SEMANA 6
PIREKUA 18 Diosmeiamu chíti Uájpa jimbo
¿Andichisï xáni agradesidu jaki engajtsïni Tata Diosï Jeoba ísï puáchentaka?
“Tata Diosï xáni xénchaasti parhakpini anapuechani, jimbosï íntspiti imeeri máechakua Uájpani” (JUANU 3:16).
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIAKA
Exeni ambe enga xáni úka Tata Diosï Jeoba parajtsïni puácheantani pekaduechani, jarhuataatijtsïni diosmaiamukua íntskuntani engajtsïni ísï puáchentajka.
1, 2. ¿Andichisï juchajtu májkueni jaki eska ima tumbi engachi párrafu 1 jimbo exeka?
ERANHASKA je tumbini ma engaksï imeeri taati jémbeecha kánikua jatsikuarheriika. Joperuksï ma jurhiatikua aiangusïndi eskaksï imeeri tátiicha aksidentirhu ma uarhiska, ka eskaksï kánikua sentabu pakaraska kántspeni. Ísï jimbo, tumbi iámu ambe tsïtasïndi ka ístu jópchatini pakarasïndi ka iásïksï méntku arhixatiia eska sóntku maiampintaaka. Joperu xáni kánikua kántspexati enga no méni uaaka maiampintani.
2 Juchachi sáno májkueni jarhaska eska inde tumbi. Juchaari orheta taatiicha, Adáni ka Eba, perfektuesptiksï ka sési jásï jardinirhuksï ma irekaspti (Gén. 1:27; 2:7-9). Úpirindiksï méntkisï tsípikua jingoni irekani ka sési. Joperu ma jurhiatikua iámu ambe mójtakurhispti jimbokaksï tsïtakuarhispka imeecheeri kʼumanchikuani ka nóteruksï úpirindia irekani para méntkisï. ¿Ambeksï jurajkukuaspi uájpeechani? Biblia arhisïndi: ʻMa achamasï jimbojku’, Adánini jimbo niárasti jarhani “pekadu parhakpinirhu ka pekadu jimbo niárasti jarhani uarhikua, ka ísï, iámindu kʼuiripuechaksï niárasïndi uarhini, jimbokaksï iáminduecha pekadoriiska” (Rom. 5:12). Jiájkani, Adántsïni pekadu jurajkuchesti ka inde pekadu úsïndi eskachi uarhiaka. Pekadu ísïisti komu kʼéri kántsperata ma enga no ma kʼuiripu uaaka maiampintani (Sal. 49:8).
3. ¿Andisï Biblia ísï terukutantajki pekaduni komueska “kántsperata” ma?
3 Jesúsi ísï terukutantaspti pekaduni komueska “kántsperata” ma (Mat. 6:12; Luk. 11:4). Jiájkani, méni engachi jucha pekadu ambe niátajka, ísïisïndi komu Tata Diosï Jeobani kánguni jarhani ka engachi jatsika para maiamuntani. Enga Tata Diosï no ma ambe úpiringa parachi nóteru kánguni jarhania, juchachi uarhikua jimbojkusï úpiringa maiamuntani (Rom. 6:7, 23).
4. a) ¿Ambechi úkuarhinchapirini engajtsïni no nema jarhuatapiringa? (Salmo 49:7-9). b) ¿Bibliarhu ambe ka ambe arhikuekasïni pekadu? (Exe je rekuadruni “Pekadu”).
4 Engajtsïni no nema jarhuatapiringa nóchi úpiringa ménderu imani ambe jatsini engaksï Adáni ka Eba tsïtaka (arhinta je Salmo 49:7-9). Jo, nóteruchi úpiringia irekani para méntkisï ka nijtu tsíntani. Ísïipiringachi eska animaliicha engaksï no ma erokuarhikua jatsika (Ecl. 3:19; 2 Ped. 2:12).
5. ¿Ambe úski Tata Diosï Jeoba parajtsïni jarhuatani maiampintani imani kántsperatani enga jindeeka pekadu? (Exe je imajenini).
5 Ju je ménderu eratseni imani tumbini engachi párrafu 1 jimbo uandaka. ¿Néna pʼikuarherapirini enga achamasï jatsikuarheri ma arhipiringa eska ima kuerajchakupiringa kántsperatani? ¿No ísïiski eska tumbi kánikua sési pʼikuarherapiringa ka jiókuarhini imani jarhuajperatani? Juchaari Taati engajtsïni xáni xénchajka indeni ambesï úti, regalu májtsïni íntskusti jimboka maiampintaska imani pekaduni engajtsïni Adáni jurajkuchika. Ka Jesúsijtsïni aiangusti ambe enga jingoni maiampika Tata Diosï: “[Ima] xáni xénchaasti parhakpini anapuechani, jimbosï íntspiti imeeri máechakua Uájpani, parakaksï imeecha engaksï imani mintsikaaka nóksï kʼamajkunhaaka, sánderu sési, jatsinksï tsípikua para méntkisï” (Juanu 3:16). Ka i regalu, ístu úsïndi eskachi uaaka sési pájperani Tata Diosï Jeoba jingoni.
Jesúsi aianguaspti kʼuiripuechani na enga Tata Diosï Jeoba puátspentajka jimbokajtsïni euajpintaska (Juanu 3:16). Tátsekua, Jesúsi íntspispti imeeri tsípikuani parajtsïni euajpintani. (Exe je párrafu 5).
6. ¿Náki Bibliarhu anapu uandakuechanchi exeani jaua ini jorhenguarhikua jimbo ka andi?
6 ¿Nénajtsïni uaa marhuacheni i regalu parachi úni puáminhaantani juchaari pekaduechani? Parachi míteni, ini artikulu jimbochi exeani jauaka arini uandakuechani engaksï Bibliarhu jaka: ménderu sési pájperantani, kéjtsïtani para puáminhantaani pekaduechani, euajpintskua, pʼímutanhantani pekadueri ka uarhikueri ka ísï exenhani komueska kʼuiripu ma enga sési jámajka. Eratsentani ambe engaksï arhikuekajka i uandakuecha jarhuatatijtsïni parachi sánderu jukaparharani imani ambe enga Tata Diosï Jeoba úkia parajtsïni puáchentani.
MÉNDERU SÉSI PÁJPERANTANI TATA DIOSÏ JEOBA JINGONI
7. a) ¿Ambeksï tsïtakuarhispi Adáni ka Eba? b) ¿Ambechi uétarhinchaxaki Adáni ka Eba uájpeecha? (Roma 5:10, 11).
7 Adáni ka Ebaksï no solu tsïtakuarhispti tsípikua para méntkisï, ístuksï nóteru úpirindia sési pájperani Tata Diosï Jeoba jingoni. Ante deksï pekariini, Tata Diosï Jeobaeri familiarhuksï jarhaspti (Luk. 3:38). Joperu engaksï nóteru uékapkia kurhajchani, nóteruksï imeeri familiarhu jarhasptia. Ka i ambe jiáni úkuarhispti ante deksï uájpeechani kaani (Gén. 3:23, 24; 4:1). Jimbochisï uétarhinchajka ménderu sési pájperantani Tata Diosï Jeoba jingoni (arhinta je Roma 5:10, 11). Jo, jatsiskachi para ménderu imeeri amigueni ka nóchi imeeri enemigueni. Ka ískujtsïni pakatasïndi míteni eska Tata Diosï Jeoba ueenaska úni ambe ma parachi ménderu sési pájperantani imani jingoni. ¿Néna úspi ini ambe?
KÉJTSÏTANI PARA PUÁMINHANTAANI PEKADUECHANI
8. ¿Ambe arhikuekasïni kéjtsïtani para puáminhaantani pekaduechani?
8 Kéjtsïtani paraksï puáminhantaani pekaduechani ambe máespti enga Tata Diosï Jeoba uaxastapka parakaksï kʼuiripuecha úpiringa ménderu sési pájperantani imani jingoni. Jo, indeni kéjtsïtakua jingoni ísïipirindi enajki Tata Diosï Jeoba ménderu peentapirini imani ambe enga Adáni tsïtapka ka enga májkueni jukaparhapka. Kéjtsïtani para puáminhaantani pekaduechani ístu jarhuataasïndi kʼuiripuechani paraksï ménderu sési pájperantani Tata Diosï jingoni (Rom. 3:25). Jiájkani, kéjtsïtakua jindeesti ambe ma enga Tata Jeoba uaxastaka parachi sési jarhani imani jingoni ka únchi imeeri amigueni.
9. ¿Ambe uaxastaspi ma tiempu Tata Diosï Jeoba para israeliteechani puákuantani?
9 Ióntki, Tata Diosï Jeoba uaxastaspti ambe ma enga ma tiempujku marhuapiringa para israeliteechani puákuantani pekaduechani ka ísïksï ménderu sési pájperantani imani jingoni. Mándani uéxurhini, jarhaspti jurhiatikua ma enga kéjtsïtanheenga paraksï puáminhantaani pekaduechani. Indeni jurhiatikua jimbo, sánderu kʼéri saserdoti animaliichani kéjtsïtaasïreendi paraka ireta puáminhantaapiringa pekaduechani. Joperuksï inde kéjtsïtakuecha no úsïreendi méntku kénditaani pekaduechani jimbokaksï animaliicha no xáni jukaparhakueska eska kʼuiripuecha. Joperu Tata Diosï Jeoba méntkisï puákuantaasïreendi israeliteechani engaksï mintsita jingoni móanteenga ka imani ambeksï kéjtsïtakuni enga Tata Diosï Jeoba kurhakuauenga (Ebr. 10:1-4). Inde kéjtsïtakuecha engaksï israeliteecha ueenga jiáni, ka ístu máteru jurhiatikuecha jimbo, miátaantasïreendi eskaksï pekadoriispka ka eskaksï uétarhinchaxapka máteru ambe enga marhuapiringa para méntkisï.
10. Paraka Tata Jeoba puátspeantapiringa pekaduechani para méntkisï, ¿ambe eratsespi úni?
10 ¿Ambe eratsespi úni Tata Jeoba para puátspeantani pekaduechani para méntkisï? Úspti eska imeeri Uájpa enga ima xáni xéncheenga “ma ueltajku íntspipiringa imeeri tsípikuani komueska kéjtsïtakua ma para ima pʼíkuani ka paani uánikua kʼuiripuecheeri pekaduechani” (Ebr. 9:28). Jesúsi íntspispti “imeeri tsípikuani para uánikua kʼuiripuechani euajpiantani” (Mat. 20:28). Joperu, ¿ambe arhikuekasïni uandakua euajpiantani?
JESÚSI MAIAMPISTI IMEERI UARHIKUA JINGONI
11. a) ¿Andisï uétarhieni maiampini parachi úni euajpinhantani? b) ¿Na jásï achamasï ma úpirini maiampintani imani ambe enga tsïnchepka?
11 Biblia uandasïndi eska Tata Diosï Jeoba jatsispka para maiampini parajtsïni euajpiantani ka ísïjtsïni úni puácheantani pekaduechani parachi ménderu sési pájperantani imani jingoni.a Para Tata Diosï Jeoba, uétarhisïreendi maiampintani parachi ménderu jatsini imani ambe enga tsïnchepka. Ju je miántani eska Adáni ka Eba, nóteruksï úpiringia irekani para méntkisï nijtuksï perfektueni. Ísï jimbo, parachi úni euajpinhantani, uétarhisïreendi eska xáni maiampinhapiringa na enga xáni jukaparhapka ima ambe enga tsïnchepka (1 Tim. 2:6). Ka ima achamasïjkusï úpirindi indeni ambe úni enga arini tanimu ambe jatsipiringa: perfektueni, úni irekani para méntkisï Echerirhu ka uékani íntspini imeeri tsípikuani juchantsïni jimbo. Solu inde jásï achamasï ma úpirindi peentani imani ambe enga tsïnchepka ka ísïchi úni puáminhantaani juchaari pekaduechani.
12. ¿Andijtsïnisï Jesúsi ú euajpintani?
12 Ju je exeni andijtsïnisï Jesúsi ú euajpintani: 1) ima perfektuespti ka “no méni no sési ambe niátaspti”, 2) indeni ambe jimbo úpirindi irekani Echerirhu para méntkisï ka 3) uékaspti íntspini imeeri tsípikuani ka uarhini juchantsïni jimbo (1 Ped. 2:22; Ebr. 10:9, 10). Jesúsi perfektuespti ísï eska Adáni ante de pekariini (1 Kor. 15:45). Ísï jimbo, Jesúsiiri uarhikua ísïispti komueska kéjtsïtakua ma para kénditani Adániiri pekaduni ka ménderu peentani imani ambe enga Adáni tsïtapka (Rom. 5:19). Jimbosï Jesúsi niárati jindeeni “últimu Adáni”. Ka iásï nóteru uétarhisïndia eska juuaka kʼuiripu ma enga perfektueuaka ka maiampintani imani ambe enga Adáni tsïtapka jimboka Jesúsi uarhiska “ma ueltajku ka para méntkisï” (Ebr. 7:27; 10:12).
13. ¿Ambeeski kéjtsïtani para puáminhaantani pekaduechani ka ambeeski euajpintskua?
13 Jimajkani, ¿ambeeski kéjtsïtani para puáminhaantani pekaduechani ka ambeeski euajpintskua? Kéjtsïtani para puáminhaantani pekaduechani, jindeesti ambe enga újka Tata Diosï parachi ménderu sési pájperantani imani jingoni. Ka euajpintskua jindeesti na enga xáni maiampika parajtsïni puácheantani pekaduechani. Ka Jesúsiiri iurhiri jingoni maiampisti, ima iurhiri enga Jesúsi tsïtaka juchantsïni jimbo (Éfes. 1:7; Ebr. 9:14).
PʼÍMUTANTASTIJTSÏNI PEKADUERI KA UARHIKUERI KA ÍSÏJTSÏNI EXESÏNDI ESKA NEMA ENGA SÉSI JÁMAJKA
14. ¿Ambechi exea ka andi?
14 ¿Nénajtsïni marhuachesïni ambe enga Tata Diosï Jeoba úka juchantsïni jimbo? Parachi míteni, ju je exeni ambe engaksï arhikuekajka tsimani uandakuecha engaksï Bibliarhu jaka ka engajtsïni jarhuatajka sánderu sési kurhanguni andijtsïnisï xáni marhuachejki engajtsïni Tata Diosï Jeoba ísï puáchentajka.
15, 16. ¿Nénajtsïni marhuachesïni enga Tata Diosï maiampika parajtsïni euajpintani?
15 Biblia uandasïndi eska Tata Diosï maiampiska parajtsïni euajpintani ka nóteruchi jántspiriinia pekadueri ni uarhikueri o eskajtsïni pʼímutantaska. Apostoli Pedru ísï uandaspti: “Chájtsï indeni irekuani páxapka enga méntku no marhuajka, ísï eskaksïni chaari ióntki anapu parientiicha na jorhendaka, joperujtsï mítetixaka eskajtsï pʼímutanhantaska (griegu jimbo, “euajpinhantaska”), ka nójtsï indeni ambe jingoni pʼímutanhantaska enga terejka, plata ambe jingoni o oru ambe jingoni. Sánderu sési, chájtsï ambakiti iurhiri jingonisï pʼímutanhantaka, komueska karichi sapichueri ma enga iámindu ambe jimbo sési jaka ka enga pímbinhasï jaka, jo Kristueri iurhiri jingoni” (1 Ped. 1:18, 19; nota).
16 Jimboka Jesúsi íntspiska imeeri tsípikuani parajtsïni euajpintani, ústijtsïni pʼímutantani pekadueri ka uarhikueri engajtsïni xáni no sési úchijka (Rom. 5:21). Jo, kánikuachi agradeserikusïnga Tata Diosï Jeobani ka Jesúsini jimbokajtsïni pʼímutantaska Jesúsiiri iurhiri jingoni (1 Kor. 15:22).
17, 18. a) ¿Ambe arhikuekasïni engajtsïni Tata Diosï Jeoba ísï exejka komueska kʼuiripuecha engaksï sési jámajka? b) ¿Nénajtsïni marhuachesïni inde ambe?
17 Engajtsïni Tata Diosï Jeoba ísï exejka komueska kʼuiripu ma enga sési jámajka, arhikuekasïndi eska ima mirikurhisïnga ka borrariini ambe engachi no sési újka. Joperu i ambe no arhikuekasïndi eska ima no respetariisïnga ambe enga juramujka. Jo, no arhikuekasïndi eskajtsïni jurajkusïnga úni ambe engachi uékajka ka nijtu arhikuekajki eskachi juchasï andakuarhejka parajtsïni ima ísï exeni komueska kʼuiripu ma enga sési jámajka. Sánderu sési, jindeesti jimbokachi mintsikasïnga imani ambe enga Tata Diosï újka para borrariuani juchaari pekaduechani ka ístu jimbokachi mintsikasïnga na enga xáni maiampika parajtsïni euajpintani; ka i ambesï marhuajti parakajtsïni Tata Diosï Jeoba puácheantani pekaduechani (Rom. 3:24; Gal. 2:16).
18 ¿Nénajtsïni marhuachesïni engajtsïni Tata Diosï Jeoba ísï exejka komueska kʼuiripuecha engaksï sési jámajka? Kánikua marhuasïndi jimbokaksï máru kristianuecha erakunhaska paraksï Jesúsi jingoni juramuni auandarhu ka Tata Diosïiri uájpeenksï (Titu 3:7; 1 Juanu 3:1). Tata Diosï Jeoba puákuantastia pekaduechani; ísïisti enajkiksï imeecha no méni no sési ambe niáta ka jimboksïsï újti imeeri Reinurhu kuenta úkuarhini (Rom. 8:1, 2, 30). Ka ístu kánikua marhuasïndi jimbokaksï máteru kristianuechajtu erokuarhixaka irekani para méntkisï Echerirhu ka niárastiksï Tata Diosïiri amigueni ka ístuksï puáminhaantastia pekaduechani (Sant. 2:21-23). Ima xáni uánikua kʼuiripuecha engaksï tsípiti pakaraaka Armajedonirhu, uaatiksï mintsikani eskaksï uaaka irekani para méntkisï (Juanu 11:26). Ka tsíntaatiksï ʻimeecha engaksï sési jámaka ka ístu imeecha engaksï no káni sési jámaka’ (Úku. 24:15; Juanu 5:28, 29). Ka iámindu imeecha engaksï Tata Diosï Jeobani marhuakujka ka engaksï Echerirhu irekani jauaka “ísïiuatiksï komueska Tata Diosïiri uájpeecha engaksï no jántspiriika” (Rom. 8:21). Eskachi na exekia, engachi ísï puáminhaantajka pekaduechani, jarhuatasïndijtsïni parachi ménderu sési pájperantani juchaari Taati jingoni enga jindeeka Tata Diosï Jeoba. ¿A no eska kʼéri kóntperata máeska?
19. ¿Iásïchi néna jarhaskia imani ambe jimbo enga Tata Diosï Jeoba ka Jesúsi úka juchantsïni jimbo? (Ístu exe je rekuadruni “Na engajtsïni puáchentajka Tata Diosï Jeoba”).
19 Juchachi ísï jarhaspka eska ima tumbi enga iámindu ambe tsïtapka ka jópchatini pakarani. Joperu Tata Diosï Jeoba maiampisti parajtsïni úni puácheantani pekaduechani ka euajpintantsïni, jimbochisï iásï nóteru ísï jakaia eska ióntki. Ka jimbokachi mintsikasïnga tata Jesukristuni, úsïndi eskachi pʼímutanhantaaka pekadueri ka uarhikueri. Ísïisïndi enajkichi no méni no sési ambe niátapirini jimbokajtsïni borraricheasïnga juchaari pekaduechani. Joperu ambe enga sánderu jukaparhakueka, jindeesti eskachi úsïnga sési pájperani juchaari Taati auandarhu anapu jingoni, jo, Tata Diosï Jeoba jingoni.
20. ¿Ambechi exea máteru jorhenguarhikua jimbo?
20 Engachi eratsentajka iámindu ambe enga Tata Diosï Jeoba ka Jesúsi úka juchantsïni jimbo, kánikuachi agradesidu pʼikuarherasïnga (2 Kor. 5:15). Engajtsïni imeecha no jarhuatapiringa, nóchi méni eratsepiringa eska sánderu orhepatini jauaka ambakiti ambe. Máteru jorhenguarhikua jimbochi exeauaka máru Bibliarhu anapu ejempluechani parachi sánderu sési kurhanguni ambe enga meru arhikuekajka na engajtsïni xáni puáchentajka Tata Diosï Jeoba.
PIREKUA 10 ¡Ju je Jeobani kʼéri ambe arhini!
a Máru idiomecha jimbo uandakua euajpintani, úrakuarhesïndi uandakua ma enga arhikuekajka “na enga xáni jukaparhaka tsípikua ma” o “na enga xáni maiampinhaka”.