Ngha hilwa zinwe ni kugumesa ka tiko legi ga kale

1, 2. Nungungulu i lava yini ka vakhozeli vakwe, va vaswa ni va hombe ke?

U MUSWA ke? Loku zi hi tano, tiyiseka lezaku wa ranziwa nguvu kota xiro xa bandla ga Jehova ga misava yontlhe. Matikweni yo tala, a kutala ka lava va bapatizwako vaswa. A zo ku tiyisa hlana a ku wona vaswa lavo vo tala na va ti hendleleta kasi ku tirela Jehova!

² Kota muswa, wa zi ranza kuva zinwe ni vaswa-kuloni ke? Za koteka. Ku na ni litsako hi li kumako hi ku tshama hi bhula kutani ku hlakana ni vanhu va tanga ya hina. Hambulezo, kani hi vaswa kani hi va hombe, na ku nga khataliseki lomu hi pswaliwako kona, Nungungulu i lava lezaku hi mu khozela hi wumunwe. Mupostoli Paule i lo tsala lezaku a kuranza ka Nungungulu hi lezaku “vanhu vontlhe va hanyiswa, vava ni kutiva ka [lisine].” (1 Tim. 2:3, 4) Ka Kuvululelwa 7:9, hi kuma mahungu ma wulawulako hi vakhozeli va Jehova va tako hi ka “matiko wontlhe, ni tixaka, ni mifumo, ni tirimi.”

3, 4. a) I moya muni wu nga kona ka vaswa vo tala nyamutlha? b) I moya muni wu zwananako ni magezu ya Va Le Efesusi 4:25 ke?

³ Ku na ni kuhambana ka hombe xikari ka vaswa va tirelako Jehova ni vaswa va tiko legi! A votala va nga tireliko Jehova va hanya wutomi ga makangwa — va khatala hi lezi vona va zi lavako basi. A vakambisisi vo kari va mahungu ve ngalo a vaswa inyamutlha vo tiva gabye basi. A mawulawulela yabye ni maambalela yabye ma komba lezaku a va na xichawo hi vanwani, nguvunguvu lava va khosaheleko.

⁴ A moya lowo wu kona matlhelweni wontlhe. Hikwalaho, a malanza ya Jehova ma ha hiko vaswa ma fanele kulwa nguvu kasi ku wu ala ni ku vumela mawonela ya Nungungulu. Hambu ka zana ga malembe go sangula, Paule i zi wonile na zi hi za lisima a ku tlharihisa a makholwa-kulobye lezaku ma potsa a “moya lowu wu tirako makunu ka lava va nga ingisiko” lowu va nga “famba” ka wona hi xikhati xo kari. (Gonza Va Le Efesusi 2:1-3.) A vaswa lava va wonako xilaveko xa ku potsa moya lowo va tlhela va tira hi wumunwe ni vamakabye vabye vontlhe va dzunziwa. Lezo za zwanana khwatsi ni magezu ya Paule yaku “munwe ni munwani xiro ka vanwani.” (Efe. 4:25) Laha hi yako hi tshinela tichokeni ta tiko legi ga kale, a ku tira zinwe hi wumunwe zi taya zi engetela kuva za lisima nguvu. A hi woneni zikombiso zo kari za Biblia lezi zi to hi vuna ku zwisisa a xilaveko xa kuva hi tira hi wumunwe.

VA LO SIMAMA VA BOHENE

5, 6. Xigonzo muni hi xi kumako ka matimu ya Loti ni vanhanyana vakwe?

⁵ Xikhatini xi hunzileko, Jehova i wa xalala hi ku vikela vanhu vakwe loku va vunana hi wumunwe zikhatini za zikarato. A malanza ya Nungungulu inyamutlha, vaswa kutani va hombe, va nga gonza ka zikombiso zi nga ka Biblia. A xinwe xa zikombiso lezo hi Loti.

⁶ Loti ni ngango wakwe va wa hi khombyeni hakuva a doropa ga Sodoma legi va nga hanya ka gona gi wa lava ku loviswa. A tingelosi ta Jehova ti lo tlharihisa Loti lezaku a huma a ya chavela zitsungeni, tiku: “Tsutsuma u ponisa wutomi ga wena”. (Gen. 19:12-22) Loti ni vanhanyana vakwe va lo ingisa va huma doropeni lego. Lexi xi nga tsakisiko hi lezaku a vokari va nga hi ni wuxaka navo a va ingisangi. Ka majaha lawa ma nga lava ku tekana ni vanhanyana va Loti, a wanuna loyi wo khosahala i wa hi “mutseketseli.” Lezo zi va mahile va luza wutomi gabye. (Gen. 19:14) Ku lo pona Loti ni vanhanyana vakwe ntsena, lava va simamileko naye.

7. Jehova i va vunisile kuyini lava va nga kombisa moya wa kubohana a xikhati lexi a vaIsraeli va nga huma le Gipite?

⁷ Wona xikombiso xinwani. A xikhati lexi a vaIsraeli va nga suka Gipite, a va sukangi kota mitlawa yo hambana, a wunwe ni wunwani na wu ti tekela ndlela ya wona. Niku laha Mosi a nga “nawuluta a canja gakwe hehla ka bimbi” zonake Jehova a gi avanyisa, Mosi a nga tsemakanyangi yece kutani ni vaIsraeli vo kari ntsena. Wutshanweni ga lezo, a vanhu vontlhe va lo tsemakanya na va vikelwa hi Jehova. (Ekso. 14:21, 22, 29, 30) Va lo kombisa moya wa kubohana niku va lo famba zinwe ni “vanhu va tinwani tixaka” lava va nga yima navo. (Ekso. 12:38) Za kanakanisa lezaku ku ngava ni vanhu vo kari, hambu ntlawa wa vaswa, va tekileko ndlela ya vona voce, va famba hi laha va ku lavako. Xana zi wa nga tava wupumbu a ku ti tekela ndlela yabye va ti tsona a kuvikela ka Jehova ke? — 1 Kor. 10:1.

8. Masikwini ya Jehoxafate, a vanhu va Nungungulu va kombisile kuyini wumunwe?

⁸ Masikwini ya Hosi Jehoxafate, a vanhu va Jehova va lo vukelwa hi “xidlemo xa hombe” xa valala vo tshisa va matiko ya wuakelwane. (2 Kro. 20:1, 2) Hi wutlhari, a malanza ya Nungungulu a ma zamangi ku hlula a valala lavo hi ntamu wabye wutsumbu. Wutshanwini ga lezo, va lo kombela xivuno ka Jehova. (Gonza 2 Kronekele 20:3, 4.) A va kombelangi xivuno lexo munhu ni munhu na a hi yece, hi kuya hi lezi a zi lavisako zona. A Biblia gi ngalo: “Vontlhe vaJuda va lo yima mahlweni ka Jehova zinwe ni vanana vabye, ni vasati vabye ni vana vabye.” (2 Kro. 20:13) A vanhu vontlhe, vaswa ni va hombe, va lo bohana hi kukholwa va lanzela a wurangeli ga Jehova, niku Jehova i lo va vikela ka valala vabye. (2 Kro. 20:20-27) Xana lexo a hi xikombiso xi nene xa ndlela ya ku yimisana ni zikarato kota vanhu va Nungungulu?

9. A xikombiso xa maKristu yo sangula xi hi gonzisa yini xungetano hi wumunwe?

⁹ A maKristu yo sangula wonawu ma wa tiveka hi ku tira zinwe. Hi xikombiso, anzhako ka kuva a vaJuda vo tala ni makholwa ya vamatiko va mahile maKristu, “va lo pinyamela kugonziseni ka vapostoli, ni le kutlhanganeni, ni kukhemeni ka xibaba, ni mikhongelweni.” (Miti. 2:42) A wumunwe lego gi wa woneka nguvu xikhatini xa tixanisa, laha va nga hi ni xilaveko xa ku tiyisana. (Miti. 4:23, 24) Loku hi hi kuxanisweni, hinawu hi fanele kuva ni wumunwe, hi tiyisana.

KUVA NI WUMUNWE LAHA A SIKU GA JEHOVA GI TSHINELAKO

10. Hi rini laha a wumunwe gi to laveka nguvu?

¹⁰ Lokuloku ku ta chikela xinwe xa zikhati zo nonoha nguvu matinwini ya vanhu. Muprofeti Joeli i xi tlhamusela kota “siku ga munyama ni kuphuma.” (Joe. 2:1, 2; Zef. 1:14) Ka vanhu va Nungungulu, xi tava xikhati xa kuva ni wumunwe. Alakanya magezu ya Jesu yaku: “Ni wihi mufumo wu ti panzako ha woce wu ta hangalaka.” — Mat. 12:25.

11. Mufananiso muni wu nga ka Tisimu 122:3, 4 lowu wu nga tirako ka vanhu va Nungungulu nyamutlha? (Wona mufota kusanguleni ka nzima.)

¹¹ Xikhatini xo nonoha lexi xi tshinelako xa tiko legi, ku ta laveka lezaku hiva ni wumunwe ga lisine. A wumunwe ga moya legi ku to laveka lezaku hiva nago gi nga ha fananiswa ni kugamakana ka xiviri ka tiyindlu ta Jerusalema wa kale. A tiyindlu leto ti wa gamakanisilwe nguvu laha ka kuza a mutsali wa tisimu aku Jerusalema i muti wa tiyindlu “ti gamekeneko.” Lezo zi wa maha ku a vaaki va kona va zi kota ku vunana ni ku vikelana. A kugamakana kabye ka xiviri ku nga ha yimela a wumunwe ga moya legi gi nga woneka loku tontlhe “a tixaka ta Jehova” ti tlhangana wukhozelini. (Gonza Tisimu 122:3, 4.) Inyamutlha ni masikwini yo nonoha lawa ma tako, hinawu hi fanele kuva ni wumunwe.

12. Xini xi to hi vuna ku pona xikhatini lexi xi tako xa kuvukelwa ka vanhu va Nungungulu ke?

¹² Hikuyini a kuva ni wumunwe zi tova za lisima xikhatini lexo? A xipimo 38 xa Ezekieli xi wulawula hi kuvukelwa ka vanhu va Nungungulu hi ‘Goge wa le tikweni ga Magoge.’ Lexo xi nga tava xikhati xa ku tsika nchumu wu hi hambanisa. Zi la su dlunya lezaku hi nga ta lava xivuno ka tiko. Kanilezi, hi ta simama hi bohene ni vamakabye va hina. Lisine a ku hi nga ta hanyiswa hi ku ngha hi lumba a ntlawa wo kari ntsena. Jehova ni N’wana wakwe va ta hlayisa lava va vitanako vito ga Jehova xikhatini lexo xo binza. (Joe. 2:32; Mat. 28:20) Hambulezo, u alakanya lezaku Jehova i ta va hanyisa lava va hlawulileko ku tsika a ntlhambi wa Nungungulu, va ti tekela ya vona ndlela ke? — Mika 2:12.

13. A vaswa va chavako Nungungulu va nga gonza yini ka lezi hi wulawulileko hi zona kala laha ke?

¹³ Zi te dlunya lezaku gi wa tava wupumbu a ku lanzela vaswa lava va humako va ya ti hanyela wutomi ga vona voce. Hi laha kusuhani nguvu ni xikhati hi tova ni xilaveko xa hombe xa kubohana. Lezo zi wula hina hontlhe, vaswa ni vahombe! Kunene, zalezi xikhati xa ku gonza ku tira zinwe, hi hlakulela wumunwe legi gi to hi vuna ka masiku ma ha tako.

“MUNWE NI MUNWANI XIRO KA VANWANI”

14, 15. a) Inyamutlha, Jehova i gonzisa a vaswa ni va hombe na a hi ni kuxuva muni? b) Wusungukati muni hi nyikiwako hi Jehova legi gi hi kucako kuva ni wumunwe?

¹⁴ Jehova i hi vuna ku “mu tirela hi mbilu yinwe.” (Zef. 3:8, 9) I kari a hi longisela kasi hi longoloka khwatsi ni kungo gakwe ga pinzukelwa. Xana lezo zi patsa yini? I na ni kungo ga ku “tlhanganyisa zilo zontlhe ka Kristu.” (Gonza Va Le Efesusi 1:9, 10.) I lava lezaku a zivangwa zontlhe za timbilu ti nene wuakweni gontlhe ziva ni wumunwe, niku i ta zi kota. Xana lezo a zi mu vuni nwina vaswa a ku wona xilaveko xa ku tira hi wumunwe ni hlengeletano ya Jehova ke?

¹⁵ Jehova i hi gonzisa ku hlakulela wumunwe zalezi, kasi hiva ni kubohana kala kupinzuka. A Mitsalo yi hi kuca hi kuphindaphinda lezaku hi “zwelana,” hi ‘ranzana hi liranzo la wumakabye,’ hi ‘tangalisana,’ hi tlhela hi “akana.” (1 Kor. 12:25; Rom. 12:10; 1 Tes. 4:18; 5:11) Jehova wa zi tiva lezaku a hi mbhelelangi, niku zi nga ha hi karatela a kuva ni wumunwe, hikwalaho hi fanele ku gonza “ku tsetselelana.” — Efe. 4:32.

16, 17. a) Hi gihi a ginwe ga makungo ya mitlhangano ya hina? b) A vaswa va nga gonza yini ka xikombiso xa Jesu na a ha hi muswa?

¹⁶ Ahandle ka lezo, Jehova i hi nyika mitlhangano ya wuKristu kasi ku hi gonzisa kuva ni wumunwe. Hi tolovela nguvu ku gonza a wusungukati gi nga ka Maheberu 10:24, 25. A ginwe ga makungo ya mitlhangano leyo ku “khatalelana kasi ha susumetana liranzweni ni mitirweni yo saseka.” Hambulezo, hi tlhela hi byeliwa lezaku a mitlhangano ya hina yi mahelwa kuva hi “khongotelana; nguvunguvu kota lezi [hi] wonako lezaku a Siku gi tshinela kusuhani.”

¹⁷ Na a ha hi muswa, Jesu i vekile xikombiso xi nene xa ku tsakela a malulamiselo lawo. Laha a nga hi ni 12 wa malembe, i lo famba ni vapswali vakwe ka mutlhangano wa hombe wa moya. Ka xikhati xo kari, a vapswali va Jesu va lo mu lava va nga mu kumi kanilezi i wa nga hi zinwe ni vaswa vanwani. Wutshanwini ga lezo, Josefa na Maria va lo ya mu kuma na a hi ka mabhulo ya moya ni vagonzisi lomu tempeleni. — ​Luka 2:45-47.

18. A mikhongelo ya hina yi nga hi vunisa kuyini kuva ni wumunwe?

¹⁸ Ahandle ka ku gonza ku ranzana ni ku tirisa mitlhangano ya wuKristu kasi ku tiyisa a kubohana ka hina, hi nga ha khongelelana kambe. A ku maha zikombelo zo kongoma ka Jehova xungetano hi vamakabye va hina, zi hi alakanyisa kuva hi khatalelana. A hi vanhu va hombe ntsena va zi kotako kutani va faneleko ku maha lezo. Loku u hi muswa, xana wa lonzowota malungelo lawo kasi uva ni kubohana ni vamakabye va wena ke? A ku maha lezo zi nga ku vuna kuva u ta kunwa na u nga hi na kubohana ni tiko legi ga kale a xikhati gi to lova.

KOMBA LEZAKU U “XIRO KA VANWANI”

19-21. a) Hi komba hi ndlela muni yo hlamalisa lezaku “munwe ni munwani [wa hina] xiro ka vanwani” ke? Nyika zikombiso. b) Xini u xi gonzako ka lezi a vamakabye vo kari va mahileko anzhako ka timhango ta ntumbuluko?

¹⁹ A vanhu va Jehova va sina va hanya hi tshinya ga nayo gi kumekako ka Va Le Roma 12:5 gi nge: “Munwe ni munwani xiro xa vanwani.” Lezo hi zi wona khwatsi loku ku humelela a mhango yo kari. Hi Dezembro wa 2011, a xihlale xa Mindanao le Filipinas xi lo hlaselwa hi ndambi ya hombe. Hi wusiku ginwe ntsena, a xipimo xa 40.000 wa miti yi lo talelwa hi mati, a ku patsa ni miti yo tala ya vamakabye va hina. Kanilezi a hofisa ya ravi yi bika lezaku “ni tikometi ta ku lamulela timhango ti wa nga se sangula ku tira laha a maKristu ya matlhelo manwani ma nga sangula ku rumela xivuno.”

²⁰ Hi kufanana, laha ku ngava ni kutsekatseka ka hombe ka misava ni tshunami le mutsuwuka-gambo wa Japani, a vamakabye vo tala va lo luza zilo zabye. A vokari va loya hi ku salisa zalezi. Yoshiko, loyi a nga luza muti wakwe, i wa hanya ka pfhuka wo ringana 40 wa tikilometro ni Salawu ya Mufumo. I ngalo: “Anzhako ka masiku yo kari hi lo hlamala a xikhati hi nga tiva lezaku hi siku gi nga lanzela a kutsekatseka ka misava, a muwoneleli wa xipanze ni makabye munwani va wa tile va ta hi lavetela.” I engeta a wula lezi na a nwayitela: “A hi no ku bonga a kuva a zilaveko za hina za moya zi khatalelwe khwatsi hi ku tirisa bandla. Tlhatakumbiri, hi lo amukela tifato, ni zilato, ni tipaxta ni tinguwo to etlela hi tona.” A makabye wo kari wa kometi ya ku lamulela timhango i ngalo: “A vamakabye va tiko gontlhe ga Japani va lo tira hi wumunwe, na va zama ku vunana. Ku zile kuta ni vamakabye va Estados Unidos kasi ku ta vunetela. Laha va nga wutisiwa a ku hikuyini va ngaza va famba pfhuka wontlhe lowo, va te ngalo: ‘Hi na ni kubohana ni vamakabye va hina seno Japani, niku va lava xivuno.’” A wu tizwi matshanza hi ku lumba hlengeletano yi khatalako nguvu hi ziro za yona ke? Tiyiseka lezaku Jehova wa tsaka hi ku wona kubohana loko.

²¹ A kuva ni moya lowo zalezi zi ta hi vuna ku lwisana hi wumunwe ni zikarato lezi zi tako hambu loku hi nga ha zi koti ku bhulisana ni vamakabye va hina va matlhelo yo kari ya misava. Hi lisine, a moya lowo wu tira kota ndlela yo hi longiselela zikarato lezi hi to kumana nazo kuloveni ka tiko legi ga kale. Fumiko, loyi a nga khumbiwa hi xingulo xo kari le Japani, i ngalo: “A kugumesa ku laha kusuhani nguvu. Hi fanele ku simama hi vunetela makholwa-kulori na hi kari hi rinzela a xikhati lexi a zikarato zi to kala zi nga ha hi kona.”

22. Mabhinzu muni ya simasima ma nga nehiwako hi wumunwe ga wuKristu?

²² A vaswa ni vanhu va hombe lava va gonzako ku hlakulela wumunwe zalezi hi lisine vo ti longisela kasi ku pona kugumeseni ka tiko legi go biha, gi teleko hi vilinganya. A ku fana ni zikhatini zi hunzileko, Nungungulu wa hina i ta ponisa vanhu vakwe. (Isa. 52:9, 10) Tshama na u alakanya lezaku u ngava munwe wa lava va to poniswa loku u ti karatela kuva xikari ka vanhu va boheneko va Nungungulu. A nchumu wunwani wu to hi vuna ku engetela kubonga ka hina hi lezi hi sinako hi zi amukele. Ka nzima yi lanzelako hi ta wulawula hi mhaka leyi.