Agosto

A yimpi yi wa hi ya hombe. A masochwa ya Izrayeli ma nga rangelwa hi Gidheyoni ma wa mbhetile wusiku gontlhe na ma hlongolisa a valala va wona — ku nga butho ga vaMidhiyani ni vaseketeli vabye — ka pfhuka wo ringana 32 wa tikilometro! A vaIzrayeli va wa zvi tiva lezvaku leco ci wa nga hi cikhati ca ku tsika kulwa. Hikwalaho, kasi ku mbheta valala vabye, va simamile va “hlongolisa vaMidhiyani” kala va va hlula. (Vala. 7:22; 8:4, 10, 28) Hinawu hi le yimpini ya hombe nguvhu. A valala va hina hi Sathani, ni tiko gakwe, ni kungambheleli ka hina wutsumbu. A vokari ka hina hi na ni makume ya malembe na hilwa, niku hi hlulile makhati yo kari hi ku vhuniwa hi Jehovha. Kanilezvi, a zvikhati zvin’wani hi nga tshuka hi karala hi kulwa ni valala va hina ni ku rindzela a kugumesa ka tiko legi. Hakunene a hi se hlula hi kumbhelela. Jesu i tlharihisile lezvaku hina lava hi hanyako masikwini yo gumesa hi wa ta kumana ni mindzhingo ya hombe ni tixanisa to tshisa, kanilezvi i tlhelile a wula lezvaku kasi ku hlula hi fanele ku timisela. — Luka 21:19. w16.04 2:1, 2

A cikhati hi nga mitlhanganweni, a Mugondzisi wa hina wa Hombe i hi nyika wurangeli hi ku tirisa a Mhaka yakwe, a Bhibhiliya. (Isa. 30:21) Hambu vanhu va nga hiko maKristu lava va tako mitlhanganweni ya hina va nga ha wula lezvi: “Hizvinene Nungungulu i kona cikari ka n’wina.” (1 Kor. 14:23-25) Jehovha i katekisa mitlhangano ya hina hi moya wa ku basa a tlhela a hi rangela ka gondziselelo yontlhe leyi hi nyikwako hi Mitsalo. Hi ndlela leyo, a cikhati hi nga mitlhanganweni hizwa gezu ga Jehovha hi tlhela hi wona kukhatala kakwe ka lirandzo. Kota wuyelo ga kona, hiya hi tshinela nguvhu kakwe. Jesu i te ngalo: “Laha ku tlhangeneko vambiri kutani vanharu vitweni ga mina, kwalaho ndzi kona cikari kabye.” (Mat. 18:20) Kota hloko ya bandla, Kristu wa ‘fambafamba cikari’ ka mabandla ya vanhu va Nungungulu. (Kuv. 1:20–2:1) Hi nga zvi alakanyela! Hi wumbiri gabye, Jehovha na Jesu va hi tiyisa mitlhanganweni ya wuKristu. U alakanya ku Jehovha i ti zwisa kuyini a cikhati a wonako lezvaku ha xuva nguvhu ku tshinela ka yena ni ka N’wana wakwe? w16.04 3:13, 14

A makabye wo kari wa cisati i no losa vamakabye vambiri va cinuna, kanilezvi a mun’we a nga xalalangi hi malosela yakwe. Laha va nga hi voce va vambiri, loyi a nga khunguvanyeka i sangulile ku sola lezvi zvi nga wulilwe hi makabye loye wa cisati. Hambulezvo, a makabye loyi mun’wani i mu alakanyisile lezvaku a makabye gayani wa cisati i tirele Jehovha ka zviyimo zvo nonoha nguvhu hi cipimo ca 40 wa malembe; i wa tiyiseka lezvaku a nga zvi wulangi hi ku lava ku va khunguvanyisa. Andzhako ka kuva va bhulisene hi zvona hi cikhati co kari, loyi a nga khunguvanyekile i wulile lezvi: “Lezvi u wulako hi zvona, a wu hembi.” Kota wuyelo ga kona, a mhaka leyo yi mbhelele kwalaho. Gi komba yini a tshango legi? Loku a mhaka yo kari yi wonekisa ku khwatsi ya khunguvanyisa, zvi le ka wena a ku u ta kuyini. A munhu wa lirandzo wa tsika zvihoxo zva zvitsongwani zvi hundza. (Mav. 10:12; 1 Ped. 4:8) Jehovha i zvi wona na zvi hi ‘wukosi’ loku u “tsetselela zvihambunyeto.” (Mav. 19:11) Hikwalaho, a co sangula u faneleko ku maha loku a wokari a ku mahele nchumu wu nga kala ku ku tsakisa ku ti wutisa lezvi: ‘Ndzi nga zvi tsika zvi hundza? Xana ndzi fanele ku zvi maha mhaka ya hombe futsi?’ w16.05 1:8, 9

Hi vamani hakunene va chumayelako a mahungu yo saseka nyamutlha? Hi nga wula hi kutiya hiku: “Timboni ta Jehovha!” Hikuyini hi tiyisekako hi ndlela leyo? Hi lezvaku hi chumayela a mahungu ma faneleko, ma nga mahungu yo saseka ya Mufumo. Hi kuya lomu vanhu va nga kona, hi tirisa a mamahela ma faneleko kambe. A ntiro wa hina wa kuchumayela wu mahiwa hi cigelo ci faneleko — ku nga lirandzo, wutshan’wini ga bhindzu. A ntiro wa hina hi wona wu hangalakileko nguvhu, wu chikela ka vanhu va matiko wontlhe ni tirimi tontlhe. Niku hi nga ta nyima ku maha ntiro lowu. Hi ta simama hi wu maha lembe ni lembe kala ku chikela a kugumesa. Zva hi hlamalisa nguvhu hakunene lezvi zvi mahiwako hi vanhu va Nungungulu zvikhatini lezvi zvo tsakisa nguvhu hi hanyako ka zvona. Kanilezvi zvi kotekisa kuyini zvontlhe lezvo? Mupostoli Pawule i hlamula ciwutiso leci ka mutsalo wa nyamutlha. Ngha hina hontlhe hi simama ku nyikwa ntamu hi Papayi wa hina wa lirandzo a cikhati leci hi mahako zvontlhe hi zvi kotako kasi ku tatisa a wutireli ga hina. — 2 Tim. 4:5. w16.05 2:17, 18

Loku hi hlawula ku maha kurandza ka Nungungulu hi tlhela hi ti karata nguvhu kasi ku maha lezvo, hi komba lezvaku ha mu randza nguvhu Jehovha niku hi lava ku mu tsakisa. Hi komba kambe lezvaku ha yima naye kota Hosi ya wuako gontlhe. Sathani i phikizile lezvaku Jehovha i na ni fanelo ya ku fuma a wuako gontlhe, hikwalaho a kutikarata ka hombe loku hi ku mahako hi kuzvirandza kasi ku seketela wuhosi gakwe handle ko kanakana ka lisima mahlweni ka Papayi wa hina wo nengela ni wo bonga. (Joba 2:3-5; Mav. 27:11) Kanilezvi, loku Jehovha i wo hi susela a wutihlamuleli gontlhe ga kulwa ni mixuvo ya hina ya hava kasi ku mu tsakisa, hi wa nga tava ni cigelo co zwala ca ku wula lezvaku ha seketela a wuhosi gakwe. Hikwalaho, Jehovha i hi kuca kuva hi “pinyamela” kuva ni matshamela ma nene. (2 Ped. 1:5-7; Kol. 3:12) I lava lezvaku hi ti karatela ku wonelela maalakanyo ya hina ni mbilu ya hina. (Rom. 8:5) Loku hi ti karata hi mbilu yontlhe kasi ku maha lezvo, hi kuma litsako la hombe hi ku wona lezvaku a Bhibhiliya ga ha cica wutomi ga hina. w16.05 4:12, 13

Jehovha wa gi tiva tshamela ga “wumba” gi nga mandleni yakwe, niku i wumba nchumu hi kuya hi lezvi gi nga tshamisa zvona. (Lis. 103:10-14) Kunene, Jehovha i tirisana na hina hi mun’we mun’we, a chela kota hi gome ga hina, kugumelwa ka hina, ni kukula ka hina hi tlhelo ga moya. Jesu i kombisile lezvi a Papayi wakwe a ma wonisako zvona a malandza yakwe ma nga mbhelelangiko. Ehleketa hi lezvi a nga zvi wonisa zvona a zvihoxo zva vapostoli vakwe, nguvhunguvhu ka mhaka leyi va nga randza ku kanetisana hi yona yaku himani wa hombe. Loku u wa no ku wona a kukanetisana kabye ka hombe, xana na u va wonile kota vanhu vo rula, vo fana ni wumba go olova? Jesu a nga vangi ni mawonela ya hava hi vona. I wa zvi tiva ku a vapostoli vakwe vo tsumbeka va wa ta wumbiwa hi ku nyikwa wusungukati hi wunene ni lihlazva-mbilu, ni ku wona cikombiso cakwe ca ku ti koramisa. (Mar. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luka 22:24-27) Andzhako ka kuvhuka ka Jesu hi ka vafileko ni kuchululiwa ka moya wa ku basa, a vapostoli a va ha vekangi kupima kulaveni ka zvikhundla, kanilezvi ka ntiro lowu a nga va nyikile. — Miti. 5:42. w16.06 1:10

A ku na Nungungulu mun’wani wa lisine ahandle ka Jehovha; a ku na nungungulu a fanako naye. (2 Sam. 7:22) Hikwalaho, Mosi i wo alakanyisa vaIzrayeli lezvaku va fanele ku khozela Jehovha yece. Va wa nga faneli ku landzela mahanyela ya vanhu va nga va randzele, lava va nga khozela vanungungulu vo tala. A vokari cikari ka vanungungulu lavo va mawunwa va wa woniwa na va rangela zvipandze zvo kari zva ntumbuluko. A van’wani va wa hi maravi ya nungungulu wo kari. Hi cikombiso, a vaGipite va wa khozela Rá, nungungulu wa gambo, na Nut, nungungulu wa tilo, na Geb, nungungulu wa misava, na Hapi nungungulu wa Nilo, ni zvihari zvo tala zvi nga woniwa kota zvo basa. A kutala ka vanungungulu lavo va xanisilwe hi Jehovha hi ku tirisa a Mitungu ya Khume. A nungungulu wa nduma ka vaKanani ku wa hi Bhaali, a nungungulu wa kubeleka, loyi ka zvikhati zvin’wani a nga hi nungungulu wa tilo, wa vhula, ni wa cingulo. Ka matshamu yo tala, Bhaali ku wa hi yena nungungulu wa hombe kambe. (Mitse. 25:3) A vaIzrayeli va wa fanele ku alakanya lezvaku a Nungungulu wabye, a nga yena “Nungungulu” wa lisine, i “Jehovha mun’we.” — Dhewu. 4:35, 39. w16.06 3:4, 5

Jesu i wa hi ni cigelo co zwala ca ku tsumba Jehovha ni vanhu vakwe, niku wa ha hi naco. Hi lisine, loku hi ehleketa hi zvilo lezvi Jehovha a zvi mahako hi ku tirisa malandza yakwe masikwini lawa yo gumesa, zva hlamalisa nguvhu. A ku na vanhu van’wani va chumayelako lisine misaveni yontlhe, hakuva a va rangelwi hi Jehovha a ku khwatsi hi lezvi a rangelako bandla gakwe gi nga ni wumun’we nyamutlha. Isaya 65:14 i wulawula hi matshamela ya moya cikari ka vanhu va Nungungulu, aku: “Langutani a malandza ya mina ma ta yimbelela hi kutsaka ka timbilu tabye.” A malandza ya Jehovha ma tsaka hi zvilo zvo saseka ma zvi kotako ku maha hi lezvi ma rangelwako hi yena. Kanilezvi, a tiko legi gi rangelwako hi Sathani gi kari gi rila, laha a wubihi gi yako gi kula. Hi fanele ku simama hi tsumbeka ka Jehovha ni tindlela takwe. w16.06 4:10-12

Ha kuma cigondzo ka varindzeli lava va nga wonelela a madhoropa zvikhatini zva kale. A kutala ka madhoropa lawo, a ku patsa ni Jerusalema, ma wa bhiyelwe hi makhurisi yo tlakuka kasi a valala va nga kumi ko nghena hi kona. A varindzeli va wa tshama hehla ka makhurisi lawo, va wona a matlhelo wontlhe ya dhoropa lego. A varindzeli van’wani va wa tshama lomu tinyangweni ta dhoropa. Va wa fanele ku rindzela wusiku ni mumu, niku loku va wona nala na ata, va wa fanele ku tlharihisa vanhu lomu dhoropeni. (Isa. 62:6) Va wa li tiva a lisima la ku kala va nga etleli va tlhela va cuwukisa zvontlhe zvi mahekako. Loku va nga mahi lezvo, zvi wa koteka ku kufa vanhu vo tala. (Eze. 33:6) Josefo, loyi a nga tsala matimu ya vaJudha, i tlhamusele lezvi a vaRoma va nga zvi kotisa zvona ku nghena Jerusalema hi lembe ga 70 andzhako ka Kristu. A varindzeli va cipandze co kari ca dhoropa lego va wa etlele. Kota wuyelo ga kona, a masochwa ya vaRoma ma zvi kotile ku nghena, maya tempeleni ma ya yi hisa ma tlhela ma lovisa Jerusalema gontlhe. Leco cive cona cipandze co gumesa ka kuxaniseka ka hombe nguvhu ka tiko ga Judha. w16.07 2:2, 7, 8

Ha kuma makatekwa yo tala hi kota ya tipswalo ta Jehovha. Hambulezvo, a hi faneli ku dhelela a wunene gakwe hi ku ti yimelela hi gona kasi ku wonha. Cikari ka maKristu yo sangula, va kona va nga zama ku “hundzula tipswalo ta Nungungulu . . . va ti yisa wubhayini.” (Jud. 4) Zvi wonekisa ku khwatsi a maKristu lawo yo kala ku tsumbeka ma wa alakanya lezvaku ma nga simama ma wonha, Jehovha i ta ma tsetselela contlhe cikhati. Ma wa tlhela ma kuca vamakabye van’wani lezvaku va maha zvalezvo. Nyamutlha kambe, ni wihi loyi a mahako lezvo i “engeta a rukatela a moya wa tipswalo.” (Maheb. 10:29) Sathani i xenga maKristu yo kari nyamutlha ma alakanya lezvaku ma nga simama ma wonha, Jehovha i ta ku halahala a ma tsetselela. Lisine lezvaku Jehovha wa zvi lava ku tsetselela vawonhi lava va ti solako; kanilezvi i rindzela lezvaku hilwa ni kunavela ka hina ka kuwonha. w16.07 3:16, 17

A ku tlhatlha wukati ahandle ka cigelo ca wubhayi, a zvi vhumeleli munhu lezvaku a tlhela a chadha. A munhu a nga boha ku tsetselela nuna wakwe kutani sati wakwe a mahileko wubhayi loku a ti sola. Hi zvalezvo zvi nga maheka a cikhati leci Hoseya a nga tsetselela sati wakwe wa cibhayi, Gomera, ni cikhati leci Jehovha a nga tsetselela vaIzrayeli lava va nga ti sola. (Hos. 3:1-5) Ahandle ka lezvo, loku a munhu a tiva lezvaku a nuna wakwe kutani sati wakwe i mahile wubhayi, a boha ku simama a hlengela naye masango, zvi komba ku i mu tsetselele. A ka ha hi na cigelo ca Mitsalo ca kuva va tlhatlha wukati. Andzhako ka ku wula magezu ya mutsalo wa nyamutlha, Jesu i wulawulile hi lava va “nyikilweko” ku tshama va hi magwendza. I te: “Loyi a zvi kotako ku yi amukela [mhaka leyi], a yi amukele.” (Mat. 19:10-12) A vanhu vo tala va boha ku tshama va nga chadhi hi ku lava ku tirela Jehovha na va nga colopetelwi hi nchumu, niku va fanele ku dzundziwa hi ciboho cabye! w16.08 1:15, 16

A vaswa va na ni ntamu wu lavekako kasi ku maha zvotala ntirweni wa Jehovha. (Mav. 20:29) A vaswa vo kari va tirako Beteli va vhunetela ku gandla mabhuku ni maBhibhiliya. A vamakabye vo tala va nga vaswa va vhunetela ku aka ni ku lungisa tiSalawu ta Mufumo. A van’wani va ti nyiketela kasi ku vhunetela loku ku humelela timhango ta ntumbuluko. Niku a vaswa vo tala va nga maphayona va gondza lirimi lin’wani kutani ku endza vaya ka wutshamu gin’wani kasi ku ya chumayela a mahungu yo saseka. A muyimbeleli wa tisimu i yimbelele aku: “Ringani mu wona lezvaku Jehovha i nene.” A engeta aku: “Lava va hlotako Jehovha va nga ta vhumala ni nchumu wun’we wo saseka.” (Lis. 34:10) Kunene, loku hi mahela Jehovha zvontlhe hi zvi kotako, hi kuma litsako la hombe hakuva ha zvi tiva lezvaku ha mu xalalisa. Niku Jehovha i ta tatisa citsumbiso cakwe ca ku hi hlayisa. w16.08 3:5, 8

Jehovha i na ni ntamu niku i lava ku hi vhuna. I hi nyika moya wakwe wa ku basa kasi ku hi tiyisa. (1 Kro. 29:12) Zva lisima nguvhu a ku kombela moya wa Nungungulu kasi wu hi vhuna kulwa na Sathani ni tiko gakwe go biha. (Lis. 18:39; 1 Kor. 10:13) Ha bonga kambe a civhuno hi ci kumako ka Mhaka ya Nungungulu. Ehleketa kambe hi zvilo zvo tala lezvi hi gondzako ka mabhuku ya hina hweti ni hweti. A magezu ma nga ka Zakariya 8:9, 13 ma wulilwe a cikhati leci ku nga kari ku aketwa a tempeli ya Jerusalema, hambulezvo ni nyamutlha ma nga hi vhuna. Jehovha wa hi tiyisa kambe hi ku tirisa a zvileletelo lezvi hi zvi kumako mitlhanganweni ni migotsovanyanweni, ni ka zvikola zva hina zva wuKristu. A zvileletelo lezvo zvi nga hi vhuna ku tirela Nungungulu hi mbilu yi nene, hi ti vekela mixuvo, hi tlhela hi maha mitiro yo tala ya wuKristu. (Lis. 119:32) Wa xuva nguvhu ku tiyiswa hi zvileletelo zva Jehovha ke? w16.09 1:10, 11

A Nayo wa Mosi wu kombile lezvaku Jehovha a nga tsakiswi hi tinguwo ti nga hambanisiko khwatsi a wanuna ni wasati. Inyamutlha, a tinguwo leto ti vitanwa ku i unissex. (Dhewu. 22:5) Jehovha a nga tsakiswi hi tinguwo ti mahako a wanuna a ku khwatsi wasati, a wasati a ku khwatsi wanuna, kutani ti kalako gi nga va hambanisi khwatsi. A matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma nga hi vhuna ku maha zviboho zvi nene xungetano hi lezvi hi to bohisa zvona. A matshinya lawo ya milayo ma tira ka hina hontlheni na ku nga khataliseki a tiko kutani mudhawuko wa hina, kutani lezvaku lomu hi tshamako kona ka hisa kutani ka titimela. A zvi lavi ku kala hiva ni xaxameto wa tinguwo ti faneleko ni leti ti nga faneliko. Leci ci lavekako ku landzela matshinya ya milayo ya Bhibhiliya, lawa ma hi vhumelelako ku hlawula a tinguwo hi ti lavako. w16.09 3:3, 4

Ehleketa hi kutsumbeka ka vavanuna lava va nga tsala a Bhibhiliya. A kutala ka zvikhati, a vatsali va cikhatini leco va wa tsala zvilo zva zvi nene ntsena hi tiko gabye ni varangeli vabye. Kanilezvi a vaphrofeti va Jehovha va wa nga tsali zvilo zva zvi nene ntsena. Va wa tsala kambe ni zvilo zvo biha lezvi a tiko ga Izrayeli ni tihosi tabye va nga maha. (2 Kro. 16:9, 10; 24:18-22) Va tlhelile va tsala zvihoxo zva vona venyi ni zva malandza man’wani ya Nungungulu. (2 Sam. 12:1-14) Hi kota ya matshinya ya milayo lawa ma kumekako lomu ka Bhibhiliya, a vanhu vo tala va tiyiseka lezvaku a Bhibhiliya gita hi ka Nungungulu. (Lis. 19:7-11) A Bhibhiliya gi vhuna vanhu vo tala ku wona lezvaku lezvi va nga kari va zvi kholwa zvi wa hi mawunwa. (Lis. 115:3-8) Lezvo zvi maha vanhu va tsumba Jehovha, a Nungungulu wa ntamu wontlhe, loyi a tsumbisako wumandziko ga gi nene. Hi tlhelo gin’wani, a vokari va wulako lezvaku Nungungulu a nga kona va maha a ntumbuluko wuva nungungulu wo kari. A van’wani va wula lezvaku a munhu a nga nyika wumandziko ga gi nene, kanilezvi loku hi cuwuka lezvi a vanhu va zamileko ku zvi maha, hi wona lezvaku a va zvi koti ku mbheta zvikarato zvi nga lomu tikweni. — Lis. 146:3, 4. w16.09 4:10, 11

Bhowazi i wa khatala hi Rute niku i wa ku zwisisa a kukarateka kakwe ka kuva muluveli. I mu kucile ku tira ni vanhanyana-kulobye kasi a nga xanisiwi hi majaha lawa ma nga tira ka simu lego. I tlhelile a mu lavela zvakuga zvo enela ni mati, a ku fana ni lezvi a nga nyika vatiri vakwe. Bhowazi i kombisile cichavo a tlhela a tiyisa-hlana a wasati loyi wa cisiwana a nga hi muluveli. (Rute 2:8-10, 13, 14) Bhowazi a nga mahelangi wunene Rute hi kota ya lezvi a nga kombisile lirandzo ka n’wingi wakwe Nawomi ntsena, kanilezvi hi lezvi a nga sangulile ku tirela Jehovha kambe a tlhela a tsumba lezvaku i ta mu hlayisa. Laha Bhowazi a nga kari a kombisa wunene kakwe, i wo pimanyisa a wunene ga Jehovha. (Rute 2:12, 20; Mav. 19:17) Hinawu nyamutlha, loku hi kombisa wunene hi ta zvi kota ku vhuna “vanhu vontlhe” lezvaku va gondza lisine va tlhela va tiva lezvaku Jehovha wa va randza nguvhu. — 1 Tim. 2:3, 4. w16.10 1:10-12

Hinawu loku hi wona lezvaku Jehovha i ingisile mikhongelo ya hina niku i hi nyikile lezvi zvi lavekako hi cikhati ca kona kambe, a kukholwa ka hina ka tiya nguvhu. (1 Joh. 5:14, 15) Hi fanele ku simama hi ‘kombela’ Jehovha kambe lezvaku a hi nyika moya wakwe wa ku basa kasi ku engetela kukholwa ka hina. (Luka 11:9, 13) A cikhati hi khongelako ka Jehovha, a hi faneli ku kombela lezvi hi zvi lavako basi. Hi fanele ku tlhela hi mu bonga ni ku mu dhumisa siku ni siku. Phela Jehovha i maha zvilo zvo tala zvo saseka! (Lis. 40:5) A vanhu va Jehovha va khongelela vamakabye vabye kambe misaveni yontlhe. Hi cikombiso, hi ‘alakanya lava va nga makhotsweni’ hi tlhela hi khongelela lava va hi ‘rangelako.’ Loku hi wona lezvi Jehovha a hlamulisako zvona mikhongelo ya hina, a kukholwa ka hina ku tiya nguvhu hi tlhela hi tshinela nguvhu ka yena. — Maheb. 13:3, 7. w16.10 3:8, 9

A vanhu va Jehovha inyamutlha va kholwa ka Mufumo wa Nungungulu va tlhela va wu yimela. Va randzana kambe. Va maha lezvo hi kota ya lezvi va tsikako a moya wa Nungungulu wu va rangela wutomini gabye. (Gal. 5:22, 23) Hi gihi wuyelo ga kona? A vamakabye vo hundza 8000 000 lava va nga kona misaveni yontlhe va hanya hi kurula ni kuzwanana mabandleni yabye. Zvi te dlunya lezvaku a kukholwa ni lirandzo matshamela ma nga ni ntamu wa hombe. A kuzwanana loku hi nga nako hi ku kuma hi ku vhuniwa hi Nungungulu. A wudzundzo gontlhe giya ka yena. (Isa. 55:13) Jehovha i ta simama ku vhuna vanhu vo tala lezvaku va kholwa ka yena. Hi magumo, a misava yontlhe yi ta tala hi vanhu vo mbhelela, vo lulama, ni vo tsaka lava va to dhumisa Jehovha kala kupindzuka! w16.10 4:18, 19

Hi fanele ku ingisa a zvileletelo zva lomu ka Bhibhiliya lezvi hi nyikwako hi madhota. Ka zana ga malembe go sangula, a vanhu vo kari va wa famba hi “vhilinganya.” A van’wani va wa ti nghenisela ka zvilo zvi nga kala zvi nga va lumbi. A madhota ma zamile ku va vhuna, kanilezvi va vhumelangi ku cica. Pawule i byelile bandla lezvi gi nga fanele ku khomisa zvona munhu wa mahanyela lawo. I wulile lezvi: “Tivani munhu loye, mu nga tlhangani naye.” Va wa fanele ku nyima ku ti tlhanganisa ni munhu loye kanilezvi va nga mu woni kota nala. (2 Tes. 3:11-15) Inyamutlha konawu, a madhota ma ti karatela ku vhuna munhu a tsikako ku landzela matshinya ya milayo ya Nungungulu; hi cikombiso, ku ngava munhu a sangulako ku randzana ni munhu a nga kholwiko. (1 Kor. 7:39) Loku a munhu loye a ala ku cica mahanyela yakwe, a madhota ma nga boha ku veka kanelo yi tlhamuselako lezvi a mahanyela lawo ma nga nehisako zvona ciruko bandleni. Loku a madhota ma veka kanelo leyo bandleni ga wena, u ta kuyini? Loku u mu tiva munhu wa kona, u ta potsa ku ti tlhanganisa naye? Loku u maha lezvo, u nga vhuna munhu loye a ku wona lezvaku a mahanyela yakwe ma ta mu vangela mhango yena n’winyi niku a ma mu tsakisi Jehovha. Kota wuyelo ga kona, kuzvilava a nga ha cica mahanyela yakwe. w16.11 2:13

Hi Pentekosta wa lembe ga 33, ku totilwe makume ya mazana ya maKristu maswa hi moya wa ku basa. A maKristu lawo ma mahile “lixaka li hlawulilweko, a vapristi va wuhosi, a tiko gi basileko, a vanhu va lumbako Nungungulu.” (1 Ped. 2:9, 10) A vapostoli va vhikele bandla ka cikhati contlhe va nga ha hanya. Kanilezvi, andzhako ka kuva va file, a vavanuna vo kari lomu bandleni va sangulile ku gondzisa tigondzo ta mawunwa na va lava ku a vapizani va tsika lisine. A vavanuna lavo va wa randza a tifilozofia ta Aristóteles na Platão, hikwalaho va sangulile ku gondzisa mawonela yabye na ku nga hi lisine li nga ka Mhaka ya Nungungulu. (2 Tes. 2:6-8) A kutala kabye va wa hi vavanuna vo chaviseka niku va wa hi varangeli lomu mabandleni. Hikwalaho, hambu lezvi Jesu a nga byelile a valandzeli vakwe aku: “N’wina n’wentlhe mu vamakabye,” ku sangulile kuva ni zvikhundla lomu bandleni. — Mat. 23:8. w16.11 4:8

Kuzvilava a kale hi wa maha zvilo zvo tala zvo biha na hi nga zvi tivi ku Jehovha i zvi wonisa kuyini. Hi wa ku khwatsi hi “malandza ya kungahlazveki ni ya kubiha,” lezvi zvi wulako kuva “malandza ya kuwonha.” (Rom. 6:19, 20) Kanilezvi a cikhati hi nga gondza lomu ka Bhibhiliya hi tiva lezvi Nungungulu a lavako lezvaku hi hanyisa zvona, hi cicile mahanyela ya hina, hi ti hendleleta kakwe, hi tlhela hi bhabhatiswa. Hi “tlhatlhisilwe kuwonheni,” hi maha “malandza ya kululama.” (Rom. 6:17, 18) Zvi le ka hina a ku hi ta hlawula ku landza a kunavela ni maalakanyo ya hina ya kuwonha kutani hi ta zvi hlongola. Ti wutise lezvi: ‘Ndza tsika kunavela ka mina ka hava ku kula nguvhu laha ka kuza ndzi maha zvilo zvo biha ke? Kutani ndza tekela ku ku hlongola loku kuta?’ Loku hi bonga nguvhu a tipswalo ta Nungungulu, hi ta maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku mu tsakisa. w16.12 1:11, 12

A ndlela yin’we ya ku kuma kurula ka maalakanyo ku lwela ku hanya hi kurula ni maxaka ya hina zvin’we ni lava hi nga navo lomu bandleni. Kota lezvi hi kalako hi nga mbhelelangi, ha tshuka hi tsuwulelana tihwembe ni vamakabye va hina. Loku lezvo zvi humelela, hi landzela wusungukati ga Jesu gaku: “Famba u ya wuyisana ni nakuloni.” (Mat. 5:24) Alakanya lezvaku a makabye wa wena yenawu i tirela Jehovha, a “Nungungulu wa kurula.” (Rom. 15:33; 16:20) Loku hiva ni “maalakanyo ya moya,” hi tava ni kurula na Nungungulu. Muphrofeti Isaya i tsalile lezvi: “Loyi wa mbilu yi tiyileko u ta mu veka kuruleni [wena Jehovha], u ta mu nyika kurula hakuva i tsumba wena.” — Isa. 26:3; Rom. 5:1. w16.12 2:5, 18, 19

Hambu masikwini lawa yo gumesa ya tiko go biha ga Sathani, Jehovha wa katekisa vanhu vakwe. I hi nyika wutivi ga hombe ni kurula kota cipandze ca ntlawa wa vamakabye misaveni yontlhe. (Isa. 54:13) Kunene, kota lezvi Jesu a tsumbisileko, Jehovha wa hi chachazela zvezvi hi ngango wa hombe wa vamakabye misaveni yontlhe. (Mar. 10:29, 30) Lava va lavako Nungungulu hi mbilu yontlhe va chachazelwa kambe hi kurula ka hombe, ni kuxalala, ni kutsaka. (Fil. 4:5-7) Tiyiseka lezvaku andzhako ka ‘loku u mahile a kurandza ka Nungungulu,’ u ta “kuma lezvi zvi nga tsumbisiwa.” (Maheb. 10:35, 36) Hikwalaho, a hi simameni ku tiyisa kukholwa ka hina hi tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku tirela Jehovha. Ha tsumba lezvaku Jehovha i ta hi chachazela! — Kol. 3:23, 24. w16.12 4:17, 20

Xana a kutlhatlheka ku nga ni mimbhingano ku ngava kutlhatlheka ka lisine futsi? Ina! Hikuyini? Hakuva a mimbhingano ya hi vhikela. Hi cikombiso, hi nga hlawula ku fambisa mova hiya ka dhoropa go kari ga le kule. Kanilezvi hi nga alakanyela ku tshuka ku nga hi na milayo ya mafambela ka ruwa lego; a munhu ni munhu i famba hi laha a ku lavako a tlhela a tsutsumisa lezvi a zvi lavisako zvona. U wa ta tiya ku famba hi ruwa lego? A wu nge tiyi. A mimbhingano ya laveka kasi vontlhe va fela ku vhuneka hi kutlhatlheka ka lisine. Kasi ku zwisisa lezvi a mimbhingano yi vekilweko hi Jehovha yi hi vhunisako zvona, wona cikombiso ca Adhamu. I tirisile kutlhatlheka kakwe hi ndlela ya hava, a tlula a mbhingano lowu wu nga vekilwe hi Jehovha, aga a handzu wu nga beletelwe. Hi kota ya lezvo, a vanhu va xaniseka hi malembe yo tala. (Rom. 5:12) A hi woneni a makhombo ya lezvi zvi hlawulilweko hi Adhamu. Lezvo zvi ta hi kuca ku tirisa khwatsi a kutlhatlheka ka hina hi tlhela hi vhumela a mimbhingano leyi Jehovha a hi vekeleko. w17.01 2:6, 8

Loku hi amukela a ntiro wa wuswa, zvi nga ha lava lezvaku hi khongela hi mhaka leyo kasi hi nga mahi mitiro yi hundzako ntamu wa hina. Loku hi ti koramisa, zvi nga ha lava lezvaku hi wula ku hi nga ta zvi kota. Jehovha i lava lezvaku hi ‘famba naye hi kutikoramisa.’ (Mika 6:8) Hikwalaho loku hi nyikwa ntiro wa wuswa, hi fanele ku lava ku rangelwa hi yena hi tlhela hi mu kombela lezvaku a hi vhuna, a ku fana na Gidheyoni. Hi fanele ku ehleketa nguvhu hi lezvi Jehovha a hi byelako hi ku tirisa a Bhibhiliya ni hlengeletano yakwe. A hi alakanyeni lezvaku ni cihi hi ci kotako ku maha ntirweni wakwe, a hi ci mahi hi wutlhari ga hina kanilezvi hi ci maha hi lezvi Jehovha a ti koramisako a tlhela a ti yimisela ku hi vhuna. — Lis. 18:35. w17.01 3:17, 18

Jesu i wa zvi tiva lezvaku ku wa ta laveka vanhu van’wani va ku sala va simama ni ntiro. Kunene, i wa zvi tiva lezvaku a vapizani vakwe a va mbhelelangi. Kanilezvi i wa tsumba lezvaku va wa ta hangalasa nguvhu a mahungu yo saseka a ku hundza yena. (Joh. 14:12) I va gondzisile khwatsi ku maha ntiro lowo, niku va zvi kotile ku chumayela ka matiko wontlhe lawa va nga zvi kota ku ma chikelela. (Kol. 1:23) Andzhako ka loku Jesu a file, Jehovha i mu vhuxile a tlhela a mu nyika ntiro ni ntamu “hehla ka [yontlhe] mifumo, ni mintamu, ni wukulu, ni wuhosi.” (Efe. 1:19-21) Hambu loku hifa na yi nga seta Har–Magedhoni, loku hi hi malandza yo tsumbeka ya Jehovha, hi ta vhuxiwa hi hanya kambe hi tlhela hiva ni mitiro yo tala yo tsakisa misaveni yiswa. Zvalezvi hontlheni hi na ni ntiro wa ku tsakisa nguvhu wa ku chumayela mahungu yo saseka ni ku maha vapizani. Hikwalaho kani hi vaswa kani hi kulile hi tanga, a mun’we ni mun’wani wa hina a nga simama a “andza mitirweni ya Hosi contlhe cikhati.” w17.01 5:17, 18

A ndzhiho wu hakhelwe zva kala kupindzuka. (Maheb. 9:24-26) Adhamu i hi nehele kufa, kanilezvi a muphahlo wa Jesu wu hi nehela wutomi ga pindzukelwa. A ndzhiho wu nga hi tlhatlhisa ka tiko ga Sathani wu tlhela wu hi tlhatlhisa ka kufa. (Maheb. 2:14, 15) A zvitsumbiso zvontlhe zva Nungungulu zvi ta tatiseka. A ku fana ni milayo leyi a yi vekileko ka zvivangwa zvakwe yi kalako yi nga cici, Jehovha a nga ta tshuka a cica. A nga ta tshuka a hi wisa tingana. Jehovha a nga hi nyiki wutomi basi. I hi nyika lirandzo lakwe kambe. “Hina ha li tiva, hi kholilwe ka lirandzo leli Nungungulu a hi randzileko ha lona. Nungungulu lirandzo.” (1 Joh. 4:16) A zvitsumbiso zvakwe zva tatiseka contlhe cikhati. Zvezvanyana a misava yi ta maha paradhise go saseka. Vontlhe lava va to hanya ka cikhati leco va ta pimanyisa Jehovha va tlhela va randzana. A zvivangwa zvontlhe zva le tilweni ni zva laha misaveni zvi taku: “A kukhesa, ni wudzundzo, ni wutlhari, ni kubonga, ni wudhumo, ni wuhosi, ni ntamu, a zvive ka Nungungulu wa hina kala kupindzuka ni kupindzuka. Amen.”— Kuv. 7:12. w17.02 2:16, 17

A Murindzeli wa ciNgiza wa 1 ka Junho wa 1973 i wutisile lezvaku “a vanhu va kalako va nga se tsika ku dzaha fole va nga ringanelwa hi ku bhabhatiswa” ke. A hlamulo wa kona wu wa seketelwa ka matshinya ya milayo ya Bhibhiliya, niku wu waku ahihi! A Murindzeli loye i kumbukile mitsalo yo tala a tlhela a tlhamusela ku hikuyini a munhu a kalako a nga tsiki ku dzaha a faneleko ku susiwa bandleni. (1 Kor. 5:7) I wulile lezvaku a ciboho leco co tiya a citi hi ka vanhu kanilezvi cita “hi ka Nungungulu, loyi a wulawulako hi ku tirisa a Mhaka yakwe yi tsalilweko.” A bhuku go kari ga wukhongeli le Estados Unidos gi ngalo: “A varangeli va wuKristu va tshamela ku cica tigondzo tabye kasi ti zwanana ni lezvi a zviro zva chichi ni kutala ka vanhu laha va yileko va zvi kholwako ni ku zvi seketela.” Xana yi kota hlengeletano yin’wani a ku tsika leyi ya Timboni ta Jehovha, yi khegelako hi kumbhelela ka Mhaka ka Nungungulu hambu loku a ku maha lezvo zvi karatela a vokari va vona? w17.02 4:15

A madhota a ma lavi ku woniwa kota vanhu va nduma. Hikwalaho, ma hambene nguvhu ni varangeli vo tala va wukhongeli va masiku ya hina ni va cikhatini ca Jesu. Xungetano hi varangeli lavo va wukhongeli, Jesu i te: “Va randza a zvitshamu zva le mahlweni lomu mibuzweni, ni zvitshamu zva le mahlweni masinagogeni.” (Mat. 23:6, 7) A madhota ya maKristu ma ingisa a magezu ya Jesu yaku: “Ngha mu nga vitanwi aku Rabi; hakuva mun’we mugondzisi wa n’wina, n’wina n’wentlhe mu vamakabye. Mu nga vitani munhu laha misaveni muku i Dhadhani; hakuva a Raru wa n’wina mun’we, hi loyi a nga le tilweni. Mu nga vitanwi ku varangeli; hakuva murangeli wa n’wina mun’we, hi Kristu. Kanilezvi loyi a nga wahombe cikari ka n’wina, i ta maha nandza ga n’wina.” (Mat. 23:8-11) Loku a madhota lomu mabandleni misaveni yontlhe ma ti koramisa ma tlhela ma ingisa a magezu ya Jesu, a vamakabye va ta ma randza, va ma komba cichavo va tlhela va ma dzundza. w17.03 1:14, 15

Zvi te dlunya ku a hi faneli ku nyika van’wani a wutihlamuleli ga ku hi mahela zviboho. Wutshan’wini ga lezvo, a mun’we ni mun’wani wa hina i fanele ku gondza a tiva lezvi zvi nga zvi nene ka Nungungulu a tlhela a hlawula ku zvi maha. Zvi nga kotekisa kuyini a ku tsika van’wani va hi mahela zviboho? Hi nga maha lezvo hi ku va tsika va hi kucetela ku hlawula zvo kala zvi nga hi zvona. (Mav. 1:10, 15) Lezvo zvi na ni mhango hakuva wutihlamuleli ga hina a ku ingisa a livhalo la hina li gondzisilweko hi Bhibhiliya. Loku hi tsika van’wani va hi mahela zviboho, hi ta ngha hi bohile ku landzela vona. Lezvo zvi nga hi yisa khombyeni. Mupostoli Pawule i tlharihisile vaGalatiya lezvaku va nga tsiki van’wani va va mahela zviboho. (Gal. 4:17) A vamakabye vo kari le Galatiya va wa zama ku mahela zviboho van’wani lomu bandleni. w17.03 2:8-10

Josiya i ti karatile nguvhu kasi ku tsakisa Jehovha. Loku u hi muswa, u nga pimanyisa cikombiso ca Josiya, u ti karatela ku mu tiva khwatsi Jehovha. Kuzvilava Josiya i gondzile ka kokwani wakwe wa kutisola, Hosi Manasa, lezvaku Jehovha wa tsetselela. Wenawu u nga gondza ka zvikombiso zva vanhu va kulileko hi tanga ngangweni wa wena ni lomu bandleni. Vona va nga ku bhulela zvilo zva zvi nene lezvi Jehovha a va maheleko. Alakanya kambe lezvi Josiya a nga ti zwisa zvona a cikhati a nga tiva lezvi a Mitsalo yi zvi wulako. I wa xuva nguvhu ku tsakisa Jehovha niku i tekele ku cica lezvi zvi nga laveka. Loku u gondza Mitsalo, wenawu u nga xuva nguvhu ku ingisa Jehovha. Kota wuyelo ga kona, a wunghana ga n’wina gi ta tiya nguvhu u tlhela u tsaka nguvhu. Hi kulandzela u ta xuva ku bhulela van’wani xungetano hi Jehovha. (2 Kro. 34:18, 19) Loku u gondza Bhibhiliya, u ta wona kambe lezvaku ka ha hi ni zvilo u faneleko ku chukwatisa ntirweni lowu u mahelako Nungungulu. Loku zvi hi kona, zama ku maha zvontlhe u zvi kotako kasi ku chukwatisa, a ku fana na Josiya. w17.03 3:18, 19