Maio

A maKristu ya zana ga malembe go sangula a ma ponangi a “ndlala ya hombe misaveni yontlhe”. A zvi kanakanisi ku a tihloko ta mingango ti karatekile tiku hi ta wu hlayisisa kuyini a ngango. Ahati a vaswa lava va nga hi ni mixuvo ya ku maha zvotala ntirweni wa Jehovha ke? A ku va zvi wonisile ku i chukwana ku nyimanyana? Kani a maKristu lawo ma wa hi ka ciyimo muni, ma no ti zwananisa ni ciyimo ciswa. Va no simama ku chumayela hi ni yihi ndlela yi nga koteka, va tlhela va avela maKristu ya le Judhiya lezvi va nga hi nazvo kasi ku ti hanyisa hi zvona. (Miti. 11:29, 30) A maKristu lawa ma nga nyikiwa zva ku ti hanyisa hi zvona, ma zvi wonile khwatsi lezvaku Jehovha i wa va vhuna. (Mat. 6:31-33) Va randzene nguvhu kambe ni maKristu-kuloni lawa ma ngaya ma ya va vhuna. Lava va nga maha minyikelo, kutani va nga va vhuna hi tindlela tin’wani, va kumile litsako hi ku nyika. — Miti. 20:35. w23.04 16 ¶¶12-13

Ka zvikhati zvin’wani, Jehovha a nga hlamula a mikhongelo ya vanhu vakwe hi ku tirisa vanhu va nga kholwiko. Hi cikombiso, i khumbile a mbilu ya Hosi Artaxerxesi kasi a vhumela ku Nehemiya a tlhela Jerusalema lezvaku a ya vhunetela a ku aketwa ka dhoropa. (Neh. 2:3-6) Ni nyamutlha kambe, hambu lava va nga hiko vakhozeli vakwe Jehovha a nga va tirisa kasi ku hi vhuna loku zvi laveka. A mikhongelo ya hina a yi hlamuliwi hi tindlela to hlamalisa. Kanilezvi a mihlamulo hi yi kumako hi yaleyi yi lavekako kasi hi simama na hi tsumbekile ka Papayi wa hina wa le tilweni. Hikwalaho, tshama na u longile a ku wona lezvi Jehovha a hlamulisako zvona a mikhongelo ya wena. Zvi lava kuta na hi ti nyika cikhati hi nyima hi ehleketa hi lezvi Jehovha a hlamulisako zvona mikhongelo ya hina. (Lis. 66:19, 20) Loku hi khongela ka Jehovha, hi kombisa lezvaku ha kholwa ka yena. Kanilezvi, hi kombisa kukholwa kambe hi ku vhumela ni cihi leci Jehovha a mahako kasi ku hlamula mikhongelo ya hina. — Mah. 11:6. w23.05 11 ¶13; 12 ¶¶15-16

Laha hi nga ti nyikela ka Jehovha, hi hlambanyile ku mu khozela hi tlhela hi maha a kurandza kakwe. A hi faneli ku rivakelwa a citsumbiso leco. A ku maha zvontlhe lezvi hi nga tsumbisa ka Jehovha a hi ndzhwalo. Hi wula lezvo hi ku Jehovha i hi vangile kasi hi maha a kurandza kakwe. (Kuv. 4:11) I hi mahile na hi hi ni kuxuva ka ku lava ku mu tiva ni ku mu tirela, niku i hi vangile hi mufananiso wakwe. Kota wuyelo ga kona, ha zvi kota ku tshinela ka yena hi tlhela hi xalaliswa hi ku maha a kurandza kakwe. A cin’wani kambe, loku hi maha a kurandza ka Nungungulu hi tlhela hi landzela a N’wana wakwe, hi “ta humula”. (Mat. 11:28-30) Hikwalaho, simama ku tiyisa a lirandzo la wena hi Jehovha hi ku ehleketa hi zvilo zva zvinene a ku maheleko ni makatekwa lawa a to ku nyika cikhatini ci tako. Laha u yako u mu randza nguvhu Nungungulu, zvi ta ku olovela ku mu ingisa. (1 Joh. 5:3) Jesu i zvi kotile a ku maha a kurandza ka Nungungulu hi ku i wa kombela a civhuno ca Jehovha a tlhela a veka kupima ka nchachazelo a nga wa ta wu kuma. (Mah. 5:7; 12:2) A ku fana na Jesu, kombela Jehovha lezvaku a ku nyika ntamu u tlhela u ehleketa hi kutsumba hi nga nako ka ku kuma a wutomi ga pindzukelwa. w23.08 27-28 ¶¶4-5

Hontlheni ha tsaka loku a vanhu va kombisa lihlazva-mbilu. Ha va kombisa cichavo lava va zvi kotako ku rindzela nchumu na va nga khunguvanyeki. Ha bonga nguvhu lezvi a van’wani va hi kombisako lihlazva-mbilu loku hi maha zvihoxo. Ha va bonga nguvhu kambe a vagondzisi va hina va Bhibhiliya hi lezvi va kombisileko lihlazva-mbilu a cikhati leci hi nga ti karata kasi ku gondza, ku vhumela, kutani ku tirisa a gondzo yo kari ya Bhibhiliya. Ahandle ka lezvo, ha li bonga nguvhu a lihlazva-mbilu leli Jehovha a nga nalo hi hina! Hambu lezvi hi li nyikako lisima a lihlazva-mbilu la van’wani, zvi nga tshuka zvi hi karatela ku kombisa lihlazva-mbilu. Hi cikombiso, zvi nga hi karatela ku simama hi rulile loku hi hlwela ku tenderiwa ka citolo co kari lezvo na ho celwa kuya ko kari. Hi nga mbhelelwa hi lihlazva-mbilu loku a van’wani va hi khunguvanyisa. Ka zvikhati zvin’wani zvi nga hi karatela ku simama hi rindzela a misava yiswa hi tsumbisilweko hi Jehovha. Hambulezvo, ka zviyimo zvontlhe lezvi zvi lava ku hiva ni lihlazva-mbilu la hombe. w23.08 20 ¶¶1-2

Jehovha i byelile Gidheyoni lezvaku a hungula masochwa ku sala ya ma tsongwani nguvhu. Kuzvilava i ti wutisile ku: ‘A ku zva laveka a ku ndzi hungula futsi? Zvi ta vhuna zvezvo?’ Hambulezvo, i no ingisa. A madhota nyamutlha ma pimanyisa Gidheyoni hi ku ingisa, ma cica lezvi a hlengeletano ya Jehovha yi leletelako ku cica. (Mah. 13:17) Gidheyoni i no ingisa Jehovha hambu lezvi a nga kari a chava ni lezvi a ntiro lowo wu nga hi ni mhango. (Vala. 9:17) Andzhako ka loku Jehovha a mu tiyisekisile, Gidheyoni i no tiyiseka hi mbilu yontlhe lezvaku Jehovha i ta mu vhuna a tlhela a vhikela vanhu vakwe. A madhota ma hanyako lomu a ntiro wa hina wu betelwako ma pimanyisa Gidheyoni. Ma tiya hlanha ma simama ku rangela mitlhangano ni ntiro wa kuchumayela, hambu loku ma tiva ku ma nga tshuka ma khon’wa, ma luza ntiro, kutani ku biwa. Kuxanisekeni ka hombe, zvi ta lava ku a madhota ma tiya hlanha ma ingisa zvileletelo lezvi ma to nyikiwa — hambu loku a ku ingisa zvileletelo lezvo zvi hi ni mhango. w23.06 5-6 ¶¶12-13

Jehovha i no maha lezvaku a matimu ya zvilo zva zvinene lezvi Jehoyadha, a Mupristi wa Hombe, a nga maha zvi tsaliwa lomu ka Bhibhiliya, kasi hi gondza ka wona. (Rom. 15:4) A cikhati leci Jehoyadha a ngafa, i no nyikiwa thomo ga hombe nguvhu kambe ga ku lahliwa lomu Dhoropeni ga Dhavhidha ‘zvin’we ni tihosi, hakuva i wa mahile kululama lomu tikweni ga ka Izrayeli, a tirela Nungungulu ni yindlu ya kona’. (2 Kro. 24:15, 16) A matimu ya Jehoyadha ma nga hi vhuna hontlheni a ku gondza ku chava Nungungulu. A madhota lomu bandleni ga wuKristu ma nga pimanyisa Jehoyadha hi ku tshama na ma tlharihile ni ku tsumbeka ma vhikela ntlhambi wa Nungungulu. (Miti. 20:28) Lava va kulileko hi tanga va nga gondza lezvaku loku va chava Jehovha va simama ku tsumbeka ka yena, a nga va tirisa kasi ku tatisa kungo gakwe. A vaswa loku va wona lezvi Jehovha a nga mu khomisa zvona Jehoyadha, va nga gondza ku kombisa cichavo ka lava va kulileko hi tanga va tlhela va va nyika wudzundzo, nguvhunguvhu lava ku hundzako malembe yo tala na va tsumbeka ntirweni wa Jehovha. (Mav. 16:31) A hi tsumbekeni hi seketela ‘lava va hi rangelako’ hi ku va ingisa. — Mah. 13:17. w23.06 17 ¶¶14-15

Mitlhanganweni, zvi nene a ku alakanyela van’wani. Loku u tlakusa woko makhati yo tala, zvi nga maha ku loyi a fambisako cipandze leco a kuceka ku hi nyiketa makhati yo tala, hambu loku a van’wani va nga se hlamula. Lezvo zvi nga va mbheta ntamu a van’wani, va nga ha tlakusi mawoko. (Mutsh. 3:7) Loku ku hi ni vahuweleli vo tala va lavako ku hlamula, hi nga tshuka hi nga hlamuli makhati yo tala kota lezvi hi nga zvi lavisa zvona. Ka zvikhati zvin’wani, a zvi nge koteki ku a mufambisi a hi nyiketa khati ni khati hi tlakusako woko. Lezvo zvi nga hi bayisa. Kanilezvi, loku a nga hi nyiketi a hi faneli ku zangara. (Mutsh. 7:9) Loku zvi nga koteki ku u hlamula makhati yo tala kota lezvi u nga zvi lavisa zvona, ingisela khwatsi laha a van’wani va hlamulako kasi loku a mutlhangano wu gumesa u va dzundza hi mihlamulo leyi va nga nyika. A ku dzundza vamakabye va hina zvi ta va tiyisa a ku fana ni mihlamulo leyi u nga wa ta yi nyika. w23.04 23-24 ¶¶14-16

Gondza a Mhaka ya Nungungulu u tlhela u ehleketa hi yona. A ku fana ni lezvi a sinya yi nga simamako yi tiyile loku a timitsu ta yona ti zimile khwatsi, hi nga simama hi tiyile loku a kukholwa ka hina ku zimile timitsu Mhakeni ya Nungungulu. A cikhati leci a sinya yi yako yi kula, a timitsu ta yona tiya ti zima khwatsi ti tlhela ti nava nguvhu. Laha hi gondzako a Bhibhiliya hi tlhela hi ehleketa hi lezvi hi gondzako, hi tiyisa a kukholwa ka hina hi tlhela hi engetela a ku tsumba ku a tindlela ta Jehovha ti nene. (Kol. 2:6, 7) Ehleketa hi lezvi a zvileletelo zva Jehovha, ni wurangeli gakwe, ni kuvhikela kakwe ku ma vhunisileko zvona a malandza yakwe cikhatini ci nga hundza. Hi cikombiso, Ezekiyeli i no cuwukisela khwatsi a cikhati leci a ngilozi yi nga kari yi suselela a tipimo ta tempeli ya lomu ka muwoniso. A muwoniso lowo wu tiyisile Ezekiyeli niku wu hi gondzisa lezvi hi nga mahako kasi hi zvi kota ku hanya hi milayo ya Jehovha ya wukhozeli gi basileko. (Ezek. 40:1-4; 43:10-12) Hi nga tlhela hi vhuneka loku hi ti nyika cikhati ca ku gondza ni ku ehleketa hi zvilo zvo eta zvi nga ka Mhaka ya Nungungulu. Hi ngava ni mbilu yi tiyileko, yi tsumbako Jehovha hi kumbhelela. — Lis. 112:7. w23.07 18 ¶¶15-16

A Bhibhiliya gi na ni zvikombiso zva zvinene zva vanhu lava a majaha ma nga va pimanyisako. A vavanuna lavo va cikhatini ci nga hundza va wa randza Nungungulu, va wa hi ni mitiro yo hambanahambana niku va wa khatalela a vanhu vakwe hi tindlela to tala. U nga tlhela u kuma a vanhu va nga zvikombiso zva zvinene cikari ka vavanuna va maKristu va buvhileko laha ngangweni wa wena ni lomu bandleni. (Mah. 13:7) Ku na ni cikombiso co mbhelela kambe ca Jesu. (1 Ped. 2:21) Laha u gondzako hi zvikombiso zvabye, ehleketa hi matshamela yabye ya manene. (Mah. 12:1, 2) Hi kugumesa, wona lezvi u nga va pimanyisisako zvona a vavanuna lavo. A munhu a nga ni kupimisisa a nga mahi zvilo hi matloti, kanilezvi i ehleketa khwatsi na a nga se maha ciboho. Hikwalaho, ti karatele kuva ni tshamela lego u tlhela u simama nago. A kuranga, gondza a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya u gumesa u ehleketa hi lisima la wona. Andzhako ka lezvo, tirisa a matshinya lawo kasi ma ku vhuna ku maha a zviboho lezvi zvi to tsakisa Jehovha. (Lis. 119:9) Lego i zambo ga hombe kasi uva muKristu wo buvha. — Mav. 2:11, 12; Mah. 5:14. w23.12 24-25 ¶¶4-5

A vapswali va nga gondzisa a vana vabye lezvi va nga hlamulisako zvona hi ndlela yo olova loku va wutisiwa zvokari xungetano hi kukholwa kabye. (Jak. 3:13) A vapswali vo kari va vhuxeta ni vana vabye ka wukhozeli ga ngango. Va gondza zvin’we a timhaka leti a vana va nga kumanako nato cikoleni. Va bhula va tlhela va maha mukombiso wa lezvi va nga hlamulisako zvona ni ku gondzisa vana vabye lezvi va nga hlamulisako zvona hi ndlela yo olova ni yo koka kupima. A kuvhuxeta zvi nga vhuna a maKristu a ku wula timhaka ti kholwisako ni ku ti kholwisa wona wutsumbu lezvaku va na ni zvigelo zvo zwala zva ku kholwa lezvi va zvi kholwako. Lomu ka jw.org, ka cipandze “Lezvi a vaswa-kuloni va zvi wulako” ku na ni ma exercício yo kari ya ku a vaswa va nga maha. Lezvo zvi mahelwe a ku vhuna vaswa lezvaku va nga kanakani hi lezvi va zvi kholwako ni ku va vhuna a ku longisela a mihlamulo hi magezu yabye. Loku hi gondza a zvipandze lezvo hi ngango, hontlheni hi nga tiva lezvi hi nga yimelisako zvona a kukholwa ka hina hi ndlela yo olova ni yo koka kupima. w23.09 17 ¶10; 18 ¶¶15-16

U tshuka u ti vekela mixuvo yo kari ya moya, kanilezvi zvi ku karatela ku yi tatisa ke? Loku zvi tshamisile lezvo, a hi wena wece zvi ku humelelako. Hi cikombiso, Filipi i wa hi ni makungo ya ku chukwatisa matshamela yakwe ni ku khongela hi ku khandzakanya. Kanilezvi zvi wa mu karatela nguvhu a ku kuma cikhati ca ku khongela. Erika i wa hi ni mixuvo ya ku hatlisa a chikela mitlhanganweni ni ntirweni wa kuchumayela. Hambulezvo, i wa ha simama ku celwa ka mitlhangano yontlhe. Loku ku hi ku u na ni mixuvo yo kari zvi kalako zvi nga se koteka ku u yi tatisa, u nga mbheli ntamu. Hambu yova mixuvo ya yitsongwani, zvi lava cikhati ni kutikarata ka hombe kasi ku yi tatisa. A kuva wa ha simama ku lava ku tatisa mixuvo ya wena zvi komba ku wa gi nyika lisima a wunghana ga wena na Jehovha niku u lava ku mu mahela zvontlhe zvi nga ntan’wini wa wena. Jehovha wa ku nyika lisima a kutikarata ka wena. Hi lisine, a nga rindzeli zva hombe nguvhu ka wena a ku hundza lezvi u nga zvi kotako. (Lis. 103:14; Mika 6:8) Hikwalaho, loku u ti vekela mixuvo, tiyiseka lezvaku u ta zvi kota ku yi tatisa. w23.05 26 ¶¶1-2

A vanhu va kutiya-hlanha va nga tshuka va chava, hambulezvo a va tsiki a kuchava loko ku va vhalela a ku maha lezvi zvi nga zvinene. Dhaniyeli i wa hi muswa wa kutiya-hlanha. Dhaniyeli i gondzile mitsalo ya vaphrofeti va Nungungulu, a ku patsa ni zviphrofeto zva Jeremiya. A zvigondzo lezvo, zvi mahile ku hi ndzhako ka cikhati Dhaniyeli a tiva ku a wukhumbi legi a vaJudha va nga hi ka gona le Bhabhuloni gi wa hi kusuhani ni ku mbhela. (Dhan. 9:2) Dhaniyeli i wonile ku a magezu ya Jehovha ma tatisekile, lezvo zvi tiyisile a kutsumba kakwe hi Jehovha, niku lava va nga ni kutsumba ko tiya ka Nungungulu va ngava ni kutiya-hlanha ka hombe. (Fananisa na Va Le Roma 8:32, 37-39.) A ca lisima nguvhu hi ku Dhaniyeli i wa tolovela ku khongela ka Papayi wakwe wa le tilweni. (Dhan. 6:10) I wulele a zviwonho zvakwe ka Jehovha a tlhela a mu byela lezvi a nga ti zwisa zvona. I tlhelile a mu kombela civhuno. (Dhan. 9:4, 5, 19) A ku fana na hina, Dhaniyeli a nga pswaliwangi na a hi ni kutiya-hlanha. Leci a nga maha ku hlakulela a tshamela lego hi ku gondza, ku khongela ni ku tsumba Jehovha. w23.08 3 ¶4; 4 ¶7

Loku hi ingisa vafumeli, ku vhuneka hina ni van’wani. Hi ndlela muni? Hi ku hi ta potsa ku tsayisiwa hi ku nga ingisi nayo. (Rom. 13:1, 4) Loku hi ingisa vafumeli, va ta zvi wona lezvaku a Vakustumunyu va Jehovha vanhu va ku ingisa. Hi cikombiso, ka malembe yo tala ma hundzileko, a masochwa ma no nghena lomu Salawini ya Mufumo a mutlhangano na wu kari wu famba le Nigéria, na va lavetela lava va nga maha citereka ca ku ala ku hakhela mikhupo. A murangeli wa masochwa i no ma byela ku ma fanele ku huma, aku: “A Vakustumunyu va Jehovha contlhe cikhati va hakhela mikhupo.” Loku u ingisa milayo, u ta maha ku a Vakustumunyu va Jehovha va simama va va ni vito gi nene. Niku ka siku gin’wani a ku maha lezvo zvi nga vhuna ku u vhikela a vamakabye va wena. w23.10 9 ¶13

Ku hundza cikhati co leha nguvhu a malandza yo kari ya Jehovha na ma rindzela kugumesa ka tiko legi. Hi mawonela ya hina vanhu, hi nga tshuka hi zvi wonisa ku khwatsi a citsumbiso ca Nungungulu co hlwela ku tatiseka. Jehovha wa hi zwisisa loku hi ti zwisa lezvo. Hi lisine, i tiyisekisile Habhakuka, aku: ‘A muwoniso lowu wa ha rindzela a cikhati ci yimisilweko, kanilezvi wu hatlisa wuya kumbheleni, na wu nga hi wa mawunwa. Hambu loku wu hlwela, wu rindzele, hakuva wu tata futsi, wu nga ta thindeka.’ (Hab. 2:3) A ku Jehovha i wulile mhaka leyi kasi ku vhuna Habhakuka basi, kutani hinawu nyamutlha ya hi vhuna ke? Mupostoli Pawule i pimiselwe ku kumbuka magezu lawa ka maKristu ma rindzelako misava yiswa. (Mah. 10:37) Hambu loku a kutlhatlhiswa loku hi tsumbisiwako ku wonekisa ku khwatsi ko hlwela, hi nga tiyiseka lezvaku ku ‘tata futsi, ku nga ta thindeka’. w23.04 30 ¶16

A vaIzrayeli va tsikile ku kholwa a cikombiso co woneka ca lezvaku Jehovha i wa tirisa Mosi kota muyimeli Wakwe. (Mitse. 14:10, 11) Hi kuphindaphinda va no ala a ku vhumela lezvaku Jehovha i wa tirisa Mosi kasi ku va rangela. Kota wuyelo ga kona, a cizukulwana leco ca vaIzrayeli a ci vhumelelwangi a ku nghena Tikweni gi Tsumbisilweko. (Mitse. 14:30) Hambulezvo, a vaIzrayeli vo kari va wa landzela a wurangeli ga Jehovha. Hi cikombiso, Jehovha i wulile lezvi: ‘Kalebhi . . . i landzele hi zvinene a ndlela ya mina’. (Mitse. 14:24) Nungungulu i chachazele Kalebhi, zvin’we ni ku mu nyika lungelo ga ku hlawula ha yece lomu a nga wa ta tshama kona le tikweni ga Khanani. (Jox. 14:12-14) A cizukulwana ci nga landzela ca vaIzrayeli conawu ci vekile cikombiso cinene mhakeni ya ku landzela wurangeli ga Jehovha. A cikhati leci Joxuwa a nga yimisiwa ku vhaleta Mosi kota murangeli wa vaIzrayeli, ‘va no mu chava . . . ka wontlhe masiku ya wutomi gakwe’. (Jox. 4:14) Kota wuyelo ga kona, Jehovha i no va katekisa hi ku va yisa ka tiko legi a nga va tsumbisile. — Jox. 21:43, 44. w24.02 21 ¶¶6-7

Loku a dhokodhela a hlola woko ga hina, a nga tiva lezvi a mbilu ya hina yi nga tiyisa zvona. Hi ndlela yo fana, hi nga tiva lezvi a lirandzo la hina hi Nungungulu li nga tiyisa zvona hi ku hlola lezvi a lirandzo la hina hi van’wani li nga tiyisa zvona. Loku hi pola lezvaku a lirandzo la hina hi makholwa-kuloni la hunguleka hi ndlela yo kari, lezvo kuzvilava zvi komba lezvaku a lirandzo la hina hi Nungungulu lonawu la hunguleka. Kanilezvi loku contlhe cikhati hi kombisa lirandzo hi makholwa-kuloni, leco ci tava cikombiso ca lezvaku a lirandzo la hina hi Nungungulu li tiyile. Hi fanele ku zvi wona zvi hi cikarato loku a lirandzo la hina hi vamakabye va hina li nga tiyangi. Hikuyini? Hakuva lezvo zvi wula ku a wumoya ga hina gi le mhangweni. Mupostoli Johani i dlunyatisile khwatsi a cikhati a nga hi alakanyisa ku: “Loyi a nga randziko a makabye wakwe loyi a mu wonako, a nga zvi koti ku randza Nungungulu loyi a nga mu woniko.” (1 Joh. 4:20) Hi cihi cigondzo ka hina? Jehovha i tsaka hi hina ntsena loku hi “randzana”. — 1 Joh. 4:7-9, 11.w23.11 8 ¶3; 9 ¶¶5-6

Na a ha hi muswa, hosi Jowaxi i mahile a ciboho ca cinene. Kota lezvi a nga kala a nga hi na Papayi, i no landzela a wurangeli ga Jehoyadha, a Mupristi wa Hombe wo tsumbeka. A mupristi loye i no mu gondzisisa ku khwatsi i n’wana wakwe. Kota wuyelo ga kona, Jowaxi i no maha ciboho ca ku tirela Jehovha a tlhela a vhuna a vanhu lezvaku vonawu va mu tirela. Jowaxi i zile a maha malulamiselo ya lezvaku ku lungisiwa a tempeli ya Jehovha. (2 Kro. 24:1, 2, 4, 13, 14.) Loku ku hi ku wa gondzisiwa a ku randza Jehovha ni ku hanya hi milayo yakwe, wo nyikiwa a cinyikiwo ca lisima nguvhu. (Mav. 2:1, 10-12) A vapswali va nga gondzisa a vana vabye hi tindlela to tala. Loku u tirisa a wusungukati ga lomu ka Bhibhiliya legi u nyikiwako, a vapswali va wena va ta tsaka. A ca lisima nguvhu, u ta tsakisa Nungungulu niku a wunghana ga wena naye gi ta tiya nguvhu. (Mav. 22:6; 23:15, 24) Xana lezvo a zvi ku nyiki a cigelo ca ku lava ku pimanyisa a cikombiso ca Jowaxi a cikhati leci a nga hi muswa? w23.09 8-9 ¶¶3-5

Jehovha i tsumbisa ku ingisela mikhongelo ya hina. Nungungulu wa ma randza a malandza yakwe yo tsumbeka, hikwalaho a nga ta tshuka a nga cheli kota hi mikhongelo yabye. (Lis. 10:17; 37:28) Hambulezvo, lezvo a zvi wuli lezvaku i ta hi nyika zvontlhe lezvi hi mu kombelako. Zvi nga tshuka zvi lava ku hi rindzela kala misaveni yiswa na hi nga se amukela a zvilo zvo kari hi mu kombeleko. Jehovha wa hlola lezvi a mikhongelo ya hina yi yelanisako zvona ni kungo gakwe. (Isa. 55:8, 9) A gin’we ga makungo yakwe ku tata misava hi vavanuna ni vavasati vo tsaka ni vo zwanana lava va mu ingisako kota Hosi yabye. Kanilezvi Sathani i wula ku a vanhu va wa ta tsaka loku va ti fuma ha voce. (Gen. 3:1-5) Kasi ku komba lezvaku lezvi Dhiyabho a nga zvi wula mawunwa, Jehovha i vhumelele vanhu a ku va ti fuma ha voce. Hambulezvo, a mufumo wa vanhu wu vangile zvikarato zvo tala lezvi hi kumanako nazvo nyamutlha. (Mutsh. 8:9) Ha zvi zwisisa lezvaku Jehovha a nga ta fuvisa a zvikarato zvontlhe lezvi ka cikhati leci. w23.11 21 ¶¶4-5

Jehovha i tsumbisile lezvaku hi kota ya Abrahama a matiko manyingi ma wa ta katekisiwa. Hambulezvo, a cikhati leci Abrahama a nga hi ni 100 wa malembe Sara na a hi ni 90, va wa simama va nga hi na n’wana. Hi mawonela ya vanhu, zvi wa ku khwatsi a zvi koteki a ku Abrahama na Sara vava ni n’wana. Leco ci wa hi ciringo ca hombe ka Abrahama. Kanilezvi “i no kholwa na a tsumba lezvaku i tava papayi wa tixaka to tala”. (Rom. 4:18, 19) Hi magumo, a kutsumba loku Abrahama a nga hi nako ku no tatiseka. I nova papayi wa Isaka, a n’wana loyi a nga mu rindzele hi cikhati co leha. (Rom. 4:20-22) Nungungulu a nga hi tsakela hi tlhela hi wuliwa volulama ni ku vitaniwa vanghana vakwe a ku fana na Abrahama. Lezvo hi lezvi Pawule a zvi khanyisileko a cikhati a nga tsala ku: “A magezu lawa yaku: ‘I no woniwa kota munhu wo lulama’, ma wa nga tsalelwi [Abrahama] yece kanilezvi ma wa tsalelwa na hinawu hi to wuliwa vo lulama hi lezvi hi kholwako ka Nungungulu loyi a vhuxileko Jesu”. (Rom. 4:23, 24) A ku fana na Abrahama, hi fanele kuva ni kukholwa, ni mitiro ni kutsumba. w23.12 7 ¶¶16-17

Loku u kumana ni cikarato ci ku mahako u chava, alakanya lezvaku Jehovha wa ci wona a cikarato leco ni lezvi a cikarato leco ci mahako ku u ti zwisa zvona. Hi cikombiso, Jehovha a nga wonangi ntsena lezvi a vaIzrayeli va nga xanisekisa zvona le Gibhite, kanilezvi i tlhelile a wona ni ‘kubayisa loku va nga kari va kuzwa’. (Ekso. 3:7) Zvini u nga mahako loku u kumana ni cikarato co kari co chavisa, hambulezvo u nga zvi woni lezvi Jehovha a ku vhunisako zvona? Mu kombele ku a ku vhuna ku wona a civhuno cakwe. (2 Tih. 6:15-17) Hi kulandzela ti wutise lezvi: Ku na ni kanelo kutani hlamulo wo kari ndzi wu zwileko mitlhanganweni ya bandla wu ndzi tiyisileko? Ku na ni bhuku, vhidhio kutani muzka wa hlengeletano wu ndzi tiyisileko? A ku ndzi tshuka ndziva ni mabhulo yo chavelela ni wokari, kutani ku lera zvin’we a mutsalo wu ndzi chaveleleko? Hi nga tshuka hi rivala lezvi a lirandzo la vamakabye va hina ni lezvi a kutiyisiwa hi lezvi hi zvi kumileko ka Mhaka ya Nungungulu zvi hi vhunisileko zvona. Hambulezvo, lezvo zvinyikiwo zvo hlamalisa zvi tako hi ka Jehovha. (Isa. 65:13; Mar. 10:29, 30) A zvinyikiwo lezvi zvi komba ku wa khatala nguvhu hi wena. (Isa. 49:14-16) Niku lezvo zvi komba ku u nga mu tsumba futsi. w24.01 4-5 ¶¶9-10

Na ku kiyela kutsongwani kasi Jesu a tlhela tilweni, i no alakanyisa vapizani vakwe a ntiro wabye wa ku nyika wukustumunyu xungetano hi yena lomu “Jerusalema, ni Judhiya gontlhe, ni Samariya, kala magemeta-musi ya misava”. (Miti. 1:8; Luka 24:46-48) Cikhatanyana ndzhako, a varangeli va ciJudha va no khoma mupostoli Pedro na Johani va va nyikela ka Tribhunali ya Hombe, na va lava ku a vavanuna lava vo tsumbeka va nyima a ku chumayela. Va patsile ni ku va dzukisela. (Miti. 4:18, 21) Pedro na Johani va no hlamula, vaku: “Lamulani hi n’wece loku zvi lulamile ka Nungungulu a ku ingisa n’wina ku hundza ku ingisa Nungungulu. Kanilezvi hina, hi nga ta tsika ku wulawula hi zvilo lezvi hi zvi wonileko ni ku zvizwa.” (Miti. 4:19, 20) A cikhati leci Pedro na Johani va nga chusiwa ku famba, a vapizani va no khongela ka Jehovha xungetano hi kurandza kakwe. Jehovha i hlamulile mukhongelo lowo wo huma mbilwini. — Miti. 4:31. w23.05 5 ¶¶11-12

Hi malembe yo tala, Jehovha ni N’wana wakwe wo randzeka va kombisana lirandzo la hombe. A wunghana gabye ga kale nguvhu a ku hundza wuako gontlhe. Jehovha i kombisile laha kubaseni a lirandzo lakwe hi Jesu, kota lezvi hi lerako ka mutsalo wa nyamutlha. Jehovha loku i wa zvi lavile na a no wula ntsena ku: ‘Loyi hi yena ndzi xalalako hi yena.’ Hambulezvo, i wa lava ku hi tiva lezvi a mu randzisako zvona Jesu, hikwalaho, i mu vitanile ku, i “N’wana wa mina ndzi mu randzako”. Jehovha i wa hi ni matshandza hi lezvi Jesu a nga hi zvona ni lezvi a nga lava ku zvi maha. (Efe. 1:7) Niku Jesu i wa nga kanakani lezvaku a Papayi wakwe i wa mu randza. I wa tiyiseka lezvaku a lirandzo la Papayi wakwe li wa hi la lisine. I wulile hi makhati yo tala hi kutsumba lezvaku Papayi i wa mu randza. — Joh. 3:35; 10:17; 17:24. w24.01 28 ¶8

Ehleketa hi lezvi: A munhu wo kari u mu khatalelako i wulawula zvilo zvo biha nguvhu hi wena. Wa zvi tiva lezvaku mawunwa, hambulezvo a vokari va kholwa a mawunwa lawo. A ya hava nguvhu hi ku vonawu va sangula ku hlawutela a mawunwa lawo, a votala va se kholwawo. U wa ta ti zwisa kuyini? Kuzvilava mawunwa lawo ma wa ta ku pandza nguvhu mbilu. A ciyimo leco ci hi vhuna ku zwisisa lezvi Jehovha a ti zwisako zvona a cikhati leci a vito gakwe gi chakisiwako. A mun’we wa vana vakwe va moya i no wulawula mawunwa xungetano hi yena a byela wasati wo sangula, Evha. Evha i no kholwa mawunwa lawo. A mawunwa lawo ma mahile vapswali va hina vo sangula va vhukela Jehovha. Hi kota ya lezvo a ciwonho ni kufa zvi no nghena ka vanhu. (Gen. 3:1-6; Rom. 5:12) A zvikarato zvontlhe lezvi hi zvi wonako lomu tikweni — a kufa, ni tiyimpi, ni wusiwana — zvi vangiwa hi mawunwa lawa Sathani a ma hangalasako. Xana Jehovha wazwa kubayisa hi kota ya mawunwa lawo ni wuyelo ga kona go biha? Lezvo a zvi kanakanisi. Hambulezvo, Jehovha a hi munhu wa cizangazangani kutani wo veka civiti. Hi lisine, yena i simama a hi “Nungungulu wo tsaka”. — 1 Tim. 1:11. w24.02 8 ¶¶1-2

U nga mu pimanyisisa kuyini Josefa u simama u tsumbekile ka Nungungulu a cikhati leci u ringiwako? U nga boha zvezvi a ku zvini u to maha loku u ringiwa. Gondza ku tekela ku ala a zvilo lezvi Jehovha a zvi vengako u tlhela u potsa ku ehleketa hi zvona. (Lis. 97:10; 119:165) Loku u maha lezvo, u nga ta wonha loku u ringiwa. Kuzvilava wa zvi tiva lezvaku u li kumile lisine ni lezvaku wa zvi lava a ku tirela Jehovha hi mbilu yontlhe, kanilezvi ku na ni nchumu wo kari wu ku kanakanisako a ku ti nyikela ni ku bhabhatisiwa. U nga maha zvo fana ni lezvi Hosi Dhavhidha a mahileko. U nga kombela ka Jehovha, uku: ‘Nungungulu, ndzi hlole, u tiva mbilu ya mina; ndzi ringe, u tiva a maalakanyo ya mina. U cuwuka loku ndzi kari ndzi famba hi ndlela ya kubiha, u ndzi rangela ndleleni ya pindzukelwa.’ (Lis. 139:23, 24) Jehovha wa katekisa lava “va mu hlotako hi mbilu yontlhe”. A kutikarata loku u ku mahako kasi ku tatisa mixuvo ya ku ti nyikela ni ku bhabhatisiwa ku komba Jehovha lezvaku wa mu hlota hi mbilu yontlhe. — Mah. 11:6. w24.03 6 ¶¶13-15

A mupristi wa hombe i wa yimela a vanhu mahlweni ka Nungungulu. A mupristi wa hombe wa Izrayeli, Aroni, i yimisilwe hi Jehovha a cikhati leci a tabhernakeli gi nga hendleletwa. Hambulezvo, kota lezvi mupostoli Pawule a tlhamuseleko, “a votala va mahile vapristi na va vhaleta vapristi van’wani hakuva a kufa ku wa va tsandzekisa a ku simama va tira kota vapristi”. (Mah. 7:23-26) Niku kota vanhu vo kala ku mbhelela, zvi wa lava ku a vapristi lavo va hombe va nyikela miphahlo ya zviwonho zvabye wutsumbu. Lezvo zvi komba kuhambana cikari ka vapristi va hombe va Izrayeli ni Mupristi wa Hombe wo hundza vontlhe, Jesu Kristu. Kota Mupristi wa hina wa Hombe, Jesu Kristu i “nandza . . . ga wutshamu go basa ni ga tabhernakeli ga lisine, gi yimisilweko hi Jehovha, na ku nga hi hi munhu”. (Mah. 8:1, 2) Mupostoli Pawule i tlhamusele lezvaku “kota lezvi yena a simamako ku hanya kala kupindzuka, a wupristi gakwe a gi lavi muvhaleti”. Pawule i engetele aku Jesu hi loyi “a basileko, a hambanisilweko ni vawonhi” niku a nga fani ni vapristi va hombe va Izrayeli, “hakuva a zvi lavi ku a nyikela miphahlo siku ni siku” kasi ku ti tlhatlhisa ka zviwonho zvakwe wutsumbu. w23.10 26 ¶¶8-9

“A tilo ga kale” ku wuliwa a mifumo ya politika yi kucetelwako hi Sathani ni madhimoni yakwe. (Mat. 4:8, 9; 1 Joh. 5:19) A gezu “misava” gi tirisiwako lomu ka Bhibhiliya, ku nga ha wuliwa a vanhu lava va hanyako ka yona. (Gen. 11:1; Lis. 96:1) Hikwalaho, “a misava ya kale” inyamutlha ku wuliwa a hlengeletano ya vanhu vakubiha. Jehovha a nga ta gamela laha ka ku chukwatisa kutani ku lulamisa a “tilo” ni “misava” lezvi zvi nga kona; wutshan’wini ga lezvo, i ta zvi lovisa zvi ku bhi. I ta vhaleta a tilo ni misava lezvi zvi nga kona zvezvi hi “tilo giswa ni misava yiswa” — ku nga mufumo wuswa ni hlengeletano yiswa ya vanhu vo lulama. Jehovha i ta maha misava yi ku khwatsi yiswa ni vanhu va ku khwatsi vaswa, hi ku va tlhelisela ka ciyimo co sangula, vava vo mbhelela. Jehovha i ta maha misava yontlhe yiva wutshamu go saseka a ku khwatsi i jardhim ya Edheni. Niku i ta hi maha hiva vaswa hi ku chuma mun’we ni mun’wani wa hina hi kumbhelela. A zvilima, ni zvikhumu, ni lava vofa tindleve va ta hanyisiwa, niku hambu lava va fileko va ta vhuxiwa va hanya. — Isa. 25:8; 35:1-7. w23.11 4 ¶¶9-10

A “kuxaniseka ka hombe” ku ta sangula hi citshuketi. (Mat. 24:21) Kanilezvi a kuxaniseka ka hombe ku ta hambana ni makhombo man’wani yo tala hakuva kona ha zvi tiva ku kata; ku nga ta hi juma. Kwalomo ka 2000 wa malembe ma hundzileko, Jesu i tlharihisile a valandzeli vakwe kasi va ti longisela a siku lego. Loku hi ti longisela, zvi ta hi olovela a ku timisela a cikhati leco co nonoha hi tlhela hi vhuna van’wani a ku vonawu va timisela. (Luka 21:36) Hi fanele ku timisela kasi hi ingisa Jehovha na hi kholwa ku yena i ta hi vhikela. Hi ta ku yini loku a vamakabye va hina va luza a titshomba to kari kutani tontlhe ke? (Hab. 3:17, 18) Zvi ta lava ku hi va zwela wusiwana kasi hi va vhuna. Hi ta ku yini loku hi kota ya ku vhukelwa hi patsano wa matiko zvi lava ku hi cikhati co kari hi hanya ka wutshamu gin’we ni vamakabye va hina? (Ezek. 38:10-12) Zvi ta lava ku hiva ni lirandzo lo tiya hi vamakabye kasi li hi vhuna ku lwisana ni cikhati leco co nonoha. w23.07 2 ¶¶2-3

Lava va chadhileko va nga gondza ka cikombiso ca Akwila na Prisila, a patswa wu nga randziwa nguvhu hi maKristu yo sangula. (Rom. 16:3, 4) Va wa tira, va chumayela va tlhela va vhuna van’wani na va hi zvin’we. (Miti. 18:2, 3, 24-26) Kunene, contlhe cikhati a Bhibhiliya gi kumbukako Akwila na Prisila gi va kumbuka zvin’we. Lava va chadhileko va nga mu pimanyisisa kuyini? Ehleketa hi zvilo zvo tala lezvi a mun’we ni mun’wani wa n’wina a faneleko ku maha. Zvi ngo yini ku mu maha zvilo lezvo kota nuna ni sati, wutshan’wini ga ku munhu ni munhu a ti mahela yece ke? Hi cikombiso, Akwila na Prisila va wa chumayela zvin’we. Ma maha makungo ya ku chumayela zvin’we hi ku khandzakanya? Akwila na Prisila va wa tlhela va tira zvin’we. Wena ni nuna kutani sati wa wena kuzvilava a mu mahi a ntiro walowu wa wun’we, kanilezvi a ku mu nga maha zvin’we a mitiro ya laha kaya? (Mutsh. 4:9) Loku mu vhunana ku maha ntiro wo kari, mu tizwa kota ntlawa niku mu na ni lungelo ga ku bhula. w23.05 22-23 ¶10-12

Hontlheni ha tshuka hi chava ka zvikhati zvin’wani. Hi cikombiso, laha Hosi Sawule a nga zama ku hlota Dhavhidha, yena i no boha ku tsutsuma aya dhoropeni ga Filistiya le Gati. Zvalezvo, Akixi, a hosi ya le Gati, i no tiva lezvaku Dhavhidha i wa hi musochwa wa ntamu loyi va nga mu yimbelelela va ku i dele ‘10 000’ wa vaFilistiya. Dhavhidha ‘i no chava nguvhu’. (1 Sam. 21:11-12) I no karateka hi lezvi Akixi a nga wa ta mu maha. Dhavhidha i ku hlulisile kuyini kuchava kakwe? Ka Lisimu 56, Dhavhidha i tlhamusela lezvi a nga ti zwisa zvona a cikhati a nga hi Gati. Ka lisimu leli, Dhavhidha i dlunyatisa khwatsi ku hikuyini a nga chava, kanilezvi i tlhela a tlhamusela lezvi zvi nga mu vhuna ku tsika ku chava. Laha a nga chava, Dhavhidha i wa tsumba Jehovha. (Lis. 56:1-3, 11) Dhavhidha i wa hi ni zvigelo zvo zwala zva ku tsumba Jehovha. Hi ku vhuniwa hi Jehovha, Dhavhidha i no boha ku maha nchumu wo kari wo kala ku toloveleka: I no ti maha ku khwatsi o hlanya! Makunu Akixi i wa wona Dhavhidha na a mu swira nguvhu wutshan’wini ga ku mu chava; hikwalaho, zvi kotekile ku Dhavhidha a pona. — 1 Sam. 21:13–22:1. w24.01 2 ¶¶1-3

Hi vamani lava ku wulawuliwako hi vona ka mutsalo wa nyamutlha? Vatotilweko lava va to vhuxiwa hi ka vafileko! Hikwalaho, a cikhati leci a vatotilweko vo gumesa laha misaveni va to tekiwa vaya tilweni kuxanisekeni ka hombe, a cin’we ca zviavelo zvabye zvo sangula ku tava kulwa yimpi. Andzhako ka ku vaya tilweni va ta yalwa zvin’we na Kristu ni tingilozi takwe, valwa yimpi yo gumesa ni valala va Nungungulu. Ehleketa hi lezvi: a vatotilweko vo kari va kumbile niku a va ha hi na ntamu. Kanilezvi a cikhati leci va to vhuxiwa ku ya hanya le tilweni, va tava zvivangwa zva ntamu nguvhu zvi nga fiko zvi yimiselweko kulwa ni Hosi yabye ya Ntamu, Jesu Kristu. Andzhako ka kulwa yimpi ya Armagedhoni, va ta tira zvin’we na Jesu kasi ku vhuna vanhu lezvaku vava vanhu vo mbhelela. Handle ko kanakana, va ta va mahela zvilo zvo tala nguvhu zva zvinene a vamakabye vabye laha misaveni a cikhati leci va to ngha va hi le tilweni zva ku hundza lezvi va va maheleko a cikhati leci va nga hi vanhu vo kala kumbhelela! w24.02 6-7 ¶¶15-16

A vokari lava va longileko ku ti nyikela ni ku bhabhatisiwa va ha kanakana. Kuzvilava va ti wutisa ku: ‘Zvini zvi to humelela loku ndzi tshuka ndzi maha ciwonho ca hombe ndzi susiwa bandleni?’ Loku ku hi ku hi lezvo zvi ku chavisako, tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ku nyika zvontlhe zvi lavekako ‘kasi u famba hi ndlela yi fanelako Jehovha, lezvaku u mu tsakisa ka zvontlhe’. (Kol. 1:10) I ta tlhela a ku nyika ntamu wa ku maha lezvi zvi nga zvinene. I sina a kombile lezvaku a nga zvi kota ku maha lezvo hi ndlela leyi a va khomako hi yona a vamakabye van’wani vo tala. (1 Kor. 10:13) Leco hi cona a cin’we ca zvigelo zvi mahako ku kuva vatsongwani basi va susiwako bandleni ga wuKristu. Jehovha wa vhuna a vanhu vakwe kasi va simama va tsumbekile. A vanhu vontlhe vo kala kumbhelela va ringiwa ku maha zvakubiha. (Jak. 1:14) Hambulezvo, u fanele ku hlawula lezvi u to maha loku u ringiwa. A mhaka ku wena hi wena u nga ni wutihlamuleli ga ku hlawula lezvi u to hanyisa zvona. Hambu lezvi a vanhu vo kari va nga wulako ku lezvo a hi lisine, u nga gondza ku wonelela lezvi u ringiwako ku maha. w24.03 5 ¶¶11-12