Ta Rivala

Switzerland

Nkambisiso lowu endliweke le Switzerland wu kombisa leswaku vanhu lava tlula 14 wa tiphesente lava nga ni malembe yo tlula 60 va nga ha tala ku fa hi siku leri va velekiweke ha rona ku tlula masiku laman’wana. Hakanyingi vanhu lava tlulaka 18 wa tiphesete va hlaseriwa hi vuvabyi bya mbilu lebyi va dlayaka hi masiku ya vona yo velekiwa, vavasati lava khomiwaka hi vuvabyi byo oma swirho va tlula 21 wa tiphesente naswona vavanuna lava tisungaka va tlula 35 wa tiphesente. Van’wasayense va ehleketa leswaku ntshikilelo ni swakunwa swa xihoko hi swin’wana swa leswi endlaka ku va ni ku andza ka ku tisunga ni timhangu. Hambiswiritano, swidyondzi swin’wana swi lwisana na yona mhaka leyi, swi vula leswaku swihoxo swa vanhu hi swona leswi endlaka leswaku masiku ya ku velekiwa ya vanhu vo tala swinene ma kotlana ni masiku lawa va faka ha wona.

Israel

Hakanyingi timpohlo hi tona leti vitaniwaka ku ta kamberiwa ku vona loko ti fanelekela ntirho loko ti vekele swinepe swa swinhlokwana swa tona eka ti-CV ta tona, kasi a swi talanga leswaku timbhuri ti vitaniwa. Ha yini? Vakambisisi va le Israel va ringanyeta leswaku leswi swi nga ha va swi vangiwa hi leswi eka ndzawulo yo thola vatirhi—leyi ku nga yona yi endlaka xiboho xo hlawula munhu loyi a nga kamberiwaka ku vona loko a fanelekela ntirho—ku taleke vavasati swinene. Magazini wa The Economist, wu vula leswaku lexi twisaka ku vava kambe ku nga ntiyiso hi leswaku vavasati va vondzoka timbhuri leti endlaka swikombelo swa ntirho.

United States

Vanhu vanharhu lava nga seketeliki nyimpi, ku nga nani leyi nga ni malembe ya 82 swin’we ni vanhu van’wana vambirhi lava nga ni malembe ya 63 na 57—va nghene swi nga ri enawini eOak Ridge, le Tennessee, laha ku vekiweke switirhisiwa swo endla matlhari ya nyutliya leswi endlaka 100 wa tithani ivi eka yin’wana ya miako yoleyo va tsala-tsala marito lama kombisaka leswaku a va yi seketeli nyimpi. Ku nga vi na mhaka ni vuhlayiseki endhawini leyi “a yi fanele yi va yin’wana ya tindhawu leti sirheleriwaka swinene emisaveni hinkwayo” Steven Chu, Holobye wa Matirhiselo ya Gezi u ku hlamusela tanihi nchumu lowu “vilerisaka swinene.”

Australia

Huvo leyi tlakukeke etikweni leri hinkwaro yi lava leswaku tikhampani hinkwato ta fole ti susa mivala yo hambana-hambana ni mimfungho ya le maphakithini ya fole. Sweswi, mafole hinkwawo ma fanele ma xavisiwa ma ri emaphakithini ya muvala wa buraweni wo dzwihala lama kombisaka swifaniso swa makhombo ya ku dzaha.