SEMANA 11
PIREKUA 129 Juchachi no méni kuatantaaka
Asï jurajku je Tata Diosï Jeobani nájkirukajtsï ménisï niáraaka no sési pʼikuarherani
Tʼuri ‘Orhepandi uéraxaka juchiiti nombri jimbo’ (APOK. 2:3).
AMBE ENGACHI JORHENGUARHIAKA
I jorhenguarhikuajtsïni jarhuataati no chkétakuarhini ka seguiriini jarhani marhuakuni Tata Diosï Jeobani nájkiruka ménisï no sési uéraaka ambe ma.
1. ¿Náki kóntperateechanchi jatsiasïni jimbokachi Tata Diosï Jeobaeri kúnguarhikuarhu jarhaska?
¡XÁNI enga sésiika Tata Diosï Jeobaeri kúnguarhikuarhu jarhani! Nájkiruka ini jurhiatikuecha jimbo sánderu úkua jukani jaka, Tata Diosï Jeobajtsïni jarhuatasïndi parachi familia ma jatsini enga májku kʼéri jaka (Sal. 133:1). Ambe engajtsïni jorhendajka Tata Diosï jarhuatasïndijtsïni paraka juchaari familia tsípikua jingoni irekaaka (Éfes. 5:33; 6:1). Ístujtsïni jarhuatasïndi parachi jánhaskatiini ka únchi orhepani uérani jiáni engachi imani ambe eratsejka engajtsïni no sési pʼikuastajka ka parachi seguiriini jarhani tsípikua jingoni irekani.
2. ¿Ambechi jatsiski para úni, ka andi?
2 Ísï jimbo, uétarhisïndi kánikua jánguarhintani parachi no chkétakuarhini ka seguiriini jarhani marhuakuni Tata Diosï Jeobani. ¿Andi? Jimboka ménisï jarhasïnga engajtsïni no sési pʼikuastajka ima ambe engaksï máteruecha újka ka uandani. Ístuchi úpiringa chkétakuarhini jiáni engachi méntku úndajka no sési ambe úni. I jorhenguarhikuajtsïni jarhuatati seguiriini jarhani marhuakuni Tata Diosï Jeobani jiáni enga i ambe úkuarhiaka: 1) engajtsïni erachi o pirenchi ma no sési pʼikuastaaka, 2) enga juchaari acheeti o uarhiti no ísï uaaka ambe ma eskachi jucha na uékapiringa ka 3) engachi jucha mismu niáraska no sési ambe úni. Méni engachi ini ambe nitamakuarhiaka, ju je exeni ambechi uaa jorhenguarhini ima kʼuiripuecheri enga Biblia uandaajka.
ENGAJTSÏNI ERACHI MA NO SÉSI PʼIKUASTAAKA
3. Imeecha engaksï Tata Diosï Jeobani marhuakujka, ¿náki problemechanksï jatsiasïni?
3 Problema. Parachi méntku uandantani, jarhastiksï erachiicha ka pirenchiicha engaksï imani ambe uaaka engajtsïni ikiataaka. Ka máteruechaksï jamberi imani ambe úni engachi no erokuarhienga ojtsïni no sáni pʼamojkuni. Ka ménisï, orhejtsïkutiichajtuksï no sési ambe niátasïndi. Iámindu i ambe úpirindi úni eska nema eratseaka eska i no jindeeska Tata Diosïiri kúnguarhikua. Ka nóteru nirania tánguarhikuecharhu nijtu uandajpaani imeechani engaksï no sési pʼikuastaka enbesi de seguiriini jarhani “májku kʼéri marhuakuni” Tata Diosï Jeobani juchaari erachiicha jingoni (Sof. 3:9). ¿Joperu sési jarhaski indeni ambe úni engachi antesi uandaka? Ju je exeni ambechi uaa jorhenguarhini Bibliarhu anapu ejemplueri ma enga májkueni nitamakuarhipka.
4. ¿Ambe nitamakuarhispi apostoli Pablu?
4 Bibliarhu anapu ejemplu ma. Apostoli Pablu mítespti eskaksï erachiicha no perfektuespka. Pori ejemplu, enga ueenapka Jerusaléni anapu kúnguarhikua jimbo nirani, uánikuechaksï chérhisïreendi ka nóksï uékani andarhierani (Úku. 9:26). Sánderu tátsekua, máruksï uandatsespti Pabluni (2 Kor. 10:10). Ístu, Pablu exespti erachiini ma enga eratsekua jukariipkia imani ambe úni enga no sési japka ka enga úpiringa no sési úkuani máteruechani (Gal. 2:11, 12). Ístu Markusï enga méntkisï pámbeteenga apostoli Pabluni niáraspti kánikua no sési pʼikuastani (Úku. 15:37, 38). Pablu úpirindi jarhariani imani erachiichani engaksï no sési pʼikuastapka. Joperu no ísï úspti, sánderu sési, no jurajkuspti Tata Diosï Jeobani ka seguiriispti marhuakuni ka ístu jánguarhintaspti sési ambe eratseni erachiicheeri ambe. ¿Ambe jarhuataspi?
5. ¿Ambe jarhuataspi Pabluni para no jarhariani erachiichani? (Kolosasi 3:13, 14; ístu exe je dibujuni).
5 Pablu kánikua xénchaasïreendi erachiichani, jimbosï no imani ambe exeendi engaksï no sési ueenga, sánderu sési, eskaksï ambakiti kʼuiripuespka. Xénchperakua jarhuataspti paraka ima puákuantapiringa, ísï eska na karapka Kolosasi 3:13, 14 jimbo (arhinta je). Pori ejemplu, ¿ménderu niáraspi Markusï jingoni uandontskuarheni? Jo. Nájkiruka Markusï jurajkupka jiáni enga Pablu primeru xanhari nípka iauanisï aianhpini, Pablu no jatanhekuspti. Ka jiáni enga ambakiti karta ma karakupka Kolosasi anapu kúnguarhikuani, uandaspti eska Markusï ambakiti erachi máespka ka eska “méntkisï sési pʼikuastantaspka” (Kol. 4:10, 11). Ka jiáni enga onhakata japka Roma, arhispti Markusïni eska nipiringa jarhuatani (2 Tim. 4:11). I ambe xarhatasïndi eska Pablu méntkisï puákuantaspka erachiichani ka eska imeecha jingoni jarhaspka. ¿Ambejtsïni jorhendasïni imeeri ejemplu?
Enga Pablu arhirperata ma jatsipka Bernabé ka Markusï jingoni, no jatanhekuaspti, sánderu sési, tátsekua tsípikua jingoni ánchikuarhispti Markusï jingoni. (Exe je párrafu 5).
6, 7. ¿Ambejtsïni jarhuataa xarhatakuani xénchperakua erachiichani nájkirukaksï no iámu ambe sési uaaka? (1 Juanu 4:7).
6 Ambe engachi jorhenguarhijka. Tata Diosï Jeoba uékasïndi eskachi xarhatakuauaka xénchperakua juchaari erachiichani ka pirenchiichani (arhinta je 1 Juanu 4:7). Engajtsïni nema no sési kámaaka kúnguarhikuarhu, ju je no sóntku no sési exeni. Uaakachi eratseni eska no uékantku ísï úska o eska jánguarhintaxaka imani ambe úni enga sési jaka (Prov. 12:18). Nájkirukachi no perfektueka, Tata Diosï Jeobajtsïni kánikua xénchasïndi. Nójtsïni jandiajku jurajkusïndi engachi no újka sési úni ambe ma ka nijtujtsïni jatanhechijki (Sal. 103:9). ¡Jimbosï xáni jukaparhakueti eskachi májkueni uaaka eska juchaari Taati ka puákuantanchi máteruechani! (Éfes. 4:32–5:1).
7 Ístu, ju je no mirikurhini eskachi iásïsï jatsika para sánderu májku kʼéri jarhani juchaari erachiicha jingoni, jimboka no ióni jimbo kʼamajkunhaka parhakpinirhu anapu ambe. No ióni jimbochi sánderu no sési kánhaaka ka astachi jamberi ónhanhani. Imani jurhiatikuecha jimbo, uétarhinchaakachi eskajtsïni juchaari erachiicha jarhuataaka (Prov. 17:17). Íni ambesï nitamanchapti orhejtsïkuti ma España anapu enga arhinhajka José.a Jimboka no inchamukusïreenga politikarhisï, ónhasptiksï máteru erachiicha jingoni. Ima uandantasïndi: “Kánikua fásiliispti eskachi arhijperapiringa ambe ma erachiicha jingoni. Ísï jimbo, jatsispkachi para puátsperantani ka tekaatsperantani. Inde ambejtsïni jarhuataspti parachi sánderu májku kʼéri jarhani ka kuájperantanchi jiáni engajtsïni no sési ambe uékapiringa úchini ima kʼuiripuecha engaksï no Testigueka. Ma xanhari atakuarhispka jájkirhu ka no úxapka manatani. Ísï jimbo, no úsïreenga iámu ambe úkuarhini ka erachirini ma jarhuataspti jupani ka ístu máteru ambe jingoni. Jiáni engani sánderuni uétarhinchani japka, exespka ambe enga arhikuekajka sési jimbo uékperani”. Jimbosï xáni jukaparhakueti eskachi jánguarhintaaka sési peentani ambe ma erachiicha jingoni.
ENGAJTSÏNI JUCHARI ACHEETI O UARHIITI NO SÉSI PʼIKUASTAAKA
8. ¿Ambeksï nitamakuarhisïni temungurhiriicha?
8 Problema. Bibliarhu arhisïndi eskaksï temungurhiriicha “uandanhiateechani jatsiauaka” (1 Kor. 7:28). ¿Andi? Jimbokaksï tsimarhani no perfektueska. Ístu, jimbokaksï táchani járhaska ka nóksï májkueni ambe tsitini. Jamberiksï no májku ireta jimbo anapueti ka ménderuenksï tʼarhexeranhani. Ka engaksï na tembuperajkia, ménichanksï niárasïndi imani ambe exeni engaksï no exepka jiáni engaksï nobiuepka. Ka iámindu inde ambe úsïndi eskaksï nóteru xáni sési pájperaakia. Joperu nóksï jiókuarhisïndi eskaksï tsimarhanisï no sési úka nijtuksï májku kʼéri ánchikuarhijki paraksï sési peentani uandanhiatani, sánderuksï arhisïndi arhirperani ka astaksï niárasïndi eratseni eska sánderu sési jauaka eskaksï jurajperaaka oksï diborsiarikuarhini. ¿Ambe sánderu sési jaua eskaksï uaaka?b Ju je exeni ambe enga uandajka Biblia kʼuiripueri ma enga no sési nitamakuarhini japka imeeri temungurhiriikuarhu.
9. ¿Ambe nitamakuarhixapi Abigaíli?
9 Bibliarhu anapu ejemplu. Abigaíli Nabali témbeespti, Biblia uandasïndi eska inde acheeti kánikua no ambakispka ka eska no sési jásï ambe úsïreenga (1 Sam. 25:3). Abigaíli kánikua úkua jukanchapti imani jingoni irekuarhini. Ma jurhiani úkuarhispti ambe ma enga Abigaíli úpiringa jurajkuni imeeri acheetini. Dabidi, enga Israeli anapu reiipiringa, uékasïreendi uándikuni Nabalini jimboka ima no sési jásï ambe arhispka imani ka ístu imeeri jántspiriichani (1 Sam. 25:9-13). Abigaíli úpirindi sïpakuarhini ka jurajkuni eska Dabidi uándikupiringa. Joperu no jurajkuspti eska Dabidi indeni ambe úpiringa, sánderu sési, kurhakuspti eska no uándikupiringa imeeri acheetini (1 Sam. 25:23-27). ¿Andisï indeni ambe úpi?
10. ¿Ambe jarhuataspi Abigaílini para no jurajkuni imeeri acheetini nájkiruka uánikua uandanhiateechani jatsiapka?
10 Abigaíli kánikua xénchasïreendi Tata Diosï Jeobani, ísï exesïreendi temungurhirikuani eska Tata Diosï Jeoba na exejka. Ima sési mítepti ambe enga uandapka Tata Diosï jiáni enga kúndapka Adáni ka Ebani (Gén. 2:24). Abigaíli sési mítespti eska temungurhiriikua pímbinhasïska para Tata Diosï. Ka jimboka ima uékasïreenga sési pʼikuastani Tata Diosïni, jarhuataspti imeeri acheetini paraka no uándikunhapiringa nijtu imeeri kʼumanchikuarhu anapuecha. Seguruchi jarhaska eska Tata Diosï Jeoba kánikua xénchasïreenga ini uarhiitini enga xáni no cheenga ka enga jarhuatauenga máteruechani. ¿Ambeksï uaa jorhenguarhini Abigaíliiri ambe temungurhiriicha? Ju je exeni.
11. a) ¿Ambe uékasïni Tata Diosï Jeoba eskaksï uaaka temungurhiriicha? (Éfesu 5:33). b) ¿Ambechi jorhenguarhisïni ambe enga nitamakuarhipka Carmeni? (Ístu exea je imajeniichani).
11 Ambe engachi jorhenguarhijka. Seguruchi jarhaska eska Tata Diosï kánikua sési pʼikuarherajka exeni na engaksï temungurhiriicha jánguarhintajka sési peentani uandanhiateechani ka xénchperakua jingoni ka janhanharhikua jingonksï kámberani (arhinta je Éfesu 5:33). Ju je exeni ambe enga nitamakuarhipka Carmeni. Seisi uéxurhiniisptia enga uambuchapka ka jiáni ueenaspti jorhenguarhini Biblieri ambe Testiguecha jingoni ka tátsekua itsï atakuarhispti. Ima uandantasïndi: “Juchiiti acheeti no sáni tsitispti ambe engani erakupka úni. Uandasïreendi eskani sánderu uékasïreengia Tata Diosï Jeobani ka eskani imani jingoni jarhani, ka astarini arhisïreendi eskarini jurajkupiringa”. Nájkiruka inde ambe úkuarhipka, Carmeni no méni jurajkuspti Tata Diosïni. Sinkuenta uéxurhini kánikua jánguarhintaspti para sési kámani imeeri acheetini xénchperakua jingoni ka janhanharhikua jingoni. Ístu uandasïndi: “Jorhenguarhispka sánderu sési kurhangukuni juchiiti acheetini ka sánderu uékperakua jingoni uandontskuarhekuni. Míteska eska temungurhiriikua kánikua pímbinhasï ambeeska para Tata Diosï Jeoba. Jimbosïni kánikua jánguarhintapka parachi no jurajperani. Kánikua xénchani Tata Diosï Jeobani jarhuatasptireni parachi no méni jurajperani juchiiti acheeti jingoni”.c Engajtsï úkua jukanchani jaka temungurhiriikuarhu, uaakajtsï seguru jarhani eskaksïni Tata Diosï Jeoba jarhuataaka parajtsï no kuatantani ka úntsï orhepani uérani.
Abigaíli jánguarhintaspti eska xáni úpka para pʼímutaantani imeeri kʼumanchikuarhu anapuechani. ¿Ambejtsï jorhenguarhiski imeeri ambe? (Exe je párrafu 11).
JIÁNI ENGACHI NO SÉSI PʼIKUARHERAJKA IMANI AMBE JIMBO ENGACHI JUCHA ÚJKA
12. ¿Nénachi úpirini pʼikuarherani engachi kʼéri pekadu ma úska?
12 Problema. Jamberichi ménisï ísï pʼikuarheraka enajkichi nóteru uaaia jimbokachi kʼéri pekadu ma úska. Biblia uandasïndi eska inde ambe úsïnga eska juchaari “mintsita kánikua no sési pʼikuarheraaka” (Sal. 51:17). Inde ambesï úkuarhinchapti Rigoberto, erachi ma enga ióni jánguarhintapka para sierbo ministerialiini. Kʼéri pekadu ma úspti ka mítespti eska no sési pʼikuastaspka Tata Diosï Jeobani. Ima uandantasïndi: “Kánikua no sési pʼikuarheraspka, ísï pʼikuarheraspka enajkirini kánikua kʼuetsapiti ambe jatajchakupi. Asta niáraspka pʼamearhani, ueenaspka uerani ka kómarhini Tata Diosï Jeobani. Miásïnga eskani niáraspka eratseni eskarini Tata Diosï nóteru kurhajchapiringia jimbokani kánikua no sési pʼikuastaspka”. Engachi niáraska kʼéri pekadu ma úni, jamberichi kánikua no sési pʼikuarheraaka juchaari mintsitarhu ka niáranchi ísï eratseni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba jurajkuskia ka eskachi ísterkusï marhuakuni jauakia (Sal. 38:4). ¿Niáraskijtsï ménisï ísï pʼikuarherani? Enga ísïika, kánikuaksïni jarhuataati míteni ambe enga nitamakuarhipka Tata Diosï Jeobaeri marhuari ma, enga no méni jurajkupka Tata Diosïni nájkiruka kʼéri pekadu ma úpka.
13. ¿Náki pekadu úspi Pedru, ka andisï ísï úpi?
13 Bibliarhu anapu ejemplu. Ima chúrikua ante deksï uándikuni Jesúsini, apostoli Pedru uánikua ambe no sési úspti. Orheta, uandaspti eska ima no méni jurajkupiringa Jesúsini nájkirukaksï máteruecha jurajkupiringa (Mar. 14:27-29). Tátsekua, engaksï na jardini de Getsemaní jimbo japka, someni kʼuíiraspti (Mar. 14:32, 37-41). Ka engaksï na jupikapkia Jesúsini, jurajkuspti (Mar. 14:50). Ka últimu, Pedru tanimu uelta uandaspti eska no mítespka Jesúsini asta jamberi jurariispti (Mar. 14:66-71). Ka enga kuenta íntskukuarhepka eska kánikua no sési ambe úspka, ¿néna pʼikuarheraspi? Xáni no sési pʼikuarheraspti enga pʼiárapka uerani (Mar. 14:72). ¿Úsïntsï eranhaskani na enga pʼikuarherapka enga exepka imeeri amigu jémbani Jesúsini chkarirhu tirhipakuarhetini jarhania? ¿A no eska ísï pʼikuarherapka eska ima sánderu no sési úri máespka?
14. ¿Ambe jarhuataspi Pedruni paraka no jurajkupiringa Tata Diosï Jeobani? (Exe je dibujuni enga ueenakuarhu jaka).
14 Pedru no kuatantaspti ka no jurajkuspti Tata Diosï Jeobani. ¿Ambe jarhuataspi? No jurajkuaspti imeeri erachiichani ka jamberi indeechaksï uinhaperantapti (Luk. 24:33). Ístu Jesúsi xarhakuspti Pedruni enga na tsíntapkia, jamberi para uinhaperantani (Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5). Ka Jesúsi no méni arhinharhikuspti Pedruni imani ambe jimbo enga úkupka, sánderu sési, arhispti eska sánderu ánchikuarhita ambe úpiringa (Juanu 21:15-17). Pedru mítespti eska kʼéri pekadu ma úspka, joperu no kuatantaspti jimboka seguru jarhaspka eska Jesúsi no jatanhekuspka ka eskaksï imeeri erachiicha jarhuatapiringa. Ju je exeni ambechi jorhenguarhisïni.
Juanu 21:15-17 xarhatasïndi eska Jesúsi no uandaspka eska Pedru nóteru úpiringia marhuakuni Tata Diosï Jeobani, sánderu sési, uinhaperantaspti paraka seguiriipiringa orhepani uérani. (Exe je párrafu 14).
15. ¿Ambe uékasïni Tata Diosï Jeoba? (Salmo 86:5; Roma 8:38, 39; ístu exe je imajenini).
15 Ambe engachi jorhenguarhijka. Tata Diosï Jeoba uékasïndi eskachi seguru jauaka eskajtsïni ima xénchasïnga ka eskajtsïni puáchentaaka (arhinta je Salmo 86:5; Roma 8:38, 39). Ísïisti, no sésichi pʼikuarherasïnga engachi pekariijka ka no no sési jarhasti ísï pʼikuarherani. Joperuchi no méni jatsiska para eratseni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba nóteru xénchaakia o eskajtsïni no méni puáchentaaka. Sánderu sési, jatsiskachi para sóntku kurhajkuarhini jarhuajperata. Rigoberto engachi párrafu 12 jimbo uandaka, uandantasïndi: “Ji niáraspka pekariini jimbokani méntkisï eratsespka eskani úpiringa jandiajkuni orhepani uérakuni tsʼéjkukua ma”. Tátsekua exespti eska uétarhinchasïreenga orhejtsïkutiicha jingoni uandontskuarheni. Rigoberto uandantasïndi: “Engani orhejtsïkutiicha jingoni uandontskuarhepka, imeechajtsïni jarhuatasti kurhanguni eskarini Tata Diosï Jeoba seguiriixapka xénchani. Orhejtsïkutiichajtsïni no jurajkuspti, sánderu sési, xarhatachesptijtsïni eskarini Tata Diosï Jeoba no jurajkuspka”. Májkueni eska Rigoberto, uaakachi seguru jarhani eskajtsïni Tata Diosï Jeoba kánikua xénchasïnga ka eskajtsïni puáchentasïnga engachi sési jimbo moántajka, engachi jirinhajka jarhuajperata ka engachi jánguarhintajka nóteru no sési ambe únia (1 Juanu 1:8, 9). Engachi eratsentaaka eskajtsïni Tata Diosï Jeoba seguiriixaka xénchani, inde ambejtsïni jarhuataati parachi no kuatantani nájkirukachi ménisï niáraka no sési ambe úni.
¿Nénachi pʼikuarherasïni engachi exeajka orhejtsïkutiichani na engaksï xáni jánguarhintajka parajtsïni jarhuatani? (Exe je párrafu 15).
16. ¿Andijtsïsï uéjki seguiriini marhuakuni Tata Diosï Jeobani ka no kuatantani?
16 Tata Diosï Jeoba kánikua jukaparharasïndi engachi marhuakuni jaka ini jurhiatikuecha jimbo enga xáni no sési jánhaskuarhika. Imajtsïni jarhuataati parachi no kuatantani ka no jurajkuni nájkiruka jauaka ambe ma. Uaakachi sánderu xénchaani juchaari erachiichani ka puákuantani engajtsïni no sési pʼikuastaaka. Uaakachi xarhatakuni Tata Diosïni Jeobani eskachi kánikua xénchasïnga ka eskachi jukaparharasïnga temungurhirikuani engachi jánguarhintaaka sési peentani ambe ma jiáni engachi arhirperaaka juchaari acheeti o uarhiiti jingoni. Ka engachi kʼéri pekadu ma niátaska, uaakachi kurhakuni Tata Diosï Jeobani eskajtsïni jarhuataaka, no mirikurhini eskajtsïni ima seguiriixaka xénchani ka eskajtsïni puáchentasïnga, ka seguiriinchi jarhani marhuakuni. Ísï jimbo, “ju je seguiriini jarhani sési ambe úni”, jimbokachi míteska eskajtsïni Tata Diosï Jeoba kánikua újchakuraaka (Gal. 6:9).
¿AMBEJTSÏNI JARHUATAAKA SEGUIRIINI MARHUAKUNI TATA DIOSÏ JEOBANI ENGA ARI AMBE ÚKUARHISKA?
Engajtsïni erachi ma no sési pʼikuastaaka.
Enga juchaari acheeti o juchaari uarhiiti uaaka ambe ma engajtsïni no sési pʼikuastaaka.
Engachi niáraska no sési ambe úni.
PIREKUA 139 ¿Eranhaskasïndi jimbanhi parhakpinini?
a Máru nombriichaksï mójtakurhisti.
b Biblia no uandasïndi eskaksï temungurhiriicha uaaka jurajperani ka eska imeecha engaksï jurajperajka, nóksï jatsisti sésikua paraksï tembuchantani o uambuchantani. Joperuksï máru temungurhiriicha eratsesïndi jurajperani jimbokaksï kʼérati uandanhiateechani jatsiasïnga. Exe je nota 4 “Jurajperakueri ambe” enga librurhu jaka Tsípikua jingoni ireka je.
c Uaakajtsï exeni máteru eksperiensia bideurhu No se deje engañar por la paz de imitación: Darrel y Deborah Freisinger, enga jw.org jimbo jaka.