame exiluvelweni ekalichini ya le tilweni, leyi a yi ri ni swivumbiwa leswi hanyaka leswi fanaka ni leswi hlamuseriweke hi Yohane. (Ezekiyele 1:5-11, 22-28) Endzhakunyana, Ezekiyele u tlhele a vona xiluvelo xa kalichi swin’we ni swivumbiwa leswi hanyaka. Kambe loko se a vulavula hi swivumbiwa leswi hanyaka u swi vula makerubu. (Ezekiyele 10:9-15) Swivumbiwa leswi hanyaka swa mune leswi Yohane a swi voneke swi fanele swi yimela makerubu yo tala ya Xikwembu—ku nga swivumbiwa swa xiyimo lexi tlakukeke enhlengeletanweni ya xona ya moya. Yohane a a nga ta hlamarisiwa hi ku vona makerubu ma ri ekusuhi swinene na Yehovha hi xiviri, tanihi leswi etabernakeleni ya khale a ku vekiwe makerubu mambirhi ya nsuku ehenhla ka xifunengeto xa areka ya ntwanano, leyi a yi yimela xiluvelo xa Yehovha. Yehovha u lerise tiko hi rito ra yena a ri exikarhi ka makerubu lawa.—Eksoda 25:22; Pisalema 80:1.
20. Xana ku nga vuriwa njhani leswaku swivumbiwa leswi hanyaka swa mune swi le “[xikarhi] ka xiluvelo ni ku rhendzela xiluvelo”?
20 Swivumbiwa leswi swa mune leswi hanyaka swi le “[xikarhi] ka xiluvelo [naswona swi] rhendzela xiluvelo.” Kahle-kahle swi vula yini sweswo? Swi nga ha vula leswaku swi rhendzele xiluvelo hi leswi eka tlhelo ha rin’we ku yimeke xin’we. Xisweswo, vahundzuluxeri va Bibele ya Today’s English Version va hlamusela marito yo sungula ya Xigriki hi ndlela leyi: “swi rhendzele xiluvelo eka tlhelo rin’wana ni rin’wana ra xona.’’ Hi marito man’wana, xiga lexi xi nga ha vula leswaku swivumbiwa leswi hanyaka swa mune swi le xivandleni xa le xikarhi etilweni laha ku nga ni xiluvelo. Kumbexana, hi yona mhaka leyi The Jerusalem Bible yi hundzuluxelaka xivulwa lexi yi ku: “swi le xikarhi, swi rhendzela xiluvelo hi xoxe.’’ Nchumu wa nkoka hileswaku makerubu ma le kusuhi swinene ni xiluvelo xa Yehovha, loko ma pimanisiwa ni makerubu lawa Ezekiyele a ma voneke ma ri eka yinhla yin’wana ni yin’wana ya kalichi ya nhlengeletano ya Yehovha. (Ezekiyele 1:15-22) Hinkwaswo leswi swi pfumelelana ni marito ya Pisalema 99:1 lama nge: “Yehovha i hosi. . . . U tshame ehenhla ka makerubu.”
21, 22. (a) Xana Yohane u swi hlamusela njhani swivumbiwa leswi hanyaka swa mune? (b) I yini lexi yimeriwaka hi xivumbeko xa xivumbiwa ha xin’we xa leswa mune?
21 Yohane u ye emahlweni a ku: “Xivumbiwa lexi hanyaka xo sungula xi fana ni nghala, naswona xivumbiwa lexi hanyaka xa vumbirhi xi fana ni xinkunzana, xivumbiwa lexi hanyaka xa vunharhu xi ni xikandza xo fana ni xa munhu, naswona xivumbiwa lexi hanyaka xa vumune xi fana ni gama leri hahaka.” (Nhlavutelo 4:7) Ha yini swivumbiwa leswi hanyaka swa mune swi nga fani? Swi le rivaleni leswaku ku nga fani ka swona ku kandziyisa timfanelo to karhi ta Xikwembu. Xo sungula, ku ni nghala. EBibeleni nghala yi tirhiseriwa ku fanekisela vurhena, ngopfu-ngopfu emhakeni ya leswaku ku va ni vululami. (2 Samuwele 17:10; Swivuriso 28:1) Xisweswo, nghala yi yi fanekisela kahle mfanelo ya Xikwembu ya vuavanyisi bya vurhena. (Deteronoma 32:4; Pisalema 89:14) Xivumbiwa xa vumbirhi lexi hanyaka xi fana ni xinkunzana. I mfanelo yihi leyi nkunzi yi ku tsundzuxaka yona? Eka Vaisrayele nkunzi a ku ri xifuwo xa nkoka hikwalaho ka matimba ya yona. (Swivuriso 14:4; nakambe vona Yobo 39:9-11.) Kunene xinkunzana xi yimela matimba, matimba lamakulu lama humaka eka Yehovha.—Pisalema 62:11; Esaya 40:26.
22 Xivumbiwa lexi hanyaka xa vunharhu xi ni xikandza xo fana ni xa munhu. Leswi swi fanele swi yimela rirhandzu leri fanaka ni ra Xikwembu, tanihi leswi emisaveni ku nga munhu ntsena la vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu, a ri ni mfanelo leyi tlakukeke ya rirhandzu. (Genesa 1:26-28; Matewu 22:36-40; 1 Yohane 4:8, 16) Handle ko tilumaluma, makerubu ma ni mfanelo leyi loko ma ri karhi ma tirha exiluvelweni xa Yehovha. Ku vuriwa yini hi xivumbiwa xa vumune lexi hanyaka? Xona xi fana ni gama leri hahaka. Yehovha u vulavula hi ndlela leyi gama ri kotaka ku vona ha yona a ku: ‘Mahlo ya rona ma kota ku vona ekule.’ (Yobo 39:29) Hikwalaho, gama ri byi fanekisela kahle vutlhari lebyi vonaka ekule. Yehovha i Xihlovo xa vutlhari. Makerubu ya yena ma tirhisa vutlhari bya le henhla loko ma ri karhi ma yingisa swileriso swakwe.—Swivuriso 2:6; Yakobo 3:17.
Ku Dzuneka Ka Yehovha Ka Twarisiwa
23. I yini lexi fanekiseriwaka hi ku va swivumbiwa leswi hanyaka swa mune swi “tele mahlo,” naswona leswi swi nga ni mimpatswa yinharhu ya timpapa, xana sweswo swi kandziyisa yini?
23 Yohane u ye emahlweni ni nhlamuselo yakwe a ku: “Loko ku ri swivumbiwa leswi hanyaka swa mune, xin’wana ni xin’wana xa swona xi ni timpapa ta tsevu; ti tele mahlo ematlhelweni ni le hansi ka tona. Kutani vusiku ni nhlikanhi swi vula swi nga wisi swi ku: ‘Wa kwetsima, wa kwetsima, wa kwetsima Yehovha Xikwembu, lowa Matimba Hinkwawo, loyi a a ri kona ni loyi a nga kona ni loyi a taka.’” (Nhlavutelo 4:8) Ku tala loku ka mahlo swi vula ku vona hi ndlela leyi hetisekeke ni ku vona ekule. Swivumbiwa leswi hanyaka swa mune swi tirha swi nga yimi, tanihi leswi swi nga bohekiki ku etlela. Swi tekelela Loyi ku tsariweke ha yena va ku: “Loko ku ri Yehovha, mahlo yakwe ma famba-famba emisaveni hinkwayo leswaku a kombisa ntamu wakwe eka lava mbilu ya vona yi hetisekeke eka yena.” (2 Tikronika 16:9) Leswi makerubu ma nga ni mahlo yo tala, ma swi kota ku vona kun’wana ni kun’wana. Ku hava lexi ma nga xi voniki. Xisweswo ma leteriwe hilaha ku heleleke leswaku ma tirhela Xikwembu entirhweni wa xona wa ku avanyisa. Ku vuriwa leswi hi xona: “Mahlo ya Yehovha ma le ndhawini yin’wana ni yin’wana, ma tshama ma langute lavo biha ni lavanene.” (Swivuriso 15:3) Leswi makerubu ma nga ni mimpatswa yinharhu ya timpapa—nhlayo ya nharhu, eBibeleni yi tirhiseriwa ku kandziyisa—ma swi kota ku famba hi rivilo ra rihati loko ma twarisa niloko ma tisa vuavanyisi bya Yehovha.
24. Xana makerubu ma n’wi dzunisa njhani Yehovha, naswona sweswo swi vula yini?
24 Yingisela! Makerubu ma yimbelelela Yehovha risimu ra ku dzunisa, leri tsakisaka, leri nge: “Wa kwetsima, wa kwetsima, wa kwetsima Yehovha Xikwembu, lowa Matimba Hinkwawo, loyi a a ri kona ni loyi a nga kona ni loyi a taka.” Nakambe, ku phindha kanharhu swi komba vukulu bya mpfumawulo wa swidzuniso sweswo. Makerubu ma tiyisekisa ku kwetsima ka Yehovha Xikwembu. I Xihlovo ni Xisekelo xa ku kwetsima. Nakambe i “Hosi leyi nga riki na makumu,” naswona nkarhi hinkwawo i “Alfa na Omega, wo sungula ni wo hetelela, masungulo ni makumu.” (1 Timotiya 1:17; Nhlavutelo 22:13) Makerubu a ma wisi loko ma ri karhi ma huwelela timfanelo ta Yehovha leti ku nga riki na leti fanaka na tona eka ntumbuluko hinkwawo.
25. Xana swivumbiwa leswi hanyaka ni vakulu va 24 va dzunisa Yehovha hi vun’we hi ndlela yihi?
25 Tilo ra matilo ra pfuma hi ku dzunisiwa ka Yehovha! Yohane u ye emahlweni a ku: “Kutani rini na rini loko swivumbiwa leswi hanyaka swi yisa ku vangama ni xichavo ni ku nkhensa eka Loyi a tshameke exiluvelweni, Loyi a hanyaka hi masiku ni masiku, vakulu va 24 va wa ehansi emahlweni ka Loyi a tshameke exiluvelweni kutani va gandzela Loyi a hanyaka hi masiku ni masiku, naswona va hoxa tiharhi ta vona emahlweni ka xiluvelo, va ku: ‘Swa ku fanela, Yehovha, wena Xikwembu xa hina, ku amukela ku vangama ni ku xiximiwa ni matimba, hikuva u tumbuluxe swilo hinkwaswo, naswona hikwalaho ka ku rhandza ka wena swi ve kona, swi tumbuluxiwile.’” (Nhlavutelo 4:9-11) EMatsalweni hinkwawo, leri hi rin’wana ra tinsimu letinene ngopfu ta ku dzunisa Yehovha, Xikwembu xa hina ni Hosi Leyi Lawulaka!
26. Ha yini vakulu va 24 va veka tiharhi ta vona emahlweni ka Yehovha?
26 Vakulu va 24 va ni langutelo ro fana ni ra Yesu, lerova va veka ni tiharhi ta vona emahlweni ka Yehovha. Swi le kule na vona ku titlakusa emahlweni ka Xikwembu. Hi ku titsongahata, va swi xiya leswaku xikongomelo-nkulu xa ku hlawuriwa ka vona tanihi tihosi i ku tisa ku dzuneka ni ku vangama eka xona, hilaha Yesu a endlaka hakona nkarhi hinkwawo. (Vafilipiya 2:5, 6, 9-11) Hi ku titsongahata, va swi xiya leswaku i va xiyimo xa le hansi kutani va vula leswaku ku fuma ka vona ku titshege hi vuhosi bya Yehovha. Xisweswo, va pfumelelana swinene ni makerubu ni swivumbiwa leswin’wana swo tshembeka emhakeni yo dzunisa ni ku kwetsimisa Xikwembu lexi tumbuluxeke swilo hinkwaswo.—Pisalema 150:1-6.
27, 28. (a) Xana nhlamuselo ya Yohane ya xivono lexi yi fanele yi hi khumba njhani? (b) I swivutiso swihi leswi tlakukaka mayelana ni leswi Yohane a hambeteke a swi vona ni ku swi twa?
27 Xana u kona loyi swi nga ta ka swi nga n’wi khumbi mbilu loko a hlaya ta xivono lexi xa Yohane? Xa hlamarisa hakunene! Kambe, xiluvelo xa xiviri xi fanele xi hlamarisa ngopfu! Vukulu bya Yehovha byi fanele byi endla leswaku mani na mani la nga ni mbilu leyi tlangelaka, a hlanganyela eku dzuniseni Yehovha swin’we ni swivumbiwa leswi hanyaka swa mune ni vakulu va 24, exikhongelweni ni hi ku twarisa vito ra Yena erivaleni. Lexi i Xikwembu lexi Vakreste va nga ni lunghelo ro va timbhoni ta xona namuntlha. (Esaya 43:10) Tsundzuka leswaku xivono xa Yohane xi tirha esikwini ra Hosi, leri hi nga eka rona sweswi. “Mimoya ya nkombo” yi tshama yi ri kona leswaku yi hi kongomisa ni ku hi tiyisa. (Vagalatiya 5:16-18) Rito ra Xikwembu namuntlha ri hi pfuna leswaku hi va lava kwetsimaka loko hi ri karhi hi tirhela Xikwembu lexi kwetsimaka. (1 Petro 1:14-16) Kunene, ha tsaka loko hi hlaya marito ya vuprofeta lebyi hi rito leri twakalaka. (Nhlavutelo 1:3) Marito lawa hakunene ma hi khutaza ku va lava tshembekaka eka Yehovha, naswona hi nga pfumeleli misava yi hi kavanyeta loko hi ri karhi hi hisekela ku n’wi dzunisa!—1 Yohane 2:15-17.
28 Ku ta fikela sweswi, Yohane u hlamusele leswi a swi voneke loko a byeriwe ku nghena etilweni hi nyangwa leyi pfulekeke. Lexi xiyekaka swinene, u vike leswaku Yehovha u tshame exiluvelweni xa Yena xa le tilweni, a ri la nga ni matimba hinkwawo ni vukulukumba hinkwabyo ni xindzhuti hinkwaxo. U rhendzeriwe hi nhlengeletano leyikulu ngopfu eka hinkwato—leyi vuvumelaka hi ku vangama naswona ya tshembeka. Huvo ya Xikwembu yi karhi yi ya emahlweni. (Daniyele 7:9, 10, 18) Ku lunghiseleriwa nchumu wo karhi wo hlamarisa swinene lowu nga ta humelela. I yini nchumu wa kona naswona wu hi khumba njhani namuntlha? A hi hlaleleni loko xivono xi hlavuteriwa!
[Xifaniso lexi tataka tluka hinkwaro lexi nga eka tluka 75]
[Xifaniso lexi tataka tluka hinkwaro lexi nga eka tluka 78]