Ndzima 20
Ndyangu Lowu Tsakeke Wa Vanhu Ehansi Ka Tatana Lontshwa
1. Hikwalaho ka yini mhaka ya tatana lontshwa yi ri mahungu lamanene eka ndyangu wa vanhu?
ENDZHAKU ka Armagedoni, tatana wa vumbirhi u rindzela vanhu hinkwavo. Wolawo i mahungu lamanene hakunene! Tatana lontshwa u endla leswaku vutomi lebyi nga heriki eku hetisekeni ka vanhu eparadeyisini ya misava hinkwayo byi koteka, hikuva Tatana lontshwa wa ndyangu wa vanhu yena hi byakwe a nga fi. U ni matimba yo nyika vutomi lebyi hetisekeke ehenhla ka hinkwavo lava a va amukelaka tanihi vana vakwe emisaveni.
2. Ha yini tatana lontshwa a laveka?
2 Tatana lontshwa wa laveka hikuva vanhu va lahle tata wa vona wo sungula, tatana loyi a nga Mutumbuluxi wa munhu. Rixaka leri sukelaka eka Yesu ri ya fika eka munhu wo sungula, Adamu, ri hetelela hi ku hi nyika nxaxamelo lowu: “Kayinama, wa Enosi, wa Seta, wa Adamu, wa Xikwembu.”—Luka 3:37, 38.
3. Ku lahlekeriwa hi vutswari bya Yehova Xikwembu eka vanhu hinkwavo a ku ri lokukulu hi ndlela yihi?
3 Ku lahleka ka vutswari bya Yehova Xikwembu ku tikombe ku tisa khombo eka vanhu hinkwavo. Vatukulu va Adamu va kume ku avanyiseriwa rifu hi ndzhaka. Mhaka ya kona yi hlamuseriwe khwatsi eka Varhoma 5:12: “Kutani ke, kukotisa leswi ku dyoha ku ngheneke emisaveni hi munhu a ri un’we, kutani rifu ri ngheneke hikwalaho ka ku dyoha, hi mukhuva wolowo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo, hikuva va dyohile hinkwavo.” ‘Munhu yoloye un’we’ a a ri Adamu, naswona hikwalaho ka ku dyoha kakwe ha vomu, u lahle vutswari bya Yehova, Muvumbi wakwe.
4. Hi le hansi ka tatana wihi loyi Adamu ni vanhu va teke ehansi ka yena?
4 Enkarhini wolowo Adamu u te ehansi ka tatana wihi? U tise vanhu eka tatana wihi xana? A ku ta va tatana loyi a n’wi endleke leswaku a huma endyangwini wa vana hinkwavo lava yingisaka va Xikwembu ematilweni ni la misaveni. A a ri tatana loyi a vuleke vunwa byo rhanga, Sathana Diyavulosi. Mukaneti yoloye wa Yehova u vange leswi hi ndlela yihi?
5. (a) I xitirho xihi lexi Sathana Diyavulosi a xi tirhiseke ku kanganyisa nsati wa Adamu leswaku a xandzukela Xikwembu ke? (b) Ha yini Adamu a ve ehansi ka vutihlamuleri lebyi heleleke bya mahanyelo yakwe, naswona hi ndlela yihi?
5 Eka 2 Vakorinto 11:3 muapostola Pawulo u paluxa mhaka leyi, a tsala a ku: “Nyoka yi [kanganyise] Evha hi mano ya yona.” Hi mano, Sathana u tirhise nyoka aEdeni ku hundzisela vunwa byo rhanga eka Evha loyi a nga anakanyeki nchumu, a lumbeta Yehova Xikwembu hi vunwa. (Genesa 3:1-7; Yohane 8:44) Adamu a nga n’wi lulamisanga nsati wakwe. A nga alanga ku dya na yena naswona a nga xi ponisanga xiyimo xa kona. Xiendlo xakwe lexi humeke endleleni hi laha ku heleleke xi wele emavokweni ya Nyoka. Loko yi veka laha xisolo a xi huma kona, 1 Timotiya 2:14 yi ri: “Naswona, a hi Adamu loyi a kanganyisiweke, kambe i wansati loyi a kanganyisiweke, kutani a wela eku dyoheni.”
Loyi A Faneriwaka Hi Ku Va Tatana
6, 7. I vutswari byihi lebyi Yesu a kombeke leswaku a a ta byarhisiwa byona, naswona vuprofeta bya Bibele byi swi kombisisa ku yini leswi?
6 Loko a ala ku gandzela “xikwembu xa misava leyi,” Yesu u kombe leswaku a a ri Yena loyi a rhwexiweke ku va tatana wa vumbirhi wa ndyangu wa vanhu. (2 Vakorinto 4:4; Matewu 4:1-11; Luka 4:1-13) Ku sukela eku tswariweni kakwe tanihi munhu hi 2 B.C.E., a a ri Yena loyi vuprofeta bya Esaya 9:6 a byi tirha eka yena:
7 “Hikuva hi velekeriwe n’wana, hi nyikiwe n’wana wa wandzisanyana, vuhosi byi vekiwile ekhatleni ra yena. U ta thyiwa Muhlamarisi, Mutsundzuxi, Xikwembu xa matimba, Tatana la nga riki na ku hela, Hosi ya ku rhula.” Kutani “Hosana ya ku Rhula” yi na ntirho wun’wana wa nkoka ku wu endla eka vanhu—lowuya wa ku va ‘tata wa vona la nga riki na ku hela.’
8. Hikwalaho ka yini Yesu a pfuniwe ku teka goza ro va “Tatana la nga riki na ku hela” eka vanhu, naswona leswi swi tiyisisiwe ku yini hi muapostola Pawulo?
8 N’wana wa Xikwembu u fanele ku va “Tatana la nga riki na ku hela” endyangwini lowu wa vanhu, lowu a nyikeleke vutomi byakwe lebyi hetisekeke bya munhu tanihi gandzelo hikwalaho ka wona. Swi hi laha muapostola Pawulo a tsalaka ha kona a ku: “Hikuva, loko nandzu wa munhu un’we ntsena wu dlayisile vanhu lavo tala, tintswalo ta Xikwembu ni nyiko ya tintswalo leyi teke hi munhu un’we ntsena a nga Yesu Kriste, swi tlurisile ngopfu-ngopfu hi ku andzela vanhu lavo tala. Kutani ke, kukotisa leswi nandzu wun’we wu dlayiseke vanhu hinkwavo leswaku va biwa, na wona ntirho wun’we wo lulama wu endla leswaku vanhu hinkwavo va ntshunxiwa, va kuma vutomi.”—Varhoma 5:15, 18.
9. Yesu u ve Adamu wa vumbirhi eka vanhu hi ndlela yihi, naswona u tirha tanihi Tata wa vanhu a ri kwihi?
9 Xisweswo, loku i ku lulamisiwa loku hetisekeke ka timhaka leti ta nkoka. Loyi a ‘dyoheke’ a a ri munhu wo sungula emisaveni, Adamu. “Ntirho wun’we wo lulama” wu endliwe hi munhu un’wana la hetisekeke ntsena, Yesu. Leswi swi n’wi endle leswaku a va “Tatana la nga riki na ku hela” wa vatukulu va Adamu la dyoheke. Hi ndlela leyi u va Adamu wa vumbirhi eka ndyangu wa vanhu. Gandzelo ra vutomi byakwe lebyi hetisekeke bya munhu ni ku nyikeriwa ka lunghelo rero ra vutomi ra vanhu eka Muavanyisi Lonkulu ematilweni swi endla leswaku swi nga koteki eka yena leswaku a tirha laha misaveni tanihi Tata wa vanhu. Loko a pfuxiwile eku feni, u tlheriseriwe exivandleni xa moya ivi a tlakuseriwa evokweni ra xinene ra Mupfuxi wakwe. Xisweswo ku hlamuseriwa leswi: “Hikokwalaho va nga tsala, va ku: Munhu lowo rhanga, u endliwile xivumbiwa lexi hanyaka. Kambe Adamu lowo hetelela u endliwile moya lowu hanyisaka.” (1 Vakorinto 15:45) Tatana lontshwa wa vanhu, wa muwundli u ta nyika masungulo lama antswaka eka vutomi lebyi kotekaka.
Swivumbiwa Swo Sungula Swa Vanhu Ku Va Na Tatana
10. Hi vahi vanhu vo sungula ku va ni vutswari bya Tatana loyi wa muwundli?
10 “Tatana la nga riki na ku hela,” Hosi Yesu Kriste, u ta kombisa lava va nga vo sungula ku va na yena tanihi Tatana. Njhani? Hi ku hlayisa vutomi lebyi nyikeriweke bya timiliyoni leti hanyaka sweswi byi hundza “eku xanisekeni lokukulu.” I “ntshungu lowukulu” wa “tinyimpfu tin’wana.”—Nhlavutelo 7:9, 14.
11. I nkarhi wihi wa laha misaveni lowu nga emahlweni ka vaponi lava fanaka ni tinyimpfu va “nhlomulo lowukulu”?
11 Lexi nga ringanisiwiki i nkarhi wa laha misaveni lowu andlariweke emahlweni ka “ntshungu lowukulu” endzhaku ka “nhlomulo lowukulu.” Lava hlamuseriweke tanihi “xikombiso” xa “makumu ya mafambiselo lawa ya swilo,” timbuti to fanekisela ta xifaniso xa Yesu va ta herisiwa emisaveni leyi, leswi nga ta vula ku lovisiwa loku nga heriki eka vona. Kambe a swi tano eka “ntshungu lowukulu” wa vanhu lava fanaka ni tinyimpfu lava hi rirhandzu na hi ku tshembeka va endleke leswinene eka masalela ya “vamakwavo” va Kriste va moya lava ha riki emisaveni. (Matewu 25:31-46) Ku hlayisiwa ka “tinyimpfu” to tano khwatsi eka tlhelo lerin’wana ra “nhlomulo lowukulu” ivi ti nghena eku fumeni ka Gidi ra Malembe ka “Hosana ya ku Rhula” leyi vhumbiweke ku ta endla leswaku swi koteka eka vaponi lava ku nghena eka mikateko ya ndzawulo wa Mfumo. Va ta va vafumiwa va laha misaveni va “Hosana ya ku Rhula.”
12. I marito wahi ya Yesu malunghana ni ku pfuxiwa ka vafi lama kombaka leswaku vutomi lebyi nga heriki byi vekiwe emahlweni ka lava va nghenaka eka vulawuri bya laha misaveni bya Mfumo?
12 Enkarhini wolowo marito lawa Yesu a ma vuleke a nga si pfuxa Lazaro eku feni ya ta hetiseka eka lava nghenaka eka vulawuri bya Mfumo bya laha misaveni. U te: “Hi mina ku pfuka ni vutomi; la pfumelaka ka mina, hambi a nga fa, u ta hanya, kutani un’wana ni un’wana la hanyaka, a va a pfumela eka mina, a nga ka a nga fi ni siku ni rin’we.” (Yohane 11:25, 26) Hikwalaho ka ku tshembeka ka vona eka yena, va ta kuma vutomi lebyi hetisekeke bya munhu eka vulawuri bya Hosi bya laha misaveni. Hambi a ri mudyohi wa ntwelo-vusiwana loyi a feke etlhelo ka Yesu eRipaleni u ta nyikiwa nkarhi wo nghena eParadeyisini. (Luka 23:43, NW) Yesu u ta hanya hi ku pfumelelana ni hinkwavo lava vito rakwe leri nge “Tatana la nga riki na ku hela” ri tirhaka eka vona.
Langutelo Leri Tsakisaka Ra Lava Feke
13. Ku pfuxiwa ka vanhu lava feke ku ta endla leswaku swi koteka eka vanhu vahi lava xiyekaka va minkarhi ya khale leswaku va voniwa eka vulawuri bya laha misaveni bya Mfumo ke?
13 Yesu, ntukulu la xiyekaka swinene wa Abrahama, u vule leswaku kokwana loyi, n’wana wakwe Isaka ni ntukulu wakwe Yakobo a va ta voniwa eka vulawuri bya laha misaveni bya Mfumo wa Xikwembu. (Matewu 22:31, 32) Leswi a swi ta endliwa leswaku swi koteka hi ku pfuxiwa ka vafi. Hi laha Yesu a vuleke ha kona, vanhu hinkwavo lava feke emasirheni va ta twa rito ra N’wana wa Xikwembu ivi va huma. Vumundzuku bya vona endzhaku ka kwalaho byi ta tiseketela hi mahanyelo lawa va ma tekaka.—Yohane 5:28, 29; Nhlavutelo 20:12-15.
14. I yini lexi nga ta fanela ku endliwa ka ha ri nkarhi hikwalaho ka lava va nga enxaxamelweni wa ku pfuxiwa ka vafi ka laha misaveni, ni lava va nga ta va vona va nga ta hlanganyela ro sungula emalunghiselelweni lawa?
14 Malunghiselelo lamakulu ya ta fanela ku endleriwa vanhu hinkwavo lava nga ta pfuxiwa emasirheni va ya evuton’wini emisaveni ehansi ka Mfumo wa “Tatana la nga riki na ku hela.” Malunghiselelo lawa ya ta sunguriwa hi vaponi va “ku lwa ka siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo” eArmagedoni. (Nhlavutelo 16:14, 16) Leswaku “ntshungu lowukulu” wa “tinyimpfu tin’wana” ta “Hosana ya ku Rhula” wu ta va vangani hi nhlayo enkarhini wolowo a hi swi tivi, kambe ku ta va ni lava ringaneke ntirho.
15. Vo tala va ta tirha exivandleni xihi lexi hlawulekeke ehansi ka Tatana wa muwundli wa vanhu?
15 Psalma 45 yi kongomisiwe eka ‘Hosana leyi ya ku Rhula’ tanihi Hosi, naswona leswi a nga ta va “Tatana la nga riki na ku hela” eka vanhu, Pisalema leyi yi ri eka yena: “Vana va wena va ta tshama ematshan’wini ya vatata wa wena; u ta va veka tihosana emisaveni hinkwayo.” (Psalma 45:16) Kambe hambi ku ri emahlweni ka ku pfuxiwa ka “vatatana” lava vo tshembeka, swirho swa xinuna swa “ntshungu lowukulu” swa vaponi va Armagedoni swi ta va swi vekiwe eka xivandla xo tano xa vuhosi. Magidi ya vaponi lava va nkarhi lowu taka va Armagedoni ana se va tirha tanihi vakulu eka mabandlha lama tlulaka 49 000 ya Timbhoni ta Yehova, va kongomisa timhaka ta moya ta mabandlha ya vona ya nkarhi lowu taka.
16. (a) Ehansi ka vukongomisi bya hosana, vaponi va Armagedoni va ta tirha entirhweni wihi? (b) I swivutiso swihi leswi vutisiwaka malunghana ni ndlela leyi lava feke va nga ta pfuka ha yona?
16 Ehansi ka vukongomisi bya Hosana, vaponi va Armagedoni va ta tirhisana hi ku chivirika. Leswaku i swileriso swihi leswi “tihosana emisaveni hinkwayo” ti nga ta swi amukela swi huma eka “Hosana ya ku Rhula” ya le tilweni swa ha ta voniwa, swi nyika ntokoto lowu nyanyulaka eka vaponi-kulobye hinkwavo va Armagedoni. Anakanya hi tinguvu hinkwato leti nga ta lulamiseriwa ku ambexa lava pfuxiweke hi ku ambala loku fanelekaka! Anakanya hi swakudya hinkwaswo leswi nga ta lunghiseleriwa kumbe swi hlayisiwa! Tindhawu ta byetlelo na tona ti ta fanela ku lulamisiwa. Mawaku nkarhi lowu nyanyulaka lowu nga ta va kona eka hinkwavo lava va nga ta nghenela ntirho lowu wo lunghiselela! I vamani lava nga ta pfuxiwa ro sungula? Xana va ta pfuxiwa hi ku landzelelana hi ku ya hi nkarhi lowu va nghenisiweke emasirheni ha wona? Xana mudlawela ripfumelo Avele na Enok, lava va tekiweke hi Xikwembu, kun’we na Nowa, Abrahama, Isaka, Yakobo ni vaprofeta hinkwavo lava tshembekaka, va ta hakeriwa hi laha ku hlawulekeke hi ku pfuxiwa ro sungula ke?
17. I mani loyi a nga ta tiyisa ndlela leyi lava feke va nga ta pfuxeriwa evuton’wini emisaveni ha yona, naswona i vito rihi leri vhumbiweke mayelana na yena leri kombaka vuswikoti byakwe byo tamela vutihlamuleri bya yena ke?
17 “Hosana ya ku Rhula” ya swi tiva leswi naswona yi ta swi tiyisisa. Naswona u ta fanelekela vutihlamuleri byakwe hi xitalo tanihi Tatana wa vanhu lava kutsuriweke. Rin’wana ra mavito yakwe lama vhumbiweke a ri ku “Xikwembu xa matimba.” Sweswo swi komba leswaku u fanele ku va la tlakukeke, Loyi a nga ni matimba. Ku kombisiwa ka vukwembu byakwe ku ta va ni matimba hi mhaka ya leswi a nga ta pfuxa vafi hinkwavo lava kutsuriweke, a tsundzuka mavito ya vona ya munhu hi xiyexe ni vumunhu bya vona. (Yohane 5:28, 29; Mintirho 10:42) U swi kota hi laha ku hetisekeke ku hundzula ku onhaka hinkwako loku Sathana Diyavulosi a ku endleke enkarhini wa malembe ya 6 000 lama hundzeke ya vukona bya vanhu.
18. (a) Xana xilaveko xa Adamu xo va kokwa wa Yesu Kriste xi surisiwe ku yini? (b) Yesu u endliwe leswaku a swi kota ku va tata wa vumbirhi wa rixaka ra Adamu hi ndlela yihi?
18 Adamu wo sungula u hundzisele ku avanyiseriwa rifu eka rixaka ra yena hinkwaro. Xana Adamu u ve kokwa wa munhu Yesu Kriste? Doo, Yesu a nga vanga ni Tatana wa munhu kambe u tswariwe hi wanhwana loyi a tikisiweke hi matimba yakwe ya vutomi lawa Xikwembu xi ma hundziseke ya huma exivandleni xa moya. Kutani mudyohi Adamu a nga vanga kokwa wa N’wana yoloye wa Xikwembu wa laha misaveni. Hambi swi ri tano, Adamu wa vumbirhi, u ve moya lowu hanyisaka. Exivandleni lexi a nga swi kota ku hetisisa vuprofeta bya Esaya ivi a va “Tatana la nga riki na ku hela” eka rixaka ra Adamu wo sungula, leri a ri xavaka ni ku ri amukela hi xikongomelo xo chululela vutomi lebyi hetisekeke bya munhu emisaveni ya paradeyisi.
19. Hi le vuxakeni byihi lebyintshwa eka rixaka ra vanhu lebyi Yehova Xikwembu a nga ta nghena eka byona, naswona i rhengu rihi ra Sathana Diyavulosi leri xisweswo a nga ta ri hlula?
19 Hi ndlela yoleyo Tata wa Yesu Kriste wa le Tilweni u ta va Kokwa wa ndyangu lowu pfuxetiweke wa vanhu wa le tilweni. Hikwalaho ka leswi ndyangu wa vanhu wu ta nghena evuxakeni lebyintshwa ni Muvumbi wa tilo ni misava. A ku si tshama ku va ni xikombiso xa leswaku Yehova a a ta hluleka exikongomelweni xakwe xo sungula. Xisweswo Yehova u ta va a hlule rhengu ra tihanyi, leri nga chaviki Xikwembu ra Sathana Diyavulosi. Ndyangu hinkwawo wa vanhu lowu xaviweke wu ta tivisiwa mhaka leyi. Mayana siku leri hlamarisaka swonghasi leri nga ta va kona loko Yesu Kriste a va Tata wa ndyangu wa vanhu leswaku a wundla vanhu eka Paradeyisi leyi pfuxetiweke emisaveni!
[Swifaniso leswi nga eka tluka 164, 165]
Kriste, ematimbeni ya vuhosi, u va “Tatana la nga riki na ku hela” eka hinkwavo lava a va amukelaka