Hlawula khwatsi vanghana va wena masikwini lawa yo gumesa

1. Hi hanya ka xikhati muni?

HI HANYA ka zikhati zo nonoha nguvu. A Biblia gi wulawula hi nguva leyi yi sangulileko hi 1914 kota ‘masiku yo gumesa.’ A ‘zikhati lezi za zikarato’ zi wumbiwa hi ziyimo zo biha nguvu ku hunza ni zihi lezi vanhu va tshukileko va zi hanya mahlweni ka lembe lego. (2 Tim. 3:1-5) Tlhatakumbiri, a tiko gi taya mahlweni gi biha, hakuva a wuprofeti ga Biblia gi wulile hi kale lezaku “a vanhu vo biha ni vakanganyisi va ta nonohisa vaya mahlweni kubiheni.” — 2 Tim. 3:3. 

2. A zihungato za tiko legi zi tshamisile kuyini? (Wona mufota laha hehla.)

² Kasi ku ti hungata, a vanhu vo tala va hlalela kutani ku maha zilo za tihanyi, za manyala hi tlhelo ga masango, za wungoma, kutani zo biha hi tindlela tinwani lezi zi beletelwako hi Biblia. Hi xikombiso, a internet, a milongoloko ya televizawu, mafilme, tinovela, ni mabhuku zi tala ku kombisa tihanyi ni wubhayi laha kubaseni. A zilo lezi kale zi nga beletelwa za belwa xifungo xa ku vumelelwa ka matshamu yo kari. Kanilezi, lezo a zi wuli lezaku a mahanyela lawa mo amukeleka ka Nungungulu. — Gonza Va Le Roma 1:28-32.

3. Lava va hanyako hi matshinya ya milayo ya Mitsalo va tala ku woniswa kuyini?

³ Ka zana ga malembe go sangula, a valanzeli va Jesu va wa potsa a zihungato zi nga basangiko. Hi kota ya lezo ni mahanyela yabye ya ma nene, va wa rukatelwa ni ku xaniswa hi vanwani. Mupostoli Pedro i lo tsala lezi: “Hi lezi va hlamalako ha zona loku [nwina maKristu] mu nga ha tsutsumi navo nzhopeni ya wuoswi, zonake va mu hleva.” (1 Ped. 4:4) Inyamutlha kambe, lava va hanyako hi milayo ya Nungungulu va woniwa kota vanhu vo fayela hi tiko legi. Tlhatakumbiri, “vontlhe lava va ranzako ku hanya hi wutomi ga wukhozeli legi gi nga ka Kristu Jesu, va ta xaniswa.” — 2 Tim. 3:12.

“A KU TOLOVELANA NI VAKUBIHA KA BIHISA A MAHANYELA MA NENE”

4. Zini lezi a Mitsalo yi nge hi nga mahi xungetano hi Misava?

⁴ A Mitsalo yi byela lava va lavako ku maha kuranza ka Nungungulu lezaku va nga ranzi tiko ni mitiro ya gona. (Gonza 1 Johani 2:15, 16.) A wukhongeli, politika, ni vamahi va mabhinzu va tiko legi — a ku patsa ni zihaxa-mahungu zabye — zi le ntanwini wa “nungungulu wa misava leyi,” ku nga Satani Diabolus. (2 Kor. 4:4; 1 Joh. 5:19) Hikwalaho, kota maKristu, hi fanele ku hlawula khwatsi a vanghana va hina. A Mhaka yi pimisilweko ya Nungungulu yi wula lisine leli la lisima: “Mu nga kohliswi; a ku tolovelana ni vakubiha ka bihisa a mahanyela ma nene.” — 1 Kor. 15:33.

5, 6. Hi vamani hi nga faneliko ku maha navo wunghana, niku hikuyini?

⁵ Kasi ku potsa ku bihisa a mahanyela ya hina ya ma nene, a hi faneli ku maha wunghana ni vanhu lava va mahako zilo zo biha. Lezo a zi wuli a vamahi va kubiha lava va nga kholwiko ntsena kanilezi ni vanhu lava va ti wulako lezaku va tirela Jehova hambulezo na va tshova milayo yakwe ha womu. Loku a vanhu lava va ti wulako maKristu va maha xionho xa hombe va tlhela va nga ti soli, a hi faneli ku simama hi hanyisana navo. — Rom. 16:17, 18.

⁶ Loku hi maha wunghana ni vanhu va nga ingisiko a milayo ya Nungungulu, hi nga ha byekelela ku maha lezi va mahako kasi va fela ku hi tsakela. Hi xikombiso, loku hi maha wunghana ni zibhayi, hi nga ha ringwa ku maha wubhayi. Lezo zi mahekile ka maKristu yo kari ma ti hendleletileko, niku a yo kari ma zile ma susiwa bandleni hi kota ya ku nga ti soli. (1 Kor. 5:11-13) Loku va nga ti soli, a xiyimo xabye xi nga fana ni lexi xi tlhamuselwako hi Pedro. — Gonza 2 Pedro 2:20-22.

7. Hi vamani va faneleko kuva vanghana va hina?

⁷ Hambu lezi hi faneleko ku kombisa wunene ka vontlhe, a ku patsa ni lava va nga lanzeliko a milayo ya Nungungulu, a hi faneli ku maha navo wunghana ga susa nzi kanzihela. Hikwalaho zi wa tava zi bihile ku a Mboni ya Jehova yi nga chadangiko yi gangisana ni munhu wo kala a nga ti hendleletangi a tlhela a tsumbeka ka Nungungulu, loyi a nga kombisiko xichawo hi milayo Yakwe yo tlakuka. A ku hlayisa a kutsumbeka ka hina ka wuKristu za lisima nguvu ku hunza ku tsakelwa hi vanhu va nga hanyiko hi milayo ya Jehova. A vanghana va hina va fanele kuva lava va mahako kuranza ka Nungungulu. Jesu i te ngalo: “Loyi a mahako a kuranza ka Nungungulu, yaloye i nakulori, ni makweru, ni mamani wa mina.” — Mar. 3:35.

8. A ku tolovelana ni vakubiha zi va khumbisile kuyini a vaIsraeli va kale?

⁸ A vaIsraeli va gi wonile a khombo ga ku tolovelana ni vakubiha. A xikhati lexi Jehova a nga va tlhatlhisa wukhumbini le Gipite a va yisa Tikweni gi Tsumbisilweko, i lo wula lezi xungetano hi lezi va nga fanele ku maha hi vaaki va lomo: “U nga khizameli vanungungulu vabye, u nga va khozeli, u nga mahi mikhuwo yabye; kanilezi u ta va daya vontlhe, u khungumula zifananiso zabye zontlhe. Khozelani Jehova, Nungungulu wa nwina.” (Ekso. 23:24, 25) Hi kugumesa a kutala ka vaIsraeli va lo tsika ku ingisa a zileletelo za Nungungulu. (Tis. 106:35-39) Hi ku kala va nga tsumbekangi ka Nungungulu, Jesu hi kufamba ka xikhati i lo va byela lezi: “Langutani, mu ta siyelwa a yindlu ya nwina, na yi hi rumbi.” (Mateu 23:38) Jehova i lo tsukula Israeli, a rurisa makatekwa yakwe maya ka bandla ga wuKristu legi gi nga ha hi ku wumbiwa. — Miti. 2:1-4.

HLOLA KHWATSI LEZI U LERAKO NI KU HLALELA

9. Hikuyini a zihaxa-mahungu za tiko legi zi nga vako venene ka maKristu?

⁹ A kutala ka lezi zi humesiwako hi zihaxa-mahungu za tiko legi i venene ka wumoya ga maKristu. A mahungu lawo a ma humeselwi ku vuna vanhu lezaku va kholwa ka Jehova ni ka zitsumbiso zakwe. Wutshanwini ga lezo, zi kombisa a matshamela ni mixuvo ya tiko go biha ga Satani. Hikwalaho, hi fanele ku ti wonela nguvu kasi hi nga hlawuli zilo lezi zi nga hi vuxelako a “kunavela ka misava.” — Tit. 2:12.

10. Zini zi to humelela hi mabhuku ni tividiyu to biha ta tiko legi?

¹⁰ Lokuloku, a mabhuku ni tividiyu to biha zi nga ta hava kona. Zontlhe lezo zi ta loviswa a xikhati lexi a tiko legi zi yimelako gonza — gi nga tiko ga Satani — gi to loviswa. A Mhaka ya Nungungulu yi ngalo: “A tiko ga hunza, ni kunavela ka gona; kanilezi loyi a mahako kuranza ka Nungungulu i ta tshama kala kupinzuka.” (1 Joh. 2:17) A mutsali wa tisimu yenawu i lo yimbelela aku: “A vamahi va kubiha va ta lobyiswa; kanilezi lavo va rinzelako ka Jehova va taga tshomba ya tiko. Kanilezi lava va rulako va taga tshomba ya tiko, va ta xalaliswa hi kurula ka hombe.” Hi xikhati xo kota kwihi? “A valulamileko va taga tshomba ya tiko, va aka ka gona kala kupinzuka.” — Tis. 37:9, 11, 29.

11. Nungungulu i va nyikisa kuyini zakuga za moya a vanhu vakwe?

¹¹ A ku hambana ni lezi zi humesiwako hi tiko legi, a mahungu ma humesiwako hi hlengeletano ya Jehova masikwini lawa yo gumesa ma kuca vanhu kuva ni mahanyela ma yisako wutomini ga pinzukelwa. Na a khongela ka Jehova, Jesu i te ngalo: “A wutomi ga pinzukelwa hi kuva va ku tiva, wena Nungungulu wece wa zinene, na Jesu Kristu loyi u mu rumileko.” (Joh. 17:3) Hi ku tirisa a hlengeletano yakwe, a Dadani wa hina wa le tilweni i hi nyika zakuga zo tala za moya lezi zi hi akako. A hi no ku kateka hi kuva ni marevista, ni mabroxura, ni mabhuku, ni tividiyu, ni saite leyi yi vuvumisako a wukhozeli ga lisine! A hlengeletano ya Jehova yi longiselela mitlhangano kambe hi kukhanzakanya ka mabandla yo hunza 110.000 misaveni yontlhe. Ka mitlhangano leyo ya bandla ni ya xipanze zinwe ni migotsovanyano, hi kambisisa mahungu ma seketelwako ka Biblia lawa ma hi mahako hi kholwa ka Nungungulu ni ka zitsumbiso zakwe. — Maheb. 10:24, 25.

TEKA ‘HOSINI NTSENA’

12. Tlhamusela a wusungukati ga Biblia ga ku tekana ‘Hosini ntsena.’

¹² A ku ti wonela ku tolovelana ni vakubiha za lisima nguvunguvu ka maKristu ya magwenza lawa ma lavako ku chada. A Mhaka ya Nungungulu yi nyika wusungukati legi go dlunyateka: “Mu nga bohelwi ntsungwa munwe ni va nga kholwiko; hakuva kuhlengela muni xikari ka kululama ni kubiha ke? Kutani hi kwihi a kutlhangana ka kuwonekela ni munyama ke?” (2 Kor. 6:14) A Biblia gi kuca a malanza ya Nungungulu lawa ma lavako ku chada lezaku ma tekana ‘hosini ntsena,’lezi zi wulako ku tekana ntsena ni mukhozeli wa Jehova a ti hendleletileko a tlhela a bapatizwa, loyi a hanyako hi lezi a Mitsalo yi zi gonzisako. (1 Kor. 7:39) Hi ku tekana ni vakhozeli-kulobye, a maKristu ma kuma vapangalati va ti hendleletileko ka Jehova lava va to va vuna ku simama va tsumbekile ka yena.

13. Xileletelo muni lexi Nungungulu a nyikileko vaIsraeli xungetano hi wukati?

¹³ Jehova wa zi tiva lezi zi nga chukwana ka malanza yakwe, niku lezo za woneka ka lezi a gi wonisako zona a wukati. Wona a xileletelo xo dlunyateka lexi a nyikileko vaIsraeli hi ku tirisa Mosi. Na a wulawula hi vaaki va matiko lawa ma nga va ranzele — lava va nga kala va nga tireli Nungungulu — i lo byela vaIsraeli aku: “U nga tekani navo; u nga dzuki u va nyika a vanhanyana va wena ka vafana vabye, hambu ni ku tekela a vafana va wena a vanhanyana vabye. Hakuva va ta hambukisa a vana va wena va nzi fularela, zonake va ya khozela vanwani vanungungulu, kwalahoke a zanga ya Jehova yi ta vura hehla ka nwina yi mu lovisa hi kuhatlisa.” — Deut. 7:3, 4.

14, 15. A ku kanyisa wurangeli ga Jehova zi mu khumbisile kuyini Solomoni?

¹⁴ Kusanguleni ka kufuma ka Solomoni n’wana Davida, a jaha legi gi lo khongela gi kombela wutlhari, niku Nungungulu i lo gi nyika wutlhari ga hombe nguvu. Hi ndlela leyo, Hosi Solomoni i lova ni ndhuma ya kuva hosi yo tlhariha ya tiko go humelela. Kunene, a xikhati lexi muzinza wa le Xeba a nga mu enzela, i lo hlamala aku: “Nzi wa nga kholwi na nzi nga se ta zi wona hi mahlo ya mina. Kanilezi vona a va nzi byelangi a khihlanya ga zona. A wutlhari ga wena ni titshomba ta wena za hunza lezi nzi zi zwileko.” (1 Tih. 10:7) Kanilezi Solomoni i lova xikombiso xo bayisa xa lezi zi nga humelelako loku a munhu a kanyisa a xileletelo xa Nungungulu xa ku nga tekani ni munhu a nga kholwiko. — Mutsh. 4:13.

¹⁵ Hambu lezi Nungungulu a nga mu mahele zilo zo tala, Solomoni i lo kanyisa a xileletelo Xakwe xa ku nga teki vavasati va matiko lawa ma nga mu ranzele, lava va nga kala va nga khozeli Jehova. Solomoni “i lo ranza vavasati vo tala va manwani matiko” niku hi magumo i lova ni 700 wa vasati ni 300 wa mindlukulu. Give gihi wuyelo ga kona? Laha Solomoni a nga khosahele, a vasati vakwe va matiko “va lo hambukisa a mbilu yakwe yi lanzela vanwani vanungungulu; . . . Solomoni i lo maha lezi zi bihileko mahlweni ka Jehova.” (1 Tih. 11:1-6) A vapangalati vo biha va Solomoni va lo onha a wutlhari gakwe, va mu maha a huma wukhozelini ga lisine. Lexi xitlharihiso xa hombe ka maKristu lawa ma nga ha alakanyelako ku tekana ni munhu a nga ranziko Jehova!

16. Wusungukati muni gi tirako ka malanza ya Nungungulu ma chadileko ni munhu a nga kholwiko?

¹⁶ Ahati loku a munhu a sangula ku khozela Nungungulu na a chadile ni munhu a nga kholwiko ke? A Biblia gi ngalo: “Nwina vasati, ingisani vanuna va nwina; lezaku kasi hambu loku va hi kona lava va nga ingisiko mhaka, va fela ku kokiwa hi mahanyela ya vasati vabye hi handle ka mhaka.” (1 Ped. 3:1) A magezu lawa maya ka vasati va maKristu, kanilezi ma tira kambe ni ka vanuna lava va sangulako ku khozela Jehova na va chadile ni munhu a nga kholwiko. A wusungukati ga Biblia ga dlunyateka: Maha munghana mu nene wa wukati, u tlhela u hanya hi milayo yo tlakuka ya Nungungulu xungetano hi wukati. A vanghana vo tala va wukati va nga kholwiko va vumela lisine hi ku wona a kucica loku a nuna kutani sati a ku mahileko hi ku lanzela a zileletelo za Nungungulu.

MAHA WUNGHANA NI LAVA VA RANZAKO JEHOVA

17, 18. Hikuyini Noa ni maKristu ya zana ga malembe go sangula va ponileko a kuloviswa ka tiko ga nguva leyi va nga hanya ka yona?

¹⁷ Hambu lezi a ku tolovelana ni vakubiha zi onhako mahanyela ma nene, a kutolovelana ni vanhu va nene zi pswala mihanzu yi nene. Wona xikombiso xa Noa, loyi a nga hanya ka tiko go biha kanilezi na a nga hi na kuxuva ka ku maha wunghana ni vahanyi va lomo. Ka xikhati lexo, Jehova “i lo wona kuonha ka vanhu lezaku ku kulile laha misaveni, ni lezaku a mixuvo ya timbilu tabye yi bihile masiku wontlhe.” (Gen. 6:5) Hikwalaho, Nungungulu i lo boha ku swiyela tiko lego go biha ni vaseketeli va gona hi ku tirisa ntalo wa misava yontlhe. Kanilezi, “Noa i wa hi munhu a lulamileko, a nga hi na nanzu xikhatini xakwe; Noa i lo famba zinwe na Nungungulu.” — Gen. 6:7-9.

¹⁸ Zi la su dlunya lezaku Noa a nga mahangi wunghana ni vanhu vo biha. Yena ni ngango wakwe wa ntlhanu wa vanhu ni vambiri va lo khomeka hi ntiro va nyikilweko hi Nungungulu, lowu wu nga patsa ku aka taru. Ka xikhati xalexo, Noa i lo tira kambe kota “mukaneli wa kululama.” (2 Ped. 2:5) A ntiro wa Noa wa ku xumayela ni ku aka taru zinwe ni ku tshama ni ngango wakwe zi lo mu maha a tshama a khomekile hi ku maha a zilo za zi nene lezi zi nga tsakisa Nungungulu. Kota wuyelo, Noa ni ngango wakwe va lo pona a Ntalo. Hi fanele ku va bonga nguvu hakuva hontlheni hi nga kona nyamutlha hita hi ka lava va tireleko Jehova — ku nga Noa, ni sati wakwe, ni vana wakwe, ni vasati vabye lava vontlhe va kombisileko kukholwa. Hi kufanana, a maKristu yo tsumbeka ni yo ingisa ya zana ga malembe go sangula ma lo ti tsawukanisa ni vanhu vo biha zonake ma pona a kuloviswa ka Jerusalema ni mafambisela ya zilo ya xiJuda hi 70 Nguveni ya Hina. — Luka 21:20-22.

19. Kasi hi amukeleka ka Nungungulu, zini lezi hi faneleko ku maha?

¹⁹ Kota vakhozeli va Jehova, hi fanele ku pimanyisa Noa ni ngango wakwe zinwe ni maKristu yo ingisa ya zana ga malembe go sangula. Hi fanele ku ti hambanyisa ni tiko go biha legi gi hi ranzeleko, hi tlhela hi lava vanghana va nene xikari ka timiliyoni ta vamakabye va hina vo tsumbeka. A ku tshama ni lava va rangelwako hi wutlhari ga Nungungulu zi ta hi vuna ku tiya ‘hiku nde kukholweni’ masikwini lawa yo nonoha. (1 Kor. 16:13; Mav. 13:20) Ehleketa kambe hi kutsumba ka hina ko saseka! Loku hi hlawula khwatsi a vanghana va hina masikwini lawa yo gumesa, a munwe ni munwani wa hina a nga pona a kugumesa ka tiko legi go biha, a nghena misaveni yiswa yo lulama ya Jehova leyi yi nga kwalaha nyongeni!