Swakudya Swo Hisa Leswi Yisiwaka eTihofisini Swi Huma eMakaya Le Mumbai
SIKU ni siku u huma endlwini nimixo hi awara ya ntlhanu u ya entirhweni. Hi nkarhi wa swakudya swa ninhlikanhi, u nga swi tsakela ku dya swakudya leswi swekiweke ekaya swi cheriwe swinyunyeteri hilaha u rhandzaka hakona. Eka vatirhi va magidi lava tirhaka edorobeni ra Mumbai le Indiya, va swi kota ku dya swakudya leswi swekiweke emakaya ya vona hikwalaho ka leswi vanhu lava vuriwaka va-dabbawala va va tiselaka swona.a
Ku Vona Ndlela Yo Sungula Bindzu Lerikulu
Eku heleni ka lembe-xidzana ra vu-19, doroba ra Mumbai leri hi nkarhi wolowo a ri vitaniwa Bombay, a ri ri ntsindza wa mabindzu lowu a wu kula swinene, laha van’wamabindzu va le Britain ni va le Indiya a va famba mpfhuka wo leha loko va ya etihofisini ta vona. Vutleketli bya kona a byi nonoka, tikhefi ta kona a ti nga talanga naswona a ti ri kule na kule. Leswi vatirhi a va swi rhandza ngopfu swakudya swa ninhlikanhi leswi swekiweke emakaya ya vona, va thole vatirhi lava a va ta swi teka emakaya ya vona va va yisela swona etihofisini. Loko van’wamabindzu va xiye leswaku va nga sungula bindzu hi ntirho lowu, va thole vantshwa lava nga tirhiki lava humaka emigangeni leswaku va sungula ku fambisela vatirhi etihofisini ta vona swakudya leswi humaka emakaya ya vona nkarhi na nkarhi. Ntirho lowu lowu nga nyawuriki wu hundzuke bindzu lerikulu.
Ninamuntlha vanhu va ha swi rhandza swakudya leswi swekiweke emakaya ya vona. Sweswi se ku ni tikhefi to tala, kambe ku yiseriwa swakudya entirhweni swi hlayisa mali naswona swi rhandziwa hi vo tala. Ku tlula kwalaho, vanhu vo tala va ni swiphiqo swa rihanyo kutani va fanele va dya swakudya swo hlawuleka. Kasi van’wana a va dyi swakudya swin’wana hikuva swa yirisiwa ekerekeni. Hi xikombiso, vanhu van’wana a va dyi tinyala, kasi van’wana a va dyi xinyalana. Swilo sweswo swi tala ku tirhisiwa etikhefini, kutani ku yiseriwa swakudya entirhweni swa va pfuna leswaku va dya swakudya leswi fambisanaka ni rihanyo ra vona.
Vukorhokeri Lebyi Tshembekaka Swinene
Fambiselo leri ro olova ro yisela vanhu swakudya a ri cincanga ngopfu emalembeni lama hundzeke, hambileswi vanhu va kona se va taleke ngopfu. Namuntlha, vavanuna lava tlulaka 5 000 swin’we ni vavasati vo hlayanyana va fambisa swakudya swa ninhlikanhi leswi tlulaka 200 000 hi siku, swi suka emakaya lama nga kwalaho swi yisiwa etihofisini leti nga edorobeni rero leri nga ni vanhu lava tlulaka 20 wa timiliyoni. Va-dabbawala van’wana va famba hi milenge—kumbexana va tleketla swibya swa 30 kumbe 40 hi swigolonyana—kasi van’wana va famba hi swikanyakanya kumbe hi switimela leswi fambaka emigangeni leyi nga ehandle ka doroba, va hlanganisa ndhawu ya kwalomu ka 60 wa tikhilomitara. Ku nga khathariseki leswaku va swi fambisa hi yini swakudya sweswo, va fika hi nkarhi naswona va swi nyika vini va swona. Entiyisweni, ku vuriwa leswaku eka 6 wa timiliyoni ta swakudya leswi yisiwaka etihofisini, ku lo endliwa xihoxo xin’we ntsena. Va swi kotisa ku yini ku nga swi endli swihoxo?
Hi 1956, va-dabbawala va tsarisiwe ximfumo tanihi nhlangano wo pfuna vanhu, lowu nga ni komiti leyi rhangelaka swin’we ni vatirhi van’wana. Mintlawa ya vatirhi swin’we ni murhangeri wa yona va tirha tanihi minhlangano leyi tiyimeleke. Hambiswiritano, hinkwavo ka vona va tirhisana naswona va ni minkavelo eka nhlangano wolowo, naswona va vula leswaku sweswo hi swona leswi endleka leswaku ntirho wa vona wu humelela. Entiyisweni, a va si tshama va tereka hi mpfhuka ntirho lowu wu sungurile emalembeni ya dzana lama hundzeke.
Va-dabbawala va khoma khadi ro titivisa naswona va tiviwa hi ku olova hi tihembe ta vona to basa, maburuku ni tikepisi to basa. Loko va nga ambali tikepisi ta vona, va nga fiki hi nkarhi, va xwa entirhweni handle ka xivangelo lexi twalaka kumbe va kumiwa entirhweni va ri eku nweni ka byala, va nga ha rihisiwa.
Ndlela Leyi Ntirho Lowu Wu Endliwaka Ha Yona Siku Ni Siku
Hi 8:30 nimixo, munhu un’wana endlwini ya khasitama kumbexana nghamu ya kona, u va se a swekile ni ku phama swakudya exibyeni xa kona. Swibya swa Va-dabba swi ni tindhawu to hlayanyana leti tlhandlekelanaka naswona ti fasiwa hi mabandhi ya tinsimbi. Mu-dabbawala u famba a teka swibya leswi nga ni swakudya, a swi layicha eka xikanyakanya kumbe eka xigolonyana kutani hi ku hatlisa a kongoma exitichini xa xitimela, laha a hlanganaka ni van’wana lava nga eka ntlawa wakwe. Kwalaho va hlela swibya sweswo hi ku ya hi tindhawu leti swi yaka eka tona, hilaha mufambisi wa poso a hlelaka hakona mapapila yakwe.
Xibya ha xin’we xi ni maletere, tinomboro ni mivala leyi kombisaka ndhawu leyi xi humaka eka yona, xitichi lexi nga ekusuhi, xitichi lexi yaka eka xona, vito ra fuleti ni nomboro ya xithezi. Swibya leswi yaka endhawini yin’wana ni yin’wana swa hlanganisiwa kutani swi layichiwa ebokisini ro leha leri endliweke hi mapulanga, leri layichaka 48 ya swona. Loko xitimela xi fika, mabokisi wolawo ma layichiwa endhawini leyi hlawulekeke etlhelo ka ndhawu leyi muchayeri a tshamaka eka yona. Kutani loko xitimela xi fika exitichini lexikulu, swibya swi tlhela swi hleriwa ivi swi yisiwa exitichini lexi swi yaka eka xona. Kwalaho swi tlhela swi hleriwa ro hetelela leswaku swi yisiwa eka vini va swona hi swikanyakanya kumbe hi swigolonyana.
Tindlela leti ta vutleketli i tinene naswona a ti durhi. Ku tlula kwalaho, mu-dabbawala a nga khomeletiwi hi timovha leti taleke emagondzweni hikuva u famba hi xikanyakanya etlhelo ka gondzo kumbe hi le xikarhi ka timovha. Hikwalaho ka sweswo, swakudya swi yisiwa ehofisini leyi faneleke hi 12:30 ninhlikanhi. Kutani exikarhi ka awara ya 1:15 na 2:00, loko mu-dabbawala la tirheke hi matimba se a dyile swakudya swakwe swa ninhlikanhi, u tlhela a ya teka swibya leswi nga ha riki na nchumu kutani a swi tlherisela ekaya ra n’wini wa swona, laha xirho xa ndyangu xi swi hlantswaka leswaku swi ta tirhisiwa hi xa mundzuku xa kona. Ku sukela eku sunguleni ku ya fika emakumu, endlelo leri ra hatlisa naswona ri tirha kahle, ku fana ni mphikizano lowu switsutsumi swa kona swi cincanaka.
Ntirho Wa Xiyimo Xa Le Hansi Lowu Bumabumeriwaka Swinene
Vanhu va xiye ndlela leyi va-dabbawala va wu endlaka kahle ha yona ntirho wa vona. Minhlangano yin’wana yi kambisise ndlela leyi va fambisaka swakudya ha yona leswaku yi ta tirhisa leswi yi swi dyondzeke eka mabindzu ya yona. Ku endliwe minongonoko ya thelevhixini leyi vulavulaka hi va-dabbawala. Magazini wa Forbes Global Magazine wu va nyike xitifiketi xa Six Sigma hikwalaho ka leswi va nga taliki ku endla swihoxo entirhweni wa vona. Ku tsariwe ha vona ebukwini ya The Guinness Book of World Records ni le ka tidyondzo ta Harvard Business School le United States. Va-dabbawala va kale va endzeriwa hi vanhu va xiyimo xa le henhla, ku katsa ni xirho xa ndyangu wa le vuhosini le Britain, lexi tsakisiweke swinene hi ntirho wa vona lerova xi rhambe van’wana va vona emucatweni wa xona le Nghilandhi.
Namuntlha va-dabbawala va tirhisa tikhompyuta ni tiselfoni leswaku va tsala tioda ni ku hlayisa rungula ra tikhasitama. Kambe endlelo ra vona ro yisa swakudya a ri cinci. Loko nkarhi wa swakudya swa ninhlikanhi wu fika, vatirhi vo tala va le tihofisini lava twaka ndlala edorobeni ra Mumbai swa va tsakisa ku tiva leswaku swakudya swo kufumela leswi swekiweke ekaya swi le ndleleni naswona swi ta fika etihofisini ta vona hi nkarhi lowu faneleke.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Rito leri nge dabba ri vula “xibya”; kasi leri nge wala ri vula munhu la endlaka ntirho lowu. Vito leri ri nga tsariwa hi tindlela to hambana-hambana.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]
Va layicha swibya swa ti-dabba exitimeleni leswaku swi yisiwa eka vini va swona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]
Xibya xa “dabba” xi ni tindhawu to hambana-hambana leti tlhandlekelanaka leswaku xi khomeka kahle ni ku tleketliwa hi ku olova
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Mabindzu yo tala ma dyondze ndlela leyinene leyi “va-dabbawala” va fambisaka swakudya ha yona