Zimaho za lisima za wutomi ga mina ntirweni wa Mufumo

MALEMBE mambiri mahlweni ka ximaho lexi laha hehla, mina na Evelyn Trabert, loyi hi nga tira zinwe kota varumiwa hi lo mbheta xikola ka ntlawa wa wumune wa Xikola xa Biblia xa Gileade xa Torre de Vigia, lexi ka xikhati lexo xi nga mahiwa le Ithaca, Nova York. Hi lo rumelwa ku ya tira le Santa Ana. Kanilezi na nzi nga seya mahlweni ni matinwana ya mina ya xipimo xa 29 wa malembe ya ntiro wa wurumiwa, khwatsi nzi mu byela a ku hikuyini nzi nga boha ku nghenela ntiro lowu.

TSHOMBA YA MINA YA MOYA

A vapswali va mina, John na Eva Olson, va wa hanya le Spokane, Washington, Estados Unidos, hi 1923, a lembe legi nzi nga pswaliwa hi gona. Va wa hi va chechi ya Luterano kanilezi va wa nga kholwi a gonzo ya kuswa tilweni leyi yi nga gonzisiwa, hakuva va wa nga ku woni kuzwanana ka yona ni kukholwa kabye ka lezaku Nungungulu i na ni liranzo. (1 Joh. 4:8) Papai i wa tira padaria, niku ka wusiku go kari a mutiri-kulobye i lo mu tiyisa lezaku a Biblia a gi gonzisi lezaku le tilweni ku na ni wutshamu ga ku xanisa vanhu. Zalezo a vapswali va mina va lo sangula ku gonza a Biblia ni Timboni ta Jehova zonake va tiva lezi a Biblia hakunene gi zi gonzisako xungetano hi wutomi anzhako ka kufa.

Nzi wa hi ni 9 wa malembe ntsena, kanilezi nza ha zi alakanya lezi a vapswali va mina va nga wulawulisa zona hi kuhiseka xungetano hi lisine la Biblia leli va nga ha hi ku li kuma. A kuhiseka kabye ku lo kula nguvu a xikhati lexi va nga tiva a vito ga Nungungulu wa lisine, Jehova, va tlhela va tlhatlhiswa ka vilinganya ya gonzo ya Vanharu munwe. Nzi lo sangula ku nwela tigonzo leto to tsakisa a ku khwatsi xiponja, nzi gonza a ‘lisine leli li tlhatlhisako.’ (Joh. 8:32) Hikwalaho, a xigonzo xa Biblia a xi se tshuka xi nzi swira, kanilezi xontlhe xikhati nza tsaka hi ku kambisisa a Mhaka ya Nungungulu. Hambu lezi nzi nga chava, nzi wa famba ni vapswali va mina ntirweni wo xumayela. Va lo bapatizwa hi 1934. Hi 1939, na nzi hi ni 16 wa malembe, nzi lo bapatizwawu kota nanza ga Jehova.

Hi Julho wa 1940, a vapswali va mina va lo xavisa muti wabye, hi sangula ku tira kota maphayona ya xikhati xontlhe hi wunharu ga hina le Coeur d’Alene, Idaho. Hi wa hanya ka yindlu yo lugara hehla ka xitolo xa tipesa ta mimova. A muti wa hina hi wa wu tirisa kasi ku mahela kona mitlhangano. Ka xikhati lexo, mabandla ma tsongwani ma nga hi ni tiSalawu ta Mufumo, hikwalaho va wa tlhangana lomu mitini ya vamakabye kutani ka tiyindlu to lugara.

Hi 1941 mina ni vapswali va mina hi loya ka mutlhangano wa hombe le Saint Louis, Missouri. A Sonto yi lo vitaniwa lezaku i “Siku ga Vanana,” niku vontlhe lava va nga hi xikari ka 5 kala 18 wa malembe va lo tshamiswa le mahlweni ka xiluvelo. Kumbheleni ka kanelo yakwe Makabye Joseph F. Rutherford i lo wulawula na hina vanana aku: “Nwentlhe nwina . . . vanana . . . mu vumelako ku ingisa Nungungulu ni Hosi yakwe, sukani mu yima!” Hi lo suka hi yima. Makabye Rutherford i lo wula lezi: “Wonani timboni tiswa ta Mufumo ta ku hunza 15.000!” Lezo zi lo nzi vuna ku tiyisa xiboho xa mina xa ku hanya kota phayona.

ZIAVELO ZA NGANGO WA HINA

Tihwetanyana anzhako ka mutlhangano lowo wa xipanze le Saint Louis, hi lo rura hiya dzongeni wa Califórnia. Kwaleyo, a xiavelo xa hina ku wa hi ku sangula bandla giswa doropeni ga Oxnard. Hi wa tshama ka karavana gitsongwani gi nga enela mubhedi munwe ntsena. A wa mina “mubhedi” hi wa veketela ni wusiku le hehla ka meza leyi hi nga gela ka yona siku ni siku; lezo zi wa hambene ni xikhati nzi nga hi ni kwarutu ya mina wutsumbu!

Xikhatanyana mahlweni ka kuva hi rura hiya Califórnia, Japani i lo dumela Pearl Harbor le Hawai, hi 7 ka Dezembro wa 1941. Hi manziko wa kona, Estados Unidos i lo nghena ka Yimpi ya Wumbiri ya Misava. A mufumo wu lo laya lezaku ku nga woneki gezi, hikwalaho hi wa tima magezi wontlhe ni wusiku. Ku wa hi ni zitimela za vaJapani zo famba hi lomu hasi ka mati zi nga renzelekela mbhirini ya Califórnia; a munyama wu wa mahela lezaku ku nga duwulwi vanhu seno handle.

Anzhako ka tihweti to kari, hi Setembro wa 1942, hi loya ka Tsombano wa Moya wa Misava Yiswa le Cleveland, Ohio. Hi lo demba ndleve ka kanelo ya Makabye Nathan H. Knorr yi nga hi ni hloko ya mhaka yi nge “Paz — pode durar?” I lo tlhamusela a xipimo 17 xa Kuvululelwa, lexi xi wulawulako hi “xihari” xi nga “hi kona, kanilezi a xa ha hi kona; xi lava ku huma hi lomu nkeleni wa lieswila.” (Kuv. 17:8, 11) Makabye Knorr i lo tlhamusela lezaku “a xihari lexi” ku wa hi Zwanano wa Matiko (Liga das Nações) lowu wu nyimileko ku tira hi 1939. A Biblia gi wa profetile lezaku wu wa ta valetwa, zonake kuva ni xikhati xa kurulanyana. Kunene hi 1945 a Yimpi ya Wumbiri ya Misava yi lo mbhela. Anzhako ka lezo, “a xihari” xi lo vuka kota Tlhangano wa Matiko (Nações Unidas). Makunu a Timboni ta Jehova ti lo anzisa ntiro wa tona wa kuxumayela misaveni yontlhe, niku a hi kona kukula ku ngava kona!

A xiprofeto lexo xi nzi vunile ku tiva lezi zi nga hata. Laha ku nga tivisiwa lezaku a Xikola xa Gileade xi wa ta sangula ka lembe gi lanzelako, a kuxuva ka mina ka ku lava kuva murumiwa ku lo kuma ntamu. Hi 1943, nzi lo kuma xiavelo xa ku ya tira kota phayona le Portland, Oregon. Ka masiku lawo, hi wa tirisa a gramafoni kasi ku bisa tikanelo mitini ya vanhu, hi kulanzela hi wa va nyika mabhuku ma seketelweko ka Biblia xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. Ka lembe lego, nzi wa tshama hi ku alakanyela a ntiro wa wurumiwa.

Hi 1944, nzi lo tsaka nguvu a xikhati nzi nga amukela a xirambo xa kuya Gileade ni munghana wa mina Evelyn Trabert. Hi ntlhanu wa tihweti, a vagonzisi va hina va lo hi komba ndlela ya ku kuma litsako xigonzweni xa hina xa Biblia. A kutikoramisa kabye ku hi hlamalisile. Ka masiku manwani, a vamakabye lavo hi vona va nga hi nehela zakuga laha mezeni hi xikhati xa kuga. Hi lo mbheta a xikola xa hina hi 22 ka Janeiro wa 1945.

XIAVELO XA MINA XA WURUMIWA

Mina na Evelyn, zinwe na Leo na Esther Mahan, hi chikele xiavelweni xa hina le El Salvador hi Junho wa 1946. Hi lo ya kuma simu lego na gi te ‘xwe a kuva gi tshovelwa.’ (Joh. 4:35) A ximaho lexi nzi nga xi kumbuka le kusanguleni ka matimu lawa xi komba lezi a vafundisa va nga zangarisa zona. Ku wo hunza viki ginwe na hi mahile a mutlhangano wa hina wa hombe le Santa Ana. Hi wa huwelele nguvu a kanelo ya laha kubaseni hi tlhela hiva ni litsako la kuva ku tile xipimo xa 500 wa vanhu mutlhanganweni lowo. Wutshanwini ga ku chava, hi suka doropeni lego, hi lo kuma ntamu wa hombe wa ku tshama hi vuna vanhu va timbilu ti nene. Hambu lezi a vafundisa va nga tlharihisile vanhu lezaku va nga gonzi Biblia ni lezi va nga hi va tsongwani va nga zi kota ku gi kuma, a vanhu vo tala va wa hi ni ndlala ya lisine. Va lo bonga a kutikarata ka hina ka ku gonza a xiPanyoli kasi ku va gonzisa xungetano hi Jehova a Nungungulu wa lisine, zinwe ni xitsumbiso xakwe xo saseka xa ku vuxa Paradise misaveni.

Rosa Ascencio ive munwe wa zigonzani za mina zo sangula. Neti a nga sangula ku gonza Biblia, i lo hambana ni wanuna loyi a nga hanya naye. Yenawu i lo sangula ku gonza Biblia. Va lo chada, va bapatizwa, va tlhela vava Timboni to hiseka ta Jehova. Rosa ive phayona go sangula ga Santa Ana.b

Rosa i wa hi ni xitolwana xa ku xavisa zakuga. Loku aya wutirelini, i wa vala xitolo xakwe na a tsumba lezaku Jehova i ta khatalela zilaveko zakwe. A xikhati a nga vulula xitolo xakwe hi tihora to kari, a vaxavi va waya hi kuna. I lo wona ha yece a lisine la magezu ma nga ka Mateu 6:33 niku i simamile a tsumbekile kala kufeni.

Ka siku go kari, a paderi wa xipanze lexo i loya ka wanuna loyi a nga hi lugarisele a yindlu leyi ku nga tshama 6 wa varumiwa a mu byela lezaku loku a simama ku hi lugarisela a yindlu yakwe, yena ni sati wakwe va wa ta hlongolwa chechini. A wanuna loye, a nga hi nyatimali wa nduma, i wa sina a karele hi mahanyela ya vafundisa niku a nga hluliwangi hi tshikelelo lowo. I tlhelile a byela paderi loye lezaku i wa nga hi na mhaka ni ku hlongolwa chechini. I lo hi tiyisekisa lezaku hi nga tshama kala rini.

A WANUNA WO CHAVEKA NGUVU I LOVA MBONI

Le doropeni ga San Salvador, ku nga tsinza wa Santa Ana, a murumiwa munwani i wa gonza a Biblia ni sati wa njiniyela a vitwako Baltasar Perla. A wanuna loye wa mbilu yi nene i wa luzile kukholwa kakwe ka Nungungulu hi ku wona wukanganyisi ga varangeli va wukhongeli. Laha ku nga chikela xikhati xa ku aka hofisa ya ravi, Baltasar, hambu lezi a nga kala a nga seva lisineni, i lo ti nyiketela ku tsala ni ku aka yindlu leyo hi mahala.

Anzhako ka ku tirisana ni Timboni ta Jehova kuakeni loko, Baltasar i lo kholwa lezaku i gi kumile wukhongeli ga lisine. I lo bapatizwa hi 22 ka Julho wa 1955; a sati wakwe Paulina i lo bapatizwawo nzhako ka xikhatanyana. A vana vabye va vambiri vonawu va tirela Jehova hi kutsumbeka. A jaha gakwe Baltasar Junior, i na ni 49 wa malembe na a tira Beteli ya Brooklyn, laha a seketelako a ntiro wa ku xumayela lowu wu yako wu kula misaveni yontlhe niku zalezi i tira ka Kometi ya Ravi ya Estados Unidos.c

A xikhati hi nga sangula ku maha migotsovanyano le San Salvador, makabye Perla i lo hi kombelela ku tirisa ginásio ya hombe. Kusanguleni, hi wa tirisa zitulo zi tsongwani ntsena; kanilezi hi ku vuniwa hi Jehova hi wa simama ku engeteleka lembe ni lembe kala hi tata ginásio leyo hi tlhela hi nga ha eneli! Ka mitlhangano leyo yo tsakisa, nzi wa wonana ni lava nzi nga gonzile navo a Biblia. Hi nga alakanya a litsako leli nzi ngava nalo a xikhati lexi va nga nzi komba “vazukulu” va mina — va nga vanhu va nga ha hi ku bapatizwa lava vona va gonzileko navo Biblia!

Ka mutlhangano wo kari wa hombe, a makabye wo kari i lo nzi tela a ta nzi byela lezaku i lava ku wulela. Nzi wa nga ha mu alakanyi niku nzi wa navela nguvu ku tiva lezi a ngata nazo. I lo nzi byela lezi: “Nzi munwe wa vafana lava va mu hoxeleko maribye le Santa Ana.” Zalezi i wa tirela Jehova na mina! A mbilu ya mina yi lo tala hi kutsaka. A mabhulo lawo ma lo nzi tiyisa lezaku a wutireli ga xikhati xontlhe hi wona ntiro wo tsakisa nguvu lowu munhu a nga wu hlawulako.

ZIBOHO ZO TSAKISA

Hi xipimo xa 29 wa malembe nzi lo simama ntirweni wa wurumiwa le El Salvador, laha nzi nga sangula hi doropeni ga Santa Ana, nzi suka nziya Sonsonate, hi kulanzela nziya Santa Tecla, nzi ya gumesa hi San Salvador. Hi 1975, anzhako ka ku ehleketa nguvu ni ku khongela hi kutikisa, nzi lo boha ku tsika xiavelo xa mina xa wurumiwa nzi tlhelela Spokane. A vapswali va mina vo tsumbeka, va wa khosahele niku va wa lava xivuno xa mina.

A xikhati lexi Papai a ngafa hi 1979, nzi lo hlayisa Mamani, loyi a ngaya a mbhela ntamu ni ku lava nguvu xivuno. I lo simama ku hanya hi 8 wa malembe, afa na a hi ni 94 wa malembe. Ka xikhati lexo xo nonoha, nzi lo rereka hi tlhelo ga nyama ni ga kutizwa. A kukarateka loko ku lo nzi vangela mababyi ya herpes-zóster. Kanilezi hi mukhongelo ni woko ga Jehova gi nzi angareleko hi liranzo, nzi zi kotile ku timisela xiringo lexo. Ma tatisekile a magezu ya Jehova yaku: “Kala mu huma wuvu; . . . nzi ta mu hlayisa, nzi mu ponisa.” — Isa. 46:4.

Hi 1990, nzi lo rura nziya Omak, Washington. Kwaleyo nzi lo vunetela kambe sinwini ga lirimi la xiPanyoli, niku a kutala ka zigonzani za mina za Biblia zi lo bapatizwa. Hi Novembro wa 2007, nzi wa nga ha zi koti ku hlayisa a muti wa mina le Omak, hikwalaho nzi lo rura nziya ka yindlu yo kari doropeni ga laha kusuhani ga Chelan, Washington. A vamakabye va bandla ga xiPanyoli va nzi khatalela nguvu kusukela nzi chikela, niku nzi va bonga nguvu hi lezo. Kota lezi ku nga mina nzoce Mboni yi khosaheleko, a vamakabye va nzi amukela hi wunene kota “kokwani” wabye.

Hambu lezi nzi hlawulileko ku kala nzi nga chadi ni ku ngavi ni ngango kasi nzi maha zotala wutirelini na nzi nga colopetelwi hi nchumu, nzi na ni vana vo tala va moya. (1 Kor. 7:34, 35) Nzi ti byelile lezaku ka wutomi legi, a nzi nge kumi zontlhe. Hikwalaho nzi rangisile a zilo zo sangula — ku nga ku ti hendleleta kasi ku tirela Jehova hi mbilu yontlhe. Misaveni yiswa, ku tava ni xikhati xo tala xa ku ti buza hi mitiro yontlhe ya yi nene. A mutsalo nzi wu ranzako nguvu Tisimu 145:16, lowu wu hi tiyisako lezaku Jehova i ta “xurisa zontlhe lezi zi hanyako.”

Zalezi nzi na ni 91 wa malembe, kanilezi nza ha hi ni lihanyo la li nenana, hikwalaho nza ha simama ku tira kota phayona. A ntiro wa wuphayona wu nzi vuna ku simama nzi hi muswa mbilwini ni ku nzi komba xo hanyela xona. Ka khati go sangula nzi nga chikela le El Salvador, a ntiro wa kuxumayela wu wa ha sangula. Hambu lezi Satani a lwako hi tindlela tontlhe, inyamutlha ku na ni vahuweleli va ku hunza 39.000 tikweni lego. Lezo hakunene za tiyisa a kukholwa ka mina. Handle ko kanakana a moya wa ku basa wa Jehova wu kari wu seketela a kutikarata ka vanhu vakwe!