KASI MUKUMANYA?
Kasi mulongozgi wa ŵasilikari wakagwiranga ntchito wuli mu Romu?
Stela of centurion Marcus Favonius Facilis
Baibolo likuyowoyapo za ŵalongozgi ŵa ŵasilikari Ŵachiroma. Mwachiyelezgero, likuzunura Koroneliyo na Yuliyo uyo wakalinda Paulosi ku Romu. Likuzunuraso mulara wa ŵasilikari uyo wakawona ivyo vikachitika apo Yesu wakafwanga, kweniso uyo wakimilira pafupi apo Paulosi wakathyapulikanga. Wose aŵa ŵakaŵa ŵalongozgi ŵa ŵasilikari (kenturione).—Mariko 15:39; Milimo 10:1; 22:25; 27:1.
Mulongozgi wa ŵasilikari wakalongozganga ŵasilikari ŵakwenda pasi ŵa magulu 50 na 100. Udindo wake ukaŵa kusambizga ŵasilikari na kupeleka chilango, kulaŵilira vyakuvwara vyawo na ivyo ŵakagwiliskiranga ntchito ku nkhondo. Kweniso wakapelekanga ulongozgi para ŵakurwa nkhondo.
Mulongozgi wa ŵasilikari wakaŵa na udindo wapachanya chomene. Awo ŵakapikanga udindo uwu ŵakaŵanga ŵasilikari awo ŵakalongozganga makora. Kuti gulu la ŵasilikari Ŵachiroma liŵe lankhongono, vikathembanga pa ŵalongozgi aŵa. Pakuyowoya za ŵalongozgi ŵa ŵasilikari, buku linyake likati: “Ŵakamanyanga chilichose chakukhwaskana na ntchito yawo.”
Kasi magilasi ghakale ghakupambana wuli na ghasono?
Gilasi Lakale la ku Eguputo
Magilasi ghakale ghakupambana na ghasono. Kale ŵakapanganga gha visulo, ndipo ŵakaghapolishanga na mkuŵa, siliva, golide panji chisulo chakunyezimira. Magilasi ghakuzunulika mu Baibolo pa nkhani yakuzenga chihema chakukumanamo. Uku ndiko Ŵaisrayeli ŵakasoperanga. Ŵanakazi ŵakapeleka magilasi kuti ŵapangire chiŵiya chakupatulika chamkuŵa na chakukhazikapo chake. (Exodus 38:8) Kweni nyengo zinyake ŵakaghasungunuranga dankha kuti ŵapangire vinthu ivi.
Magilasi ghakale agho ŵakasanga ku Israel ghakaŵa pamoza na majuda, ndeŵereŵe panji ndolora na vinthu vinyake ivyo ŵanakazi ŵakutemwa kugwiliskira ntchito. Ŵakapanganga magilasi gha lawundi ndipo chikolelero chake chikaŵanga chathabwa, chisulo panji vinyake. Kanandi magilasi agho ghandapolishike ŵakaghatozganga yayi na vitoweskero.
Chisko chikawonekanga makora yayi pa magilasi ghakale para tikuyaniska na gha mazuŵa ghano. Fundo iyi yikukolerana na ivyo Paulosi wakayowoya. Iyo wakati: ‘Sono tikuwona muzgezge wambura kuwoneka makora pa gilasi la chisulo’.—1 Ŵakorinte 13:12.