Fevereiro

Jesu i wa va zwela nguvhu vanhu niku vonawu va wa zvi wona ku wa va zwela. Lezvo zvi mahile ku va vhumela mahungu ya Mufumo lawa a nga kari a chumayela. Laha hinawu hi yako hi va zwela nguvhu vanhu, hi ta humelela khwatsi ntirweni wa hina. Cini ci nga hi vhunako ku va zwela wusiwana lava hi va chumayelako? Zvi lava ku ti veka ka ciyimo cabye hi tlhela hi va mahela lezvi hi nga wa ta xuva ku a van’wani va hi mahela loku hi wa hi ka ciyimo cabye. (Mat. 7:12) Ehleketa hi lezvi zvi lavekako ka munhu mun’we ni mun’wani. A hi faneli ku tirisa machumayelela yalawa ya man’we ka vanhu vontlhe. Kanilezvi, hi fanele ku veka kupima ka ciyimo ni mawonela ya mun’we ni mun’wani. Mu mahe zviwutiso hi wutlhari kasi ku tiva zvokari hi yena ni lezvi a zvi kholwako. (Mav. 20:5) Hi lisine, a ku va maha zviwutiso, ho va tsika va hi byela ha voce a ku hikuyini va lavako mahungu ya ma nene. Loku makunu hi zvi tivile, hi nga zvi kota ku va zwela wusiwana ka ciyimo cabye hi tlhela hi va vhuna, a ku fana ni lezvi Jesu a nga maha. — Fananisa ni 1 Va Le Korinte 9:19-23. w19.03 20 ¶2; 22 ¶¶8-9

Adhamu na Evha va no komba lezvaku va wa nga bongi hi zvilo zvontlhe zva zvi nene lezvi Jehovha a nga va mahele. Hontlheni hi na ni thomo ga ku komba lezvaku hi hambene nguvhu na Adhamu na Evha, hi kuva hi kombisa lezvaku ha mu bonga Jehovha hi lezvi a hi mahelako. Loku hi bhabhatiswa, hi komba Jehovha lezvaku ha vhumela ku hi yena a nga ni fanelo ya ku hi byela lezvi zvi nga zvi nene ni lezvi zvi bihileko. Hi komba lezvaku ha mu randza a Papayi wa hina niku ha mu tsumba. Loku hi bhabhatisilwe, a cikarato hi seleko naco ku hanya hi milayo ya Jehovha siku ni siku, hi nga hanyi hi leyi ya hina. Ku na ni vanhu vo tala nguvhu ku hundzako malembe na va hanya hi milayo ya Jehovha. Wenawu u nga fana navo loku u simama ku gi zwisisa khwatsi a Bhibhiliya, u tlhangana ni vamakabye va wena, u tlhela u hisekela ku byela van’wani lezvi u zvi gondzileko hi Papayi wa wena wa lirandzo. (Mah. 10:24, 25) A cikhati u mahako zviboho, landzela wusungukati legi Jehovha a ku nyikako hi ku tirisa a Mhaka yakwe ni hlengeletano yakwe. (Isa. 30:21) Loku u maha lezvo, zvontlhe u mahako zvi ta ku fambela khwatsi. — Mav. 16:20. w19.03 7 ¶¶17-18

Jehovha i hi nyika zvakuga zvo tala nguvhu hi tlhelo ga moya. Hi cikombiso, hi vhuneka nguvhu hi lezvi hi gondzisiwako mitlhanganweni, lomu ka marevhista ya hina, ni lomu ka saite. Xana wa tshuka uzwa kanelo, u gondza ndzima yo kari, kutani ku sixtira broadcasting yo kari, u guma uku: ‘Vakahina! Hi zvalezvo ndzi nga kari ndzi zvi lava futsi’? Hi nga zvi kombisa kuyini lezvaku ha mu bonga Jehovha? (Kol. 3:15) A yin’we ya tindlela ku tolovela ku mu bonga ka mikhongelo ya hina hi zvilo lezvo. Hi kombisa ku ha mu bonga Jehovha kambe hi ku basisa a Salawu ya hina ya Mufumo yi tshama na yi basile yi ku pa ni ku khatalela zvilo na zvi nga se wonheka — hi lungisa lezvi zvi nga wonheka. Lava va tirisako michini ya ku bisa muzka ni ku kombisa tivhidhyu, vonawu zvi lava ku va yi tirisa khwatsi kasi yi hlayiseka. Loku hi ti hlayisa khwatsi a tiSalawu ta hina ta Mufumo, ti ta tshama ti hi ti nene hi cikhati co leha, zvi tlhela zvi nga lavi ku ku lungisiwa zvilo zvo tala zva hombe. Lezvo zvi maha ku hi popara mali lezvaku yi aka ni ku vhuxa tiSalawu tin’wani misaveni yontlhe. w19.02 18 ¶¶17-18

Joba i ti nyikile cikhati ca ku cuwukisela zvivangwa zva Jehovha zvo hlamalisa. (Joba 26:7, 8) I hlamalile nguvhu a cikhati a nga ehleketa hi misava, ni tilo, ni marefu ni zvingwalangwandla laha ka kuza a zvi zwisisa ku i wa nga tivi zvotala hi zvivangwa zvontlhe zva Jehovha. I tlhelile a hlamalisiwa hi magezu ya Jehovha; aku: ‘Ndzi hlayisile a timhaka ta nomu wakwe.’ (Joba 23:12) A ku wona wukulu ga Jehovha, ni cichavo leci a nga hi naco hi yena, zvi mu khumbile nguvhu Joba. I no randza Jehovha, a Papayi wakwe, a tlhela a lava ku mu tsakisa. Lezvo zvi mahile ku a ti yimisela ku simama a tsumbeka ka yena. Hinawu hi fanele ku pimanyisa Joba. Inyamutlha, hi tiva zvotala xungetano hi zvivangwa zva Jehovha a ku hundza lava va nga hanya cikhatini ca Joba. Hi na ni Bhibhiliya kambe gi pimisilweko hi Jehovha, legi gi hi vhunako ku mu tiva khwatsi. Zvontlhe lezvi hi gondzako zvi nga hi hlamalisa hi ku wona wukulu ga Jehovha zvi tlhela zvi khumba timbilu ta hina. A ku wona wukulu ga Jehovha ni cichavo leci hi tova naco hi yena, zvi ta hi kuca ku mu randza ni ku mu ingisa, hi tlhela hi zvi lava nguvhu a ku simama hi tsumbeka ka yena. — Joba 28:28. w19.02 5 ¶12

Matin’wini wontlhe ya vanhu, a tihosi ta misava ti ta na ti xanisa vanhu va Jehovha. Ti tshuka ti hi nyika “minandzu” yo tala. Kanilezvi, a mhaka yo tiya hi ku hi hlawula “ku ingisa Nungungulu a ku hundza ku ingisa vanhu”. (Miti. 5:29) Hi nga tshuka hi chepetiwa, hi vhalelwa mapaxweni kutani ku biwa. Hambulezvo, hi ku vhuniwa hi Jehovha, hi nga ta phota. Kanilezvi, hi ta ti khoma hi kombisa ku rula. Wona cikombiso hi vekelweko hi vaHebheru vanharu va nga hi wukhumbini le Bhabhuloni — ku nga Hananiya, na Mixayeli, na Azariya. Va no tlhamusela a hosi hi ku rula lezvaku hikuyini va to kala va nga khozeli a cifananiso leci a nga ci mahile. Va wa ti yimisele ku ingisa Jehovha, va vhumela ni cihi leci Jehovha a nga wa ta ci tsika ci maheka. Maku, Jehovha i no va ponisa kwalaho ni kwalaho. (Dhan. 3:1, 8-28) Hi nga ma pimanyisisa kuyini a Mahebheru lawa ya manharu loku a kukholwa ka hina ku ringwa? Hi ti koramisa hi tsumba ku Jehovha i ta hi khatalela. (Lis. 118:7) Laha va hi lumbetako zvobiha, hi kombisa cichavo, hi va hlamula hi ku rula. (1 Ped. 3:15) Hi ala ku maha ni cihi ci nga wa ta wonha wunghana ga hina ni Papayi wa hina wa lirandzo. w19.02 10-11 ¶¶11-13

Hi nga engetela ku tiya hlanha hi ku ehleketa hi kutsumba loku hi nga nako hi kota ya hakhelo ya ku tlhatlhisa ya Kristu. (Joh. 3:16; Efe. 1:7) Laha ku to kiyela mavhiki matsongwani kasi ku chikela Cialakanyiso, ku tava cikhati ci nene ca ku kombisa nguvhu lezvaku ha yi bonga a hakhelo ya kutlhatlhisa. Ndzeni ka cikhati leco, lera zvipandze zvontlhe zva Kugondza ka Bhibhiliya ku yelanako ni Cialakanyiso u tlhela u ehleketa khwatsi hi zvimaho zvi yelanako ni kufa ka Jesu. Loku makunu hi ta tlhangana Cilalelweni ca Hosi, hi ta zvi zwisisa khwatsi a ku a pawa ni vhinyo zvi yimela yini, zvin’we ni muphahlo lowu zvi yimelako wona. Loku hi zvi zwisisa khwatsi lezvi Jesu na Jehovha va hi maheleko, ni lezvi hina ni lava hi va randzako hi vhunekisako zvona, a kutsumba ka hina ku ta tiya zvi tlhela zvi hi kuca ku tiya hlanha hi timisela kala magumo. (Mah. 12:3) A ho ku bonga hi lezvi Jesu a simamako ku kombisa kutikoramisa ni ku tiya-hlanha kota Mupristi wa hina wa Hombe, loyi a hi kombelelako kasi hi poniswa! (Mah. 7:24, 25) Kasi hi kombisa lezvaku hakunene ha bonga, hi fanele ku tsumbeka hi maha Cialakanyiso ca kufa kakwe, khwatsi hi lezvi a nga laya. — Luka 22:19, 20. w19.01 22 ¶8; 23-24 ¶¶10-11

Hontlheni Jehovha i hi nyikile a thomo ga ku mu dhumisa. A mihlamulo ya hina cipandze ca “muphahlo wa ku bonga” lowu hi nyikako Jehovha; niku a ku na munhu a nga hi mahelako lezvo. (Mah. 13:15) Ku ngava lezvaku Jehovha i lava ku hontlheni hi nyikela muphahlo kutani hi hlamula hi ndlela yo fana? Ahihi! A mitlhangano ya bandla yi wonise ku khwatsi kuga zvakuga ni vanghana. Alakanyela na u no rambiwa hi vamakabye vo kari lezvaku mu tlhangana mu taganyana zvokari, va ku kombela ku u longisela zvakuganyana uta nazvo. U wa ta ti zwisa kuyini? Lisine ku u wa ta chavanyana. Hambulezvo, u wa ta maha zvontlhe u zvi kotako kasi u longisela nchumu wu to tsakisa vontlhe. Jehovha, ku nga yena a hi rambako, i longisele meza yo tala hi zvakuga zvo nona kasi hi ti buza hi zvona mitlhanganweni. (Lis. 23:5; Mat. 24:45) Jehovha wa tsaka loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hita ni cinyikiwo ci tsongwani. Hikwalaho, ti longisele khwatsi, u tlhela u hlamula nguvhu hi laha u zvi kotako hi kona. Loku u maha lezvo, u nga ta ta u taga basi laha mezeni ya Jehovha. Kanilezvi, u tata ni cokari kasi u taga ni bandla. w19.01 8 ¶3; 13 ¶20

Cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya, ka wukhozeli ga mawunwa zvi wa tolovelekile a ku va maha wubhayi. (Hos. 4:13, 14) A kutala ka vanhu va wa gi randza wukhozeli ga mawunwa hakuva va wa tsaka hi ku maha wubhayi. Kanilezvi a wukhozeli lego gi wa va nyika litsako ke? Ne ni kutsongwani! Dhavhidha i te lava va khozelako vanungungulu va mawunwa va wo engetela “kuxaniseka kabye”. A vanhu lavo va wa tlhela va nyikela ni vana vabye ka vanungungulu va mawunwa! (Isa. 57:5) Jehovha i wa yi venga nguvhu xapi leyo. (Jer. 7:31) Inyamutlha, a kutala ka wukhongeli ga mawunwa ga vhumelela wubhayi, a ku patsa ni lava va hlengelako masango ni vavanuna-kuloni kutani vavasati-kuloni. A mahanyela yo biha ma nga maha vanhu va ti zwisa ku khwatsi va tlhatlhekile; kanilezvi, hi lisine vo ti engetela “kuxaniseka kabye”. (1 Kor. 6:18, 19) Wa zvi wona hi mahlo lezvo ke? Hikwalaho, vaswa, ingisani Papayi wa n’wina wa le tilweni. Mahani lezvi mu zvi kotako kasi mu tiyiseka lezvaku a ku ingisa Nungungulu zvi vhuna n’wina. Ehleketani hi wuyelo go bava ga ku maha wubhayi. Mu ta zvi wona lezvaku a zvizi zvi lava ku mu ya ti phoroketa ka zvilo lezvo zvo bayisa hi ku fela ku ti tsakisa zva cikhatanyana. — Gal. 6:8. w18.12 25 ¶¶16-18

Loku a muKristu a chadhileko a maha wubhayi, zvi le ka munghana wakwe wa wukati a ku ti mahela ciboho. Jesu i te loyi a nga kala ku wonha i na ni cigelo co zwala ca ku tsika loyi a nga wonha, niku ka ciyimo leco a nga chadha ni mun’wani. (Mat. 19:9) Kanilezvi loku a zvi lava loyi a nga kala ku wonha, a nga mu tsetselela loyi a nga wonha. Lezvo a zvi bihangi. Hi zvezvo a nga maha Hoseya ka Gomera. Loku a tlhelile ka Hoseya, i no mu byela ku a nga ha hlengeli masango ni wanuna mun’wani. Hoseya i ‘tshamile a rindzela masiku’ yo kari na a nga se hlengela masango na Gomera. (Hos. 3:1-3) Kanilezvi, i gumile a hlengela masango naye. Lezvo zvi yimela lezvi Nungungulu a nga ti yimiselisile zvona ku tlhela a amukela vaIzrayeli a simama kuva ni wuxaka navo. (Hos. 1:11; 3:4, 5) Lezvo zvi hi gondzisa yini hi wukati nyamutlha? Loku loyi a nga kala ku wonha a tlhela a sangula ku hlengela masango ni loyi a nga wonha, lezvo zvi komba ku i mu tsetselele. (1 Kor. 7:3, 5) Maku loku a maha lezvo, a ka ha hi na cigelo ca ku mu tsika. Andzhako ka lezvo, a sati ni nuna va fanele ku kulula va n’watseka va tlhela va vhunana ku wona wukati kota lezvi Nungungulu a gi wonisako zvona. w18.12 12 ¶13

A cikhati hi gondzako hi fanele ku ehleketa hi lezvi Jehovha a zvi wonisako zvona zvilo hakuva lezvo zvi ta hi vhuna ku maha zviboho zva zvi nene. Loku hi tshuka hiva ka ciyimo ci lavako ku hi maha ciboho kwalaha ni kwalaha, hi nga ta dzuka nguvhu. A cikhati leci a sati wa Potifare a nga zama ku kuca Josefa lezvaku a etlela naye, i no tekela ku ala. Zva dlunyateka ku Josefa i wa rangile a ehleketa hi lezvi Jehovha a gi wonisako zvona wukati. (Gen. 39:8, 9) Josefa i byelile sati wa Potifare aku: ‘Ndzi ta mahisa kuyini loku kubiha, ndzi wonha ka Nungungulu ke?’ A hlamulo wa Josefa wu komba ku i wa wona zvilo kota lezvi Nungungulu a zvi wonisako zvona. Hina ke? U ta kuyini loku a mutiri-kuloni a sangula ku ku navela? Ahati loku a wokari a ku rumela mesaji kutani cithombe ci vhuxako manyawunyawu ya masango ke? Ka zviyimo lezvo zva olova nguvhu a ku tsumbeka ka Jehovha loku hi sina hi tiva mawonela yakwe, hi wona zvilo kota lezvi a zvi wonisako zvona, lezvo kambe na hi mahile ciboho ca lezvi hi to maha. w18.11 30 ¶¶13-14

A titlhari to kari ti kholwa lezvaku a magezu lawo ma wula ku: “Ndzi ta tlulatlula hi kutsaka Hosini; ndzi ta rendzelekela hi kutsaka mahlweni ka Nungungulu.” Lezvo zvi hi gondzisa nchumu wa lisima hontlheni! Jehovha i hi tsumbisa ku hi mahela zvilo zvo saseka cikhatini ci tako a tlhela a hi tiyisekisa lezvaku zvezvanyana i ta tatisa zvitsumbiso lezvo. A nchumu wa lisima nguvhu hi gondzako ka bhuku ga Habhakuka ku tsumba Jehovha. (Hab. 2:4) Kasi hi simama ku mu tsumba, hi fanele ku tiyisa wunghana ga hina naye; hi ku maha lezvi: Co sangula, ku simama hi khongela ka Jehovha, hi mu byela zvontlhe lezvi zvi hi karatako. Ca wumbiri, hi ingisa lezvi a hi byelako lomu ka Mhaka yakwe, hi tlhela hi landzela wurangeli hi nyikwako hi hlengeletano yakwe. Ca wunharu, ku tsumbeka hi tlhela hiva ni lihlazva-mbilu laha hi rindzelako Jehovha kasi a tatisa zvitsumbiso zvakwe. Hi zvezvo Habhakuka a nga maha. Lisine lezvaku Habhakuka i wa karatekile nguvhu a cikhati a nga sangula ku bhula na Jehovha. Hambulezvo, laha va nga mbheta, makunu i wa tiyile a tlhela a tsaka! Loku hi pimanyisa Habhakuka, hinawu hi ta chavelelwa hi kubharasara ko kufumela ka Jehovha, a Papayi wa hina wa le tilweni. Vakahina, yi ngava kona ndlela yin’wani futsi ya ku chavelelwa tikweni legi go biha, a ku hundza leyo ke? w18.11 20 ¶¶18-19

A cin’we ci hi mahako hi wona ku Jehovha wa hi randza hi lezvi a nga ‘randza tiko a kala a nyikela a N’wana wakwe a belekilweko yece, kasi ni wihi loyi a kholwako kakwe a nga lovi, kanilezvi ava ni wutomi ga pindzukelwa’. (Joh. 3:16) A kuva Jesu a hi fele zvi komba ku yenawu wa hi randza, niku a lirandzo lelo la hi tiyisa. A Bhibhiliya gi komba lezvaku hambu “kukarateka kutani hlomulo” a zvi nge ‘zvi koti ku hi hambanyisa ni lirandzo la Kristu’. (Rom. 8:35, 38, 39) Ka zvikhati zvin’wani hi kumana ni zvikarato zvi hi rerako miri ni mapimo kutani zvi hi suselako litsako a cikhati hi tirelako Jehovha. Kanilezvi a ku alakanya lezvaku Kristu wa hi randza nguvhu zvi nga hi nyika ntamu wa ku timisela. (2 Kor. 5:14) Zvi nga hi maha hi lava ku simama hi hanya ni ku tirela Jehovha zvi tlhela zvi hi nyika ntamu wa ku timisela, hambu loku hi xanisiwa hi timhango, ku vhukelwa, ku khunguvanyisiwa, kutani ku karateka. w18.09 10 ¶¶8-9

Kasi hi simama ku famba lisineni, hi fanele ku vhumela hi tlhela hi ingisa zvontlhe lezvi Jehovha a hi byelako. Hi fanele ku rangisa lisine wutomini ga hina hi tlhela hi landzela matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ka zvontlhe hi mahako. Hi fanele ku ti yimisela ku simama hi famba lisineni. Loku hi nga mahi lezvo, hi nga sangula ku alakanyela lezvi hi zvi tsikileko hi kota ya lisine; niku hi nga ha tshuka hi lava ku tlhelela zvo kari zva zvona. Kanilezvi a hi faneli ku hlawulela lisine; hi fanele ku famba “lisineni lontlhe”. (Joh. 16:13) Kasi hi nga tshuki hi tsika lisine, hi fanele ku simama hi ci tirisa khwatsi a cikhati ca hina. Loku hi nga ti woneli, hi nga mbheta cikhati co tala na hi hlakana ni ku ti hungata, ku nghena-nghena ka internet, kutani ku sixtira televhizawu. Hambu lezvi ku nga ku a zvilo lezvo a hi ku khwatsi zvi no biha, hi wa to xakela cikhati hi nga wa ta ci tirisa kasi ku gondza ni ku chumayela. w18.11 11 ¶¶7-8

A zviyimo wutomini ga hina zva tshuka zvi cica na hi nga zvi rindzelangi. (Mav. 12:25) Lezvo zvi nga hi karata nguvhu zvi tlhela zvi hi tsona wurongo. Zvini hi nga mahako loku a zviyimo zvi cica, zvi hi karatela ku zvi zwisisa kutani ku ti zwananisa nazvo? (Lis. 131:1-3) Hambu loku a ciyimo ca hina ci no bindzisa kuyini, hi ngava ni “kurula ka Nungungulu”, loku ku vhikelako “kupima” ka hina ku tlhela ku susa kukarateka ka hina. (Filp. 4:6, 7) Loku hi karatekile hi tlhela hi vhumala ni wurongo, “a kurula ka Nungungulu” ku nga hi tiyisa kasi hi simama ku tirela Jehovha hi tlhela hi nga tsiki ku timisela. Ahandle ka ku hi rulisa, a moya wa Nungungulu wu nga hi vhuna kuva hi nga karateki, niku wu nga hi kongomisa ka mavhesi ya Bhibhiliya ma to hi vhuna ku zwisisa leci hakunene ci nga ca lisima wutomini. — Joh. 14:26, 27. w18.10 22 ¶2; 23 ¶5; 24 ¶8

A ku hemba i nchumu wa kale ku hundza zvontlhe lowu wu va vangelako hlomulo vanhu! A ku hemba ku wula nchumu hi wu tivako ku a hi lisine kasi hi kanganyisa wokari. Maku himani a nga hemba hi khati go sangula? Hi Sathani! Jesu Kristu i mu vitanile lezvaku i ‘papayi wa mawunwa’. (Joh. 8:44) I hembile rini a wunwa lego go sangula? Zva kale nguvhu le sin’wini ga Edheni. Adhamu na Evha va wa ti buza hi wutomi ka Paradhise go saseka legi Jehovha a nga va mahele. I wa va byelile lezvaku loku vaga “a sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha”, va wa tafa. Hambu lezvi Sathani a nga zvi tiva lezvo, i no tirisa nyoka kasi ku byela Evha, aku: “Mu nga tafa futsi.” Lego give wunwa go sangula. Sathani i gumile aku: ‘Nungungulu wa zvi tiva lezvaku, a siku lego mu gako yona, a mahlo ya n’wina ma ta vhululeka, mu kota Nungungulu, mu tiva kusasa ni kubiha.’ — Gen. 2:15-17; 3:1-5. w18.10 3 ¶¶1-2

Kasi hiva vanhu vo basa timbilu, a maalakanyo ya hina ni mixuvo ya hina zvi fanele ku tshama zvi basile. A ku maha lezvo zva lisima nguvhu loku hi lava ku Jehovha a amukela kukhozela ka hina. (2 Kor. 4:2; 1 Tim. 1:5) Jehovha i ngalo: ‘A ku na munhu loyi a ndzi wonako a hanya.’ (Ekso. 33:20) Maku, lava vo basa timbilu va nga “wona Nungungulu” hi ndlela muni? A gezu ga ciGreki gi hundzuluselweko ku ku “wona” gi nga ha wula ku alakanyela, ku zwisisa, kutani ku tiva. Hikwalaho a ku “wona Nungungulu” zvi wula ku zwisisa ku Munhu wo tshamisa kuyini ni ku randza matshamela yakwe. (Efe. 1:18) A ku hundza lezvo, hi “wona Nungungulu” a cikhati hi wonako lezvi a hi vhunisako zvona wutomini ga hina. (Joba 42:5) Ahandle ka lezvo, hi nga mu “wona” kutani ku, hi nga veka kupima ka zvilo lezvi a tsumbisako ku mahela lava va basileko va tlhela va mu tirela hi kutsumbeka. w18.09 18 ¶13; 19 ¶¶15-16

Loku hi maha lezvi hi zvi tivako ku zvi nene, hi tava ni wutlhari niku Jehovha i ta hi katekisa. Hambu lezvi a munhu a kumako wutlhari hi kuva ni wutivi, a wutlhari gi patsa zvo hundza ku zwisisa lisine. Gi patsa a zviboho lezvi hi mahako. Phela hambu tisokoti ta kombisa wutlhari hi ku hlengeletela zvakuga kasi tiga hi nguva ya cirami. (Mav. 30:24, 25) Kristu, a vitaniwako ku “wutlhari ga Nungungulu”, contlhe cikhati i maha lezvi zvi tsakisako Papayi wakwe. (1 Kor. 1:24; Joh. 8:29) Nungungulu i ta hi katekisa loku hi kombisa wutlhari hi hlawula ku maha lezvi hi zvi tivako ku zvi nene hi tlhela hi simama ku ti koramisa. (Mat. 7:21-23) Hikwalaho simama u maha ku a bandla giva wutshamu lomu hontlheni hi nga mu tirelako kona Jehovha hi ku ti koramisa. Zvi teka cikhati niku zvi lava lihlazva-mbilu kasi hi hanya hi lezvi hi zvi tivako ku zvi nene. Kanilezvi a ku maha lezvo zvi komba ku ti koramisa, niku a ku ti koramisa zvi ta hi maha hi tsaka zvezvi ni kala kupindzuka. w18.09 7 ¶18

A cikhati leci Jehovha a nga vanga vanhu, i wa lava ku va tira naye. Hambu lezvi a vanhu va kalako va nga mbhelelangi, lava vo tsumbeka va nga ha tira na Jehovha siku ni siku. Hi cikombiso, hina ‘hi zvitiri-kulori ni Nungungulu’ a cikhati hi chumayelako mahungu ya ma nene ya Mufumo hi tlhela hi maha vapizani. (1 Kor. 3:5-9) I thomo ga hombe a kuva hi hlawulilwe hi Muvangi wa hina wa Ntamu Wontlhe kasi hi maha ntiro lowu wa lisima. Hambulezvo, a hi tiri na Jehovha hi ku kuchumayela basi. A tindlela tin’wani ta ku tirisa na Jehovha hi leti: Ku vhuna ngango wa hina ni van’wani lomu bandleni, ku amukela vapfhumba, ku vhunetela ku aka tiyindlu ta hlengeletano misaveni yontlhe, ni ku engetela lezvi hi mu mahelako Jehovha. (Kol. 3:23) Hambulezvo, zva lisima a kuva hi alakanya lezvaku hina vanhu a hi fani. A tanga ya hina, wutomi ga hina, zviyimo zva hina, ni wutlhari ga hina ga ku maha zvilo a zvi fani. w18.08 21 ¶¶1-2

Jehovha i no tiyisekisa Habhakuka hi lirandzo lezvaku i ta mu hlamula zviwutiso zvakwe zvo huma mbilwini, niku na ku nga hi kale, i wa ta mu humuta zvikarato zvakwe zvontlhe. Zvi wa ku khwatsi hi loku Jehovha a byela Habhakuka aku: “Rindzelanyana hi lihlazva-mbilu u tlhela u ndzi tsumba. Ndzi ta hlamula mukhongelo wa wena, hambu loku zvi ku khwatsi zvo hlwela.” Jehovha i alakanyisile Habhakuka lezvaku i wa sina a gemile siku legi a nga wa ta tatisa hi gona zvitsumbiso zvakwe. Hikwalaho, i no kuca Habhakuka lezvaku a simama ku rindzela, hakuva hi kufamba ka cikhati i wa ta xalala. Hinawu hi fanele ku rindzela Jehovha kala yena a lulamisa zvikarato hi tlhela hi ingisa khwatsi lezvi a hi byelako. Loku hi maha lezvo, hi ta mu tsumba hi tlhela hi nga karateki. Hi tava ni kurula hambu loku ho xanisekisa kuyini. Jesu i hi kucile ku hi nga dokolokeli ku tiva “zvikhati kutani tinguva”, ku nga lezvi Nungungulu a kalako a nga hi tivisangi. (Miti. 1:7) Kanilezvi, hi fanele ku tsumba lezvaku Jehovha wa ci tiva cikhati ca ci nene ca ku lulamisa zvilo. Hikwalaho, a hi faneli ku tsika ku timisela. Hi fanele ku ti koramisa hiva ni lihlazva-mbilu hi tlhela hi kholwa ka Nungungulu. Niku laha hi rindzelako, hi fanele ku ci tirisa khwatsi a cikhati ca hina, hi tirela Jehovha hi laha hi zvi kotako hi kona. — Mar. 13:35-37; Gal. 6:9. w18.11 18-19 ¶¶13-14

A ku fana ni vaJudha van’wani, Pedro i kulile na a kholwa lezvaku a vamatiko a va hlazvekangi. Hambu lezvi a nga wonile a zvimaho lezvi zvi nga wa ta mu maha a cica maalakanyo. Hi cikombiso, Pedro i vile ni muwoniso. (Miti. 10:9-16) A ku fana na Pedro, hi fanele ku ti hlola hi tlhela hi vhumela ku vhuniwa ku pola ni yihi ndzohwana ya cihlawulela. Loku hi ‘anamisa’ mbilu ya hina hi nga zvi kota ku fuvisa cihlawulela hi ci vhaleta hi lirandzo. (2 Kor. 6:11-13) Xana u randza ku ti hungata ni vanhu va hlonge yo fana ni leyi ya wena, va tiko ga wena, kutani va lirimi la wena basi? Loku zvi hi lezvo, zama ku ti hungata ni vanhu va matshamu man’wani kambe. U nga bhula ni vamakabye va tixaka tin’wani lezvaku muya chumayela zvin’we. U nga va ramba kambe lezvaku u taga navo laha kaya ka wena kutani ku hlakana navo. (Miti. 16:14, 15) Loku u maha lezvo, hi kufamba ka cikhati a mbilu ya wena yi ta tala hi lirandzo laha kaku a cihlawulela ci nga ha kumi wutshamu. w18.08 10 ¶¶3; 11 ¶¶6-7

A zvilo zvi mahiwako hi Timboni to kari, zvi maha ku ti nga hambani ni tiko. Hi cikombiso, lomu tifesteni a van’wani va kina hi ndlela yo dhanisa va tlhela va maha zvilo hi ndlela yi kalako yi nga faneli maKristu. A van’wani va chela mifota yabye va tlhela va tsala timhaka ka Internet zvi kombako lezvi va zvi pimisako. Lezvo zvi nga maha ku va kucetela zva hava ka vamakabye lava va kululako va n’watseka kasi va ti hambanisa ni tiko. (1 Ped. 2:11, 12) Zvontlhe lezvi zvi nga kona lomu tikweni zvi mahelwe ku hi kuca ku hi rangisa ‘kunavela ka nyama, ni kunavela ka mahlo, ni kutikulisa hi kota ya zvilo zva loku kuhanya’. (1 Joh. 2:16) Hina hi vanhu va Jehovha, hikwalaho hi hambene ni tiko. Hi ‘tsika lezvi zvi nga lulamangiko ni kunavela ka misava, hi hanya ka nguva leyi hi kutikhoma ni kululama hi chava Nungungulu’. (Tit. 2:12) Kova ni cihi hi mahako, ku ngava ku wulawula, kuga, kunwa, ku ambala, kutani ku tira zvi fanele ku nga siyi ku kanakana ka van’wani lezvaku hi vanhu va Jehovha. w18.07 24 ¶¶13-14

Loku hi simama ku cuwuka Jehovha, hi nga ta wonha wunghana ga hina naye kutani ku zangara hi kota ya lezvi a van’wani va mahako. A ku fana na Mosi, zva lisima a ku landzela zvileletelo nguvhunguvhu loku hi hi ni malungelo yo kari lomu hlengeletanweni ya Nungungulu. Hi lisine, a mun’we ni mun’wani wa hina i fanele kutikarata a tlhela a ingisa Jehovha kasi a pona. (Filp. 2:12) Hambulezvo, loku hi hi ni malungelo yo tala, Jehovha i rindzela zva hombe ka hina. (Luka 12:48) Kanilezvi loku hi mu randza Jehovha hi mbilu yontlhe, a ku na nchumu wu to hi khunguvanyisa kutani ku hi hambanyisa ni lirandzo lakwe. (Lis. 119:165; Rom. 8:37-39) Hi hanya ka zvikhati zva zvikarato. Hikwalaho zva lisima a ku simama hi cuwuka Jehovha, loyi a “tshamako matilweni”, kasi hi zwisisa lezvi a lavako ku hi maha. (Lis. 123:1) Hi nga tshuki hi tsika lezvi a van’wani va mahako zvi wonha wunghana ga hina na Jehovha. w18.07 14 ¶¶19-20

Ha tsaka nguvhu hi kuzwa lezvaku a malandza ya Jehovha ma tsika kuwonekela ka wona ku woninga! Hi 2017 a vanhu va Jehovha va fambisile a 10 000 000 wa zvigondzo zva Bhibhiliya ni ku hundza. Niku ku tile vanhu vo tala va tsakelako lisine Cialakanyisweni ca kufa ka Jesu va ta gondza hi ndzhiho ci nga cinyikiwo ca lirandzo ca Jehovha. (1 Joh. 4:9) Misaveni yontlhe, a Timboni ta Jehovha ti wulawula tirimi to hambanahambana. Kanilezvi lezvo a zvi hi vhaleli ku dhumisa Jehovha kota ngango wun’we wu nga ni wumun’we. (Kuv. 7:9) Kani hi wulawula lirimi muni kani hi tshama kwihi, hontlheni hi nga woninga kota “kuwonekela laha misaveni”. (Filp. 2:15) A ntiro wa hina, ni wumun’we ga hina ga wuKristu, ni ku tshama hi khomekile hi ntiro wa Nungungulu zvontlhe lezvo zvi dhumisa Jehovha. w18.06 21 ¶¶1-3

A hlamulo wa Jesu wu kombile lezvaku i wa zvi randza ku bhula hi zvilo zva moya hambu loku azwa ndlala. A ku maha lezvi a Papayi wakwe a nga zvi lava, a ku patsa ni ku chumayela wasati wa muSamariya, ka yena zvi wa fana ni zvakuga. (Joh. 4:32--34) Jakobe na Johani va wa nga ci zwisisi cigondzo leco ca lisima. A cikhati leci a vapizani va nga endza na Jesu lomu Samariya, va lavile wutshamu ga ku etlela lomu dhoropeni laha gi nga phumile. Kanilezvi a vaSamariya a va vhumelangi. Jakobe na Johani va zangarile nguvhu laha ka kuza va wutisa Jesu a ku wa zvi lava a ku kuta ndzilo hi le tilweni kasi wu ta hahlula dhoropa gontlhe ke. Jesu i no va kawuka nguvhu. (Luka 9:51-56) Kuzvilava Jakobe na Johani na va nga zangarangi nguvhu loku zvi wa no maheka tikweni gabye ga Galileya. Zvi wonekisa ku khwatsi va zangarile hi kota ya lezvi va nga hi ni cihlawulela. Niku hi ndzhako ka cikhati, laha Johani a nga chumayela vaSamariya a kutala ka vona va mu ingisela, zva koteka ku a wile tingana hi lezvi a nga va alakanyele kusanguleni. — Miti. 8:14, 25. w18.06 12 ¶¶12-13

Kota lezvi a lisine la Mhaka ya Nungungulu li nga la lisima ka hina, hi ingisa lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako hi tlhela hi wulawula lisine contlhe cikhati. A ku hemba gin’we ga matlhari gi tirisiwako nguvhu hi Sathani kasi ku phasa vanhu. A mawunwa ma bayisa a n’winyi wa wona ni loyi a ma kholwako. (Joh. 8:44) Hikwalaho, hambu lezvi hi kalako hi nga mbhelelangi, hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi nga hembi. (Efe. 4:25) Lezvo a zvi olovi. Abigail a nga ni 18 wa malembe i ngalo: “Ka zvikhati zvin’wani zvi nga tshuka zvi wonekisa ku khwatsi a ku wulawula lisine a zvi vhuni, nguvhunguvhu loku ku hi lezvaku u ta huluka ka cikarato co kari loku u hemba.” Kanilezvi hikuyini contlhe cikhati hi faneleko ku ti karatela ku wulawula lisine? Victoria, a nga ni 23 wa malembe i ngalo: “Loku u wulawula lisine u tlhela u yimela kukholwa ka wena, zvi nga ku vangela tixanisa to kari. Kanilezvi a mabhindzu u ma kumako a ma fananiswi ni nchumu: U maha munhu wa kutiya-hlana, u tizwa na u hi kusuhani nguvhu na Jehovha u tlhela u kombiwa cichavo hi lava va ku randzako.” Wa zvi wona ku hikuyini zvi nga zva lisima ku contlhe cikhati u boha ‘bhandi ga zvinene’ kutani ga lisine? w18.05 22 ¶¶3, 5

A matshamela ya tiko maya ma biha nguvhu. Inyamutlha hi kona zvi lavekako nguvhu a ku simama hi rindzela ku hundza kale. Hambulezvo, ha zvi tiva ku a magumo ma ta chikela hi cikhati leci Jehovha a ci yimisileko. (Mat. 24:42-44) Na ha ha rindzela cikhati leco, hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu hi veka kupima ka lezvi zvi tako. Kasi u zvi kota, lera Bhibhiliya siku ni siku, u tlhela u nga tshuki u tsika ku khongela ka Jehovha. (1 Ped. 4:7) Gondza ka vamakabye lava va nga ni malembe na va tirela Jehovha. Tshama u khomekile ntirweni wa Jehovha. Mahela van’wani zva zvi nene u tlhela u ti nyika cikhati ca kuva zvin’we ni vamakabye. Lezvo zvi ta ku maha u tsaka, niku zvi ta wonekisa ku khwatsi a cikhati ci famba hi kuhatlisa. (Efe. 5:16) Hambu lezvi hi mahako zvihoxo zvo tala, Jehovha wa hi tsika hi mu tirela. Kasi ku hi vhuna, i hi nyika ‘zvinyikiwo ka vanhu’, ku nga madhota ya bandla. (Efe. 4:8, 11, 12) Hikwalaho ka khati legi a madhota ma to ku endzela, ci londzowote khwatsi cikhati leco kasi ukha wutlhari gabye ni ku ingisa wusungukati gabye. w18.06 25-26 ¶¶15-18

Jesu a nga byelangi vapizani vakwe lezvaku vava lirandzweni lakwe basi. Kanilezvi, i te va fanele ku ‘tshama lirandzweni lakwe’. Hikuyini? Hi lezvi a nga zvi tiva ku kasi va zvi kota ku hanya kota maKristu ya lisine va fanele ku timisela. Ka Johani 15:4-10, hi wona ku Jesu i tirisile gezu ku “tshama” hi makhati yo tala kasi ku vhuna vapizani vakwe a ku zwisisa lezvaku zvi wa ta lava ku va timisela. Hi kombisisa kuyini lezvaku hi lava ku tshama lirandzweni la Kristu hi tlhela hi tsakelwa hi yena? Hi maha lezvo hi ku mu ingisa. Lezvi Jesu a hi kombelako ku maha hi lezvi yenawu a nga maha. I te: ‘Kota lezvi mina ndzi hlayisileko a milayo ya Dhadhani, ndzi tshama lirandzweni lakwe.’ Jesu i hi vekele cikombiso. (Joh. 13:15) A zvileletelo zva Jesu zvita hi ka Papayi wakwe, hikwalaho a cikhati hi ingisako cileletelo ca Jesu ca ku chumayela, hi komba kambe lezvaku hi randza Jehovha. (Mat. 17:5; Joh. 8:28) Niku a cikhati hi kombako Jehovha na Jesu a ku ha va randza, hi simama ku tshama lirandzweni labye. w18.05 10-11 ¶¶5-7

A vaswa va fanele ku boha ku va ta gondza kala kwihi, va hlawula ntiro va wu lavako, ni zvin’wani. Loku u yi tiva a mixuvo ya wena, zvi ta ku olovela ku maha zviboho zva wutlhari. Loku u hlongolela ku ti mahela makungo ma nene, u ta hatla u tshovela mihandzu ya kona. Misaveni yontlhe, a vaswa vo tala va ti vekela mixuvo yi nene ya moya niku va ringana kuva hi va dzundza. Va rangisa wunghana gabye na Jehovha ni mixuvo yabye ya moya wutomini gabye. A vaswa lavo va xalala nguvhu hi wutomi va tlhela va gondza ku landzela wurangeli ga Jehovha ka zvontlhe, lezvo zvi patsa wutomi ga ngango. Solomoni i te: ‘Tsumba Jehovha hi mbilu ya wena yontlhe.’ A guma aku: ‘Mu ingise tindleleni tontlhe ta wena, yena i ta lulamisa a tisoko ta wena.’ (Mav. 3:5, 6) Vaswa, Jehovha wa mu randza nguvhu! I ta mu vhikela, a mu rangela, a tlhela a mu katekisa hakuva mu va lisima nguvhu ka yena. w18.04 28 ¶7; 29 ¶9

Mupostoli Johani mun’we wa lava va nga rangela a bandla go sangula ga wuKristu. I tsalile Ivhangeli yo tsakisa nguvhu yi wulawulako hi ntiro lowu Jesu a nga wu maha. A bhuku lego ga Bhibhiliya gi tiyisile maKristu hi malembe yo tala niku ga ha hi tiyisa ni nyamutlha. A matimu ya Johani hi wona woce ma nga ni magezu ya Jesu yaku a lirandzo hi lona li tivekisako a vapizani vakwe va lisine. (Joh. 13:35) A mapapilo manharu lawa Johani a nga tsala wonawu ma na ni lisine lo tsakisa. Loku hi mbhela ntamu hi kota ya zvihoxo zva hina, zva hi chavelela a ku gondza lezvaku a muphahlo wa Jesu ‘wa hi hlazva zviwonho zvontlhe’. (1 Joh. 1:7) Loku hi simama hi tizwa nandzu kambe, ha chavelelwa a cikhati hi gondzako lezvaku ‘Nungungulu wa hombe ku hundza timbilu ta hina’. (1 Joh. 3:20) Ka vatsali vontlhe va Bhibhiliya, Johani hi yena yece a nga tsala lezvaku ‘Nungungulu lirandzo’. (1 Joh. 4:8, 16) Ka papilo gakwe ga wumbiri ni ga wunharu i dzundza maKristu lawa ma simamako ma ‘famba lisineni’. — 2 Joh. 4; 3 Joh. 3, 4. w18.04 18-19 ¶¶14-15