Kombisa a zwela wusiwana

Ka mhaka leyi

Loku hi tshamela ku veka tihlo ka matshamela ya vanhu, lezvo zvi nga hi maha hi va zonda hi kota ya lezvi va nga ni matshamela yo hambana ni lawa ya hina. Loku hi hlakulela a tshamela lego ga hava xungetano hi van’wani, zvi nga hi karatela a ku kombisa kuzwela wusiwana. A ku kala ku kuzwela wusiwana zvi ngha maha mitso wa hombe — cihlawulela.

Tshinya ga nayo ga Bhibhiliya

“Tsakani ni lava va tsakako, mu rila ni lava va rilako.” — VA LE ROMA 12:15.

Lezvi zvi wulako zvona: A tshinya legi ga nayo gi hi gondzisa lezvaku hi fanele ku kombisa zwela wusiwana. A zwela wusiwana i ndlela ya ku ti veka ka ciyimo ca munhu wokari a kumanako ni cikarato ni ku tizwa hi ndlela leyi a ti zwako hi yona.

A kuzwela wusiwana zvi nga hi vhunisa kuyini?

Loku hi kombisa kuzwela wusiwana hi munhu wokari, hi taya hi tiva lezvi hi fanisako zvona ni munhu loye. Zwa koteka a ku hi pola lezvaku lezvi a ti zwisako zvona ni ku maha zvilo zva fana ni lezvi hinawu hi mahisako zvona. A ku zwela wusiwana zvi ta hi vhuna ku wona lezvaku hontlheni hi va ngango mun’we ku nga khataliseki a midhawuku ya hina. Loku hi veka kupima ka matshamela yo fana lawa hi nga nawo, lezvo zvi ta hi vhuna ku nga lamuli van’wani hi ndlela ya hava.

A ku zwela wusiwana zvi ta tlhela zvi hi vhuna a ku kombisa cichavo hi van’wani. Anne-Marie, wa le Senegal, a tiko legi a vo tala va gi chepetako, i hlawutela lezvi a kuzwela wusiwana zvi nga mu vhunisa zvona, i ngalo: “Laha ndzi nga pola lezvi a vanhu va nga xanisekisa zvona, ndzi no alakanya lezvaku ndzi wa ta ti zwisa kuyini loku minawu a ndzo xanisekisa lezvo. Hi kota ya lezvo, ndzi no sangula ku wona lezvaku a ndzi wa lisima ku hundza van’wani. Ci hava ndzi nga kari ndzi maha ci nga ndzi maha ndziva wa lisima.” Loku hi zama ku zwisisa a zvikarato lezvi a van’wani va kumanako nazvo, hi tava ni zwela wusiwana hi vona ahandle ka ku va lamula hi ndlela ya hava.

Lezvi hi nga mahako

Loku u wona a lixaka la vanhu hi ndlela ya hava, zama ku wona lezvi mu fanako ka zvona. Hi cikombiso, alakanyela lezvi va ti zwisako zvona loku

A zwela wusiwana i tshamela gi hi vhunaku ku wona lezvaku hontlheni hi lumba a ngango wun’we

va kari vaga zvin’we hi ngango
va chikela magumo ka siku na va mahile ntiro wo karata
va mbeta cikhati ni vanghana
va ingisela mimuzka va yi randzako

Hi kulandzela, ti alakanyele na u hi ka ciyimo cabye. Ti wutise lezvi:

‘Zvini ndzi nga wa ta maha loku a wo kari a ndzi chepeta?’
‘Ndzi wa ta ti zwisa kuyini loku a van’wani va ndzi lamula na va nga se ndzi tiva khwatsi?’
‘Loku ndzi wa hi wa lixaka lelo, ndzi wa ta lava ku van’wani va ndzi khomisa kuyini?’

Wanuna wa le Caucasia ni wanuna wa muSique vo kombana mifota ni zvilo zvo toloveleka, zvo fana ni mingango, zvibelabela lezvi va zvi randzako, ni ntiro.

Zvikombiso zva zvilo zvi mahekileko: Robert (Singapura)

“Cikhatini ci hundzileko, ndzi wa alakanya lezvaku a vanhu va timbeveve va wa nga tolovelekangi, va wa nga tivi, niku va wa hakisa ku zangara. Hikhwalaho ndzi wa va chepeta. Ndzi wa nga alakanyi lezvaku a mawonela ya mina xungetano hi vanhu va timbeveve ma wa hi cihlawulela.

“A kuzwela wusiwana a vanhu va timbheveve zvi ndzi vhunile ku hlula a cihlawulela leci ndzi nga hi naco. Hi cikombiso, ndzi wa pimisa ku a wumbheveve gi wa va vhalela ku va tiva zvotala, hakuva a cikhati ndzi nga wulawula ni vanhu va tshamela legi, va wa ndzi cuwuka lomu ngoheni kasi va zwisisa lezvi ndzi wulako. Hikwalaho ndzi no zama ku alakanyela lezvi ndzi nga wa ta ti zwisa zvona loku a ndzo kala ku ingisa loku munhu a ndzi byela co kari. Hi lisine, ndzi wa nga ta tizwa khwatsi. Hambu lezvi ndzi nga zvi kota ku ingisa, ndzi wa tirisa nguvhu majesto kasi ku wulawula. Ndzi wa zama ku zwisisa lezvi ndzi nga wa ta ti karatisa zvona ku ingisa loku minawu ndzi wa hi mbheveve a cikhati leci a van’wani va wulawulako.

“Kota lezvi ndzi nga ti veka ka ciyimo ca timbheveve, a cihlawulela leci ndzi nga hi naco ci no tekela ku mbhela.”