Epulero

Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵa mu nyengo yakale ŵakasangananga na masuzgo agho ŵakakhazganga yayi. Ghanaghanirani vya Yakhobe. Adada ŵake ŵakamuphalira kuti wakatore mwanakazi kufuma pakati pa ŵana ŵasungwana ŵa Labani, mubali wawo uyo nayo wakasopanga Chiuta, ndipo adada ŵake ŵakamusimikizgira kuti Yehova wamutumbikenge chomene. (Gen. 28:​1-4) Ntheura Yakhobe wakapulikira. Wakafumako ku Kenani na kuluta kwa Labani, uyo wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵaŵiri, Leya na Rakelo. Yakhobe wakatemwa mwana muchoko wa Labani, Rakelo, ndipo wakazomera kuteŵetera awiske vyaka 7 pambere wandamutore. (Gen. 29:18) Kweni vinthu vikenda nga umo Yakhobe wakakhazgiranga yayi. Labani wakamupusika mwakuti watore mwana wake mulara, Leya. Labani wakamuzomerezga kuti watore Rakelo pati pajumpha sabata yimoza, kweni wakati wateŵeteso vyaka vinyake 7. (Gen. 29:​26, 27) Labani wakamupusikangaso Yakhobe pa nkhani ya bizinesi. Nakuti Labani wakamuchitira mwambura urunji Yakhobe kwa vyaka 20.—Gen. 31:​41, 42. w23.04 15 ¶5

Kasi ni nkhu uko tingalomba wovwiri para tikukhumba kupembuzgika panji kukhozgeka? Zgoro ndakumanyikwirathu. Tingamufikira Yehova Chiuta mu lurombo. Yehova wakutipempha kuti ndimo tichitirenge. Wakukhumba kuti tilombenge kanandi waka panji kuti “nyengo zose.” (1 Tes. 5:17) Tingafwatuka kulomba kwa iyo na kumupempha ulongozgi pa chilichose chakukhwaskana na umoyo withu. (Zinth. 3:​5, 6) Pakuti Yehova ni Chiuta wakupa, wandatiŵikire mphaka yayi pa unandi wa nyengo izo tingalombera kwa iyo. Yesu wakamanyanga makora kuti Yehova wakuzirwiska chomene lurombo. Kale chomene pambere wandize pa charu chapasi, wakawonanga Adada ŵake ŵakuzgora malurombo gha ŵanalume na ŵanakazi ŵakugomezgeka. Mwachiyelezgero, Yesu wakaŵa pafupi na Adada ŵake apo ŵakazgoranga malurombo ghakufumira pasi pamtima gha Hana, Davide, Eliya, na ŵateŵeti ŵanyake ŵakugomezgeka. (1 Sam. 1:​10, 11, 20; 1 Mathe. 19:​4-6; Sal. 32:5) Lekani tikuzizwa yayi kuti Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake kuti ŵalombenge kanandi waka kweniso kuti ŵaŵe na chigomezgo chose kuti malurombo ghawo ghazgolekenge.—Mat. 7:​7-11. w23.05 2 ¶1, 3

Wasembe Mukuru Yehoyada wakawopanga Yehova. Ivi vikawonekera mu nyengo iyo mwana mwanakazi wa Yezebeli, Ataliya, wakajizgora yekha kuŵa fumukazi na kwamba kuwusa mu Yuda. Wakaŵa wankhaza kweniso wakawukhumbanga chomene ufumu mwakuti wakayezgayezga kuti wakome mzere wose wachifumu, awo ŵakaŵa ŵazukuru ŵake na ŵake. (2 Mid. 22:​10, 11) Kweni Yehowashi uyo wakaŵa yumoza wa ŵana aŵa wakapona chifukwa chakuti muwoli wa Yehoyada, Yehoshabeti, wakamuponoska. Iyo na mfumu wake ŵakamubisa mwana uyu na kwamba kumupwelelera. Chifukwa cha kuchita nthena Yehoyada na Yehoshabeti ŵakawovwira kuti mzere wachifumu wa nyumba ya Davide ulutilire kuŵapo. Yehoyada wakaŵa wakugomezgeka kwa Yehova ndipo wakaleka yayi kuchita icho ntchakwenelera chifukwa cha kopa Ataliya. Apo Yehowashi wakaŵa na vyaka 7, Yehoyada wakalongoraso kuti wakaŵa wakugomezgeka kwa Yehova. Wakapanga pulani yakuti usange yayenda makora Yehowashi uyo wakaŵa wa mu mzere wa Davide ndiyo waŵenge themba, pakuti ndiyo wakaŵa wakwenelera. Kweni vikaŵa kuti para pulani iyi yatondeka Yehoyada wakomekenge. Na wovwiri wa Yehova, pulani iyi yikenda makora. w23.06 17 ¶12-13

Chikaŵa chipusu kuti Themba Nebukadinezara liwone Daniyeli kuti ngwakuwukira chifukwa cha uthenga uwu na kumukoma. Kweni Daniyeli wakalongora chikanga na kuliphalira themba. Kasi ntchivichi icho chikwenera kuti chikawovwira Daniyeli kuŵa wachikanga umoyo wake wose? Apo wakaŵa mwana, Daniyeli wakwenera kuti wakasambirako ku chiyelezgero chiwemi cha anyina na awiske icho ŵakalongoranga. (Doto. 6:​6-9) Daniyeli wakamanyanga waka Malango 10 pera yayi, kweni wakamanyangaso vinandi vyakukhwaskana na Dango. Mwachiyelezgero, wakamanyanga vyakurya ivyo Ŵaisrayeli ŵakwenera kurya na ivyo ŵakwenera kurya yayi. (Lev. 11:​4-8; Dan. 1:​8, 11-13) Daniyeli wakamanyangaso mdauko wa ŵanthu ŵa Chiuta ndipo wakamanyanga ivyo vikaŵachitikiranga para ŵatondeka kupulikira fundo za Yehova. (Dan. 9:​10, 11) Ivyo vikachitikira Daniyeli pa umoyo wake vikamupangiska kugomezga kuti Yehova na ŵangelo ŵake ŵankhongono ŵakamovwiranga.—Dan. 2:​19-24; 10:​12, 18, 19. w23.08 3 ¶5-6

Rabeka wakaŵa mwanakazi wamahara kweniso wachikanga ndipo wakamanyanga umo wangachitira makora vinthu. (Gen. 24:58; 27:​5-17) Ndipouli, wakaŵa wantchindi kweniso wakujilambika. (Gen. 24:​17, 18, 65) Usange namwe mukujiyuyura na kukhozgera ndondomeko ya Yehova nga ni Rabeka, muŵenge chiyelezgero chiwemi chomene ku mbumba yinu kweniso ku mpingo. Ŵakhristu wose ŵakukhwima mwauzimu ŵakwenera kuŵa ŵakujiyuyura. Esitere wakaŵa mwanakazi wakujiyuyura kweniso wakopa Chiuta. Chifukwa chakuti wakaŵa wakujiyuyura, wakajikuzga yayi wati waŵa fumukazi. Wakapulikira ulongozgi uwo Modekayi wakamuphalira ndipo wakawulondezga. (Est. 2:​10, 20, 22) Namwe mungalongora kuti ndimwe ŵakujiyuyura para mukupenja ulongozgi uwemi ku ŵanji na kuwulondezga. (Tito 2:​3-5) Esitere wakalongoraso kujiyuyura munthowa yinyake. Nangauli “wakaŵa swenga,” kweni wakajitemwanga yayi.—Est. 2:​7, 15. w23.12 19 ¶6-8

Yehova wakukhumba yayi kuti tijiyimbenge mulandu mwakujumphizga. Usange tikaphara zakwananga zithu, kupera, na kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tileke kuziwelezgaso, tingaŵa na chigomezgo chose kuti Yehova wali kutigowokera. (Mil. 3:19) Usange tachita vyose ivi, Yehova wakukhumba yayi kuti tilutilire kujiyimba mulandu. Wakumanya kuti tingapwetekeka usange tingajiyimba mulandu kwanyengo yitali. (Sal. 31:10) Para taphyoka chomene na chitima, tingaleka kuchimbira pa chiphalizgano chakuya ku umoyo. (2 Kor. 2:7) Para mukulutilira kujiyimba mulandu, kumbukani kuti Chiuta ‘wakugowokera zanadi.’ (Sal. 130:4) Para wagowokera awo ŵapera zanadi, iyo wakulayiza kuti: “Nizamukumbukaso chara kwananga kwawo.” (Yer. 31:34) Ichi chikung’anamura kuti Yehova wakulutilira yayi kughanaghanira vya zakwananga izo wali kumugowokerani kale. Lekani kujikwiyira usange ivyo mukachita vili kupangiska kuti mutaye mwaŵi wa uteŵeti unyake mu gulu la Yehova. Yehova wakukhalira waka kughanaghanira ivyo mukabuda yayi, ntheura namwe lekani kuchita nthena. w23.08 30-31 ¶14-15

Mu nyengo ya COVID-19, mautesi ghakaŵa waka palipose. Ŵakaboni ŵa Yehova awo ŵakapulikira ulongozgi wakufuma ku gulu lithu ŵakenjerwanga mwakujumphizga yayi pakuyaniska na ŵanthu awo ŵakapulikiranga mautesi agho ghakathandazgikanga (Mat. 24:45) Tikwenera kuŵika mtima pa “vinthu vyakuzirwa chomene.” (Fil. 1:​9, 10) Vyakutimbanizga vingatilyera nyengo yithu yinandi na kutitondeska kuŵika mtima pa vinthu vyakuzirwa. Vinthu ivyo tikuchita zuŵa na zuŵa, nga kurya, kumwa, vyakusanguluska, na ntchito zinyake zakuthupi, vingaŵa vyakutimbanizga usange ndivyo tikuŵikapo mtima chomene pa umoyo withu. (Luka 21:​34, 35) Kweniso, zuŵa lililose tikupulika nkhani zakupambanapambana zakukhwaskana na viwoneskero kweniso ndyali. Tikwenera yayi kuzomerezga kutimbanizgika na nkhani izi. Vili nthena, chifukwa tingamba kukhozgera chigaŵa chinyake mu maghanoghano na mu mtima withu. Satana wakugwiliskira ntchito nthowa zose izo zazunulika apa kuti watilopweske na kutitondeska kuchita icho ntchiwemi. w23.07 16-17 ¶12-13

Ŵanthu ŵa Yehova ŵakuwona kuti zuŵa la kukumbukira Nyifwa ya Khristu ndilo ndakuzirwa chomene pa chaka. Vili nthena chifukwa chakuti ntchakuchitika chekha icho Yesu wakaphalira ŵalondezgi ŵake kuti ŵachitenge chaka chilichose. (Luka 22:​19, 20) Tikulindilira mwakunweka chakuchitika ichi, ndipo pali vifukwa vinandi ivyo tikuchitira nthena. Tiyeni tiwone vinyake mwa vifukwa ivi. Chikumbusko chikutovwira kughanaghanira kuzirwa kwa sembe yakuwombora. Chikutikumbuska ivyo tingachita kuti tilongore kuti tikuwonga chomene sembe ya Yesu. (2 Kor. 5:​14, 15) Kweniso chikutipa mwaŵi ‘wakukhwimiskana’ na ŵabali na ŵadumbu ŵithu. (Rom. 1:12) Chaka chilichose, ŵakulopwa ŵanandi ŵakwiza pa Chikumbusko. Ndipo ŵanyake ŵakuweleraso kwa Yehova chifukwa chakuti tikuŵapokelera makora pa Chikumbusko. Kweniso ŵanthu ŵanandi ŵakunweka, ŵakwamba kwenda pa nthowa yakuya ku umoyo chifukwa cha ivyo ŵakuwona na kupulika para ŵiza ku Chikumbusko. Ghanaghaniraniso umo Chikumbusko chikutovwilira kuti tiŵe ŵakukolerana pa charu chose. Lekani tikuwona kuti Chikumbusko ntchakuzirwa chomene. w24.01 8 ¶1-3

Para tikughanaghanira chomene mtengo uwo Yehova na Yesu ŵakapeleka, timanyengeso umo Yehova wakutitemwera waliyose payekha. (Gal. 2:20) Sembe yakuwombora ntchawanangwa cha chitemwa. Yehova walongora kuti wakutitemwa chomene pakupeleka Yesu, uyo ngwakuzirwa chomene kwa iyo. Wakazomerezga Mwana wake Yesu kusuzgika na kufwa chifukwa cha ise. Yehova wakujipulika waka kuti wakutitemwa yayi, kweni wakulongora chitemwa chake pa ise. (Yer. 31:3) Yehova watiguzira kwa iyo chifukwa wakutitemwa. (Yaniskani na Dotoronome 7:​7, 8.) Palije munthu panji chilichose icho chingatipatura ku chitemwa ichi. (Rom. 8:​38, 39) Kasi chitemwa ichi chikumupangiskani kuti mujipulikenge wuli? w24.01 28 ¶10-11

Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakuzirwiska chomene chigomezgo chawo cha kuchanya. Yumoza wa Ŵakhristu aŵa, Mubali Frederick Franz, wakayowoya umo wakajipulikiranga pakuŵa na chigomezgo ichi. Iyo wakati: “Chigomezgo chithu chizamufiskika nadi, ndipo waliyose wa ise ŵa 144,000 wazamupokera ivyo Chiuta wali kutilayizga. Nakuti njombe yithu njiwemi chomene kuluska chilichose icho tingaghanaghanira.” Mu 1 991 Mubali Franz wakayowoya kuti: “[Tichali] kuzirwiska chomene chigomezgo chithu ichi . . . . Apo tikulutilira kulindilira chigomezgo chithu kwanyengo yitali, vikutovwira kuti tiŵengeso ŵakuwonga chomene pakuŵa na chigomezgo ichi. Ndise ŵakukhumbisiska kuchilindilira chigomezgo ichi. Sono nkhuchizirwiska chomene chigomezgo chithu kuluska kumasinda kose.” Kwali tikulindilira kuti tizamuŵa na umoyo wamuyirayira kuchanya panji pa charu chapasi, tose tili na chigomezgo chiwemi chomene icho chikutipa vifukwa vyakuŵira ŵakukondwa. Ndipo chigomezgo chithu chingalutilira kuŵa chakukhora. w23.12 9-10 ¶6-8

Pawaro pa mulyango wa chihema pakaŵa jotchero lamkuŵa ilo ŵakapelekerangapo sembe kwa Yehova. (Eks. 27:​1, 2; 40:29) Ndipouli, sembe izi zikawovwiranga yayi kuti zakwananga za ŵanthu ziwuskikirepothu. (Heb. 10:​1-3) Sembe za nyama izo zikapelekekanga nyengo na nyengo ukaŵa muzgezge wa sembe yimoza iyo yizamovwira ŵanthu kutozgekerathu ku kwananga. Yesu wakamanya kuti Yehova wamutuma pa charu chapasi kuti wapeleke umoyo wake kuŵa sembe yakuwombora ŵanthu. (Mat. 20:28) Ntheura, apo wakabatizikanga, Yesu wakajipeleka kuchita ivyo Yehova wakakhumbanga. (Yoh. 6:38; Gal. 1:4) Yesu wakajipeleka pa jotchero lakuyelezgera waka ilo likimiranga “khumbo” la Chiuta lakuti Mwana wake wapeleke umoyo wake wakufikapo. Yesu wakapeleka umoyo wake “kamoza pera” kuphepiskira panji kubenekelerathu zakwananga za waliyose uyo wali na chipulikano mwa iyo.—Heb. 10:​5-7, 10. w23.10 26-27 ¶10-11

Patekha, tikatenge tijiwomborenge yayi ku kwananga na nyifwa. (Sal. 49:​7, 8) Ntheura Yehova wakanozga kuti Yesu wapeleke umoyo wake kuti watiwombore. Adamu wakati wananga, wakataya mwaŵi wakuŵa na umoyo wamuyirayira wa iyo pamoza na ŵana ŵake wose. Kuti umoyo uwo Adamu wakataya uwelereposo, Yesu wakapeleka umoyo wake wakufikapo kuŵa sembe yakuwombora. Nyengo yose iyo Yesu wakaŵira pa charu chapasi, “wakachitapo kwananga yayi, nesi upusikizgi ukasangikamo mu mulomo wake.” (1 Pet. 2:22) Chifukwa chakuti Yesu wakafwa wakufikapo, wakapeleka chiwombolero chakuyana ndendende na umoyo uwo Adamu wakataya.—1 Kor. 15:45; 1 Tim. 2:6. w24.01 10 ¶5-6

Yesu wati wawuskika, wakanjira mu Malo Ghatuŵa Chomene gha tempile lauzimu, uko paumaliro wamuŵa na ŵakuphakazgika wose. Apa tingawona kuti ndondomeko ya Yehova ya kusopa kutuŵa yakujintha pa sembe yakuwombora kweniso wasembe mukuru Yesu Khristu, njapachanya chomene. Wasembe mukuru mu Israyeli wakanjiranga na ndopa za nyama mu Malo Ghatuŵa Chomene ghakupangika na ŵanthu, kweni Yesu wakanjira “kuchanya kwenecho,” agho ni malo ghatuŵa chomene kuluska ghose, kuti wakawonekere panthazi pa Yehova. Wati wafika wakapeleka mtengo wa umoyo wake wakufikapo chifukwa cha ise, ‘mwakuti wawuskeko kwananga kwizira mu sembe yake.’ (Heb. 9:​24-26) Sembe ya Yesu ndiyo yikovwira kuwuskapo kwananga muyirayira. Kwali chigomezgo chithu ntchakuchanya panji pa charu chapasi, tose tingasopa Yehova mu tempile lake lauzimu. w23.10 28 ¶13-14

Ghanaghanirani ivyo Yesu wakutichitira pasono kuchanya, pakuŵa Fumu yalusungu kweniso Wasembe Mukuru. Kwizira mwa iyo, tingasendelera ku ‘chitengo cha Chiuta uyo wali na lusungu lukuru,’ na kupempha kuti watichitire lusungu na kutovwira “panyengo yakwenelera.” (Heb. 4:​14, 15) Ntheura tingazomerezganga yayi kuti zuŵa lijumphepo kwambura kughanaghanirapo ivyo Yehova na Yesu ŵali kutichitira kweniso ivyo ŵakutichitira sono. Pakuwona umo ŵakutitemwera mphanyi vyatichiska kuti tiŵikepo mtima pa mulimo wakupharazga na kusopa Yehova. (2 Kor. 5:​14, 15) Nthowa yiwemi chomene iyo tingalongolera kuti tikumuwonga Chiuta withu na Mwana wake, nkhuyezgayezga kovwira ŵanji kuti nawo ŵaŵe Ŵakaboni ŵa Yehova kweniso ŵasambiri ŵa Yesu. (Mat. 28:​19, 20) Ivi ndivyo mpositole Paulosi wakachita. Wakamanya kuti khumbo la Yehova ndakuti “ŵanthu ŵa mitundu yose ŵamanye makora unenesko na kuponoskeka.” (1 Tim. 2:​3, 4) Wakalimbikiranga chomene mu uteŵeti kuti wawovwire ŵanthu ŵanandi ‘mwakuti munthowa yiliyose waponoske ŵanyake.’—1 Kor. 9:​22, 23. w23.10 22-23 ¶13-14

Taŵanandi tikuŵazga mavesi agha para tikupembuzga ŵanthu awo tikuŵapharazgira na kuŵaphalira umo umoyo uzamuŵira mu Paradiso. Kasi tingachita wuli kuti tovwire ŵanji kuti ŵakhorwe kuti vitumbiko ivyo vikuyowoyeka pa Chivumbuzi 21:​3, 4 vizamufiskika nadi? Ndipo kasi nase tingachita wuli kuti tilutilire kugomezga Yehova na malayizgo ghake? Padera pakupeleka layizgo lake ili, Yehova wali kupelekaso vifukwa vyakukhorweska ivyo tingagomezgera layizgo lake ili. Mavesi ghakulondezgapo ghakutiphalira vifukwa ivyo tingagomezgera layizgo la Yehova la Paradiso. Tikuŵazga kuti: “Uyo wakakhala pa chitengo wakati: ‘Wonani! Nkhupanga vinthu vyose kuŵa viphya.’ Kweniso wakati: ‘Lemba, chifukwa mazgu agha ngakugomezgeka na ghaunenesko.’ Wakati kwa ine: ‘Ghafiskika! Ndine Alefa na Omega, wakwamba na waumaliro.’”—Chivu. 21:​5, 6a. w23.11 3 ¶3-5

Nthowa yimoza iyo munyamata wakulongolera kuti wali na kaghanaghaniro kawemi, nkhuvwara na kujitozga mwakwenelera. Kanandi awo ŵakupanga na kutchukiska mafashoni mbanthu awo ŵakwendera fundo za Yehova yayi kweniso mbanthu awo ŵakuchita mikhaliro yiheni. Ntheura vyakuvwara ivyo ŵakupanga vingaŵa vyakufyenya panji vingapangiska munthu mwanalume kuwoneka nga ni mwanakazi. Pakusankha vyakuvwara, munyamata uyo wakukura mwauzimu wakulongozgeka na fundo za mu Baibolo kweniso viyelezgero viwemi vya ŵabali mu mpingo. Wangajifumba kuti: ‘Kasi ivyo nkhusankha vikulongora kuti nkhughanaghana makora na kuchindika ŵanji? Kasi umo nkhuvwalira ŵanji ŵanganimanya luŵiro kuti ndine muteŵeti wa Chiuta?’ (1 Kor. 10:​31-33) Padera pa kuchindikika na ŵabali na ŵadumbu, munyamata uyo wali na kaghanaghaniro kawemi wachindikikengeso na Adada ŵithu ŵakuchanya. w23.12 26 ¶7

Kumanyuma uku, “themba lakumwera” lili kutambuzgapo ŵanthu ŵa Yehova. (Dan. 11:40) Mwachiyelezgero, mu nyengo ya Nkhondo Yakwamba na Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose ŵabali ŵithu ŵanandi ŵakaŵikika mu jele chifukwa chakuti ŵakakana kunjilirapo pa vya ndyali, kweniso ŵana ŵanyake ŵa Ŵakaboni ŵakachimbizgika pa sukulu pa chifukwa chenechichi. Kweniso mu vyaka vyasonosono apa, ŵateŵeti ŵa Yehova awo ŵakukhala mu vyaru ivyo vikuwusika na themba lakumwera ŵayezgekaso munthowa zakupambanapambana kuti ŵaleke kugomezgeka ku Ufumu wa Chiuta. Mwachiyelezgero, mu nyengo ya kampeni, Mkhristu wangayezgeka kuti wakhozgere chipani chinyake panji munthu munyake uyo wakwimira chipani pa visora. Nangauli wangaluta yayi kukavota, kweni mu maghanoghano na mu mtima, wangakhozgera chipani chinyake. Ntheura ntchakuzirwa chomene kuti padera pa kuleka kunjilirapo pa vya ndyali mu vyakuchita, tikwenera yayi kukhozgera chipani chinyake nanga mungaŵa mu maghanoghano na mu mtima withu.—Yoh. 15:18. w23.08 12 ¶17

Apo tikuchimbira pa chiphalizgano chithu cha umoyo, tikwenera ‘kuchimbira mu nthowa yakuti tizakapokere njombe.’ (1 Kor. 9:24) Yesu wakayowoya kuti ‘mitima yithu yingatangwanika panji kuvuka na vinthu nga nkhurya mwakujumphizga, kumwa chomene ndiposo vyenjezgo vya umoyo.’ (Luka 21:34) Malemba agha na ghanyake ghangamovwirani kumanya ivyo mukwenera kusintha apo mukuchimbira pa chiphalizgano cha kuya ku umoyo. Tili na chigomezgo chose kuti tiluskenge pa chiphalizgano chakuya ku umoyo chifukwa Yehova ndiyo wakutipa nkhongono izo tikukhumbikwira. (Yes. 40:​29-31) Ntheura kugowozgako yayi sipidi. Yezgani mpositole Paulosi, uyo wakalimbikira chomene kuchimbira kuti wapokere njombe iyo yikaŵa panthazi pake. (Fil. 3:​13, 14) Palije uyo wangamuchimbilirani pa chiphalizgano ichi, kweni na wovwiri wa Yehova mungamalizga chiphalizgano ichi. Yehova wangamovwirani kunyamura katundu wakwenelera na kutaya wambura kukhumbikwa. Chifukwa chakuti Yehova wali ku chigaŵa chinu, mukwaniskenge kuzizipizga apo mukuchimbira pa chiphalizgano ndipo paumaliro muwinenge. w23.08 31 ¶16-17

Apo Yesu wakaŵa na vyaka 12, kwambura kumanya ŵapapi ŵake ŵakamuleka ku Yerusalemu. (Luka 2:​46-52) Ukaŵa udindo wa Yosefe na Mariya kuwoneseska kuti ŵana ŵawo wose ŵali pakati pa ŵanthu awo ŵakaweleranga kunyumba pamanyuma pa paska. Yosefe na Mariya ŵakati ŵamusanga Yesu, Mariya wakamwimba mulandu chifukwa cha kuŵasuzga pa kukhalira ku Yerusalemu. Yesu wakatenge waŵasuskenge kuti ŵakamwimbanga mulandu pambura chifukwa. Kweni iyo, wakaŵazgora mwantchindi ŵapapi ŵake. Ndipouli, Yosefe na Mariya, “ŵakapulikiska chara ivyo wakayowoyanga kwa iwo.” Nangauli vikaŵa nthena, kweni Yesu “wakalutilira kujilambika kwa iwo.” Ŵawukirano, kasi chikumuŵirani chakusuzga kupulikira ŵapapi ŵinu para ŵabudiska vinthu vinyake panji para ŵandamupulikiskani? Kasi ntchivichi chingamovwirani? Ghanaghanirani umo Yehova wakujipulikira. Baibolo likuyowoya kuti para mukupulikira ŵapapi ŵinu, “ichi chikukondweska Fumu.” (Kol. 3:20) Yehova wakumanya usange ŵapapi ŵinu ŵakumupulikiskani yayi panji para ŵakumuŵikirani malango agho mukuwona kuti ngakufyenya. Kweni para mukuŵapulikira, iyo wakukondwa. w23.10 7 ¶5-6

Munyithu wa ku sukulu wangamba kuyowoya kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakwenera kusintha umo ŵakuwonera nkhani ya kugonana kwa ŵanalume panji ŵanakazi ŵekhaŵekha. Tikwenera kumusimikizgira kuti tikuchindika wanangwa wakusankha wa munthu waliyose. (1 Pet. 2:17) Kufuma apo, ndipo tingamuphalira ivyo Baibolo likuyowoya kweniso umo kulondezga fundo zake kukutovwilira ise kuŵa na umoyo wakukondwa. Para takumana na munthu uyo wakususka chomene, tikwenera kuchimbilira yayi kughanaghana kuti tikumanya ivyo wakugomezga. Mwachiyelezgero, wuli usange munyinu wa ku sukulu wakuyowoya kuti mbuchindere kugomezga mwa Chiuta? Kasi mukwenera kuwona kuti munthu uyu wakugomezga kuti vinthu vikachita kusintha kufuma ku vinyake ndipo wakumanya vinandi vya chisambizgo ichi? Nyengo zinyake wangaŵa kuti wakuyowoya waka vinthu ivyo iyo nayo wali kupulika waka. Panji mungamulongozgera waka pa jw.org kuti wamanye vyakukhwaskana na chilengiwa. Nyengo zinyake pamanyuma wangakhumba kuti mudumbiskane nkhani panji vidiyo iyo wayisanga pa malo agha. Nadi, para tingadumbiskana nayo mwantchindi vingawovwira kuti wakhumbe kumanya vinandi ivyo Baibolo likuyowoya. w23.09 17 ¶12-13

Tili na chigomezgo chose kuti Yehova watigwiliskirenge ntchito na kutitumbika nanga vingaŵa kuti tabudiska vinthu vinyake, chikuru ise tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tinozge ivyo tikabudiska na kulutilira kumuthemba. (Zinth. 28:13) Samusoni wakaŵa wambura kufikapo, kweni wakaleka yayi kuteŵetera Yehova, nanga mphamanyuma pakuti wabudiska vinthu na Delila. Ndipo Yehova wakalutilira kumugwiliskira ntchito. Chiuta wakamugwiliskiraso ntchito munthowa yapadera chomene. Yehova wakalutilira kumuwona kuti wali na chipulikano chikuru, lekani wakazomerezga kuti nayo waŵe pa ŵanthu ŵakugomezgeka awo ŵali mu buku la Ŵahebere chaputara 11. Ntchakukhozga chomene kumanya kuti tikuteŵetera Dada wakuchanya wachitemwa uyo wakutikhozga, chomenechomene para talopwa. Ntheura nga ni Samusoni, tiyeni timulombenge Yehova kuti: “Nikumbukani, naŵeya, apa pera, na kunikhozga.”—Ŵeru. 16:28. w23.09 7 ¶18-19

Chifukwa chakuti tikumanya kuti zuŵa la Yehova lizenge sonosono, tikwenera kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tipharazgire ŵanji makani ghawemi. Ndipouli, nyengo zinyake vingatisuzga nipera kuti tipharazge. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti nyengo zinyake tingawopa ŵanthu. Nakuti ndivyo vikachitikira Petrosi. Pa usiku uwo Yesu wakeruzgikiranga, Petrosi wakatondeka kujimanyiska kuti njumoza wa ŵapositole ŵa Yesu ndipo wakamukana mwakuwerezgawerezga kuti wakumumanya yayi. (Mat. 26:​69-75) Kweni Petrosi wakaleka kopa ŵanthu, ndipo pamanyuma mwakusimikizga wakalemba kuti: “Lekani kopa chinthu icho iwo ŵakopa, nesi kwenjerwa nacho.” (1 Pet. 3:14) Mazgu gha Petrosi agha ghakutisimikizgira kuti tingaleka kopa ŵanthu. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tileke kopa ŵanthu? Petrosi wakutiphalira kuti: “Zomerezgani mu mitima yinu kuti Khristu ni Fumu kweniso kuti ni mutuŵa.” (1 Pet. 3:15.) Ivi vikusazgapo kuti tikwenera kughanaghanirapo pa udindo na nkhongono za Themba lithu, Yesu Khristu. w23.09 27-28 ¶6-8

Tikwenera kulutilira kuŵa maso kuti tileke “kuchitako milimo . . . yambura vipambi iyo nja chisi.” (Efe. 5:11) Ivyo vili kuchitikirapo ŵanthu ŵanyake vikulongora kuti para munthu wakutemwa kuwonelera, kutegherezga, kuyowoya vinthu vyaukazuzi, panji vya kugonana, chikuŵaso chipusu kuti wachite kwananga. (Gen. 3:6; Yak. 1:​14, 15) Charu cha Satana ichi chikuyezgayezga kutipusika kuti tigomezge kuti ivyo Yehova wakuti ni nkharo zawakawaka tiwonenge kuti ni viwemi waka. (2 Pet. 2:19) Kwamba kale Dyabulosi wakuyezgayezga kutimbanizga ŵanthu mwakuti ŵaleke kumanya icho ntchiwemi na chiheni. (Yes. 5:20; 2 Kor. 4:4) Lekani mafilimu ghanandi, mapulogiramu gha pa TV kweniso mawebusayiti, ghakukhuŵilizga fundo izo zikususkana na fundo zaurunji za Yehova. Satana wakukhumba kuti watipusike kuti nkharo zakugonana na nkharo zinyake zaukazuzi izo zazara chomene mu charu mazuŵa ghano, ni zakuzomerezgeka kweniso kuti munthu ndipo wakunjoya na umoyo para wakuchita ivi.—Efe. 5:6. w24.03 22 ¶8-10

Chihema chikaŵa nga ni thenti, ndipo pakwamba Ŵaisrayeli ŵakachitanga kwenda nacho apo ŵakasamangasamanga. Ŵakachigwiliskira ntchito pafupifupi vyaka 500 m’paka apo tempile likazengekera mu Yerusalemu. (Eks. 25:​8, 9; Maŵa. 9:22) Chihema ghakaŵa malo agho Ŵaisrayeli ŵakapelekerangapo sembe. (Eks. 29:​43-46) Ndipouli, chihema chikimirangaso chinthu chinyake chiwemi chomene icho chikaŵa kuti chizenge munthazi. Chikaŵa “muzgezge wa vinthu vyakuchanya,” ndipo chikapelekanga chithuzithuzi cha tempile likuru lauzimu la Yehova. Mpositole Paulosi wakati “chihema ichi ntchakuwonerapo cha nyengo iyi.” (Heb. 9:9) Ntheura panyengo iyo wakalemberanga Ŵahebere, tempile lauzimu likaŵa kuti lilipo kale. Likamba kuŵapo mu 29 C.E. Mu chaka ichi, Yesu wakabatizika ndipo wakamba kuteŵetera mu tempile lauzimu nga “wasembe mukuru” wa Yehova.—Heb. 4:14; Mil. 10:​37, 38. w23.10 25-26 ¶6-7

Kuti tilutilire kukura mwauzimu, nase tikwenera kuŵa nga ni makuni agho ghangabenda, icho chikung’anamura kuŵa ŵakunozgeka kusintha. Kasi tingachita wuli? Tikwenera kuchita vinthu mwamahara na kuzgoŵera para vinthu vyasintha pa umoyo withu, kweniso tikwenera kuchindika maghanoghano na vyakusankha vya ŵanji. Pakuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova, tikwenera kuchita vinthu mwamahara. Tikweneraso kuŵa ŵakujiyuyura kweniso ŵalusungu. Yehova wakuchemeka kuti “Jalawe” chifukwa ngwakukhora na wambura kusunkhunyika. (Doto. 32:4) Ndipouli, iyo wakuchitaso vinthu mwamahara. Apo vinthu vikusintha mu charu ichi, Yehova nayo wakulutilira kusintha mwakuti wafiske khumbo lake. Yehova wali kulenga ŵanthu mu chikozgo chake munthowa yakuti nawo ŵangasintha para vinthu vyasintha pa umoyo wawo. Kwizira mu Baibolo, wali kutipa fundo zakupulikikwa makora izo zingatovwira kuti tisankhe vinthu mwamahara nangauli tingaŵa kuti tikukumana na masuzgo ghanandi. Chiyelezgero chake Yehova, kweniso ulongozgi uwo wakutipa mbukaboni wakuti nangauli iyo “ni Jalawe,” kweni wakuchitaso vinthu mwamahara. w23.07 20 ¶1-3

Mu Baibolo, Chiuta wakujiyaniska na mama wachitemwa. (Yes. 66:​12, 13) Ghanaghanirani umo mama wachitemwa wakuchitira pakupwelelera bonda wake ndipo wakuwoneseska kuti wamovwira. Mwakuyana waka, para nase tikusuzgika, tikwenera kuŵa na chigomezgo chose kuti Yehova wakutitemwa. Iyo wakulutilira kutitemwa nanga ni para tabudiska vinyake. (Sal. 103:8) Mtundu wa Israyeli ukamukwiyiskanga Yehova mwakuwerezgawerezga, kweni para walapa wakawusimikizgiranga kuti: “Waŵa wakuzirwa mu maso ghane, ukachindikika, ndipo ine nakutemwa.” (Yes. 43:​4, 5) Chitemwa cha Chiuta kwa ise chindasinthe. Nanga ni para tachita zakwananga zikuru, para talapa na kuwelera kwa Yehova, tiwonenge kuti wachali kutitemwa. Iyo wakutilayizga kuti ‘wakugowokera chomene.’ (Yes. 55:7) Baibolo likuyowoya kuti para Chiuta watigowokera tiŵenge na “nyengo yakuwezgeramo nkhongono . . . kufuma kwa Yehova.”—Mil. 3:19. w24.01 27 ¶4-5

Yehova wangatovwira para takumana na suzgo likuru. Mwachiyelezgero, para tingapempha ku ntchito kwithu kuti tikaŵepo pa ungano wa chigaŵa, panji kuti ŵasinthe ndondomeko yithu ya ntchito kuti tiŵengepo pa maungano ghithu ghose, tizamuwona umo Yehova wakutovwilira pa umoyo withu. Tingazizwa kuwona kuti vinthu vyenda makora kuluska umo takhazgiranga. Ntheura, chigomezgo chithu mwa Yehova chizamukhora chomene. Ezira wakalombanga wovwiri kwa Yehova mwakujiyuyura. Nyengo yiliyose para wakufipa mtima na umo wachitirenge vinthu vinyake, Ezira wakalombanga kwa Yehova mwakujiyuyura. (Ezir. 8:​21-23; 9:​3-5) Chifukwa chakuti Ezira wakathembanga Yehova, vikapangiska kuti ŵanthu ŵanyake ŵamovwirenge kweniso kuyezga chipulikano chake. (Ezir. 10:​1-4) Nase tikwenera kulomba kwa Yehova para tikufipa mtima na umo tisangirenge vyakukhumbikwa pa umoyo withu panji umo tingavikililira ŵamubanja lithu. w23.11 18 ¶15-17

Yehova wandayowoyepo kuti para tikukhumba kupimika ŵarunji tikwenera kuchita vinthu ndendende nga umo wakachitira Abrahamu. Nakuti pali vinthu vinandi ivyo tingachita kuti tilongore kuti tili na chipulikano. Tingapokelera ŵaphya mu mpingo, tingawovwira ŵabali na ŵadumbu awo mbakusoŵerwa, kweniso kuchitira viwemi ŵamumbumba yithu, ndipo Chiuta wangatitumbika para tingachita nthena. (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Yoh. 3:18) Mulimo wakuzirwa chomene uwo tingalongolera kuti tili na chipulikano nkhupharazga makani ghawemi mwamwamphu. (1 Tim. 4:16) Tose tingalongora kwizira mu milimo yithu kuti tili na chipulikano kuti malayizgo gha Yehova ghazamufiskika nadi, kweniso kuti nthowa zake ni ziwemi chomene. Ndipo para tichitenge nthena, tiŵenge na chigomezgo chose kuti Yehova watipimenge ŵarunji kweniso tiŵenge ŵabwezi ŵake. w23.12 2 ¶3; 6 ¶15

Themba Davide likati lakhala pachoko waka kufwa, likaphalira Solomoni mazgu agho ghali mu lemba la mwahuno agha (1 Mathe. 2:​1, 3) Ŵakhristu wose mazuŵa ghano ŵangachita makora chomene kulondezga ulongozgi uwu. Kuti ŵafiske kuchita nthena, ŵakwenera kupulikira malango gha Chiuta na kulondezga fundo za mu Baibolo pa umoyo wawo. (Luka 2:52) Chifukwa wuli ntchakuzirwa chomene kuti ŵabali ŵachinyamata ŵaŵe Ŵakhristu ŵakukhwima mwauzimu? Mwanalume Wachikhristu wali na milimo yinandi yakuzirwa mu mbumba kweniso mu mpingo. Ŵabali ŵachinyamata, tikukayika yayi kuti namwe mukughanaghanirapo za milimo iyo muzamuŵa nayo munthazi. Panji muli na chilato chakuti muzakachiteko uteŵeti wanyengozose, kuŵa muteŵeti wakovwira, ndipo pamanyuma na kuŵa mulara. Nyengo zinyakeso mukukhumba kuzakatora na kuŵa na ŵana. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Kuti muzakafiske makora vilato ivi mukwenera kuŵa Mkhristu wakukhwima mwauzimu. w23.12 24 ¶1-2

Ŵalara Ŵachikhristu ŵali kuŵikizgika mulimo wakupwelelera mberere zakuzirwa za Yehova. Ŵanalume ŵakujipeleka aŵa, ŵakuzirwiska chomene mulimo wawo wakuteŵetera ŵabali na ŵadumbu, ndipo ŵakulimbikira chomene kuti ŵaŵe ‘ŵaliska awo ŵakuliska zanadi.’ (Yer. 23:4; 1 Pet. 5:2) Tikuwonga chomene kuŵa na ŵanalume aŵa mu mipingo yithu. Ŵalara ŵangasambirako kwa Mweruzgi Gidiyoni. (Heb. 6:12) Iyo wakaŵa muvikiliri, kweniso muliska wa ŵanthu ŵa Chiuta. (Ŵeru. 2:16; 1 Mid. 17:6) Nga Gidiyoni, ŵalara ŵimikika kuti ŵapwelelere ŵanthu ŵa Chiuta mu nyengo yakusuzga chomene iyi. (Mil. 20:28; 2 Tim. 3:1) Tose tingasambirako kwa Gidiyoni pa nkhani ya kujiyuyura, kupulikira, kweniso kumanya ivyo tingafiska na ivyo tingatondeka. Iyo wakayezgeka pa nkhani ya kuzizipizga apo wakachitanga milimo yake. Kwali ndise mulara panji yayi, tingalutilira kuwonga milimo iyo ŵalara ŵakuchita. Tingachita nthena mwa kukhozgera ŵabali ŵithu aŵa awo ŵakuŵikapo mtima kutipwelelera mu mpingo.—Heb. 13:17. w23.06 2 ¶1; 3 ¶3