“A xipumbu xi vumelela timhaka tontlhe”

LOKU ku hi lezaku ka 200 wa malembe nzhako zi wa nga ringani ku kholwa zontlhe zi tsalilweko ka phepha-hungu, a zi ringani kambe ku kholwa zontlhe zi gonziwako ka Internet ka zana legi ga malembe ga 21. Hi kota ya tekinolojiya yo anza, a vanhu va kuma mahungu yo tala nguvu — ya lisine ni ya mawunwa, ya lisima ni lawa ma nga vuniko nchumu, ya ma nene ni yo hohlota. Hi fanele ku hlawula khwatsi lezi hi zi wonako na zi faneleka hi kuva hi chela kota hi zona. Nguvunguvu lava va ha sangulako ku tirisa Internet va nga ha kholwa mubiko wo kari kutani mahungu hi lezi va ma kumileko ka Internet kutani ku ngha va rumelwe hi munghana, hambu loku ma hlamalisa nguvu. Hi xigelo xo zwala, a Biblia ga hi tlharihisa giku: “A xipumbu xi vumelela timhaka tontlhe; kanilezi loyi a tlharihileko wa cuwukisisa laha a fambako ha kona.” — Mav. 14:15.

Hi nga ‘tlharihisa’ kuyini kasi ku pola mawunwa, mitsheketo, ni mahungu manwani yo khohlisa lawa ma nga humelelako lomu ka makomputadori ya hina ke? A kusangula ti wutise lezi: ‘A mahungu lawa mata hi ka saite ya nayo yo tsumbeka kutani mata hi ka munhu kutani saite yo kala ku tiveka? Ma tshukile ma paluxiwa kota mawunwa ke?’a Tirisa ku “kupimisisa.” (Mav. 7:7) Loku a mahungu ma kanakanisa, za koteka ku ngha ma hi mawunwa futsi. Tlhatakumbiri, loku a mahungu lawo ma wulawula kubiha hi vanwani, ehleketa hi lava va vunekako hi wona ni kungo ga loyi a ma haxako.

KU HUNZISA MAHUNGU HALAHALA

Hi ku lava wudzunzo, a vokari va ti karatela kuva vo ranga ku hangalasa mahungu niku va ma hunzisa maya ka vontlhe lava va tivanako navo na va nga rangangi hi ku hlola va tiva lisine la wona kutani ku ehleketa hi wuyelo ga wona. (2 Sam. 13:28-33) Kanilezi, loku hi ‘tlharihile,’ hi ta alakanyela a wuyelo gi nga nehiwako hi lezo, go kota ku chakisa vito ga munhu kutani hlengeletano.

Zi lava ku ti karata kasi ku hlola mahungu. Hi xigelo lexo, a vokari vo tekela ku ma hunzisa na vaku loyi va mu hunziselako i ta ma hlola hi yece. Kanilezi xikhati muni a to mbheta kasi ku maha lezo? Phela a xikhati xa lisima nguvu. (Efe. 5:15, 16) Wutshanwini ga ku ti byela ku: “Loku u kanakana, rumela,” i chukwana u ti toloveta ku: “Loku u kanakana, vinya!”

Ti wutise lezi: ‘Xana nzi munhu wo ranza ku hunzisa mahungu halahala? Nzi tshukile nzi kurumeteka ku kombela rivalelo ka munhu hi kuva nzi mu rumelele mahungu ya mawunwa ke? I kona a nga tshuka a nzi kombela kuva nzi nyima ku mu hunzisela mahungu ke?’ Alakanya lezaku ni wihi loyi u nga ni email yakwe wa zi kotawu ku nghena ka Internet, hikwalaho wa zi kota ku kamba hi yece a zilo lezi a zi lavako; a nga rinzeli ku vuniwa hi wena. A ku na xilaveko xa ku mu tata hloko hi mahungu, tividiyu, kutani mifota yo hlekisa. A hi wutlhari kambe ku rumela mahungu yo thepiwa kutani yo tsaliwa ya tikanelo ti seketelwako ka Biblia.b Tlhatakumbiri, a ku rumela mahungu ya mikambisiso, mavesi ya ku ma tirisa ka xigonzo xa Biblia, kutani mihlamulo yi to tirisiwa mitlhanganweni ya bandla zi valela munhu a ku wona lisima la ku ti longisela hi yece.

Zini u faneleko ku maha loku u wona mahungu ma wulawulako kubiha hi hlengeletano ya Jehova lomu ka Internet? U fanele ku ma potsa hi kutiya. A vokari va alakanya lezaku va fanele ku komba vanwani kasi vazwa mawonela yabye, kanilezi a ku maha lezo ku hangalasa mahungu ma nga ni mhango. Loku a mahungu yo kari hi ma wonileko ka Internet ma hi karata, hi fanele ku kombela wutlhari ka Jehova hi tlhela hi wulawula ni vamakabye va buvileko xungetano hi mhaka leyo. (Jak. 1:5, 6; Juda 22, 23) Jesu, loyi a lumbetilweko zilo zo tala, i lo tlharihisa valanzeli vakwe lezaku a valala va wa ta va xanisa ni ku va “lumbeta kontlhe kubiha.” (Mat. 5:11; 11:19; Joh. 10:19-21) Hi fanele ku tirisa “a kualakanya” ni “kupimisisa” kasi ku pola “lava va wulawulako kubiha” ni lava “va mahako kubiha tindleleni tabye.” — Mav. 2:10-16.

KOMBISA XICHAWO HI VANWANI

Hi fanele ku ti wonela kambe ka mahungu kutani matshango ya moya hi ma kumako ka munhu wo hlawutelwa. Hambu loku ma hi lisine a zi wuli lezaku hi fanele ku ma hangalasa. Ka zikhati zinwani a hi zi nene niku a zi kombisi liranzo a ku hangalasa mahungu ya lisine xungetano hi vanwani. (Mat. 7:12) Hi xikombiso, a ku hangalasa mahlevo a zi kombisi liranzo niku a zi aki, hambu loku li hi lisine. (2 Tes. 3:11; 1 Tim. 5:13) A mahungu manwani nja xihundla, niku hi fanele ku kombisa xichawo hi fanelo ya vanwani ya ku hangalasa mahungu lawo hi xikhati xi faneleko, hi ndlela leyi va yi lavako kambe. A ku hangalasa mahungu na xi nga se chikela a xikhati xa wona zi na ni mhango ya hombe nguvu.

Inyamutlha za koteka ku hangalasa mahungu hi kutsopeta ka tihlo — a ya lisine kutani ya mawunwa, ya lisima kutani ma nga vuniko nchumu, ya ma nene kutani yo hohlota. Ni wihi loyi a rumelako mahungu hambu kova ka munhu munwe i fanele ku zi tiva lezaku ku zi lava ni ku nga zi lavi, a mahungu lawo ma nga hangalaka misaveni yontlhe. Hikwalaho, ngha hi gonza ku ti khoma mhakeni ya ku halahala hi hunzisa mahungu. Loku hi gonza mahungu yo koka kupima, hi fanele ku alakanya lezaku a liranzo a li tsutsumeli ku kanakana; ge a hi lo kholwa zilo halahala. A xa hombe kambe, a liranzo a li kholwi mahungu ma lumbetako hlengeletano ya Jehova kutani vamakabye va hina lawa ma hangalasiwako hi vanhu va nga malanza ya “raru wa mawunwa,” ku nga Satani Diabolus. (Joh. 8:44; 1 Kor. 13:7) A kualakanya ni kupimisisa zi ta hi vuna kuva vanhu vo ‘tlhariha,’ hi tiva lezi hi nga khomisako zona a mahungu ma yako ma tala lawa hi nga ma kumako hi siku. A Biblia gi ngalo: “A zipumbu ziga tshomba ya wupumbu; kanilezi a va tlharihileko va ambexwa xidlodlo xa wutivi.” — Mav. 14:18.