Tingaŵaluwanga Yayi Nangauli Ŵakukhala Kwaŵekha

MPOSITOLE Paulosi wakaciska Ŵakhristu ŵanyake kuti: “Tiŵacitirenge wose uwemi, comenecomene awo mba mbumba ya cipulikano.” (Gal. 6:10) Mazuŵa ghano, tikulondezga ulongozgi uwu ndipo tikupenjerezga nthowa zakuti ticitire uwemi ŵasopi ŵanyithu. Ŵanji mwa ŵanthu awo ŵakukhumba kupwelelereka na mpingo Wacikhristu mbabali na ŵadumbu ŵithu ŵacekuru awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru.

Mu vyaru vinyake, ŵacekuru ŵakupwelelereka na ŵana panji ŵabali ŵawo. Kweni mu vyaru vinyake, ŵacekuru ŵanandi ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru kuti ŵapwelerekenge. Wuli pakuyowoya za Ŵakhristu ŵacekuru awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru? Ni masuzgo wuli agho ŵakukumana nagho? Kasi ŵangacita wuli usange ŵabali ŵawo ŵakuŵawovwira yayi? Kasi mpingo ungaŵawovwira wuli? Kasi tingasanga vyandulo wuli usange tikuŵayendera nyengo zose?

Masuzgo Agho Ghakuŵa ku Malo Ghakusungirako Ŵacekuru

Para ŵacekuru awo Mbakhristu ŵasamira ku malo ghakusungirako ŵacekuru, ŵangaŵa kuti ŵakumanyana yayi na ŵabali ŵa ku cigaŵa ico. Nyengo zinyake ici cingacitiska kuti Ŵakaboni ŵa ku cigaŵa ici ŵaleke kuŵayendera pafupipafupi. Kweniso, ku malo ghakusungirako ŵacekuru kukuŵa ŵanthu awo ŵali na vigomezgo vyakupambanapambana. Ici cingapangiska Ŵakaboni ŵanyithu awo mbacekuru kuŵa mu ukhaliro wakusuzga comene.

Mwaciyelezgero, mu vigaŵa vinyake, ku malo ghakusungirako ŵacekuru kukuŵa ndondomeko yakuti kucitikenge visopo. Munthu munyake uyo wakupwelelera ŵacekuru wakati: “Ŵacekuru ŵanyake awo Mbakaboni kweni ŵakutondeka kuyowoya, ŵakuŵatora pa njinga ya ŵanthu ŵambura kwenda na kuluta nawo ku visopo vya machalichi kwambura kufumba dankha maghanoghano ghawo.” Kweniso, kanandi ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo ghakusungirako ŵacekuru ŵakusintha vyakucitika vya ku malo agha usange kuli ciphikiro ca kukumbukira zuŵa la kubabika, Khisimasi, panji Isitara. Ŵakaboni ŵanyake awo ŵakukhala ku malo agha ŵakupika vyakurya ivyo njuŵi yawo yikuŵazomerezga yayi kurya. (Mil. 15:29) Para nyengo zose tikwendera ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵacekuru, tiŵawovwirenge kuti ŵamarane na masuzgo agha.

Wovwiri Wakufuma ku Mpingo

Ŵakhristu ŵakwambilira, nyengo zose ŵakamanyanga mulimo wawo ku ŵacekuru awo ŵalije munthu wakuŵapwelelera. (1 Tim. 5:9) Mwakuyana waka, ŵalara mazuŵa ghano ŵakuwoneseska kuti ŵacekuru awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru ŵakujoworeka yayi.a Robert, uyo ni mulara, wakuti: “Nchiwemi kuti ŵalara Ŵacikhristu ŵenderenge ŵacekuru na kuwona umo ŵakukhalira ndiposo kulombera nawo lumoza. Pali vinandi ivyo mpingo ungacita kuti uwovwire vyakusoŵa vyawo.” Usange tikupatura nyengo ya kwendera ŵacekuru, tikulongora kuti tikumanya umo Yehova wakuzirwiskira kovwira awo ŵakusuzgika.—Yak. 1:27.

Usange nchakukhumbikwa, ŵalara ŵakujipeleka kuti ŵawovwire ŵabali na ŵadumbu awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru. Robert wakayowoya za cinthu cinyake cakukhumbikwira, wakati: “Tikwenera kukhuŵilizga ŵabali na ŵadumbu ŵacekuru kuti ŵalutenge ku maungano usange ŵangakwaniska.” Kweni kwa awo ŵangenda yayi kuluta ku Nyumba ya Ufumu, ŵalara ŵangapanga manozgero ghanyake. Jacqueline, uyo wali na nyamakazi yikuru wakutegherezga maungano pa telefoni. Iyo wakuti: “Nkhujipulika makora comene para nkhutegherezga maungano pa nyengo iyo ghakucitikira. Nkhulekapo yayi kutegherezga maungano nanga kungacitika cinthu ca mtundu wuli.”

Para Mkhristu mucekuru wangategherezga yayi maungano pa telefoni, ŵalara ŵanganozga kuti maungano ghajambulikenge pa tepi. Mbali uyo wamupeleka tepi kwa mucekuru uyo wakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru wangasangirapo mwaŵi wa kucezga na mucekuru uyu ndiposo kumukhozga. Mulaŵiliri munyake wa mpingo wakati: “Kuphalirako ŵacekuru vinthu vyakukhwaskana na umoyo wa ŵabali mu mpingo kukuŵapangiska kuti ŵajiwonenge kuti ŵacali cigaŵa ca mpingo.”

Lutilirani Kudumbiskana Nawo

Ŵacekuru ŵanandi ŵakwenjerwa comene pa nyengo iyo ŵakusamira ku malo ghakusungirako ŵacekuru, ndipo ici nchakupulikikwa. Ici cikupangiska ŵacekuru ŵanyake kuti ŵajipaturenge. Kweni para tikwendera ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵacekuru pamanyuma pakuti ŵasama waka, na kuŵaphalira kuti tilutilirenge kuzakaŵawona na kuŵakhozga, covwirenge kuti ŵaleke kutaya mtima ndiposo ŵaŵenge ŵacimwemwe.—Zinth. 17:22.

Usange mbali panji mudumbu waleka kughanaghana makora cifukwa ca ucekuru, waleka kupulika, panji wali na masuzgo ghanyake agho ghakupangiska kuti ciŵe cakusuzga kudumbiskana nayo, ŵanji ŵangaghanaghana kuti kumwendera kulije nchito. Ndipouli, para tikuyezgayezga kumwendera nangauli cingaŵa cakusuzga kudumbiskana nayo, tikulongora kuti tikulutilira kuŵa panthazi kulongora “nchindi” ku ŵasopi ŵanyithu. (Rom. 12:10) Usange musopi munyithu uyo ni mucekuru wamba kuŵa na suzgo la kuluwa vinthu, tingamuciska kuti watiphalireko za umoyo wake, panji wangambira apo wakaŵa muwukirano. Panji wangatiphalira umo wakasambilira unenesko. Kasi tingacitaci usange wakusoŵa mazgu ghakwenelera ghakuti wayowoye? Mutegherezgani mwakuzika, ndipo para nchakwenelera mungazunura mazgu ghaŵiri panji ghatatu agho mukuwona kuti ndigho wakhumbanga kuyowoya, panji mungayowoya mwakudumura vyose ivyo walongosora na kumukhuŵilizga kuti walutizge kuyowoya. Para mukuwona kuti watimbanizgika panji ivyo wakuyowoya vikupulikikwa yayi, mungayezgayezga kupulikiska ico wakung’anamura mwa kumutegherezga comene.

Usange vyamba kusuzga kudumbiskana nayo, nthowa zinyake zingawovwira. Laurence, uyo ni mupayiniya, nyengo zose wakwendera Madeleine, uyo ni mudumbu wa vilimika 80 ndipo sono wakuyowoya yayi. Laurence wakulongosora umo wakudumbiskirana nayo, wakuti: “Nkhukora kawoko ka Madeleine ndipo tikulombera lumoza. Pamanyuma, wakufyenya kawoko kane na kunisinizga na jiso, kulongora kuti wawonga.” Kukora woko la ŵabwezi ŵithu ŵacekuru panji kuŵavumbatira kungalongora kuti tikuŵatemwa.

Kulutako Kukovwira

Para mukulutako kaŵirikaŵiri kukawona ŵacekuru, vikovwira kuti ŵaŵapwelelerenge comene. Danièle, uyo kwa vilimika 20 waŵa wakwendera Ŵakaboni ŵanyake awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru, wakati: “Ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo ghakusungirako ŵacekuru ŵakupwelelera comene mucekuru munyake para ŵawona kuti wakupokelera ŵalendo pafupipafupi.” Robert, uyo wazunurika mu nkhani iyi wakati: “Ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo agha cikuŵaŵira cipusu kupulika maghanoghano gha munthu uyo wakulutako kaŵirikaŵiri. Ni viŵi yayi kucindika maghanoghano gha munthu uyo wakulutako kamozakamoza.” Pakuti kanandi awo ŵakugwira nchito ku malo agha ŵakucita vinthu na mbumba izo zikuwonga yayi mulimo wawo, ŵakukondwa comene para munthu waŵawonga. Kweniso, usange taŵa paubwezi uwemi na ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo agha, cingaŵa cipusu kuti ŵacindikenge vyakukhumba ndiposo vigomezgo vya Kaboni mucekuru uyo ŵakumupwelelera.

Nthowa yinyake iyo tingapangira ubwezi na ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo agha nkhuŵawovwira kugwira nchito zicokozicoko. Mu vigaŵa vinyake, ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo agha mbacoko comene ndipo cikupangiska kuti ŵacekuru ŵaleke kupwelelereka mwakukwana. Rébecca, uyo wakugwira nchito ku malo ghanthena agha, wakati: “Nyengo ya cakurya ndiyo yikuŵa yakusuzga comene. Mwantheura, ni nyengo yiwemi comene ya kuwonera mubwezi winu mucekuru na kumuciska kuti warye.” Tingawopanga yayi kufumba masacizgo ku ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo agha gha umo tingawovwilirapo.

Usange nyengo zinandi tikuluta ku malo ghakusungirako ŵacekuru, tiwonenge ivyo ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵacekuru ŵakusoŵerwa ndipo ticitengepo kanthu kuti tiŵawovwire usange awo ŵakugwira nchito ku malo agha ŵangatizomerezga. Mwaciyelezgero, tingaŵaŵikira vithuzithuzi vya ŵakutemweka ŵawo pa cimati panji vithuzithuzi ivyo ŵana ŵakudinda. Cifukwa ca kuŵaghanaghanira, tingaŵayeghera cakuvwara camphepo, sopo, panji vinthu vinyake. Para nyumba iyo kukukhala ŵacekuru yili na luŵaza lwa maluŵa na makuni, kasi tingatolera yayi mubwezi withu kuwaro kuti tumphepo tuwemi tukamupute? Laurence, uyo tamuzunura kale, wakati: “Madeleine, sabata yiliyose wakulindilira mwakunweka nyengo iyo nilutengeko. Para naluta na ŵana, wakwamba kumwemwetera para waŵawona waka.” Para nase ndimo tingacitira, tingakhozga comene ŵabali na ŵadumbu awo ŵakukhala ku malo ghakusungirako ŵacekuru.—Zinth. 3:27.

Mose Mukusanga Candulo

Kuluta kukawona mucekuru nyengo zose kungavumbura usange ‘kutemwa kwithu’ nkhwanadi. (2 Kor. 8:8) Mwawuli? Cingaŵa cacitima comene kuwona mubwezi withu wakuyoyotera zuŵa na zuŵa. Laurence wakati: “Kukwambilira, nkhaŵanga na citima comene cifukwa ca umo Madeleine wakayoyoteranga mwakuti nyengo zose nkhaliranga para nawerako. Kweni nkhasambira kuti lurombo lwakufumira pasi pa mtima lungatovwira kuti timazge wofi withu na kuŵa na cikanga.” Kwa vilimika vinandi, Robert wakwendera mbali, zina lake Larry, uyo wakulwara nthenda yakomizga misipa. Robert wakati: “Larry wakomwa comene na matenda agha mwakuti nkhupulika yayi para wakuyowoya. Kweni nicali kuwona cipulikano cake para tikulombera lumoza.”

Para tikwendera Ŵakhristu ŵanyithu awo mbacekuru, ndiwo pera yayi ŵakovwirika, tose tikusanga candulo. Mtima wawo wa kudemelera kwa Yehova mwambura kupwelerako kanthu kuti ŵakukhala pakati pa ŵanthu ŵa vigomezgo vyakupambanapambana ukutisambizga kuti tiŵenge na cipulikano ndiposo cikanga. Njara yawo ya kupokera cakurya cauzimu nangauli ŵakusuzgika kupulika na kuwona yikutisimikizgira fundo yakuti “munthu kuti wakhalenge wamoyo na cingwa pera cara, kweni na mazgu ghose agho ghakufuma mu mlomo wa Ciuta.” (Mat. 4:4) Para tikuwona kuti ŵakukondwa na tunthu tucoko, nga ni para mwana wakuŵamwemwetelera panji kurya nawo cakurya, tikukumbuskika kuti tikhorwenge na ivyo tili navyo. Kutemwa kwawo vinthu vyauzimu kungatovwira kuti tisankhe makora vinthu ivyo tikwenera kudangizga pa umoyo withu.

Enya nadi, mpingo wose ukusanga candulo para tikovwira ŵacekuru. Cifukwa wuli? Pakuti awo mbakulopwa mwakuthupi ŵakuthemba pa citemwa ca ŵabali, ŵakupeleka mwaŵi ku mpingo kuti ulongoranenge comene citemwa. Mwantheura, tose tikwenera kuwona kupwelelera ŵacekuru, nanga kungaŵa kwa nyengo yitali, kuŵa nthowa yimoza yakuteŵeterana yumoza na munyake. (1 Pet. 4:10, 11) Para ŵalara ndiwo ŵakuŵa panthazi kucitapo kanthu pa nkhani iyi, ŵawovwirenge ŵabali wose mu mpingo kuwona kuti kucita nthena nchigaŵa ca kusopa kwithu ndipo kukwenera cara kuzerezgeka. (Ezek. 34:15, 16) Para tikuŵa na khumbo la kuŵawovwira, tikusimikizgira Ŵakhristu ŵanyithu awo mbacekuru kuti ŵandaluwike.

[Mazgu ghamusi]

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 28]

“Ŵanthu awo ŵakugwira nchito ku malo ghakusungirako ŵacekuru ŵakupwelelera comene mucekuru munyake para ŵawona kuti wakupokelera ŵalendo pafupipafupi”

[Cithuzithuzi pa peji 26]

Lurombo lwithu lwakufumira pasi pa mtima lungawovwira Kaboni munyithu mucekuru kuti waŵeso na mtende wa mu mtima

[Cithuzithuzi pa peji 26]

Ŵasopi ŵanyithu awo mbacekuru ŵakhozgekenge na citemwa ico tikuŵalongora