Kasi Ufumu wa Ciuta Ni Vici?

KASI fundo yikuru ya upharazgi wa Yesu yikaŵa vici? Nga ni umo Yesu iyomwene wakayowoyera, fundo yikuru yikaŵa Ufumu wa Ciuta. (Luka 4:43) Mwambura kukayika, apo Yesu wakayowoyanga na ŵanthu, kanandi wakazunuranga za Ufumu. Kasi ŵanthu ŵakazizwa na upharazgi wake? Kasi ŵakamufumbapo kuti Ufumu ni vici? Yayi. Mabuku gha Mateyu, Marko, Luka na Yohane ghakuzunurapo yayi mafumbo ghanthena agha. Kasi ici cikung’anamura kuti ŵanthu ŵakawumanyanga makora Ufumu wa Ciuta?

Fundo njakuti, Malemba ghakale agho Ŵayuda ŵakaghacindikanga ghakulongosora mwakupulikikwa makora Ufumu uwu ndiposo ivyo uzamucita. Lero nase tingasambira vinandi vyakukhwaskana na Ufumu uwu para tikuŵazga Baibolo. Tiyeni tidumbiskane fundo zinkhondi na ziŵiri izo zikulongosora ivyo Baibolo likusambizga vyakukhwaskana na Ufumu. Zitatu mwa fundo izi zikamanyikwanga kwa Ŵayuda ŵa mu nyengo ya Yesu ndiposo pambere iyo wandize. Fundo zinyake zitatu zakukhwaskana na Ufumu zikalongosoreka makora na Yesu iyomwene panji ŵapositole ŵake ŵakwambilira. Fundo yaumaliro yamanyikwa makora mu nyengo yithu.

1. Ufumu wa Ciuta ni boma lanadi, ndipo ukhalilirenge muyirayira. Ucimi wakwamba wa Baibolo ukuvumbura kuti Ciuta wakeneranga kutuma muwomboli wakuti wazakawombole ŵanthu ŵakugomezgeka. Muwomboli uyu wakucemeka “mphapu.” Mphapu iyi yikeneranga kuzakamazga masuzgo ghose agho ghakambika cifukwa cakuti Adamu, Heva na Satana ŵakagalukira Ciuta. (Genesis 3:15) Mukuluta kwa nyengo, themba Davide likaphalirika nkhani yakukondweska ya mphapu iyi. “Mphapu” iyi yikucemekaso Mesiya. Yikeneranga kuzakaŵa Fumu ya Ufumu uwu. Ufumu uwu, panji kuti boma, ngwakupambana na maboma ghose pano pa caru capasi. Ufumu uwu ukhalilirenge muyirayira.—2 Samuel 7:12-14.

2. Ufumu wa Ciuta uzamumazga maboma ghose gha ŵanthu. Mu mboniwoni, mprofeti Daniyeli wakawona maufumu ghankhongono gha pa caru cose agho ghakeneranga kuzakawusa mwakulondezgana mpaka mu nyengo yithu. Wonani ivyo vikulongosoreka mu mboniwoni iyi: “Mu mazuŵa gha mathemba [gha umaliro] agha, Ciuta wa kucanya wati wimike uthemba, uwo kuti wamkuparanyika cara muyirayira, panji mazaza ghake ghasidike ku fuko linyake cara. Wamkuteketa mauthemba ghose agha na kughamara kweni uwu tiwimilire muyirayira.” Nga ni umo tawonera, maufumu agha, panji kuti maboma ghose, pamoza na nkhondo zawo, nkhaza zawo, na kutemwa vimbundi vizamumara. Baibolo likulongora kuti Ufumu wa Ciuta wuli kucanya, ndipo sonosono apa uzamuwusa caru cose capasi. (Daniel 2:44, 45) Ufumu uwu uzamuŵa wekha uwo uzamuwusanga.a

3. Ufumu wa Ciuta uzamumazga nkhondo, ulwari, njara na nyifwa. Maucimi gha Baibolo ghakuvumbura ivyo Ufumu wa Ciuta uzamucita pa caru capasi. Ufumu uwu uzamucita vinthu ivyo palije boma la ŵanthu lingacita. Aghanaghanirani waka: vilwero vyose vya nkhondo vizamuparanyika. Baibolo likuti: “Wakulekeska nkhondo kumphelerekezgo za vyaru.” (Salmo 46:9) Kuzamuŵavya ŵadokotala, vipatala panji matenda ghalighose. “Nanga njumoza wa ŵenecaru tiwanene, ‘Ndalwara.’” (Yesaya 33:24) Kuzamuŵavya njara, kupeleŵera vyakurya na matenda agho ghakwiza cifukwa ca kupeleŵera vyakurya mu thupi. “Kuŵenge fumpha ya vyakurya mu caru.” (Salmo 72:16) Kuzamuŵavya nyifwa, vivumbi, mawono, nyumba zakusungiramo vitanda, panji citima ico cikwiza cifukwa ca nyifwa. Nyifwa, iyo ni mulwani withu mukuru, yizamumara. Ciuta “tiwavivye nyifwa pakuyitonda kwa muyirayira, ndipo Yehova Ciuta tiwafyure masozi ku visko vyose.”—Yesaya 25:8.

4. Ufumu wa Ciuta wuli na Muwusi uyo wali kusankhika na Ciuta. Mesiya wandajisankhe kuti waŵe Muwusi, nesi kusankhika na ŵanthu ŵambura kufikapo. Iyo wali kusankhika na Yehova Ciuta. Mazina ghakuti Khristu na Mesiya ghakulongolerathu kuti wakacita kusankhika na Ciuta. Mazgu ghakuti Khristu na Mesiya ghakung’anamura “Wakuphakazgika.” Antheura, Fumu iyi njakuphakazgika na mzimu, kulongora kuti njakwenelera mulimo wapadera uwo yili kupika na Yehova. Ciuta wakati kwa Fumu iyi: “Sono wonani muteŵeti wane, uyo nkhumufighilira, wakusoreka wane uyo mtima wane wakuca naye; ndaŵika mzimu wane pa iye, ndiye tiweruzge na urunji mkati mu ŵamitundu.” (Yesaya 42:1; Mateyu 12:17, 18) Kasi walipo uyo wakumanya makora kuluska Mlengi withu za Muwusi uyo tikukhumbikwira?

5. Muwusi wa Ufumu wa Ciuta wakalongora kuti ngwakwenelera kuwusa ŵanthu. Yesu wa ku Nazarete wakayowoyeka kuti wazamuŵa Mesiya. Wakababikira mu mphapu iyo Ciuta wakasankha. (Genesis 22:18; 1 Midauko 17:11; Mateyu 1:1) Apo wakaŵira pano pa caru capasi, wakafiska maucimi ghanandi ghakukhwaskana na Mesiya, agho ghakalembeka vilimika vinandi pambere iyo wandize. Mazgu ghakufuma kucanya ghakavumbura kuti iyo ni Mesiya. Mwawuli? Ciuta iyomwene wakati Yesu wakaŵa Mwana Wake; ndipo ŵangelo nawo ŵakayowoya kuti wakaŵa nadi Mesiya. Yesu wakacita vyakuzizwiska vinandi ivyo ŵanthu ŵakaviwonanga. Vyakuzizwiska vyose ivi vikalongora kuti wakacitanga na nkhongono ya Ciuta.b Kwa nyengo zinandi, Yesu wakalongora kuti wazamuŵa Muwusi muwemi. Iyo kuti wakaŵa waka na nkhongono zakovwilira ŵanthu pera yayi, kweniso wakaŵa wakunweka kuŵawovwira. (Mateyu 8:1-3) Yesu wakaŵa munonono mtima yayi, wakaŵa walusungu, wacikanga ndiposo wakujiyuyura. Ivyo wakacita vili kulembeka mu Baibolo.

6. Ufumu wa Ciuta wuli na ŵawusi 144,000 awo ŵazamuwusa na Yesu. Yesu wakayowoya kuti ŵanthu ŵanji, kusazgapo ŵapositole ŵake ŵazamuwusa na iyo kucanya. Awo ŵazamuwusa kucanya na Yesu ŵakucemeka “kamskambo kacoko.” (Luka 12:32) Nyengo yikati yalutapo, mpositole Yohane wakaphalirika kuti ciŵelengero ca awo ŵamuwusa kucanya cikukwana 144,000. Iwo ŵamucita mulimo wakukondweska comene kucanya, kuwusa pamoza na Khristu nga ni mafumu ndiposo kuŵa ŵasofi.—Civumbuzi 5:9, 10; 14:1, 3.

7. Ufumu wa Ciuta ukuwusa kucanya, ndipo wakhara pacoko kuti wambe kuwusa pano pa caru capasi. Fundo ya cinkhondi na ciŵiri njimoza mwa fundo zakukondweska izo tingasambira. Baibolo liri na ukaboni wakukwana wakuti Yesu wali kupika mazaza kuti ni Fumu kucanya. Iyo sono wakuwusa. Sonosono apa, wawusenge caru cose capasi, ndipo wafiskenge maucimi ghose agho taghazunura kukwambilira kwa nkhani yino. Kasi tingasimikizga wuli kuti Ufumu wa Ciuta ukuwusa sono? Ndiposo, mphawuli apo uzamwamba kuwusa pano pa caru capasi?

[Mazgu ghamusi]