Hi nga gondza yini ka zvihlamaliso zva Jesu?

1. Zvini zvi nga humelela a cikhati leci Jesu a nga maha cihlamaliso cakwe co sangula?

EHLEKETA hi lezvi zvi humeleleko kumbheleni ka 29 Nguveni ya Hina, a cikhati leci Jesu a nga sangula ntiro wakwe wa laha misaveni. Jesu ni vapizani vo kari, ni mamani wakwe, Mariya, va no rambiwa ka festa ya muchadho le Kana, a cidhoropana ci nga kumeka n’walungu wa Nazareta, lomu Jesu a nga hanya kona. Mariya i wa hi munghana wa ngango lowo niku zvi wonekisa ku khwatsi i wa kari a vhunetela ku khatalela vapfhumba. Kanilezvi, laha a festa ya muchadho yi nga kari yi famba, ku no humelela cikarato leci ci nga wa ta dhanisa nguvhu a ngango ni patswa lowo wa wuswa — a vhinyo yi no mbhela.b Kuzvilava a vapfhumba va wa tele nguvhu a ku hundza lezvi zvi nga alakanyelwe. Mariya i no tekela ku byela N’wana wakwe, aku: “A va na vhinyo”. (Joh. 2:1-3) Zvini lezvi Jesu a nga maha? I no maha nchumu wo hlamalisa nguvhu — a cica mati ma maha “vhinyo yo nandziha”. — Joh. 2:9, 10.

2-3. a) Zvihlamaliso muni lezvi Jesu a zvi mahileko? b) Hi nga vhunekisa kuyini hi ku kambisisa zvihlamaliso zva Jesu?

² Jesu i mahile zvihlamaliso zvin’wani zvo tala ndzeni ka ntiro wakwe wa laha misaveni.c I tirisile ntamu wakwe wa ku maha zvihlamaliso kasi ku vhuna vanhu va talela ga cima. Hi cikombiso, ntsena ka zvihlamaliso zvakwe zva zvimbiri, i no gisa a 5000 wa vavanuna niku hi ndzhako ka cikhati a gisa 4000 wa vavanuna, laho kuzvilava ku wa hi ni 27 000 wa vanhu, loku hi hlaya a vavasati ni vanana lava va nga hi kona. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) Ka makhati lawa ya mambiri Jesu i tlhelile a hanyisa a vanhu vo tala va nga babya. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Hi nga alakanyela lezvi a citshungu ci nga tsakisa zvona hi ku hanyisiwa ni ku gisiwa hi Jesu hi ku tirisa cihlamaliso!

³ Inyamutlha hi nga gondza zvotala ka zvihlamaliso lezvi Jesu a zvi mahileko. Ka ndzima leyi hi ta bhula hi lezvi hi nga gondzako ka zvihlamaliso lezvo zvi tiyisako kukholwa. Hi ku landzela, hi ta kambisisa lezvi hi nga ku pimanyisisako zvona a kutikoramisa ka Jesu ni ku zwela wusiwana loku a ku kombisileko a cikhati leci a nga maha zvihlamaliso.

LEZVI A ZVIHLAMALISO ZVI HI GONDZISAKO HI JEHOVHA NA JESU

4. A zvihlamaliso zva Jesu zvi hi gondzisa zvilo zvi hi vhunako ku hi kholwa nguvhu ka mani na mani?

⁴ A zvihlamaliso zva Jesu zvi hi gondzisa zvilo zvi tiyisako kukholwa loku hi nga nako hi Jesu ni Papayi wakwe. Ha zvi tiva ku Jehovha hi yena a nga mu nyika ntamu Jesu wa ku maha zvihlamaliso lezvo! Mitiro 10:38 i hi byela lezvi: “Nungungulu i no tota Jesu wa le Nazareta hi moya wo basa ni ntamu, a fambafamba lomu tikweni a maha zvilo zva zvi nene ni ku hanyisa vontlhe lava va nga xanisiwa hi Sathani, hakuva Nungungulu i wa hi zvin’we naye.” Alakanya kambe lezvaku zvontlhe lezvi Jesu a nga wula ni ku maha — a kupatsa ni zvihlamaliso lezvi a nga maha — i ku pimanyisile khwatsi a kupima ni kutizwa ka Papayi wakwe. (Joh. 14:9) Wona zvilo zvinharu hi nga gondzako ka zvihlamaliso zva Jesu.

5. Cini ci kucileko Jesu a ku maha zvihlamaliso? (Matewu 20:30-34)

⁵ Nchumu wo sangula: Jesu ni Papayi wakwe va hi randza nguvhu. A cikhati leci Jesu a nga hi laha misaveni, i kombisile lezvaku wa va randza nguvhu vanhu hi ku tirisa ntamu wakwe, a maha zvihlamaliso a va humuta ku xaniseka. Ka khati go kari, a vavanuna vambiri vofa matihlo va no banguleka va kombela ku a va vhuna. (Lera Matewu 20:30-34.) Wona lezvaku Jesu “i no va zwela wusiwana”, a gumesa a va hanyisa. Hi kota ya ku va “zwela wusiwana”, yi nga ndlela yo kombisa lirandzo, Jesu i va nyikile zvakuga lava va ngazwa ndlala ni ku hanyisa lava va nga hi ni hlokonho. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha, a Nungungulu wa “wuxinji ga hombe”, ni N’wana wakwe, va hi randza nguvhu niku a va tsaki loku va hi wona na hi xaniseka. (Luka 1:78; 1 Ped. 5:7) Va zvi lava nguvhu a ku mbheta zvikarato zvontlhe zvi xanisako vanhu!

6. Jehovha i mu nyikile ntamu wa ku maha yini Jesu?

⁶ Nchumu wa wumbiri: Nungungulu i nyikile Jesu a ntamu wa ku mbheta zvikarato zvontlhe zva vanhu. A zvihlamaliso lezvi Jesu a nga maha, i wo komba lezvaku i na ni ntamu wa ku mbheta zvikarato zvontlhe, zva ku hi wa nga ta zvi kota ku zvi mbheta ha hoce. Hi cikombiso, i na ni ntamu wa ku tsuwula tshinya ga zvikarato zvontlhe — ku nga ciwonho hi ci kumileko ka Adhamu na Evha, ni zvontlhe zvi vangiwako hi ciwonho, zvo kota mababyi ni kufa. (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19) A zvihlamaliso lezvi a nga maha zvi hi tiyisekisa lezvaku i na ni ntamu wa ku mbheta “tixaka tontlhe” ta mababyi ni ku vhuxa lava va fileko. (Mat. 4:23; Joh. 11:43, 44) I na ni ntamu kambe wa ku nyimisa zvingulo zva hombe ni ku hlula mimoya yo biha. (Mar. 4:37-39; Luka 8:2) A zvo ku tiyisa a ku tiva lezvaku Jehovha i mu nyikile ntamu wontlhe lowo a N’wana wakwe!

7-8. a) A zvihlamaliso zva Jesu zvi hi tiyisekisa yini? b) Cini u ci rindzelako nguvhu misaveni yiswa?

⁷ Nchumu wa wumbiri: Hi nga tiyiseka lezvaku a makatekwa wontlhe hi tsumbisiwako ku ma kuma Mufun’weni wa Nungungulu ma ta tatiseka futsi. A zvihlamaliso lezvi Jesu a nga maha a cikhati leci a nga hi laha misaveni zvi hi gondzisa lezvaku i ta maha zvilo zva hombe nguvhu a ku hundza lezvo, kota Hosi ya Mufumo wa Nungungulu wa le tilweni. Wona lezvi hi to ti buza hi zvona zvezvanyana na hi fumelwa hi Kristu. Hi nga ta ha babya, hakuva Jesu i ta fuvisa mababyi wontlhe ni zvitshetshela zvontlhe zvi xanisako vanhu nyamutlha. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Kuv. 21:3, 4) Hi nga ta ha xaniseka hi ndlala kutani hi makhombo ya ntumbuluko. (Isa. 25:6; Mar. 4:41) Hi tava ni litsako la hombe la ku hoyozela maxaka ni vanghana va hina na va huma hi lomu “zvilahleni.” (Joh. 5:28, 29) Cihlamaliso muni u ci lavako nguvhu a ku ci wona na ci maheka misaveni yiswa?

⁸ A cikhati leci Jesu a nga maha zvihlamaliso, i kombisile kutikoramisa ka hombe ni kuzwela wusiwana. A matshamela lawa, zvi nene a ku hinawu hi ma pimanyisa. A hi woneni zvikombiso zvimbiri. Hi ta sangula hi matimu ya festa ya le Kana.

NDLELA YA KUVA VANHU VO TI KORAMISA

9. Zvini a nga maha Jesu laha festeni ya muchadho? (Johani 2:6-10)

⁹ Lera Johani 2:6-10. A cikhati leci a vhinyo yi nga mbhela laha festeni ya muchadho, a ku zvi wo boha ku Jesu a maha cokari? Ahihi. A ku na ciphrofeto ci nga komba lezvaku Mesiya i wa ta maha cihlamaliso ca ku maha vhinyo. Kanilezvi, hi nga alakanyela loku ku wa hi wena u nga kari u chadha, a vanhu va vhumala zvakunwa! Zvi wonekisa ku Jesu i no va zwela wusiwana va ngango lawo, nguvhunguvhu a noivho ni noivha, niku i wa nga lavi ku vawa tingana. Makunu, i no maha cihlamaliso, kota lezvi hi zvi kumbukileko. I no cica mati — ya cipimo ca 390 wa tilitro — ma maha vhinyo ya yi nene nguvhu. Kuzvilava i mahile vhinyo ya talela lego na a fela ku yi sala yi tirisiwa hi cikhati cin’wani kutani yi ta xavisiwa kasi lava va nga chadha va kuma malana yo kari yo va vhuna. Hi nga alakanyela lezvi lava va nga chadha va nga tsakisa zvona!

10. Zvilo muni zva lisima zvi nga ka matimu ma nga ka Johani cipimo 2? (Wona ni mufota.)

¹⁰ Hi nga ehleketa hi zvilo zva lisima zvi nga ka matimu ma nga ka Johani cipimo 2. U zvi wonile ku a hi Jesu a nga chetela mati lomu ka tifuko ti tala? I no byela malandza ma chela mati lomu ka tifuko ti tala, a nga lavangi ku ratarata lomu ka vanhu kasi a woniwa. (Vhesi 6 ni 7) Loku a cicile mati ma maha vhinyo kambe a hi yena a ngakha a ya nyika murangeli wa festa. I no byela malandza makha ma ya mu nyika. (Vhesi 8) Jesu kambe a nga tekangi kopo ya vhinyo, a nyima lomu cikari ka vanhu a yi tlakusa, aku: ‘Hi nga ringani a vhinyo leyi ndzi nga maha mu yizwa!’

11. Zvini hi nga gondzako ka cihlamaliso ca Jesu ca ku cica mati mava vhinyo?

¹¹ Zvini hi nga gondzako ka cihlamaliso ca Jesu ca ku cica mati mava vhinyo? Hi gondza nchumu wa lisima xungetano hi ku ti koramisa. Jesu a nga ti dzundzangi hi cihlamaliso leco. Hi lisine, a nga tshukangi a ti dzundza hi lezvi a nga kari a zvi maha. Kanilezvi, i no ti koramisa hi kuphindaphinda a yisa wudzundzo gontlhe ka Papayi wakwe. (Joh. 5:19, 30; 8:28) Loku hi pimanyisa Jesu, hi ku nga ti woni hi hi va lisima nguvhu, hi nga ta ti dzundza-dzundza hi lezvi hi mahako. Kani cini hi mahako lomu hlengeletanweni ya Jehovha, ngha hi nga ti dzundzi hi lezvi hi mahako; kanilezvi, hi ti dzundza hi kuva ni thomo ga ku tirela Jehovha, a Nungungulu wo hlamalisa. (Jer. 9:23, 24) A hi mu nyikeni wudzundzo gontlhe Jehovha. Lezvo zva zwala, hakuva a ku na nchumu wa wu nene hi nga wa ta wu maha na hi nga vhuniwi hi yena. — 1 Kor. 1:26-31.

12. Hi yihi ndlela yin’wani ya ku pimanyisa Jesu mhakeni ya ku ti koramisa? Nyika mufananiso.

¹² Wona ndlela yin’wani ya ku pimanyisa a kutikoramisa ka Jesu. Hi nga alakanyela ciyimo leci: A dhota go kari gi mbheta cikhati co leha na gi vhuna nandza go vhunetela lezvaku gi longisela kanelo yo gona yo sangula. Hi kota ya lezvi a mu vhunileko, a nandza lego gi veka kanelo yo saseka nguvhu ni bandla gi tsaka nguvhu hi kanelo leyo. Andzhako ka mutlhangano, a vokari va tshinelela dhota lego, vaku: ‘Makabye manyani i vekile kanelo yo saseka nguvhu!’ A ku zva laveka ku a dhota lego giku: ‘Phela hi mina ndzi nga mu vhuna ku longisela’? Kutani a ca ci nene ku a ti koramisa aku: ‘Lisine, yi sasekile nguvhu; minawu ndzi xalele’? Loku hi ti koramisa, a zvizi zvi lava ku hi lava wudzundzo ka lezvi hi mahelako van’wani. Hi kuma litsako hi ku tiva lezvaku Jehovha wa zvi wona niku wa zvi nyika lisima lezvi hi mahako. (Wona ni mongo wa Matewu 6:2-4; Mah. 13:16) Hakunene, Jehovha wa tsaka loku hi pimanyisa Jesu hi ti koramisa. — 1 Ped. 5:6.

NDLELA YA KUVA VANHU VO ZWELA WUSIWANA

13. Zvini a nga zvi wona Jesu kusuhani ni dhoropa ga Nayine? Zvini a nga maha? (Luka 7:11-15)

¹³ Lera Luka 7:11-15. Ehleketa hi zvokari zvi humeleleko a cikhati leci Jesu a nga tira laha misaveni. Ka khati go kari, i wa kari aya Nayine, a dhoropa go kari ga Galileya, gi nga hi kusuhani ni Xuname, laha muphrofeti Elixa a nga vhuxa n’wana wa noni ka 900 wa malembe ma nga hundzile. (2 Tih. 4:32-37) Laha Jesu a nga kari a chikela laha nyangweni ya dhoropa, i no wona vanhu va nga kari va huma va ya lahla munhu. A ciyimo ca kona ci wa hi co zwelisa nguvhu wusiwana — i noni yi nga felwe hi n’wana wa yona wa mun’we. Kanilezvi, a noni leyo yi wa nga hi yoce; yi wa hi ni vanhu vo tala va lomu dhoropeni. Jesu i no nyimisa lava va nga rwele cirumbi, a maha nchumu wo hlamalisa nguvhu kasi ku vhuna noni leyi yi nga felwe. I no vhuxa n’wana wa yona! Ka matimu ma nga lomu ka tiIvhangeli, legi give khati go sangula ku Jesu a vhuxa munhu.

14. Zvilo muni zva lisima zvi nga ka matimu ma nga ka Luka cipimo 7? (Wona ni mufota.)

¹⁴ Hi nga ehleketa hi zvilo zva lisima zvi nga ka matimu ma nga ka Luka cipimo 7. U zvi polile ku Jesu i no “wona” noni leyi yi nga felwe, a guma a yi “zwela wusiwana”? (Vhesi 13) Lezvi a nga zvi wona — ku nga noni leyo kuzvilava yi nga rila na yi famba kusuhani ni n’wana wakwe a fileko — zvi no mu vangela lisongo, a mu zwela wusiwana. Jesu a nga no mu zwela wusiwana zvi nyima kwalaho; i no tlhela a kombisa ku i wa mu zwela wusiwana. I no mu angula; handle ko kanakana hi gezu go chavelela khwatsi, aku: “U nga rili.” I no guma a maha cokari, na a nga rumiwangi hi munhu. I no vhuxa n’wana wa noni leyo “a mu nyikela ka mamani wakwe.” — Vhesi 14 ni 15.

15. Zvini hi nga gondzako ka cihlamaliso ca Jesu ca ku vhuxa n’wana wa noni?

¹⁵ Zvini hi nga gondzako ka cihlamaliso ca Jesu ca ku vhuxa n’wana wa noni? Hi gondza lisima la ku va zwela wusiwana lava va nga felwa. Lisine ku a hi nge vhuxi munhu a fileko, a ku fana ni lezvi Jesu a nga maha. Kanilezvi, a ku fana na Jesu, loku hi cuwuka cokari hi nga va vhunako hi cona zvi nga hi kuca ku hi va zwela wusiwana. Hi nga kombisa ku ha va zwela wusiwana hi ku wula kutani ku maha cokari kasi ku va vhuna kutani ku va chavelela.d (Mav. 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8) Hambu ku wula kutani ku va mahela zvilo zva zvi tsongwani zvi nga va tiyisa zvi tlhela zvi va chavelela nguvhu.

16. Kota lezvi zvi kombisiwako laha ka mufota, hi gondza yini ka lezvi zvi humeleleko a makabye wo kari a nga ha hi ku felwa hi n’wana wakwe?

¹⁶ Wona lezvi zvi nga maheka ka malembe ma nga hundza na ku yimbelelwa lisimu mutlhanganweni wa bandla: A makabye wo kari wa cisati i no wona makabye mun’wani laha kusuhani na a rila. Ka lisimu lelo ku no kumbukiwa kuvhuka ka vafileko, kuveni a makabye loye a nga rila i wa ha hi ku felwa hi nhanyana wakwe. Laha a makabye loye a nga zvi pola, i no ya mu bharasara va mbhetisa zvin’we a ku yimbelela lisimu lelo. Laha a makabye loye wo felwa a nga zvi alakanya hi ndzhako ka cikhati, i no wula lezvi: “A vamakabye ndzi no va randza nguvhu.” I tsakile nguvhu hi lezvi a ngaya mutlhanganweni ka siku lego. I te: “Le Salawini ya Mufumo, hi kona hi kumako civhuno.” Hi nga tiyiseka lezvaku hambu zvova zvitsongwani lezvi hi mahako kasi ku kombisa ku ha va zwela wusiwana lava va “tshovekileko timbilu” hi ku felwa, Jehovha wa zvi wona niku wa zvi nyika lisima. — Lis. 34:18.

A KU GONDZA MATIMU YA JESU ZVI NGA HI VHUNA NGUVHU

17. A zvihlamaliso zva Jesu zvi hi gondzisa yini?

¹⁷ Hi nga vhuneka nguvhu hi ku gondza matimu ya zvihlamaliso zva Jesu ma nga lomu ka tiIvhangeli. A matimu lawa ma hi gondzisa lezvaku Jehovha na Jesu va hi randza nguvhu, ni lezvaku Jesu i na ni ntamu wa ku mbheta zvikarato zvontlhe zva vanhu, niku zvontlhe lezvi hi tsumbisiwako ku zvi kuma Mufun’weni wa Jehovha, zvi nga kwalaha nyongeni, zvi ta tatiseka futsi. Laha hi gondzako matimu lawa, hi nga ehleketa hi lezvi hi nga ma pimanyisisako zvona a matshamela ya Jesu. Zvi ngo yini ku maha programa ya ku ka cigondzo ca wena kutani ka wukhozeli ga ngango mu gondza zvihlamaliso zvin’wani zva Jesu? Wona lezvi u nga gondzako u gumesa u bhulela van’wani lezvi u gondzileko. Phela lawo ma ngava mabhulo yo tiyisa nguvhu! — Rom. 1:11, 12.

18. Zviwutiso muni hi to hlamula ka ndzima yi landzelako?

¹⁸ A cikhati leci a ntiro wa Jesu laha misaveni wu ngaya magumo, i no maha cihlamaliso, a vhuxa munhu wa wunharu a kumbukiwako lomu ka tiIvhangeli. Kanilezvi, a cihlamaliso leci cive cihlamaliso ca hombe — hakuva a munghana wakwe loyi a nga mu vhuxa, i mu vhuxile andzhako ka 4 wa masiku na a file! Zvini hi nga gondzako ka cihlamaliso leci? Kona ci nga hi tiyisekisa kuyini lezvaku hakunene a vafileko va ta vhuka? A ndzima yi landzelako yi ta hlamula zviwutiso lezvi.