Pimanyisa Jehovha, u kombisa kukhatala hi van’wani

1. A vakhozeli va Jehovha va zvi kombisisa kuyini lezvaku va randzana?

A VAKHOZELI va Jehovha va nga misaveni yontlhe va wumba ngango wun’we. Va wonana kota vamakabye niku va randzana. (1 Johani 4:16, 21) Ka zvikhati zvo kari va ti veka mhangweni hi kota ya vamakabye vabye, kanilezvi a kutala ka zvikhati va kombisa lirandzo labye hi vona hi ku va mahela zvilo zvo tala zva zvitsongwani. Hi cikombiso, va nga va byela magezu ya ma nene kutani ku va mahela zva zvi nene. Loku hi kombisa kukhatala hi van’wani, hi pimanyisa Jehovha, a Papayi wa hina wa le tilweni. — Va Le Efesusi 5:1.

2. Jesu i pimanyisile lirandzo la Papayi wakwe hi ndlela muni?

² Jesu i mu pimanyisile khwatsi Papayi wakwe. Contlhe cikhati i wa khoma van’wani hi lirandzo. I te: ‘Tanani ka mina, n’wina n’wentlhe mu tirako ni ku bindziwa, ndzi ta mu humuta.’ (Matewu 11:28, 29) Loku hi pimanyisa Jesu hi kombisa ku ‘zwela lava va vhumalako’, hi ta tsakisa Jehovha, niku hinawu hi ta tsaka. (Lisimu 41:1) Ka ndzima leyi, hi ta wona lezvi hi nga kombisisako zvona kukhatala hi va laha ngangweni wa hina, hi vamakabye, ni lava hi va chumayelako.

KOMBISA KUKHATALA HI VA LAHA NGANGWENI WA WENA

3. Xana a nuna a nga kombisisa kuyini kukhatala hi sati wakwe? (Wona mufota kusanguleni ka ndzima.)

³ A vanuna va fanele ku veka cikombiso ci nene va tlhela va zvi kombisa ku va khatala nguvhu hi mingango yabye. (Va Le Efesusi 5:25; 6:4) A Bhibhiliya gi li a vanuna va fanele ku kombisa kukhatala ni ku zwisisa vasati vabye. (1 Pedro 3:7) A nuna a zwisisako wa zvi tiva ku hambu lezvi a kalako a nga fani ni sati wakwe hi tindlela to tala, a hi lezvaku ova wa lisima ku hundza sati wakwe. (Genesisi 2:18) I kombisa kukhatala hi lezvi a sati wakwe a ti zwisako zvona niku wa mu dzundza a tlhela a mu nyika lisima. Na a wulawula hi nuna wakwe, a sati wo kari wa le Canadá i li: “A nuna wa mina a nga tshuki a chepeta lezvi ndzi ti zwisako zvona, kutani ku wula ku ‘U nga ti zwisi lezvo kata mina.’ Wa ndzi ingisela khwatsi kambe. Loku a ndzi vhuna ku wona zvilo hi ndlela yi nene, i maha lezvo hi lirandzo.”

4. A nuna i kombisisa kuyini ku wa khatala hi lezvi a sati wakwe a ti zwisako zvona loku zvi ta mhakeni ya lezvi a va khomisako zvona a vavasati van’wani?

⁴ A nuna a khatalako hi lezvi a sati wakwe a ti zwisako zvona a nga tshuki a maha zvilo zvi nge khwatsi o navela vavasati van’wani, ku ngava hi kukongoma, hi tisayite ta ku maha vanghana kutani ka Internet. (Joba 31:1) A nga ngheni ka tisayite ta ku maha vanghana leti ti vhuxako manyawunyawu ya masango, niku a nga ngheni ka tisayite to kala ti nga hlazvekangi. Hi lisine, i simama a tsumbekile ka sati wakwe hakuva wa mu randza niku i randza Jehovha a venga zvobiha. — Gondza Lisimu 19:14; 97:10.

5. A sati a nga kombisisa kuyini kukhatala hi nuna wakwe?

⁵ Loku a nuna a pimanyisa cikombiso ca hloko yakwe, Jesu Kristu, a sati wakwe zvi ta mu olovela ku ava ni ‘cichavo ca hombe’ hi yena. (Va Le Efesusi 5:22-25, 33) Niku loku a sati ava ni cichavo hi nuna wakwe, i ta ti karatela ku zwisisa lezvi a nuna a ti zwisisako zvona a tlhela a mu kombisa wunene loku a khomekile hi mitiro ya bandla kutani loku a yimisana ni zvikarato. A nuna wo kari wa le Gra-Bretanya i ngalo: “Ka zvikhati zvo kari a sati wa mina i pola ku zvi kona zvi ndzi karatako hi ku ndzi wona ndzi cicile matshamela ya mina. Loku lezvo zvi maheka i tirisa tshinya ga nayo gi nga ka Mavingu 20:5, hambu loku zvi boha ku a rindzela hi cikhatanyana kasi ‘akha’ maalakanyo ya mina, loku zvi hi zvilo zva ku ndza chuseka ku bhula naye.”

6. Hontlheni hi nga kucisa kuyini vanana lezvaku va alakanyela van’wani va tlhela va kombisa wunene, niku a vanana va ta vhunekisa kuyini?

⁶ Loku a vapswali va khatalelana, vo va vekela cikombiso ci nene a vana vabye. Va fanele ku gondzisa a vana vabye kambe lezvaku va alakanyela van’wani va tlhela va kombisa wunene. Hi cikombiso, a vapswali va nga gondzisa vana vabye lezvaku lomu Salawini ya Mufumo a hi wutshamu go tsutsuma-tsutsuma. Kutani ku loku va tlhangene ni van’wani va hlakana, va nga byela vana vabye lezvaku va tsika vanhu va hombe va ranga hi vona va phamela zvakuga. Hi lisine, hontlheni lomu bandleni hi nga vhuna vapswali. Hikwalaho hi fanele ku dzundza n’wanana loku a maha nchumu wa wu nene, wo kota ku hi vhulela livati. Lezvo zvi maha ku a n’wanana a tsaka niku zvi ta mu vhuna ku tiva lezvaku “loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako”. — Mitiro 20:35, NM.

KOMBISA KUKHATALA HI VAMAKABYE LOMU BANDLENI

7. Jesu i kombisisile kuyini kukhatala hi wanuna wo kala ku ingisa, niku hi nga gondza yini ka lezvi a nga maha?

⁷ Ka siku go kari Jesu na hi le Dhekapoli, a vanhu va no mu tela ni ‘munhu a nga hi ciwiri, na hi ni cirimiti’. (Marku 7:31-35) Jesu i hanyisile wanuna loye, kanilezvi i zvi mahile cihundleni. Hikuyini? Hi lezvaku a wanuna loye i wa nga ingisi, niku kuzvilava i wa nga chuseki lomu ko tala vanhu. Jesu i zwisisile lezvi a nga ti zwisa zvona, a se ‘mu humesa cidlen’wini’ aya naye ka wutshamu go kala munhu aya mu hanyisa kona. Lisine lezvaku a hi nge mahi zvihlamaliso, kanilezvi hi fanele ku alakanyela lezvi zvi lavekako ka vamakabye va hina ni lezvi va ti zwisako zvona hi guma hi kombisa kukhatala. Mupostoli Pawule i tsalile lezvi: ‘Ngha hi khatalelana kasi ha susumetana lirandzweni ni mitirweni yo saseka.’ (Mahebheru 10:24) Jesu i zvi zwisisile lezvi a wanuna loye wo kala ku ingisa a nga ti zwisa zvona a tlhela a mu mahela zva zvi nene. Hi nga wona cikombiso a hi vekeleko!

8, 9. Hi nga kombisisa kuyini lezvaku ha khatala hi lava va khosaheleko ni lava vo limala? Nyika zvikombiso.

⁸ Kombisa kukhatala hi lava va khosaheleko ni lava vo limala. A nchumu wa lisima nguvhu wu tivekisako a bandla ga wuKristu lirandzo, na ku nga hi ku maha khwatsi zvilo. (Johani 13:34, 35) A lirandzo li hi kuca ku maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina kasi ku vhuna vamakabye va khosaheleko kutani va limeleko lezvaku vaya mitlhanganweni ni ntirweni wa kuchumayela. Ha va vhuna kambe hambu loku zvi nga hi oloveli kutani loku va nga zvi koti ku maha zvotala. (Matewu 13:23) Michael, loyi a fambako hi cikarinyana hi kota ya wulima, wa bonga nguvhu lezvi va mu vhunisako zvona va laha ngangweni wakwe ni vamakabye bandleni. I ngalo: “Hi kota ya lezvi va ndzi vhunisako zvona, ndza zvi kota kuya mitlhanganweni yontlhe ndzi tlhela ndziya ntirweni wa kuchumayela contlhe cikhati. Ndza zvi randza nguvhu kuchumayela laha kubaseni.”

⁹ Ka tiBheteli to tala, ku na ni vamakabye vo tsumbeka va khosaheleko kutani vo limala. A vawoneleli vo khatala va mingango ya Bheteli va kombisa lirandzo hi ku maha malulamiselo ya ku vonawu vamakabye lavo va chumayela hi ku tirisa mapapilo ni titelefone. Bill, loyi a nga ni 86 wa malembe niku i chumayela ka zvipandze zva le kule hi ku tirisa mapapilo, i ngalo: “Ha gi nyika lisima a thomo ga ku tsala mapapilo.” Nancy, loyi a nga kusuhani ni ku tlhanganyisa 90 wa malembe, i ngalo: “A ku tsala mapapilo a ndzi zvi woni zvi hi zvo mahela ku tata ti vhilopi basi. Lowo i ntiro wa kuchumayela. A vanhu va zvi lava ku tiva lisine!” Ethel, loyi a nga pswaliwa hi 1921, i li: “Ndzi tshamela ku babya. Ka masiku yo kari zva ndzi karatela ku boha tinguwo.” Hambulezvo, wa ti buza hi ku chumayela hi ku tirisa telefone ni ku i maha tiendzo to wuyela ti bhindzulako. Barbara, loyi a nga ni 85 wa malembe, i tlhamusela aku: Kota lezvi ku ngaku ndzi tshamela ku babya, zva ndzi karatela kuya ntirweni wa kuchumayela hi kukhandzakanya. “Kanilezvi a ku chumayela hi telefone zva ndzi olovisela ku bhula ni van’wani. Ndza ku bonga Jehovha!” Hi cikhati citsongwani caku ne lembe a ci teki, a vamakabye va hina vo randzeka va khosaheleko va mbhetile 1228 wa tihora ntirweni wa kuchumayela, va tsalile 6265 wa mapapilo, va ligarele vanhu hi 2000 wa makhati, niku va tlhelile va nyikela 6315 wa mabhuku. Hi nga tiyiseka lezvaku a kutikarata kabye ku mu tsakisile nguvhu Jehovha! — Mavingu 27:11.

10. Hi nga va vhunisa kuyini vamakabye va hina lezvaku va vhuneka hi mitlhangano hi laha zvi kotekako hi kona?

¹⁰ Kombisa kukhatala loku u hi mitlhanganweni ya wuKristu. Loku hi kombisa kukhatala, hi vhuna vamakabye va hina lezvaku va vhuneka hi mitlhangano hi laha zvi kotekako hi kona. Hi ndlela muni? A yin’we ya tindlela kuva hi nga celwi kasi hi nga va hambukisi kupima. Ka zvikhati zvin’wani, ku nga humelela zvilo zva citshuketi zvaku zvi nga hi maha hi celwa. Kanilezvi loku hi tshamela ku celwa, hi fanele ku alakanyela lezvi a vamakabye va to ti zwisa zvona ni lezvi hi nga cicako kasi hi va komba ku ha khatala hi vona. Hi nga rivakelweni kambe lezvaku, hi Jehovha ni N’wana wakwe va hi rambako kasi hi ta mitlhanganweni. (Matewu 18:20) Handle ko kanakana, Jehovha na Jesu va ringanelwa hi ku hi va komba cichavo ca hombe hi kuva hi chikela hi cikhati!

11. Hikuyini a vamakabye va nga ni zvipandze mutlhanganweni va faneleko ku landzela wusungukati gi nga ka 1 Va Le Korinte 14:40?

¹¹ Loku hi kombisa kukhatala hi vamakabye va hina, hi ta landzela wusungukati ga Bhibhiliya, gaku: ‘Ngha zvilo zvontlhe zvi mahiwa hi fanelo ni nayo.’ (1 Va Le Korinte 14:40) A vamakabye lava va vako ni zvipandze mutlhanganweni va landzela wusungukati legi loku va ngagi cikhati ka zvipandze zvabye. Hi ndlela leyo, va kombisa kukhatala na ku nga hi ka mukaneli loyi a to landzela basi kanilezvi ni ka bandla gontlhe. Alakanyela lezvi a vamakabye zvi to va khumbisa zvona loku a mutlhangano wu hundzisa hora leyi wu mbhelako hi yona. A vamakabye vo kari zvi lava ku va famba mipfhuka yo leha kasi vaza va chikela kaya. A van’wani zvi lava ku va nghena xapa kasi vaya kaya. Niku a vokari va chadhile ni vanhu va kalako a nga tireli Jehovha va ku va rindzela ku va chikela kaya hi cikhati.

12. Hikuyini zvi lavekako ku hi kombisa cichavo ka madhota hi tlhela hi ma randza? (Wona kwadru: “Kombisa kukhatala hi lava va rangelako lomu hlengeletanweni ya Jehovha.”)

¹² A madhota ma tira nguvhu lomu bandleni ni ntirweni wa kuchumayela, hikwalaho zva laveka ku hi ma kombisa cichavo hi tlhela hi ma randza. (Gondza 1 Va Le Tesalonika 5:12, 13.) Handle ko kanakana, wa bonga nguvhu zvontlhe lezvi va ku mahelako. U nga zvi kombisa ku hakunene wa bonga hi ku ma ingisa hi kuzvirandza u tlhela u tirisana nawo hakuva ‘ma rindzela a mihefemulo ya n’wina, hakuva ma ta ti hlamulela ha yona’. — Mahebheru 13:7, 17.

KOMBISA KUKHATALA HI LAVA U VA KUMAKO KUCHUMAYELENI

13. Hi nga gondza yini ka ndlela leyi Jesu a nga khoma hi yona vanhu?

¹³ Ka ciphrofeto co kari ci wulawulako hi Jesu, Isaya i te: “A nga ta tshova a lihlanga li fufekeleko, a nga ta tima a kandiya yi tuvikako musi.” (Isaya 42:3) A lirandzo leli Jesu a nga hi nalo hi vanhu li mu mahile a va zwela wusiwana. I wa zwisisa lezvi a vanhu lavo va nga mbhelile ntamu va nga ti zwisa zvona ni gome legi va nga hi nago a ku fana ni “lihlanga li fufekeleko” kutani “kandiya yi tuvikako musi”, hikwalaho i va khomile hi wunene ni lihlazva-mbilu. Phela hambu vanana va wa zvi lava ku tshama na Jesu. (Marku 10:14) Hi lisine, hina a hi nge zwisisi vanhu kutani ku va gondzisa a ku fana ni lezvi Jesu a nga zvi mahisa zvona! Hambulezvo hi nga kombisa ku ha khatala hi lava va nga lomu cipandzeni ca hina hi mawulawulela ya hina, a cikhati leci hi va endzelako hi cona, ni cikhati leci hi mbhetako na hi bhula navo.

14. Hikuyini hi faneleko ku ehleketa hi lezvi hi wulawulisako zvona ni vanhu?

¹⁴ Hi fanele ku wulawulisa kuyini ni vanhu? Inyamutlha a vanhu va timiliyoni, va “xaniseka na va hangalakile” hi kota ya wukanganyisi ni wubihi gi vangiwako hi tikoponi ta mabhindzu, politika, ni varangeli va wukhongeli va misava leyi. (Matewu 9:36) Kota wuyelo ga kona, a votala a va ha tsumbi munhu niku a va na kutsumba. Hi cigelo leco, lezvi hi wulawulako ni gezu ga hina zvi fanele ku komba vanhu lezvaku hi na ni wunene niku ha khatala hi vona! A vanhu vo tala va zvi lava ku ingisela mahungu ya hina hi lezvi hi kombisako kukhatala nguvhu hi vona hi tlhela hi va komba cichavo na ku nga hi hi kota ya lezvi hi tirisako khwatsi Bhibhiliya.

15. Hi tihi tindlela to kari leti hi nga kombisako hi tona kukhatala hi vanhu va lomu cipandzeni ca hina?

¹⁵ Ku na ni tindlela to tala leti hi nga kombisako hi tona lezvaku ha khatala hi vanhu va lomu cipandzeni ca hina. Hi fanele ku maha zviwutiso hi ndlela yi nene, lezvi zvi kombisako cichavo kambe. A phayona go kari gi tirile ka cipandze leci a vanhu va kona va chavako, hikwalaho gi wa potsa ku maha zviwutiso zvi nga wa ta va maha vawa tingana loku va nga wu tivi a hlamulo wa kona. I wa nga va wutisi ku, “Wa gi tiva vito ga Nungungulu?” kutani ku “Wa zvi tiva ku cini a Mufumo wa Nungungulu?” Wutshan’wini ga lezvo, i wa wula zvo khwatsi ku, “Lomu ka Bhibhiliya ndzi gondzile lezvaku Nungungulu i na ni vito. Ndzi nga ku komba a vito ga kona?” A mahela legi a gi tiri ka matshamu wontlhe, hakuva a vanhu ni midhawuko zva hambana. Kanilezvi contlhe cikhati hi fanele ku khoma vanhu va lomu cipandzeni ca hina hi wunene ni cichavo. Kasi hi maha lezvo, hi fanele ku va tiva khwatsi.

16, 17. Hi nga kombisisa kuyini wunene loku zvi ta mhakeni ya: a) cikhati leci hi va endzelako hi cona vanhu? b) cikhati leci hi mbhetako na hi bhula navo?

¹⁶ Hi fanele ku va endzela cikhati muni? Loku hi famba hi muti ni muti, hi nga rivakeleni ku hi vapfhumba vo kala hi nga rindzelwangi. Hikwalaho zva lisima nguvhu ku hi endzela vanhu hi cikhati leci va tova va tlhatlhekile ku bhula na hina. (Matewu 7:12) Hi cikombiso, xana a vanhu va lomu cipandzeni ca wena va zvi randza ku etlela nguvhu kumbheleni ka vhiki? Loku zvi tshamisile lezvo, u nga ha sangula hi lomu maruweni u chumayela kona, ku maha wukustumunyu ga laha kubaseni, kutani ku tlhelela lava u zvi tivako ku va na ni cikhati ca ku mu nga bhula.

¹⁷ Hi fanele ku mbheta cikhati co kota kwihi? A vanhu vo tala va tshama na va khomekile, hikwalaho zva lisima ku hi komisa liendzo la hina, nguvhunguvhu ka khati go sangula. Zva lisima ku hatla hi gemeta mabhulo wutshan’wini ga ku hi mbheta cikhati co leha. (1 Va Le Korinte 9:20-23) Loku a vanhu va wona ku ha zvi zwisisa ku va khomekile, va nga ha zvi tsakela nguvhu ku bhula na hina ka khati gi to landzela. Loku hi kombisa matshamela ma tako hi ka moya wa Nungungulu, hi tava ‘zvitiri-kulobye ni Nungungulu’ futsi. Yena a nga ha hi tirisa kasi hi vhuna munhu lezvaku a gondza lisine! — 1 Va Le Korinte 3:6, 7, 9.

18. Loku hi kombisa kukhatala hi van’wani, makatekwa muni hi nga rindzelako ku ma kuma?

¹⁸ Hikwalaho, a hi maheni zvontlhe hi zvi kotako kasi hi kombisa kukhatala hi va laha ngangweni wa hina, hi vamakabye, ni lava hi va chumayelako. Loku hi maha lezvo, hi ta kuma makatekwa yo tala, zvezvi ni cikhatini ci tako. A Lisimu 41:1, 2 yi li: ‘I katekile [wa tsaka] loyi a zwelako lava va vhumalako, Jehovha i ta mu hlanguta hi siku ga khombo. Jehovha i ta mu londzowota a mu hanyisa, i ta katekiswa lomu tikweni.’