Maiu
Mierkulisï 1 de maiu
Ísï tátsekua, exeaspka uánikua kʼuiripuechani enga no nema ueenga miiuani. Inde kʼuiripuechaksï iámindu kʼérati ireteecharhu anapuespti, iámindu kʼumanchikuecharhu anapuecha, ireteecharhu ka táchani jásï idiomaksï uandasïreendi (Apok. 7:9).
Ísï tátsekua enga na exejkia grupuni jini auandarhu, Juanu “uánikua kʼuiripuechani” exeasïndi. Íksï uánikua kʼuiripuecha, no májkueniisti eska 144,000, jimboka no nema úsïnga kuenta uáni. ¿Ambechi míteski imeecheri ambe? Juanu arhinhaspti: “Íchaksï jindeesti engaksï xáni no sési kánhaka ka engaksï Karichi sapichueri iurhiri jimbo jupaantaka imeecheri xukuparhakuechani ka sésiksï uraperaantani” (Apok. 7:14). Engaksï na tsípiti pakarajkia kʼéri mískuarhitarhu uératini i ‘uánikua kʼuiripuecha’, Echerirhuksï irekaati ka kʼérati kóntperatechanksï intsïnhauati (Sal. 37:9-11, 27-29; Prov. 2:21, 22; Apok. 7:16, 17). Ia sea engachi erakunhaka para auandarhu nirani o parachi Echerirhu pakarani, iáminduechachi jatsipiringa para exekuarhini “foturhu” enga kapitulu 7 jimbo uandajka libru Apokalipsisi jimbo, ¿no ísïiski? ¡Ambakiti tiempu máeuati para i tsimani grupuecha engaksï sési marhuakujka Tata Diosïni! Ka juchajtuchi kánikua sési pʼikuarheraaka jimbokachi erakuska apoiarini Tata Diosïiri juramukuani. w22.05 16 párr. 6, 7
Juebesï 2 de maiu
Tata Diosï Jeoba mismu íntspisïndi jánhaskakua (Prov. 2:6).
¿Ménisïjtsï jatsispi para erakuni ambe ma enga jukaparhakuepka? Enga ísïika, merujtsï kurhakupka Tata Diosï Jeobani eskaksïni íntskupiringa jánhaskakua jimbokajtsï mítespka eskajtsï uétarhinchaxapka (Sant. 1:5). Rei Salomóni karaspti: “Jánhaskakua jindeesti enga sánderu jukaparhakua ambeeka” (Prov. 4:7). Ísïisti, ima no uandaxapti kʼuiripuecheri jánhaskakuani, sino imani enga Tata Diosï Jeoba íntspijka (Prov. 2:6). Peru, ¿uaajtsïni Tata Diosïiri jánhaskakua jarhuatani parachi úni iásï orhepani uérakuani uandanhiateechani? Jo. Ambe engachi uaaka úni parachi jánhastiini, jindeesti jorhenguarhini ka úni ambe engaksï tsimani kʼuiripuecha jorhentpipka engaksï mítekateepka jimbokaksï kánikua jánhastiispka. Orheta, ju je Salomóniiri ambe eratseni. Biblia uandasïndi eska Tata Diosï úspka “eska Salomóni kánikua jánhastiipiringa ka eska sési kurhangupiringa” (1 Rey. 4:29). Ka ístu, ju je Jesúsiiri ejempluni exeni enga sánderu jánhastiipka ixú Echerirhu (Mat. 12:42). Profesia ma enga Jesúsiiri ambe uandajka, uandasïndi: “Tata Diosï Jeobaeri espiritu imani jingoni jauati, espiritu para jánhaskani ka kurhanguni” (Is. 11:2). w22.05 20 párr. 1, 2
Biernesï 3 de maiu
Jurajku eskani aianguauaka imeechani engaksï tátsekua irekaaka na engari uinhapika (Sal. 71:18).
Na uéjkichi xáni jatiriinia uaakachi exeni ambechi uaa úni parachi marhuakuni Tata Diosï Jeobani ka ísï úni. Ísï úspti pirenchi ma enga Beverley arhinhajka ka enga 75 jatiriikia. Pʼamenchakua ma jimbo no úsïreendi sési xanharani. Peru ima kánikua uékaxapti jarhuajpeni pʼímarperakuechani etsakuani para Miántskua. ¿Ambe úspi? Exespti ambe enga úpiringa úni ka enga ísï úpka kánikua sési pʼikuarheraspti. Ka inde ambe jarhuataaspti máteruechani parakaksï sánderu aianhpepiringa. Xarharasïndi eska Tata Diosï Jeoba kánikua jukaparharasïnga na engaksï xáni jánguarhintajka erachiicha engaksï jatiriikia nájkirukaksï uánikua ambe nóteru újkia úni (Sal. 71:17). Ju je imani ambe eratsetini jarhani úni engachi uaaka úni. Ka jánguarhintani imani kualidadichani xarhataani enga Tata Diosï Jeoba jaiapanheantajka ka imani ambe jorhenguarhini engajtsïni jarhuataaka parakajtsïni Tata Diosï ka imeeri kúnguarhikua sánderu úraaka. Ka ju je exeni ambe ka ambechi uaa úni parachi jarhuataani erachiichani. Engachi úska ini ambe, Tata Diosï Jeobajtsïni újchakuraati ka ísï eska Timoteuni, máteruechaksï exeati eskachi sési marhuakuxaka Tata Diosïni (1 Tim. 4:15). w22.04 27 párr. 18, 19
Sábadu 4 de maiu
Jiáni ueenaskari jorhenguarhini pímbinharhati karakateecheeri ambe desde engari andajpenuka (2 Tim. 3:15).
¿Ka engaksïni chaari sapi arhiska eska nóteru uékasïngia marhuakuni Tata Diosï Jeobani nájkirukajtsï chá xáni jánguarhintaka? Asï eratsi je eskajtsï no úska jarhuatani. Tata Diosï Jeobajtsïni iáminduechani íntskusti sésikua parachi erakukuarhini sinchi marhuakua o nómbe, asta chaari sapiichani. Miá je eska ima uaaka kʼuanhatsentani. Ístu miá je uandantskuani tumbiiri ma enga tsïnchekata japka (Luk. 15:11-19, 22-24). Inde tumbi jurajkuspti ambakiti xanharuni, joperu tátsekua kʼuanhatsentaspti. Taatiicha, Tata Diosï Jeobaksïni kʼéri kóntperata ma íntskusti parajtsï tʼarhexeraani imeeri marhuariichani engaksï iásï kʼuiripeni jaka (Sal. 78:4-6). Míteskachi eska úkua jukaska ísï úni, jimboksïnisï mintsita jingoni felisitarijka chaari ambakiti ánchikuarhita jimbo engajtsï xáni jánguarhintani jaka jarhuataani chaari sapiichani paraksï xénchani Tata Diosï Jeobani, ka parajtsï tʼarhexeraani ísï eskaksï na uandajka imeeri konsejuecha (Éfes. 6:4). Engajtsï ísï úska, uaakajtsï seguru jarhani eska juchaari Taati auandarhu anapu enga xáni xénchpetiika kánikua sési pʼikuarheraaka chánksïni jimbo. w22.05 30, 31 párr. 16-18
Domingu 5 de maiu
Iámindu kuerpurhu anapu ambe májku kʼériksï jarhasti (Éfes. 4:16).
Engachi marhuakuska Tata Diosï Jeobani xáni eskachi xáni uaaka, uaakachi eska kúnguarhikua májku kʼéri jauaka ka eska sési pájperanhaaka. Indeni ambeksïsï úpti primeru siglurhu anapu kristianuecha. Imeechaksï táchani jásï ambe jorhenaspti úni ka táchani járhati ánchikuarhiteechanksï jatsiaspti (1 Kor. 12:4, 7-11). Joperuksï imeecha no jámaspti andaperani niksï arhukurhitini japi indeni ambe jimbo. Sánderu sési, Pablu uandaspti imani karta jimbo enga Éfesu anapuechani karakuapka, eskaksï mándani arhini jánguarhintapiringa paraka ʻKristueri kuerpu sési jimbo uiuinhasïʼ japiringa. Ka ístu uandaspti: Enga “mándani kuerpurhu anapu ambe pʼirajka uinhapikua para kʼuiripeni eska xáni uétarhijka, [...] ísï interu kuerpu kʼuiripe[sïndi] uékperakua jingoni” (Éfes. 4:1-3, 11, 12). Engaksï ísï úpka, kúnguarhikua májku k’eri jarhaspti ka sésiksï pájperasïreendi, ísï eskachi na exejka iásï kúnguarhikuecharhu. Jánguarhinta je no terukukuarhintani máteruecha jingoni. Sánderu sési, jánguarhinta je májkueni jámani eska Jesúsi ka xarhatani imeeri kualidadichani. Ka mítetini ja je eska ima “jurhimbitku úsïnga” ambe ma, ima no “mirikurhiauati chaari úkuechani” (Ebr. 6:10). Ima jukaparharasïndi engajtsï chá jánguarhintajka parajtsï imani jaiapanherantani. w22.04 14 párr. 15, 16
Lunesï 6 de maiu
Kristu Jesúsi jurhasti parhakpinirhu para pʼímutaantani pekadoriichani (1 Tim. 1:15).
¡Kánikuachi sési pʼikuarherasïnga engachi no jucheeka engachi jatsika para uandani sini Tata Diosï Jeoba puákuntaa nemani enga pekadu ma úka! Joperuchi kʼóru jatsiska para úni ambe ma. ¿Ambeeski? Jamberi nema engajtsïni kánikua no sési úchika arhijti eskachi tekaakuntaaka ka puákuntani o jamberijtsïni no ma ambe arhini. Nájkiruka ísï úkuarhiaka, jatsiskachi para puákuntani, i ambe arhikuekasïndi eskachi no jatsiska para jatanhekuni ni ikiakuni imani kʼuiripuni. Joperu jamberichi úkua jukanchaaka ka tiempu uétarhini para ini ambe úni ka sánderia engajtsïni kánikua no sési pʼikuastapka ambe engachi úminhapka. Rebista La Atalaya 15 de septiembri enga 1994 jimbo uérapka, uandasïndi: “Puákuntani pekadorini ma, no arhikuekasïndi eska no no sési jarhaspka ambe engajtsïni úchipka. Para kristianu ma, puátspentani arhikuekasïndi iámu ambe jurajkukuni Tata Diosï Jeobani mintsikaparini eska ima sési peentaaka iámu ambe. Iámu parhakpinirhu, imajkusï jindeeti Juesi enga jurhimbiti újka iámindu ambe ka justisia uaati jiáni enga sánderu sési jauaka”. w22.06 9 párr. 6, 7
Martesï 7 de maiu
Eroka eska Tata Diosï Jeoba uaaka ambe ma (Sal. 27:14).
Tata Diosï Jeoba aiatspesptia libru Jaŋaskuecha (Apokalipsisi) jimbo eska japiringa grupu ma enga ísï mítekateeka komu ‘uánikua kʼuiripuechaʼ, engaksï uápurisï anapuepiringa, táchani jásï tribueni ka táchani jásï idiomaksï uandani (Apok. 7:9, 10). Nájkiruka ini grupu jimboksï jaka tatakeecha, nanakecha ka sapiicha engaksï táchanisï anapueka, iáminduechaksï ísïisti komueska familia ma engaksï májku kʼéri jaka ka engaksï sési pájperajka (Sal. 133:1; Juanu 10:16). I kʼuiripuechaksï méntkisïksï listu jarhasïndi paraksï aianguani imeechani engaksï uéjka kurhajchani eska parhakpinirhu iámindu ambe sési niántaaka (Mat. 28:19, 20; Apok. 14:6, 7; 22:17). Enga chá kuenta úkuarhijka ini grupu jingoni, seguru eskajtsï kánikua jukaparharasïnga indeni ambe engajtsï erokuarhini jaka. Noambakiti uékasïndi eskachi eratseaka eska no úkuarhiaka ima ambe engachi erokuarhini jaka. Ima uékasïndi eskachi eratseaka eska Tata Diosï no uaaka ambe engajtsïni aiachikia. Enga Satanási úska eskachi ísï eratseaka, nóteruchi balori jukaakia ka astachi úpiringa nóteru marhuakunia Tata Diosï Jeobani. w22.06 20, 21 párr. 2, 3
Mierkulisï 8 de maiu
I ambe engachi erokuarhini jaka, jarhuatasïndijtsïni parachi jucha sési anhaxurhitini jarhani ísï eska ankla ma na xáni sési pʼíngujka barkuni ma ka inde ambe meru ísï úkuarhiati ka sési uaxastakata jauati (Ebr. 6:19).
Mintsikani eska no ióni jimbo sési jánhaskuarhintaakia jarhuatasïndijtsïni parachi úni orhepani uérakuani tsʼéjkukuechani engachi iásï jatsiajka. Ju je miántani eska Jesúsi uandaspka eskachi no sési kánhapiringa (Juanu 15:20). Jiájkani, eratsentani ambe engajtsïni Tata Diosï aiachini jaka, jarhuatasïndijtsïni para seguiriini imani marhuakuni. Ju je exeni néna enga erokuarhikua jarhuatapka Jesúsini paraka no jurajkupiringa imeeri Taatini, nájkiruka mítepka eska no sési kánhapiringa para uándikunhani. Uéxurhini 33 Pentekostesiiri jurhiatikua jimbo, apostoli Pedru uandaspti profesia ma enga Salmos jimbo jaka, enga uandajka eska Jesúsi no sáni chépiringa ka eska kánikua mintsikapiringa. Profesia uandasïndi: “Ka ji Tata Diosïni mintsikaparini irekaaka, jimbokarini tʼu no jurajkuaka Tumbarhu ka nóri jurajkuaka eska tereaka chiiti jántspiri engakeni no méni jurajkuka. […] Ka ji kánikua tsípiaka tʼungini japarini” (Úku. 2:25-28; Sal. 16:8-11). Jesúsi seguru jarhaspti eska Tata Diosï tsítantapiringa ka kánikua tsípikua jingoni erokuarhixapti eska ménderu níntapiringa auandarhu imeeri Taatini jingoni (Ebr. 12:2, 3). w22.10 25 párr. 4, 5
Juebesï 9 de maiu
Jimbokachi iáminduecha someni no sési ambe úsïnga (Sant. 3:2).
Ma xanhari, apostoli Santiagu ka Juanu arhisptiksï imeeri amambani eska kurhakupiringa Jesúsini paraka ambakiti lugarirhu ma peeraapiringa imeeri Reinurhu (Mat. 20:20, 21). Íksï tsimani apostoliicha xarhataspti eskaksï kʼéramakuarhisïreenga (Prov. 16:18). Peru ima xanhari no solu Santiagu ka Juanujkuksïsï no sési ambe úpti. Ju je exeni ambe engaksï úpka máteru apostoliicha. Engaksï máteru diesi apostoliicha kurhaapka indeni ambe, “úndasptiksï ikiakuani imani tsimani ermanuechani” (Mat. 20:24). ¿Úsïnchi eranhaskani na engaksï arhijperapka ima xanhari? ¿Ambe úspi Jesúsi? Ima no ikiaspti. No uandaspti eska jirinhantaapiringa máteru achamasïichani engaksï sánderu kaxumbitiipiringa, engaksï méntkisï xénchperakua jingoni kámberapiringa ka engaksï sánderu ambakiti kʼuiripuepiringa paraksï imeeri apostoliini. Sánderu sési, Jesúsi tekaantskua jingoni uandontskuarhekuaspti jimboka mítespka eskaksï imeecha ambakiti mintsita ma jataspka (Mat. 20:25-28). Jesúsi méntkisï sési kaaspti ka uékperakua jingoni. w23.03 28, 29 párr. 10-13
Biernesï 10 de maiu
Mímixekua xarhata, juchiiti uátsï, ka tsípera juchiiti mintsitani parani ji úni mókukuni imani engareni mámaru ambe arhini jarhajka (Prov. 27:11).
Kánikuari jánguarhintaskia iásï jamberi ka kánikuari jorhenguarhiskia Biblieri ambe, jamberi uánikua uéxurhinia ka jimborisï seguru jakaia eska Biblia Tata Diosïiri Karakateska. Joperu sánderu jukaparhakua ambe, niáraskari míteni ka xénchani imani enga kararkuarhika Bibliani. Jimbokari niáraska xáni xénchani Tata Diosï Jeobani, aiakukuarheskari ka itsï atakuarhini. ¡Kánikuari sési úska! Engari uandapkia eskari itsï atakuarhipiringa, seguru eskari uánikua tsʼéjkukuechani jatsiapka. Ka sánderu orhepatini jauatiksï máteru tsʼéjkukuecha jimboka Satanási jánguarhintaaka parakari nóteru xénchaakia Tata Diosï Jeobani ka eskari jarhariaka imani (Éfes. 4:14). ¡Asï jurajku eska ima andaaka! ¿Ambekini jarhuataa parari no jurajkuni Tata Diosï Jeobani ka úndi ambe engari aiakukia? Jatsiskari para seguirini jánguarhintani parari “jánhaskatiini” (Ebr. 6:1). w22.08 2 párr. 1, 2
Sábadu 11 de maiu
Janhanharhi chiiti taatini ka chiiti naandini, ísï eskakeni Tata Diosï Jeoba na juramuchika, parakari ióni irekaaka ka sésikeni nicheni (Deut. 5:16).
Familiarhu, iáminduechaksï jatsisti para no uandantani kʼumanchikuarhu anapu ambe. Pori ejemplu, jamberi acheeti ma eratsejti eska ambe ma enga témba újka chistosueska. ¿A no eska no uandontskuarhepiringa indeeri ambe máteru nema jingoni? No ísï úpirindi jimboka xénchasïnga témbani ka no uékasïndi kʼuratsetani o no sési pʼikuastani (Éfes. 5:33). Imeecha engaksï taatiika, jatsistiksï para miáni eskaksï tumbiicha ka iurhitskiriicha tsitisïnga eskaksï janhanharhikua jingoni kánhaaka. Ísï jimbo, taatiichaksï no jámapirindi aianguani máteruechani ambe engaksï imeecha no újka sési úni (Kol. 3:21). Ka sapiichaksï jatsisti para jorhenguarhini no jámani uandantani imani ambe enga úpiringa kʼuratsetani familiarhu anapuni ma. Engachi iáminduecha jánguarhintaska para no uandantani familiarhu anapu ambe, familia márku úkuarhintatini jauati. w22.09 10 párr. 9
Domingu 12 de maiu
Kurhaa i ambe Jobu; erokuarhi ka eratsenta je xáni ambakiti ambe enga Tata Diosï kueraaka (Job 37:14).
Tata Diosï Jeoba uandontskuarhekuspti Jobuni ka miátantaspti na enga xáni jánhaskatiika ka na enga xáni uékperakua jingoni kuidarijka ambe enga ima xáni kueraaka. Uánikua animaliicheeri ambe arhispti para kurhangutarani Jobuni (Job 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2). Ístu, Tata Diosï Jeoba axaspti Eliúni para uinhaperantani ka sési pʼikuastantani Jobuni. I tumbi enga sési marhuakuani japka Tata Diosïni, miátantaspti Jobuni eska Tata Diosï méntkisï kóndeantasïnga imeechani engaksï tekaantajka. Peru ístu Tata Diosï úspti, eska Eliú konsejuechani íntsaapiringa Jobuni. Ka uékperakua jingoni, Eliú jarhuataspti Jobuni paraka no imeeri ambejku eratseni japiringa ka miátantaspti eskaksï kʼuiripuecha sánderu sapichitu ambeeska eska Tata Diosï, ima enga Kueraaka iámindu ambe. Ístu Tata Diosï arhispti Jobuni eska kómarhijpikuapiringa imeeri tanimu amiguechani engaksï no sési jásï ambe uandapka Tata Diosïiri ambe (Job 42:8-10). Ka ini jurhiatikuecha jimbo, ¿nénajtsïni jarhuatasïni Tata Diosï Jeoba engachi kʼérati uandanhiateechani jatsiajka? Tata Diosï Jeobajtsïni no ísï uandontskuarhechisïndi eska na úpka Jobuni jingoni, joperu Bibliani úrasïndi parajtsïni uandontskuarhechini (Rom. 15:4). w22.08 11 párr. 10, 11
Lunesï 13 de maiu
Sánderu sésiisti no arhani kʼuiripeta ambe, nijtu arhani binu, nijtu imani ambe úni enga no sési ambe úraaka chiiti erachini (Rom. 14:21).
Roma anapu kúnguarhikuarhu, jarhasptiksï kristianu judiuecha ka ístu máteru paisi anapuecha. Jimbokaksï nóteru Moisésiiri Lei jimbo jarhaspkia, úpirindiksïa arhani máru tʼirekuechani engaksï antesi no ueenga arhani (Mar. 7:19). Máru kristianu judiuechaksï no no sési exesïreendi iámindu jásï tʼirekua arhani. Joperuksï máteruecha eratsesïreendi eska no sési jarhaspka. Ka i ambe úspti eska kúnguarhikua arhukurhipiringa. Apostoli Pablu uandaspti na enga xáni jukaparhakueka eskaksï iáminduecha sési pájperapiringa. Pablu jarhuataaspti erachiichani exeni eska inde ambe úpirindi no sési úkuani imeechani ka ístu kúnguarhikuani (Rom. 14:19, 20). Pablu jamberi nóteru úsïrendia máru ambe para no no sési pʼikuastaani máteruechani (1 Kor. 9:19-22). Májkueni eska ima, uaakachi uinhaperantaani máteruechani ka sési pájperani imeecha jingoni engachi no arhirperaaka imani ambe jimbo enga mándani kʼuiripu tsitijka. w22.08 22 párr. 7
Martesï 14 de maiu
Jeoba xénchasïndi imani enga jánguarhintajka jurhimbikua jingoni jámani (Prov. 15:9).
¿A no eska engachi uékani jarhajka sánderu marhuakuni Tata Diosïni kánikuachi jánguarhintasïnga astakachi újka ísï úni? Sáno májkueni, kánikuachi jánguarhintasïnga parachi jurhimbikua jingoni jámani. Ka Tata Diosï Jeobajtsïni tekaantskua jingoni seguiriuati jarhuatani parachi imani ambe úni enga sési jaka ka parachi tiempu jingoni sánderu sési úni ambe ma (Sal. 84:5, 7). Tata Diosï Jeobajtsïni uékperakua jingoni miátantasïndi eska úni ambe enga ima uandajka sési jarhaska ka eska no úkua jukaska (1 Juanu 5:3). Sánderu sési, kuájchakusïndijtsïni ka pauani pauanchi uétarhinchasïnga eskajtsïni inde ambe kuájchakuaka. Ju je eratsentani imani xukuparhakuani uarhiperakueri enga apostoli Pablu uandapka (Éfes. 6:14-18). ¿Náki xukuparhakueri parti kuájchakusïni kristianueri mintsitani? Jurhimbikueri “kamisa [o inchanhikua] tiámueri” enga Tata Diosï Jeobaeri juramukuechani arhikuekajka. Ísï eska inchanhikua tiámueri ma na kuájchakujka mintsitani, imeeri juramukuechajtuksï kuájchakusïndi juchaari mintsitani enga arhikuekajka ambe engachi eratsejka, pʼikuarherajka ka ambe engachi tsitijka. Ísï jimbo, kánikua jukaparhakuesti eska juchaari xukuparhakuarhu uarhiperakueri, méntkisïchi jukarini jauaka jurhimbikueri inchanhikuani enga tiámueriika. w22.08 29 párr. 13, 14
Mierkulisï 15 de maiu
Juchaari Tata Diosïiri uandakua, méntkisï jauati (Is. 40:8).
Iónisïistia enga Tata Diosïiri Uandakua úkia jarhuataani Tata Diosïiri marhuariichani. Peru ¿néna jimbo? Tata Diosï Jeoba úspti eskaksï kopiechani uaapiringa ima primeru karakateecheri. Imeecha engaksï kopiechani uaapka nóksï perfektuespti, peruksï kánikua jingontku úspti imeecheri ánchikuarhitani. Ka asta achamasï ma enga Karakata Ebreaecheeri ambe míteka uandaspti: “Uaakachi seguru jarhani eska no jarhaska máteru ióntki anapu libru ma enga xáni sési kopiarinhaka”. Ísï jimbo, uaakachi seguru jarhani eska ambe engachi iásï arhintajka Bibliarhu, ima ambeeska enga Tata Diosï Jeoba eratsejka. “Iámindu ambakiti intsïmperakua ka ístu iámindu ambakiti ambe enga sésiika” Tata Diosï Jeoba jimboesti ka Biblia ambakiti regalu máesti engajtsïni Tata Diosï íntskuka (Sant. 1:17). Engajtsïni nema regalu ma íntskujka, uánikua ambejtsïni xarhatachesïndi imeeri ambe. Pori ejemplu, xarhatachesïndijtsïni eskajtsïni sési míteska ka eska míteska ambe engachi uétarhinchajka. Ka májkueniisti Biblia jingoni. Engachi arhintajka, kánikuachi jorhenguarhisïnga Tata Diosï Jeobaeri ambe. Ka kuentachi íntskukuarhesïnga eskajtsïni ima kánikua sési míteska ka eska míteska ambe engachi uétarhinchajka. w23.02 2, 3 párr. 3, 4
Juebesï 16 de maiu
Echeri meru uiniati Tata Diosï Jeobaeri mímixekua (Is. 11:9).
¿Úsïnchi eranhaskani na enga xáni ambakitiuaka ima jurhiatikua engaksï uarhiriicha ueenaaka tsíntani jiáni enga Kristu Juramuni jauaka Mili Uéxurhini? Iámindu jucha engachi uarhiranchaka nemani ka engachi xéncheenga, uékaxakachia ménderu exentani. Ka ístu Tata Diosï Jeoba uékaxatiia tsítantani (Job 14:15). Ju je eranhaskani na enga xáni tsípinhani jauaka iámu parhakpinirhu engaksï kʼuiripuecha ménderu exejperantaaka. Imeecha “engaksï sési jámaka” ka engaksï karakata jakaia libru tsípikueri jimbo, “tsíntaatiksï paraksï irekani” (Úku. 24:15; Juanu 5:29). Jamberi imeechaksï ueenaati tsíntani Echerirhu engachi jucha kánikua xénchaajka. Ka imeecha “engaksï no káni sési jámaka”, o imeecha engaksï no úka míteni Tata Diosï Jeobani o marhuakuni ante deksï uarhini, “tsíntaatiksï paraksï jusgarinhani”. Iámindu iicha engaksï tsíntaaka uánikua ambeksï jatsiati para jorhenguarhini (Is. 26:9; 61:11). Ísï jimbo, jauati kʼéri programa ma para jorhentpini, ánchikuarhita ma enga no méni úkuarhini jaka (Is. 11:10). w22.09 20 párr. 1, 2
Biernesï 17 de maiu
Ima jindeeska Tata Diosï tsípiti (Dan. 6:26).
Tata Diosï Jeoba xarhatastia eska sánderu kʼéri ambeeska ka eska náki uéjki grupu juramutiicheeri. Uarhipespti israeliteechani jimbo ka jarhuataaspti parakaksï úpiringa sáno iámindu Echerini pʼirani engaksï Aiaminhapka (Jos. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24). Tata Diosï Jeoba mémindu xarhataspti eska imajkusï jindeeka enga Sánderu Kʼéri Ambeeka. Enga Nabukodonosori, Babilonia anapu juramuti kʼéramakuarhipka imeeri uinhapikua ka imeeri juramukua jimbo ka enga no kaxumbikua jingoni jiókuarhipka eska Tata Diosï Jeobajkusï jindeeka enga jatsika para kʼéri ambe arhinhani, Tata Diosï úspti eska loku úkuarhipiringa. Ka enga Nabukodonosori nóteru loku japkia, kʼéri ambe arhispti imani enga Sánderu Kʼériika ka jiókuarhispti eska Tata Diosï Jeobaeri juramukuasï para méntkisï jauaka. Ka ístu uandaspti eska no nema uaaka ójkutani enga ima uékaaka úni ambe ma (Dan. 4:30, 33-35). Salmueri karari ma uandaspti: “¡Tsípisïndi nasioni enga imeeri Tata Diosï jindeeka Jeoba, ireta enga ima erakuka para imeeri erensia máeni!” (Sal. 33:12). ¡I, ambakiti rasoni máesti parachi no méni jurajkuni Tata Diosïni! w22.10 16 párr. 13-15
Sábadu 18 de maiu
Chiiti uandakua jurhimbikua ambeesti (Sal. 119:160).
Míteni eskaksï uánikua Biblieri profesiecha niáraskia ísï úkuarhini, úsïndi eskachi sánderu seguru jauaka eska ambe enga Tata Diosï aiatspeni jaka para sánderu orhepatini ísï úkuarhiaka. Ísïchi pʼikuarherasïnga eska salmueri karari ma enga arhipka Tata Diosï Jeobani: “Uékaxakaia eskarini pʼímutantaaka, jimbokani mintsikasïnga chiiti uandakuani” (Sal. 119:81). Bibliani jimbo, Tata Diosï Jeobajtsïni uékperakua jingoni arhisïndi eskachi ‘sánderu orhepatini sési irekaaka ka eskachi erokuarhikua ma jatsiska’ (Jer. 29:11). Ambe engachi erokuarhini jaka ísï úkuarhiati jimbokajtsïni Tata Diosï Jeobasï aiachini jaka, ka no jimbokaksï kʼuiripuecha uaaka ambe ma. Ísï jimbo, ju je seguiriini jorhenguarhiani Biblieri profesiechani parachi úni sánderu mintsikani Tata Diosïiri Uandakuani. Máteru ambe engachi jimbo uaaka Bibliani mintsikani, jindeesti jimboka jarhuataasïnga kʼuiripuechani engaksï kurhajchajka imeeri konsejuechani (Sal. 119:66, 138). Pori ejemplu, temungurhiriicha engaksï sáno diborsiarikuarhipka iásïksï tsípikua jingoni irekaxatiia ka májku kʼériksï jarhasti. Ka kánikuaksï xénchaasïndi imeecheri sapiichani ka kuidariuani. Ka i sapiichaksï kánikua sési pʼikuarherasïndi tʼarhexeni jarhani familiarhu ma engaksï kristianueka (Éfes. 5:22-29). w23.01 5 párr. 12, 13
Domingu 19 de maiu
Tsípi je imani ambe jimbo engajtsï erokuarhini jaka (Rom. 12:12).
Ju je eratseni néna engachi marhuanchakia máru ambe engajtsïni Tata Diosï Bibliarhu aiachijka. Pori ejemplu, Jesúsi uandaspti eska imeeri Taati íntskupiringa ambe engachi uétarhinchapiringa parachi úni irekani (Mat. 6:32, 33). Jesúsijtu uandaspti eskajtsïni Tata Diosï Jeoba íntskupiringa imeeri espiritu santuni engachi kurhakupiringa (Luk. 11:13). Tata Diosï meru ísï ústia eska na aiatspipka. Ka jamberichi exekia eska Tata Diosï úskia máru ambe engajtsïni aiachipka, komu eskajtsïni puáchentapiringa, eskajtsïni sési pʼikuastantapiringa ka eskajtsïni jarhuatapiringa parachi sési pájperani imani jingoni (Mat. 6:14; 24:45; 2 Kor. 1:3). Engachi eratsentaska indeni ambe enga Tata Diosï úkia juchantsïni jimbo, inde ambe uaati eskachi sánderu seguru jauaka eska ambe engachi erokuarhini jaka para sánderu orhepatini meru ísï úkuarhiaka. Juchachi seguru jarhaska eska Tata Diosï Jeoba ísï uaaka eska na aiatspeka. Ísï eska na uandapka ima enga Salmo ma karaka: “Tsípini pʼikuarherasïndi ima […] enga mintsikajka imeeri Tata Diosï Jeobani, […] enga méntkisï újka ambe enga uandajka” (Sal. 146:5, 6). w22.10 28 párr. 15, 17
Lunesï 20 de maiu
Joperu tʼungini jimbo Tata Diosï Jeoba tʼíntskaati (Is. 60:2).
Ini jurhiatikuechani jimbo, ¿úkuarhixaki eska na uandeenga profesia eska Tata Diosï ísï kómarhinhapiringa eska ima na uékajka? Jo. Desde 1919 uératini, uánikua kʼuiripuechaksï jurajkustia Kʼéri Babiloniani engaksï iámindu relijioni no jurhimbitiicheeka engaksï ini parhakpinirhu jaka. Ka i kʼuiripuechaksï pánhastia lugari ma jimbo enga sánderu sési jaka eska ima Echeri engaksï israeliteecha Aiaminhapka, enga jindeeka: nani engachi sési ka májku kʼéri kómarhijka Tata Diosï Jeobani (Is. 51:3; 66:8). Desde 1919 uératini, erakukateechaksï kánikua sési pʼikuarherasïndi májku kʼéri kómarhini Tata Diosï Jeobani ka ísï eska ima na uéjka. Tiempu jingoni, ima kristianuecha engaksï erokani jaka Echerirhu irekani, engaksï jindeeka “máteru karichicha”, ístuksï úxati sési marhuakuni Tata Diosïni ka erakukateecha jingoni kánikua ambeksï jorhenguarhisïndi Tata Diosïiri ambe. Nóksï jorhenguarhisïndi chkuanderakua ambe relijioni no jurhimbitiicheri ka tsitisïndiksï aianhpini Tata Diosïiri Reinueri ambe. Iáminduechachi sési pʼikuarherasïnga sési pájperani Tata Diosï Jeoba jingoni, juchaari erachiicha ka pirenchicha jingoni engajtsïni jarhuatajka tsípikua jingoni tekaantani engachi uandanhiateechani jatsiajka. Niárasïngachi iámindu ini ambe jatsini engachi ueenajka marhuakuni Tata Diosï Jeobani ísï eska ima na uéjka ka engachi jánguarhintajka na engachi xáni uaaka para májkueni úni eska ima (Juanu 10:16; Is. 25:6; 65:13). Nani uéjkichi irekani, uaakachi méntkisï sési ka májku kʼéri kómarhini Tata Diosïni engachi iámu mintsita jingoni apoiariska jurhimbiti kómarhikuani. w22.11 11, 12 párr. 12-15
Martesï 21 de maiu
Oh, Jeoba, ¿nóri jarhaski desde méntkisï? Oh, juchiiti Tata Diosï, juchiiti Pímbinhasï, tʼuri no uarhisïnga (Hab. 1:12).
¿Úkuajtsï jukanchasïni jakajkuni eska Tata Diosï Jeoba desde ʻméntkisï jarhaskaʼ? (Is. 40:28). Nójtsï chájkueska. Ístu Eliú i ambe uandaspti Tata Diosïiri ambe: “Nóchi úsïnga jánhaskani na enga xáni jatiriika ima” (Job 36:26). Peru engachi no újka kurhanguni ambe ma, no arhikuekasïndi eska i ambe no ísïiska. Pori ejemplu, jamberichi no újka kurhanguni na enga ánchikuarhijka lusi. Peru inde ambe no arhikuekasïndi eska no jarhaska lusi. Sáno májkueni, kʼuiripuechachi jamberi no méni uaaka sési kurhanguni eska Tata Diosï Jeoba méntkisï jarhaska ka eska méntkisï jauaka. Peru i ambe no arhikuekasïndi eska Tata Diosï no uaaka irekani para méntkisï. Juchaari Kuerajpiri iámindu ambe úsïndi úni, nájkirukachi jucha no uaaka kurhanguni máru ambe (Rom. 11:33-36). Ístu, ima tʼuini jarhasptia ante de jarhani ambe ma unibersurhu komueska Jurhiata ka máteru jóskuecha. Ístu ima etsakusti auandani (Jer. 51:15). w22.12 2, 3 párr. 3, 4
Mierkulisï 22 de maiu
Eska juchiiti kómarhikua ísïiuaka chiiti orhepatini jimbo eska insiensu enga sési úkata jaka (Sal. 141:2).
Ménisïchi úpiringa arhinhani eskachi kómarhiaka máteruechani japarini. Pori ejemplu, pirenchi ma enga Biblieri ambe jorhendani jaka nemani, úpirindi kurhakuni imani pirenchini enga pámbetaka eska kómarhikua ma uaaka. Jamberi pirenchi enga pámbetaka no sési míteti jorhenguarhirini ka jamberi sánderu sési exeati ima úni kómarhikuani engaksï na kʼamaraakia jorhenguarhini. Ísï úparini uaati imani ambe uandani kómarhikuarhu enga jorhenguarhiri uétarhinchani jauaka. Erachi ma úpirindi arhinhani eska kómarhikua ma uaaka tánguarhikuarhu para uérani aianhpini o tánguarhikua ma jimbo. Erachiicha engaksï ini kóntperatani jatsika, jatsistiksï para miáni para ambe marhuaua ima tánguarhikua. Kómarhikuechaksï no jindeesti para konseju íntskuni kúnguarhikuani ni para aianhpini ambe ma. Para sáno iámindu tánguarhikuecha, sinku minutujkuesïndi para pirekua ka kómarhikua. Jimajkani, erachi enga kómarhikua uaaka, no jatsisti para ióparharani kómarhikuani ka sánderu enga jindeuaka para tánguarhikua ma ueenani (Mat. 6:7). w22.07 25 párr. 17, 18
Juebesï 23 de maiu
Chájtsï kurhauaka eska uarhiperanhaxaka. Xéparini je ka asï jáma je chéni, jimboka i ambe jatsiska para ísï úkuarhini, joperu nótki kʼamajkunhaati parhakpini (Mat. 24:6).
Jesúsi uandaspti eska últimu jurhiatikuecha jimbo, japiringaksï pʼamenchakuecha “uápuru” lugariicha jimbo (Luk. 21:11). Míteni ini ambe úsïndi eskachi no xáni uandanhiauaka. ¿Andi? Jimbokachi mítespkia eskaksï i járhati pʼamenchakuecha japiringa, ka exexakachi eska úkuarhixaka ambe enga Jesúsi uandapka. Ísï jimbochisï kurhajchajka imani konsejuni enga ima jurajkukuapka imeechani engaksï últimu jurhiatikuecha jimbo irekapiringa. Ima uandaspti: “Asï jáma je chéni”. Enga epidemia ma jarhajka, uánikua ambechi nóteru úsïngia májkueni úni eskachi na ueenga. Peru ju je no jurajkuni eska inde ambe uaaka eskachi nóteru niuakia tánguarhikuecharhu o eskachi nóteru jatsiakia juchaari Biblieri jorhenguarhikua. Juchaari publikasionicharhu ka bideuecharhu exeantasïngachi eksperiensiechani engajtsïni miátantajka eskaksï juchaari erachiichajtu sáno májkueni járhati uandanhiateechani jatsiaska eska jucha, joperu eskaksï seguirixaka marhuakuni Tata Diosï Jeobani. w22.12 17 párr. 4, 6
Biernesï 24 de maiu
Méntkisï úkuarhisïni ambe ma enga ma no erokuarhijka (Ecl. 9:11).
Iáminduechaksï mítespti eska Jakobu kánikua xénchasïreenga imeeri uájpa Joséni (Gén. 37:3, 4). Ísï jimbo, Joséeri ermanu jémbeecha engaksï sánderu kʼériipka ueenasptiksï enbidia pʼikuarherani. Ka jiáni engaksï úpka ísï úni, íntspikuarhisptiksï Madiani anapu komersiantiichani máru. Ima achamasïichaksï Ejiptu páspti Joséni, enga kánikua iauani japka jima uératini. Ka jimaksï íntspikuarhintaspti Potifarini enga orhejtsïkuauenga imeechani engaksï faraoniini kuájchakuenga. Joséeri tsípikua ma repentku mójtakurhispti; orheta imeeri taati kánikua xénchasïreendi joperu tátsekua jántspirku máesptia Ejiptu (Gén. 39:1). Ménichanchi imani uandanhiateechani jatsiasïnga engaksï iámindu kʼuiripuecha nitamakuarhiajka (1 Kor. 10:13). O jamberijtsïni kʼuiripuecha teresmarhujti, nójtsïni jurajkuni parachi Tata Diosïni marhuakuni, ojtsïni no sési kamani jimbokachi Jesúsiiri chúxapatiiska (2 Tim. 3:12). Ambe uéjki jimbochi nitamakuarhini jarhani, Tata Diosï Jeoba uaati úni eskajtsïni sési nicheaka. w23.01 14, 15 párr. 3, 4
Sábadu 25 de maiu
Jima enga no jarhajka chkari, chpiri pátakuarhisïndi (Prov. 26:20).
Jamberichi uékaaka uandontskuarheni imani erachi jingoni engajtsïni no sési pʼikuastaka. Peru ante dechi indeni ambe úni, sési japirindi eskachi kurhamarhikuarhiaka: “¿Sési míteski iámindu ambe enga úkuarhika?” (Prov. 18:13). “¿Uékaparini ísï úski?” (Ecl. 7:20). “¿Ji, májkueni ambe úski ióntki?” (Ecl. 7:21, 22). “Engani uandontskuarheaka erachi jingoni, ¿sánderuni kʼéri uaa ka eska sési peentani problemani?”. Engachi arhutaska tiempu parachi eratseantani ini kurhamarhikuechani, jamberichi sánderu sési exeaka uékperakua xarhatani ka mirikurhini ambe enga úkuarhika. Peru, ¿nénachi uaa mándani arhini xarhatani eska i ambe ísïiska? Engachi mintsita jingoni xénchaaska juchaari erachiichani nájkirukaksï no iámindu ambe sési uaaka. Ka indeni ambe jimbo, jamberiksï máteru kʼuiripuecha míteati náki jindeeski jurhimbitku relijioni ka uékaatiksï juchantsïni jingoni kʼéri ambe arhini Tata Diosï Jeobani. Ísï jimbo, ju je eratsetini jarhani ima jásï uékperakua xarhatani enga jimboksï mítenhantajka jurhimbiti kristianuecha. w23.03 31 párr. 18, 19
Domingu 26 de maiu
Tata Diosï xénchperakuesti (1 Juanu 4:8).
Biblia ístu xarhatasïndi eska ima enga kararkuarhika Bibliani kánikua xénchpesïnga. Ka jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba xáni xénchasïnga, nójtsïni aiangusti imani ambe engachi no uétarhinchajka (Juanu 21:25). Ístu Tata Diosï Jeobajtsïni xarhatachesïndi eskajtsïni xénchasïnga engajtsïni no uánikua leiichani íntskuaka parajtsïni arhini ambe engachi jatsika para úni ka ambe nómbe. Sánderu sési, úrasïndi kʼuiripuecheri ejempluechani, ambakiti profesiechani ka ambakiti konsejuechani parajtsïni jarhuatani ambakiti ambe erakuni úni. Ini ambe jimbo, Biblia úsïndi eskachi xénchaaka Tata Diosïni ka eskachi mintsita jingoni kurhajchaaka. Biblia xarhatasïndi eska Tata Diosï Jeoba kánikua uandanhiasïnga juchantsïni jimbo. ¿Andichisï ísï uandajki? Jimboka imeeri Uandakuarhu uánikua ejempluechaksï jarhaska kʼuiripuecheri engaksï “májku jásïipka eska jucha” oksï májkueni ambe pʼikuarherani (Sant. 5:17). Ka sánderu jukaparhakua ambe, engachi exejka na enga kaapka indeni kʼuiripuechani engaksï ísïipka eska jucha, sánderuchi sési kurhangusïnga eska “Tata Diosï [Jeoba] kánikua kóntpintasïnga ka pʼamojpeni” (Sant. 5:11). w23.02 6 párr. 13-15
Lunesï 27 de maiu
Jánguarhinta je méntkisï sési eratsentani ambe ma ka jingontku ja je (1 Ped. 5:8).
Últimu libru Biblieri ísï ueenasïndi arhini: “I jindeesti tata Jesukristueri jánhastpikua enga Diosï íntskuka imani para jánhastaani imeeri jántspiriichani indeni ambe enga úkuarhiaka no ióni jimbo” (Apok. 1:1). Ísï jimbo, no no sési jarhasti engachi uéjka míteni ambe enga xáni úkuarhini jaka parhakpinirhu ka na enga i ambe úni jaka eskaksï kumplirikuarhiaka Biblieri profesiecha. Ka jamberichi tsitijka iiri ambe uandontskuarheni máteru erachiichani jingoni. Engachi uandontskuarheni jauaka néna engaksï kumplirikuarhini jaka Biblieri profesiecha, jatsiskachi para xéparintku jámani. ¿Andi? Jimbokachi no uékasïnga imani ambe uandani engachi jucha eratsejka ka enga uaaka eska kúnguarhikua arhukurhiaka. Pori ejemplu, jamberichi úpiringa kurhaani eskaksï parhakpini anapu juramutiicha uandaxaka ambe engaksï uaaka paraksï sési peentani ambe ma, paraka pínandikua jauaka ka paraksï iáminduecha sési irekani. Enbesi dechi kurhamarhikuarhini sini úkuarhixaki ambe enga 1 Tesalónika 5:3 uandajka, jatsiskachi para sési mítetini jarhani ambe enga Tata Diosïiri kúnguarhikua uandakia. Engachi ima ambeeri uandontskuarheaka ambe enga juchaari publikasionicharhu arhijka, jarhuajpenchi jauaka paraka iámu kúnguarhikua májku kʼéri jauaka ka májku ambe eratseni (1 Kor. 1:10; 4:6). w23.02 16 párr. 4, 5
Martesï 28 de maiu
Kabaiuni ma jata parari kuájpiani imeechani engaksï kaxumbitiika, parari kuájpini ambe enga ísïika ka jurhimbikua ambe; ka chiiti jájki jurhijkandani anapu jingoni tʼuri kʼéri ambe uaaka. (Sal. 45:4).
¿Andijtsïsï xénchajki tata Jesukristuni? Ima kánikua tsitisïndi imani ambe enga ísïika, kaxumbikuani ka jurhimbikuani. Ísï jimbo, engajtsï chá tsitijka imani ambe enga ísïika ka jurhimbitku jámani, jimajkani, ístujtsï xénchasïnga Jesúsini. Pori ejemplu, eratsenta je na enga Jesúsi balori jingoni kuájpipka imani ambe enga ísïika ka jurhimbikuani (Juanu 18:37). Peru, ¿néna úsïni eskaksï máteruecha kaxumbikua jingoni jámaaka? Imeeri ejemplu jingoni, Jesúsi úsïndi eskaksï máteruecha kaxumbikua jingoni jámaaka. Pori ejemplu, ima méntkisï kʼéri ambe arhisïndi imeeri Taati jémbani; ima no méni úsïndi eskaksï máteruecha imani kʼéri ambe exeaka (Mar. 10:17, 18; Juanu 5:19). ¿Nájtsï pʼikuarherasïni míteni na enga xáni kaxumbitiika Jesúsi? ¿A no eska i ambe úsïnga eskajtsï xénchaaka Tata Diosïiri Uájpani ka eskajtsï májkueni uékaaka jámani eska ima? Seguru eska jo. ¿Andisï xáni kaxumbitii Jesúsi? Jimboka Tata Diosï Jeoba kaxumbitiiska ka Jesúsi xénchasïndi imeeri Taati jémbani ka májkueni jámasïndi eska ima (Sal. 18:35; Ebr. 1:3). ¿A no eska i ambe úsïnga eskajtsï sánderu xénchaaka Jesúsini? w23.03 3, 4 párr. 6, 7
Mierkulisï 29 de maiu
Tata Diosï tsítantauati imeechani engaksï sési jámaka ka ístu imeechani engaksï no káni sési jámaka (Úku. 24:15).
Biblia uandasïndi tsimani grupu kʼuiripuecheri engaksï tsíntaaka ka engaksï sésikua jatsiaka paraksï irekani para méntkisï Echerirhu: imeecha “engaksï sési jámaka” ka imeecha “engaksï no káni sési jámaka”. Imeecha engaksï “sési jámaka”, imeechestiksï engaksï sési marhuakupka Tata Diosï Jeobani jiáni engaksï tsípiti japka. Ka imeecha engaksï “no káni sési jámaka”, imeechestiksï engaksï no marhuakupka Tata Diosï Jeobani ante deksï uarhini. Ka jimbokaksï i tsimani grupuecha tsíntaaka, ¿arhikuekasïni i ambe eskaksï imeecheeri nombriicha karakata jarhaska libru tsípikuerirhu? Ante deksï uarhini, imeecheeri nombriicha “engaksï sési jámaka” karakata jarhasptia libru tsípikuerirhu. ¿Borrarinhaskiksï imeecheeri nombriicha engaksï uarhika? Nómbe, jimboka Tata Diosï Jeoba miáuaxaka. Ima no jindeesti “uarhiriicheeri [Tata] Diosï, sino imeecheri engaksï irekani jarhajka, jimbokaksï imani japarini iáminduecha irekaxaka” (Luk. 20:38). I ambe arhikuekasïndi eska jiáni engaksï tsíntaaka Echerirhu imeecha engaksï sési jámaka, imeecheeri nombriichaksï karakata jauati libru tsípikuerirhu. Joperu ueenakuarhu lápisi jingoni, pori ísï arhini (Luk. 14:14). w22.09 16 párr. 9, 10
Juebesï 30 de maiu
Jimajkani Tata Diosï Jeoba jardini de Edénirhu peeraspti acheetini paraka kuidaripiringa echerini ka ánchitani (Gén. 2:15).
Tata Diosï Jeoba uékasïreendi eska Adáni tsípikua jingoni irekapiringa imani ambe jingoni enga kueraapka. Ísï jimbo, sési jásï paraisu ma úspti paraka Adáni jima irekapiringa, jatsintapiringa ambe ma ka para sánderu kʼéri úntani paraisuni (Gén. 2:8, 9). Eranhaska je na enga xáni sési pʼikuarherapka Adáni enga exepka eskaksï semiiecha tsikixapkia ka eskaksï tsïtsïkiicha tsïpaxapkia. Kʼéri kóntperata máespti jardini de Edénini kuidariini. Ístu, Tata Diosï Jeoba arhispti Adánini eska nombri jatsikuapiringa animaliichani (Gén. 2:19, 20). Tata Diosï úpirindi indeni ánchikuarhitani úni, peru Adánini arhispti eska ísï úpiringa. Seguru eska Adáni ante de nombri jatsikuani animaliichani, exepka na engaksï jásïipka ka na engaksï jámeenga para úni nombri jatsikuani. Adáni kánikua tsitipti ini ánchikuarhitani úni. I ambe jarhuataspti exeni na enga xáni jánhastiika Tata Diosï Jeoba, ka na enga xáni ambakiti ka sési jásï ambe kueraaka. w23.03 15 párr. 3
Biernesï 31 de maiu
I gobiernu purundurhiauati ka kʼamajkuauati iámindu ini gobiernuechani, ka íjkusï jauati para méntkisï (Dan. 2:44).
Monumentueri jantsiriichaksï arhikuekasïndi ini k’éri juramukuani enga jindeeka Reino Unido ka Estados Unidos, ka i jindeesti últimu k’éri juramukua enga Biblia uandajka eska japiringa (Dan. 2:31-33). I ambe arhikuekasïndi eska tátsekua nóteru jauakia máteru juramukua. Armajedonirhu, Tata Diosïiri Reinu kʼamajkuati ini juramukuani ka ístu máteruechani (Apok. 16:13, 14, 16; 19:19, 20). ¿Nénajtsïni jarhuatasïni i profesia? Danieliiri profesia uandantasïndi sánderu ambe enga xarhatajka eskachi últimu jurhiatikuecha jimbo irekaxakaia. Jukari 2,500 uéxurhini, Danieli uandantaspti eska enga Babilonia na kʼamajkunhapiringia máteruksï kuatru kʼérati juramukuecha japiringa engaksï no sési kámapiringa Tata Diosïiri iretani. Ístu, uandaspti eska k’éri juramukua enga jindeeka Reino Unido ka Estados Unidos, jindeepiringa últimu kʼéri juramukua ima kuatrueri engaksï japiringa. I ambejtsïni sési pʼikuastantasïndi ka erokuarhikua májtsïni íntskusïndi, jimbokachi míteska eska nóteru ióni jimbo Tata Diosïiri Reinu kʼamajkuauaka juramukuechani ka eska ima juramuakia parhakpinirhu. w22.07 4 párr. 9; 5 párr. 11, 12