“Alakanyani a zilo za le hehla”

1, 2. a) Xini xi kombako lezaku a bandla ga wuKristu ga zana ga malembe go sangula le Kolosi gi wa hi mhangweni? b) Wusungukati muni legi a maKristu lawo ma nyikilweko kasi ma simama ma tiyile?

A BANDLA ga wuKristu ga zana ga malembe go sangula le Kolosi gi wa hi mhangweni! A vokari lomu bandleni va wa vanga kuhambana xungetano hi ku khomelela ka Nayo wa Mosi. A vanwani va wa vuvumisa tifilozofia ta vamatiko ta ku hanya wutomi ga lahasi, lezi zi nga wula kutitsona ko hunzeleta. Kasi ku daya tigonzo leto ta mawunwa, mupostoli Paule i lo tsala papilo gi tiyisako hlana, a khongotela maKristu ya le Kolosi aku: “Ti woneleni lezaku a munhu a nga dzuki a mu koka hi tigonzo ta wutlhari ga hava, hi ku lanzela a mikhuwo ya vanhu, ni mintamu yo sangula ya misava, na ku nga hi ka Kristu.” — Kol. 2:8.

² Loku a maKristu lawo ma totilweko ma wa no veka kupima ka wona ka “mintamu yo sangula ya misava,” zi wa tava ku fularela a lulamiselo ga Jehova ga kuhanyisa. (Kol. 2:20-23) Kasi ku va vuna ku vikela a wuxaka gabye ga lisima na Nungungulu, Paule i lo va tlharihisa aku: “Alakanyani a zilo za le hehla, na ku nga hi zilo za laha misaveni.” (Kol. 3:2) Kunene, a vamakabye va Kristu va wa fanele ku veka kupima kutsumbeni kabye ka ku amukela tshomba yi nga boliko leyi yi ‘vekelweko vona le matilweni.’ — Kol. 1:4, 5.

3. a) A maKristu ma totilweko ma veka kupima ka kutsumba muni? b) Ziwutiso muni hi to wulawula hi zona ka nzima leyi?

³ Inyamutlha kambe, a maKristu ma totilweko ma veka kupima ka wona ka Mufumo wa le tilweni wa Nungungulu ni ka kutsumba kabye ka kuva “zigatshomba zinwe na Kristu.” (Rom. 8:14-17) Kanilezi, lava va nga ni kutsumba ko hanya laha misaveni ke? A magezu ya Paule ma tirisa kuyini ka vona? A “tiyivu tinwani” ti nga vekisa kuyini kupima ka “zilo za le hehla”? (Joh. 10:16) Niku hi nga vunekisa kuyini hontlheni hi ku gonza a zikombiso za vavanuna va kukholwa va kale vo kota Abrahama na Mosi, lava va vekileko kupima kabye ka zilo za le hehla na ku nga khataliseki tixanisa ke?

ZI WULA YINI A KU ALAKANYA ZILO ZA LE HEHLA?

4. Xana a tiyivu tinwani ti nga vekisa kuyini kupima ka zilo za le hehla?

⁴ Hambu lezi a tiyivu tinwani ti kalako ti nga hi na kutsumba ka ku ya hanya tilweni, tonawu ti nga veka kupima ka zilo za le hehla. Hi ndlela muni? Hi ku rangisa Jehova ni Mufumo wakwe wutomini gabye. (Luka 10:25-27) Kasi ku maha lezo, hi wona Kristu kota xikombiso xa hina. (1 Ped. 2:21) A ku fana ni vamakabye va hina va zana ga malembe go sangula, hi kumana ni tigonzo ta mawunwa, tifilozofia ta tiko, ni maalakanyo yo hlongolisela titshomba tikweni ga Satani. (Gonza 2 Va Le Korinte 10:5.) Kota vapimanyisi va Jesu, hi fanele ku ti wonela nguvu ka timhango leto ta moya.

5. Hi nga kambelisa kuyini a kupima ka hina xungetano hi titshomba?

⁵ Xana a mawonela ya tiko ya ku hlongolisela titshomba ma sangulile ku hi thapela? A zilo lezi hi zi ranzako a kutala ka zikhati zi woneka ka maalakanyo ya hina ni ka zimaho za hina. Jesu i te ngalo: “Laha yi nga kona tshomba ya wena, kwalaho yi tava kona ni mbilu ya wena.” (Mat. 6:21) Kasi ku tiva lomu a mbilu ya hina yi hi yisako kona, zi nene kuva hi tshama hi ku ti kambela. Ti wutise lezi: ‘Nzi mbheta xikhati muni na nzi ehleketa hi mali? Xana nza mbheta xikhati xa hombe nguvu na nzi ehleketa hi mabhinzu, mitiro ya timali, kutani ku kuma wutomi go chanza? Kutani nza ti karatela ku veka kupima ka zilo za moya?’ (Mat. 6:22) Jesu i kombile lezaku lava va rangisako a ku ‘ti vekela titshomba misaveni’ va ti veka mhangweni hi tlhelo ga moya. — Mat. 6:19, 20, 24.

6. Hi nga hlulisa kuyini a yimpi leyi hi lwako ni kunavela ka hina ka nyama?

⁶ A nyama ya hina yi nga mbhelelangiko yi hi kokela ku veka kupima ka zilo zi tsakisako mahlo. (Gonza Va Le Roma 7:21-25.) Loku a moya wo basa wa Nungungulu wu nga tiri wutomini ga hina, hi nga ha phasiwa hi “mitiro ya munyama.” Lezo zi nga ha patsa zilo zo kota “wudakwa ni kupopiwa, ni wuoswi, ni manyala.” (Rom. 13:12, 13) Kasi ku hlula a yimpi ya kulwa ni “zilo za laha misaveni” — zi nga zilo zi tsakisako nyama ya hina — hi fanele ku veka kupima ka hina ka zilo za le hehla. A ku maha lezo zi lava kutikarata. Hi xalexo xi nga maha Paule aku: “Nzi tsayisa a miri wa mina nzi wu hlula.” (1 Kor. 9:27) Handle ko kanakana, loku hi lava ku simama mapalisaneni ya wutomi hi fanele kulwa ni miri wa hina! A hi woneni lezi a vavanuna vambiri va kukholwa va kale va mahileko kasi ku “tsakisa” Nungungulu. — Maheb. 11:6.

ABRAHAMA ‘I LO KHOLWA KA JEHOVA’

7, 8. a) Zikarato muni lezi Abrahama na Sara va nga kumana nazo? b) Abrahama i wa veka kupima kakwe ka yini?

⁷ A xikhati lexi Jehova a nga byela Abrahama lezaku a rura ni ngango wakwe vaya tikweni ga Kanani, i lo tekela ku vumela. Hi kota ya kukholwa ni kuingisa ka Abrahama, Jehova i lo maha xivumelwano naye, aku: “Nzi ta ku maha lixaka la hombe, nzi ta ku katekisa.” (Gen. 12:2) Kanilezi Abrahama ni sati wakwe Sara va lo simama va tshama malembe na va nga hi na n’wana. Xana Jehova i wa no rivala a xitsumbiso lexi a nga xi mahile na Abrahama? Ahandle ka lezo, a wutomi le Kanani gi wa nonoha. Abrahama ni ngango wakwe va wa siyile muti wabye ni maxaka le Ure, gi nga hi doropa go nyuka le Mesopotamia. Va lo enza xipimo xa 1.600 wa tikilometro ni ku hunza vaya Kanani, laha va nga ya hanya matendeni, va xaniseka hi ndlala, va tlhela va kumana ni zigevenga. (Gen. 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Hambulezo, a va zangi va navele ku tlhelela wutomi gabye go nyuka le Ure! — Gonza Maheberu 11:8-12, 15.

⁸ Wutshanwini ga ku veka kupima ka “zilo za laha misaveni,” Abrahama ‘i lo kholwa ka Jehova.’ (Gen. 15:6) I lo veka kupima kakwe ka zilo za le hehla hi ku tshama na a alakanya a zitsumbiso za Nungungulu. Kota wuyelo ga kukholwa kakwe, Abrahama i lo chachazelwa a xikhati lexi Nungungulu loyi a Hunzeleleko Kutlakuka a nga woneka kakwe aku: “Cuwuka le tilweni, u hlaya tinyeleti, loku u zi kota ku ti hlaya. Yena i te ngalo kakwe: Zi tava nghaho ni pswalo wa wena.” (Gen. 15:5) Hi nga alakanya lezi a magezu lawo ma nga tiyisisa zona hlana! Khati ni khati legi Abrahama a nga cuwuka tinyeleti le tilweni, i wa alakanya a xitsumbiso xa Jehova xa ku anzisa pswalo wakwe. Niku hi xikhati xi faneleko xa Nungungulu, Abrahama i lova ni xiga-tshomba kota lezi a nga tsumbisilwe. — Gen. 21:1, 2.

9. A ku lanzela xikombiso xa Abrahama zi nga hi kucisa kuyini ku tshama hi khomekile ntirweni wa Nungungulu?

⁹ Hinawu hi rinzela kutatiseka ka zitsumbiso za Nungungulu, a ku fana na Abrahama. (2 Ped. 3:13) Loku hi nga veki kupima ka hina ka zilo za le hehla, a zitsumbiso lezi zi nga wonekisa ku khwatsi za hlwela niku hi nga ha loloha mitirweni ya hina ya moya. Hi xikombiso, xana u ti karatile xikhatini xi hunzileko kasi ku nghenela ntiro wa wuphayona kutani ku engetela ntiro wa wena hi ndlela yinwani? Loku zi hi tano, za dzunzeka. Zalezi ke? Alakanya lezaku Abrahama i vekile kupima kakwe ka “muti lowu wu nga ni ziseketelo” za lisine. (Maheb. 11:10) “I lo kholwa ka Nungungulu, ku lo hlayelwa ka yena lezaku kululama.” — Rom. 4:3.

MOSI I LO “WONA LOYI A NGA WONIWIKO”

10. Mosi i wundlisilwe kuyini?

¹⁰ A wanuna munwani loyi a vekileko kupima kakwe ka zilo za le hehla hi Mosi. Na a ha hi mufana, “i lo gonziswa a kutlhariha kontlhe ka va le Gipite.” Yi wa nga hi gonziselelo yo toloveleka. Gipite wu wa hi wona mufumo wa hombe misaveni yontlhe niku Mosi i wa hanya ngangweni wa Faro. A zi hlamalisi kuva a gonziselelo leyo yo tlakuka yi mahile Mosi ava ni “ntamu kuwulawuleni ni mitirweni yakwe.” (Miti. 7:22) Hi nga alakanyela a zilo zi nga koteka kuva a zi kuma ka xiyimo lexo! Hambulezo, Mosi i wa vekile kupima kakwe ka zilo za lisima nguvu — ku nga ku maha kuranza ka Nungungulu.

11, 12. I gonziselelo muni leyi Mosi a nga yi nyika nguvu lisima, niku hi zi tivisa kuyini?

¹¹ Na a ha hi nwanana, handle ko kanakana mamani wakwe Jokebede i mu gonzisile zotala xungetano hi Nungungulu wa Maheberu. Mosi i wa wona wutivi lego ga Jehova kota ga lisima nguvu ku hunza ni yihi tshomba. Hikwalaho i lo tsika a malungelo wontlhe a nga wa ta ma kuma hi kota ya lezi a nga hanya ngangweni wa Faro. (Gonza Maheberu 11:24-27.) A gonziselelo ya moya ni ku kholwa kakwe ka Jehova zi lo vuna Mosi lezaku a veka kupima kakwe ka zilo za le hehla.

¹² Mosi i kumile gonziselelo leyi yi nga hi yona ya chukwana xikhatini lexo, kanilezi xana i yi tirisile kasi ku ti lavela ntiro le Gipite, a ti lavela nduma, kutani titshomba ke? Ahihi. Loku i wa no maha lezo, ngha a nga ‘alangi ku vitanwa aku i n’wana nwaFaro; a ti hlawulela a kuva a xaniswa zinwe ni vanhu va Nungungulu, ku hunza kuva ni litsako la xikhatanyana la kuonha.’ Zi te dlunya lezaku Mosi i tirisile gonziselelo ya moya kasi ku tirela kungo ga Nungungulu.

13, 14. a) Xini xi vunileko Mosi lezaku a ringanelwa hi xiavelo lexi Jehova a nga lava ku mu nyika ke? b) A ku fana na Mosi, zini zi nga ha lavekako kuva hi zi maha?

¹³ Mosi i wa khatala nguvu hi Jehova ni vanhu Vakwe. Laha a nga hi 40 wa malembe, Mosi i wa alakanya lezaku i longile ku tlhatlhisa vanhu va Nungungulu ka tshikelelo wa vaGipite. (Miti. 7:23-25) Kanilezi, zi kona zi nga ha mu kiyelela kasi ku Jehova a mu nyika ntiro lowo. Ku wa laveka lezaku a hlakulela matshamela yo kota kutikoramisa, lihlaza-mbilu, kurula, ni kutikhoma. (Mav. 15:33) Ku wa laveka gonziselelo leyi yi nga wa ta mu longisela kasi ku timisela a minzhingo ni tixanisa leti a nga wa ta kumana nato. A ku mbheta makume matsongwani ya malembe na a tira kota murisi zi wa ta mu nyika a gonziselelo leyi yi nga laveka kasi ku kuma matshamela lawo.

¹⁴ Xana Mosi i vunekile hi gonziselelo leyi a yi kumileko kota murisi? Handle ko kanakana! A Mhaka ya Nungungulu yi wula lezaku Mosi ive “munhu wo rula nguvu ku hunza vanhu vontlhe va nga laha misaveni.” (Mitse. 12:3) I wa hlakulele kutikoramisa, lezi zi mu vunileko ku tirisana hi lihlaza-mbilu ni vanhu vo hambanahambana zinwe ni zikarato zabye. (Ekso. 18:26) Hi kufanana, hinawu ku nga ha laveka lezaku hi hlakulela matshamela ya moya lawa ma to hi vuna ku tsemakanya “kuxanisekeni ka hombe” hi nghena misaveni yiswa yo lulama ya Nungungulu. (Kuv. 7:14) Xana ha zi kota ku hanyisana ni vanhu, a ku patsa ni lava hi va wonako na va hi vanhu va wukhuxu kutani va xizangazangani? Zi nene kuva hi ingisa a magezu ya mupostoli Pedro loyi a nga tlharihisa makholwa-kulobye aku: “Dzunzani vanhu vontlhe, mu ranza vamakabye.” — 1 Ped. 2:17.

VEKA KUPIMA KA ZILO ZA LE HEHLA

15, 16. a) Hikuyini zi nga za lisima kuva hi veka kupima ka zilo zi faneleko? b) Hikuyini zi nga za lisima kuva a maKristu ma hlayisa mahanyela ma nene?

¹⁵ Hi hanya ka “zikhati za zikarato.” (2 Tim. 3:1) Hikwalaho kasi ku tshama hi tlharihile hi tlhelo ga moya, hi fanele ku veka kupima ka hina ka zilo zi faneleko. (1 Tes. 5:6-9) Wona lezi hi nga mahisako zona lezo ka zilo zinharu za wutomi ga hina.

¹⁶ Mahanyela ya hina: Pedro i wa li tiva lisima la mahanyela ma nene. I te ngalo: “[Ngha] mu hi ni mahanyela ma nene xikari ka vamatiko, lezaku . . . va fela ku dumisa Nungungulu . . . hi kota ya mitiro ya nwina yo saseka leyi va yi wonileko.” (1 Ped. 2:12) Kani hi laha kaya, kani hi le ntirweni, xikoleni, kuhlakaneni, kutani wutirelini, hi maha zontlhe kasi ku dumisa Jehova hi mahanyela ya hina ya ma nene. Lisine ku kota vanhu va nga mbhelelangiko, hontlheni ha maha zihoxo. (Rom. 3:23) Kanilezi hi ku simama hilwa a “kulwa ko saseka ka kukholwa,” hi nga zi kota ku hlula a nyama ya hina yi nga mbhelelangiko. — 1 Tim. 6:12.

17. Hi nga ku pimanyisisa kuyini a kupima loku Kristu Jesu a nga hi nako? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹⁷ Kupima ka hina: A ku hlayisa mahanyela ma nene zi lava kupima ku nene. Mupostoli Paule i te ngalo: “Ngha mu hi ni kupima loku a nga hi nako Kristu Jesu.” (Fil. 2:5) Kupima muni loku Jesu a nga hi nako? I wa ti koramisa. A kutikoramisa ku mu kucile ku ti karata nguvu wutirelini gakwe. A ku xumayela vanwani a mahungu yo saseka ya Mufumo wa Nungungulu wu wa hi nchumu wo ranga kupimeni kakwe. (Mar. 1:38; 13:10) Jesu i wa wona a Mhaka ya Nungungulu kota yona yi nga ni ntamu wa ku tsema timhaka. (Joh. 7:16; 8:28) I wa gonza a Mitsalo yo Basa hi kuhiseka kasi a yi tshaha, a yi yimela, a tlhela a yi tlhamusela. Loku hi ti koramisa hi tlhela hi hiseka wutirelini ga hina ni ku maha xigonzo xa munhu wutsumbu, hi ta fana nguvu na Kristu kupimeni ka hina.

18. Hi nga seketela ntiro wa Jehova hi ndlela muni ya lisima ke?

¹⁸ Kuseketela ka hina: Jehova i na ni kungo ga lezaku ‘hi vito ga Jesu a madzolo ya vontlhe lava va nga le tilweni, ni laha misaveni, ni lahasi ka misava, ma mu khizamela.’ (Fil. 2:9-11) Hambu xiyinweni xakwe xo tlakuka, Jesu i ta ti koramisa a lanzela kuranza ka Dadani wakwe; hinawu hi fanele ku maha zalezo. (1 Kor. 15:28) Hi ndlela muni? Hi ku seketela hi mbilu yontlhe a ntiro lowu hi nyikilweko wa ku “maha vapizani a matiko wontlhe.” (Mat. 28:19) Tlhatakumbiri, hi fanele ku ‘tira lezi zi nene ka vanhu vontlhe,’ hi ku maha za zi nene ka vaakelani ni ka vamakabye va hina. — Gal. 6:10.

19. Zini hi faneleko ku ti yimisela ku maha?

¹⁹ A ho ku tsaka hi kuva Jehova a hi alakanyisa ku veka kupima ka zilo za le hehla! Kasi ku maha lezo, hi fanele ku “tsutsuma hi kutiyisela a kusiyana loku ku vekilweko mahlweni ka hina.” (Maheb. 12:1) Ngha hina hontlhe hi tira ‘hi mbilu a ku khwatsi hi loku hi tirela Jehova;’ a Dadani wa hina wa le tilweni i ta hi chachazela hi kutikarata ka hina ka mbilu. — Kol. 3:23, 24.