Ta Rivala

“Tinhlayo ta vanhu lava cataka le Nghilandhi ni le Wales ti ye ehansi hi mpfhuka ku va ni tirhekhodo ta vanhu lava cataka” hi 1862.—OFFICE FOR NATIONAL STATISTICS, BRITAIN.

Ku tlula hafu ya vayimeri va tikhampani letitsongo leti tiyimeleke le United States “va tshama va langutele leswaku vatirhi va yiva nchumu wo karhi wa risima [ekhampanini] loko se va ri ni lembe.”—REUTERS NEWS SERVICE, U.S.A.

Loko ku nga si hela lembe ku sunguriwe tsima ro pfala ti-Web site leti kombisaka vanhu vo byambula, National Office Against Pornographic and Illegal Publications yi kombisa leswaku varhangeri va le Chayina se a va “pfale ti-website to tlula 60 000 ta muxaka wolowo.”—CHINA DAILY, CHINA.

“Vanhu lava tlulaka timiliyoni ta 215—kumbe lava endlaka tiphesente tinharhu ta vanhu lava nga kona emisaveni hinkwayo—sweswi va [tshama] ematikweni mambe.”—UNITED NATIONS INTERNATIONAL FUND FOR AGRICULTURAL DEVELOPMENT, ITALY.

“Eka swichudeni swa 19 leswi tisungaka siku ni siku le Indiya, tsevu wa swona [swi tisunga] hi ku chava leswaku swi nga endleka swi feyila loko swi tsala swikambelo.”—INDIA TODAY INTERNATIONAL, INDIA.

Tindlela To Kucetela Vanhu Eka Bindzu Ro Gembula

Hi xiringaniso, le Jarimani munhu la godzomberiweke hi ku gembula u lahlekeriwa hi mali yo tala ku tlula munhu la nga godzomberiwangiki. Phepha-hungu leri vuriwaka Süddeutsche Zeitung leri humaka siku ni siku ri vula leswaku vanhu lava godzomberiweke “hi vona tikhasitama letikulu.” Leswaku va vuyeriwa, vini va bindzu leri va hlela mintlangu ni michini ya vona hi ndlela leyi nga ta endla leswaku munhu swi n’wi godzombela. Leswi michini ya kona yi tlangaka hi ku hatlisa, sweswo swi endla leswaku mugemburi a nga ha swi koti ku tilawula kutani swi n’wi godzombela. Tindlela leti ta va tirhela van’wamabindzu lava—ku vuriwa leswaku mali leyi endlaka 56 wa tiphesente leyi va yi kumaka eka michini ya vona yi huma eka lava godzomberiweke. Etindlwini ta mintlango ku vuriwa leswaku tiphesente ta kona i 38; kasi eka Internet i 60 wa tiphesente.

Xana Ku Ni Nkarhi Lowunene Wo Vona Muavanyisi?

Xana rungula leri nga riki ntiyiso ri nga xi soholota xiboho xa vuavanyisi? Nkambisiso wun’wana wu kombisa leswaku ri nga xi soholota. Ntlawa wun’wana wa vakambisisi wu kambisise swiboho swo tlula 1 000 swo ntshunxa vanhu ekhotsweni leswi tekiweke hi vaavanyisi va le Israyele lava nga ni ntokoto. Ndzavisiso lowu endliweke etihubyeni wu kombisa leswaku endzhaku ka nkarhi wo wisa, swiboho leswi yimaka ni va hehliwa swi ya ehansi ku suka eka tiphesente ta 65 swi ya fika kwalomu ka ziro kutani hi xitshuketa swi tlhelela eka 65 wa tiphesente endzhaku ka nkarhi wo wisa lowu landzelaka. Ndzavisiso lowu wu gimete hileswaku a hi minkarhi hinkwayo swiboho swa vuavanyisi swi yimaka ni ntiyiso, kambe “minkarhi yin’wana swi tekiwa hikwalaho ka swiyimo leswi nga fanelangiki swi nghenelela eka swiboho swa nawu.”