Ivyo Mzimu Utuŵa Ukucita Pakufiska Khumbo la Yehova

“Mazgu ghane agho ghakufuma mu mulomo wane . . . tighafiske ico nkhuca naco, na kusakata mu ico ndaghatumira.”—YES. 55:11.

1. Longosorani mphambano pakati pa ndondomeko na khumbo.

GHANAGHANIRANI za ŵanthu ŵaŵiri awo waliyose payekha wakunozgekera ulendo, kweni waliyose wendenge pa galimoto yake. Yumoza walemba ndondomeko ya umo wenderenge. Munyake wakumanyako makora uko wakuluta, kweniso wakumanya misewu yinyake iyo wangenda. Ngwakunozgeka kusintha msewu na kwenda unyake usange wangakumana na suzgo. Ŵanthu ŵaŵiri aŵa ŵakutovwira kuwona mphambano pakati pa ndondomeko na khumbo. Ndondomeko tingayiyaniska na kulemba nthowa yakucitira cinthu cinyake, apo khumbo cikung’anamura kuŵa na cilato kweni kuti pakuŵa nthowa yimoza yayi yakufiskira.

2, 3. (a) Kasi khumbo la Yehova ndakuti wuli, ndipo wakacita wuli Adamu na Eva ŵati ŵananga? (b) Cifukwa wuli tikwenera kulimanya makora khumbo la Yehova apo likufiskika pacokopacoko?

² Pakukhumba kufiska khumbo lake, Yehova kuti wali kucita kulemba ndondomeko yayi, kweni lizamufiskika pa nyengo yake. (Efe. 3:11) Khumbo lake likukhwaskana na cifukwa ico wakalengera caru capasi na ŵanthu. Wakakhumbanga kuti caru cose capasi ciŵe paradiso mwakuti ŵanthu ŵarunji ŵakhalenge mwamtende kweniso mwakukondwa kwamuyirayira. (Gen. 1:28) Adamu na Eva ŵakati ŵananga, Yehova wakacitapo kanthu mwaluŵiro kuti khumbo lake lizakafiskike. (Ŵazgani Genesis 3:15.) Yehova wakaŵikapo mtima kuti mu mwanakazi wake wakuyelezgera muzakafume “mphapu,” panji kuti Mwana msepuka, uyo wazamuparanya Satana na kuwuskapo viheni vyose.—Heb. 2:14; 1 Yoh. 3:8.

³ Palije ico cingatondeska Ciuta kufiska khumbo lake, kwali nkhucanya panji pa caru capasi. (Yes. 46:9-11) Cifukwa wuli tikuyowoya nthena? Cifukwa Yehova wakugwiliskira nchito mzimu wake utuŵa. Nkhongono iyi, yicitiskenge kuti khumbo la Ciuta ‘lisakate.’ (Yes. 55:10, 11) Ntheura, tikwenera kumanya makora khumbo la Ciuta apo likufiskika pacokopacoko. Kuti tizakaŵe na umoyo uwemi munthazi, vikuthemba pa kufiskika kwa khumbo ili. Kweniso nchakukhozga kuwona umo Yehova wakugwiliskira nchito mzimu wake utuŵa. Ntheura, tiyeni tiwone mulimo wa mzimu utuŵa pakufiska khumbo la Yehova, mu nyengo yakale, sono, ndiposo munthazi.

Ivyo Mzimu Utuŵa Ukacita mu Nyengo Yakale

4. Kasi Yehova wavumbura wuli khumbo lake pacokopacoko?

⁴ Mu nyengo yakale, Yehova wakavumburanga khumbo lake pacokopacoko. Pakwamba Mphapu yakulayizgika yikaŵa “camucindindi cakupatulika.” (1 Kor. 2:7) Yehova wakazunuraso za mphapu iyi pakati pajumpha vilimika pafupifupi 2,000. (Ŵazgani Genesis 12:7; 22:15-18.) Yehova wakacita phangano na Abrahamu ilo likenera kufiskika mu nthowa zinandi. Mazgu ghakuti “mu mphapu yako” ghakalongora makora kuti Mphapu ni munthu uyo wazamufuma mwa Abrahamu. Mwambura kukayika, Satana wakwenera kuti wakawoneseskanga comene apo ivi vikavumbukwanga. Tikukayika yayi kuti Mulwani uyu wakakhumbanga kuparanya panji kutimbanizga mphapu ya Abrahamu mwakuti watondeske khumbo la Ciuta. Kweni ivi vikate vicitikenge yayi cifukwa mzimu wa Ciuta ukagwiranga nchito. Mu nthowa wuli?

5, 6. Kasi Yehova wakavikilira wuli ŵanthu awo mukeneranga kufuma Mphapu?

⁵ Na mzimu wake, Yehova wakavikilira ŵanthu awo mukeneranga kufuma Mphapu iyi. Yehova wakaphalira Abramu (Abrahamu) kuti: “Ine ndine nguru yako.” (Gen. 15:1) Mazgu agha ghakayowoyeka waka yayi. Mwaciyelezgero, wonani ivyo vikacitika ca m’ma 1919 B.C.E. apo Abrahamu na Sara ŵakaŵa mu caru ca Gerar. Kwambura kumanya kuti Sara ni muwoli wa Abrahamu, Abimeleki fumu ya ku Gerar wakamutora kuti waŵe muwoli wake. Kasi Satana ndiyo wakacitiska ivi na cilato cakuti watondeske Sara kubabira Abrahamu mphapu? Baibolo likuyowoya yayi. Kweni likutiphalira waka kuti Yehova wakanjilirapo. Yehova wakacenjezga Abimeleki mu loto kuti waleke kumukhwaska Sara.—Gen. 20:1-18.

⁶ Ni apa pera yayi apo Ciuta wakanjilirapo. Wakaponoska Abrahamu na mbumba yake kanandi waka. (Gen. 12:14-20; 14:13-20; 26:26-29) Lekani pakuyowoya za Abrahamu na mphapu yake, wamasalmo wakati: “[Yehova] ntha wakazomerezga munthu kuti waŵasuzge; wacenya mathemba cifukwa ca iwo, kuti, ‘Mungakhwaskanga ŵakuphakazgika ŵane, zinchimi zane mungazicitiranga uheni!’”—Sal. 105:14, 15.

7. Kasi Yehova wakavikilira wuli mtundu wa Israyeli?

⁷ Na mzimu wake, Yehova wakavikilira mtundu wa Israyeli, uwo mukeneranga kufuma Mphapu yakulayizgika. Yehova wakapeleka Dango ku Ŵaisrayeli, ilo likaŵawovwira kuti ŵalutilire kusopa mwaunenesko ndiposo kuvikilira Ŵayuda kuti ŵaleke kufipiskika mwauzimu kweniso mwakuthupi. (Ex. 31:18; 2 Kor. 3:3) Mu nyengo ya ŵeruzgi, mzimu wa Yehova ukapa nkhongono ŵanthu ŵanji kuti ŵawombore Ŵaisrayeli ku ŵalwani ŵawo. (Ŵeru. 3:9, 10) Apo vilimika vikasendeleranga kuti Yesu, uyo ni mphapu yakwamba ya Abrahamu wababike, mzimu utuŵa ukwenera kuti ukavikiliranga Yerusalemu, Betelehemu, na tempele. Vinthu vyose ivi vikaŵa vyakukhumbikwa pakufiskika kwa maucimi ghakuyowoya za Yesu.

8. Nchivici cikulongora kuti mzimu utuŵa ukawovwira comene Yesu?

⁸ Mzimu utuŵa ukawovwira comene Yesu. Mu nthumbo ya Mariya, mzimu utuŵa ukacita cinthu ico cikaŵa cindacitikepo nakale. Ukacitiska mwanakazi wambura kufikapo kuzuwuka na kubaba Mwana wakufikapo, uyo cilango ca nyifwa cikamukhwaska yayi. (Luka 1:26-31, 34, 35) Pamanyuma, mzimu ukavikilira Yesu kuti waleke kukomeka wacali bonda. (Mat. 2:7, 8, 12, 13) Apo Yesu wakaŵa na vilimika pafupifupi 30, Ciuta wakamuphakazga na mzimu utuŵa, kumwimika kuŵa muhaliri wa cizumbe ca Davide na kumutuma kuti wapharazge. (Luka 1:32, 33; 4:16-21) Mzimu utuŵa ukamupa nkhongono Yesu zakucitira minthondwe, nga nkhucizga ŵalwari, kulyeska mizinda, na kuwuska ŵakufwa. Milimo yankhongono iyi ukaŵa muzgezge wa vitumbiko ivyo tikulindilira mu muwuso wa Yesu.

9, 10. (a) Nchivici cikalongora kuti mzimu utuŵa ukaŵa pa ŵasambiri ŵakwambilira ŵa Yesu? (b) Ni vinthu wuli vyakukhwaskana na kufiskika kwa khumbo la Yehova ivyo vikavumbukwa mu nyengo ya ŵapositole?

⁹ Kwambira pa Pentekoste 33 C.E., na mzimu wake Yehova wakuphakazga ŵanthu kuŵa cigaŵa caciŵiri ca mphapu ya Abrahamu, ndipo ŵanandi ŵa iwo ŵakufuma mwa Abrahamu yayi. (Rom. 8:15-17; Gal. 3:29) Mzimu utuŵa ukagwiranga nchito pa ŵasambiri ŵakwambilira ŵa Yesu, kuŵawovwira kupharazga mwamwamphu na kuŵapa nkhongono zakucitira milimo yakuzizwiska. (Mil. 1:8; 2:1-4; 1 Kor. 12:7-11) Kwizira mu vyawanangwa ivi, mzimu utuŵa ukavumbura cinthu cinyake capadera cakukhwaskana na kufiskika kwa khumbo la Yehova. Yehova wakakhumbangaso cara kuti ŵanthu ŵamusopenge mu nthowa iyo ŵakasoperanga kale pa tempele mu Yerusalemu. Wakamba kutemwa mpingo uphya wa Ŵakhristu. Kufuma pa nyengo iyi, Yehova wakufiska khumbo lake kwizira mu mpingo wa ŵakuphakazgika.

¹⁰ Nga umo tawonera, Yehova wakavikilira, kupeleka nkhongono, na kuphakazga ŵanthu mwakuti khumbo lake lifiskike, ndipo izi ni nthowa zicoko waka izo wakagwiliskira nchito mzimu wake mu nyengo yakale. Wuli pakuyowoya za mazuŵa ghano? Kasi Yehova wakugwiliskira wuli nchito mzimu wake kukhozgera khumbo lake? Tikwenera kumanya umo wakuwugwiliskira nchito, cifukwa tikukhumba kucita vinthu mwakukolerana na mzimu. Ntheura, tiyeni tiwone vinthu vinayi ivyo Yehova wakucita kwizira mu mzimu wake.

Ivyo Mzimu Utuŵa Ukucita Sono

11. Nchivici cikulongora kuti mzimu utuŵa ukovwira ŵanthu ŵa Ciuta kuŵa ŵatuŵa, ndipo imwe mungalongora wuli kuti mukulongozgeka na mzimu?

¹¹ Cakwamba, mzimu utuŵa ukovwira ŵanthu ŵa Ciuta kuti ŵaŵe ŵakutowa. Awo ŵakuteŵetera Yehova mwakuyana na khumbo lake ŵakwenera kuŵa na nkharo yituŵa. (Ŵazgani 1 Ŵakorinte 6:9-11.) Ŵanji awo sono Mbakhristu, pakwamba ŵakacitanga vinthu nga mbuzaghali, uleŵi, na kugonana ŵanalume panji ŵanakazi pera. Nyengo zinyake makhumbiro agho ghakubaba kwananga ghangakhomelera mwa munthu. (Yak. 1:14, 15) Ndipouli, ŵanthu aŵa ‘ŵageziskika ŵatowa,’ kulongora kuti ŵasintha umoyo wawo kuti ŵakondweske Ciuta. Nchivici cikovwira uyo wakutemwa Ciuta kutonda makhumbiro ghaheni? Lemba la 1 Ŵakorinte 6:11 likuti ni “mzimu wa Ciuta withu.” Para mukulutilira kuŵa na nkharo yituŵa, mukulongora kuti mukulongozgeka na mzimu utuŵa.

12. (a) Mwakuyana na mboniwoni ya Ezekiyeli, kasi Yehova wakulongozga wuli gulu lake? (b) Kasi mungalongora wuli kuti mukukolerana na mzimu utuŵa?

¹² Caciŵiri, na mzimu wake, Yehova wakulongozga gulu lake umo mweneco wakukhumbira. Mu mboniwoni iyo Ezekiyeli wakawona, cigaŵa cakucanya ca gulu la Yehova cikawoneka nga ni galeta ilo likwenda kwambura kujandizgika kuti lifiske khumbo la Yehova. Nchivici cikwendeska galeta ili? Ni mzimu utuŵa. (Ezek. 1:20, 21) Tikumbukenge kuti gulu la Yehova lili na vigaŵa viŵiri, ca kucanya na ca pa caru capasi. Usange cigaŵa ca kucanya cikulongozgeka na mzimu utuŵa, ipo cigaŵa ca pa caru capasi naco cikulongozgeka na mzimu utuŵa. Para mukupulikira na kugomezga ulongozgi wakufuma ku cigaŵa ca pa caru capasi ca gulu la Yehova, mukulongora kuti mukwendera lumoza na galeta la Yehova ndipo mukukolerana na mzimu utuŵa.—Heb. 13:17.

13, 14. (a) Kasi mbanjani awo ni “muwiro uwu,” uwo Yesu wakawuyowoya? (b) Yowoyani ciyelezgero cakulongora kuti mzimu utuŵa ukutingweluska kuti tipulikiske unenesko wa mu Baibolo. (Wonani bokosi lakuti: “Kasi Mukwendera Lumoza na Ungweru Uwo Ukuŵaliraŵalira?”)

¹³ Cacitatu, mzimu utuŵa ukutingweluska kuti tipulikiske unenesko wa mu Baibolo. (Zinth. 4:18) Nthowa yikuru iyo “muzga wakugomezgeka na wakucenjera” wakuvumbulira unenesko wa mu Baibolo nkhwizira mu Gongwe la Mulinda. (Mat. 24:45) Mwaciyelezgero, wonani umo tikupulikiskira mazgu ghakuti “muwiro uwu” agho Yesu wakazunura. (Ŵazgani Mateyu 24:32-34.) Kasi Yesu wakanenanga muwiro ngu? Nkhani yakuti “Kasi Kuŵapo kwa Khristu Kukung’anamuraci kwa Imwe?” yikalongosora kuti Yesu wakanenanga ŵanthu ŵaheni yayi, kweni ŵasambiri ŵake awo ŵakaŵa pafupi kuphakazgika na mzimu utuŵa.a Ipo awo ŵakeneranga kuzakawona cimanyikwiro na kumanya ng’anamuro lake, lakuti Yesu “wali pafupi pa milyango,” mbalondezgi ŵake ŵakuphakazgika, ŵa mu nyengo yakale na sono.

¹⁴ Kasi fundo iyi yikung’anamuraci kwa ise? Nangauli tingamanya yayi kuti “muwiro uwu” uŵengepo mpaka pawuli, kweni tingacita makora kukumbuka vinthu vyakukhwaskana na lizgu lakuti “muwiro.” Kanandi lizgu ili likuyowoya za ŵanthu ŵa misinkhu yakupambanapambana awo ŵakuŵapo pa nyengo yinyake. Nyengo iyi yikuŵa yitali viŵi yayi, ndipo yikumara. (Ex. 1:6) Ntheura, kasi tikwenera kughapulikiska wuli mazgu gha Yesu ghakuti “muwiro uwu”? Yesu wakwenera kuti wakayowoyanga za ŵakuphakazgika awo ŵakaŵako apo cimanyikwiro cikamba kuwoneka mu 1914 kuti ni muwiro umoza na ŵakuphakazgika awo ŵazamuwona jando la suzgo yikuru. Muwiro uwu ukaŵa na pakwambira ndipo uzamumara. Vigaŵa vinandi vya cimanyikwiro ivyo vili kufiskika nchilongolero cakuti suzgo yikuru yili pafupi. Para mukulutilira kuŵa maso, mukulongora kuti mukwendera lumoza na ungweru uwo ukuŵaliraŵalira ndiposo kuti mukulongozgeka na mzimu utuŵa.—Mrk. 13:37.

15. Nchivici cikulongora kuti mzimu utuŵa ndiwo ukutipa nkhongono zakupharazgira makani ghawemi?

¹⁵ Cacinayi, mzimu utuŵa ukutipa nkhongono zakupharazgira makani ghawemi. (Mil. 1:8) Padera pa mzimu utuŵa, kasi cilipo cinyake ico cawovwira kuti makani ghawemi ghapharazgike pa caru cose? Yayi. Ghanaghanirani fundo iyi. Namwe mungaŵa yumoza wa ŵanthu awo kale, ŵakawonanga kuti ŵangapharazga yayi ku nyumba na nyumba cifukwa ca soni na wofi. Kweni sono mukucita mulimo uwu mwakukhuka.b Ŵakaboni ŵa Yehova ŵanandi ŵalutilira kupharazga nangauli ŵakususkika panji kutambuzgika. Ni mzimu utuŵa pera uwo ungatovwira kuti titonde vyakujandizga na kucita vinthu ivyo tingafiska yayi na nkhongono zithu. (Mika 3:8; Mat. 17:20) Para namwe mukupharazga mwakukhuka mukulongora kuti mukukolerana na mzimu.

Ivyo Mzimu Utuŵa Uzamucita Munthazi

16. Cifukwa wuli tingaŵa na cigomezgo kuti Yehova wazamuvikilira ŵanthu ŵake pa suzgo yikuru?

¹⁶ Yehova wazamugwiliskira nchito mzimu wake utuŵa mu nthowa zinandi kuti wafiske khumbo lake. Cakwamba, tiyeni tiwone umo wazamucitira pa nkhani ya civikiliro. Nga umo tawonera, Yehova wakagwiliskira nchito mzimu wake kuti wavikilire ŵanthu kweniso mtundu wose wa Israyeli. Ntheura, tili na cigomezgo cose kuti kwizira mu mzimu wankhongono uwu, Yehova wazamuvikilira ŵanthu ŵake pa suzgo yikuru iyo yili pafupi. Tingayowoya fikepo yayi umo Yehova wazamucitira kuti wativikilire. Kweni tikulindilira na cigomezgo cose kuti vinthu vizamuŵa makora, cifukwa tikumanya kuti awo ŵakutemwa Yehova ŵazamuvikilirika na mzimu wake utuŵa.—2 Mid. 16:9; Sal. 139:7-12.

17. Kasi Yehova wazamugwiliskira wuli nchito mzimu utuŵa mu caru ciphya?

¹⁷ Kasi Yehova wazamugwiliskira wuli nchito mzimu utuŵa mu caru ciphya? Mzimu uwu ndiwo uzamovwira apo mipukutu yiphya yizamujulika. (Uvu. 20:12) Kasi mu mipukutu iyi muzamuŵa vici? Mwambura kukayika, muzamuŵa vinthu ivyo Yehova wakukhumba kuti tizakacitenge mu vilimika cikwi. Kasi mukulindilira na kunweka kuzakasanda ivyo vizamuŵa mu mipukutu iyi? Tikulindilira caru ciphya na mtima wose. Tingayowoya yayi umo umoyo uzamunozgera pa nyengo iyo Yehova kwizira mu mzimu wake utuŵa wazamufiska khumbo lake pa caru capasi.

18. Kasi mwaŵikapo mtima kucita vici?

¹⁸ Tingaluwanga yayi kuti khumbo la Yehova ilo likuvumbukwa pacokopacoko lifiskikenge, cifukwa wakugwiliskira nchito mzimu utuŵa, uwo ni nkhongono yikuru comene. Namwe nkhani iyi yikumukhwaskani. Ntheura, ŵikanipo mtima kulomba Yehova kuti wamupani mzimu wake ndipo citani vinthu mwakulongozgeka na iwo. (Luka 11:13) Para mucitenge nthena, muŵenge na cigomezgo ca kuzakaŵa ŵamoyo kwamuyirayira mu Paradiso pa caru capasi, nga umo Yehova wakakhumbiranga.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mukukumbuka?

• Kasi mu nyengo yakale, Yehova wakagwiliskira wuli nchito mzimu utuŵa kuti khumbo lake lileke kutondeka?

• Kasi Yehova wakugwiliskira wuli nchito mzimu utuŵa mazuŵa ghano?

• Kasi munthazi Yehova wazamugwiliskira wuli nchito mzimu wake kuti wazakafiske khumbo lake?

[Bokosi pa peji 10]

Kasi Mukwendera Lumoza na Ungweru Uwo Ukuŵaliraŵalira?

Yehova wakulutilira kungweluska ŵanthu ŵake. Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo Yehova watingweluska vyeneivyo vili kulembeka mu Gongwe la Mulinda?

▪ Kasi ntharika ya Yesu ya cilungo yili na sambiro wuli pa nkhani ya kukura mwauzimu? (Mat. 13:33)—la Julayi 15, 2008, peji 19-20.

▪ Kasi mulimo wa kusora Ŵakhristu ŵakuphakazgika umalenge pawuli?—la Ciceŵa la Meyi 1, 2007, peji 30-31.

▪ Kasi kusopa Yehova “mu mzimu” kukung’anamuraci? (Yoh. 4:24)—la Ogasiti 1, 2002, peji 12.

▪ Kasi mzinda ukuru ukuteŵetera mu luŵaza ndini? (Uvu. 7:15)—la Ciceŵa la Meyi 1, 2002, peji 30-31.

▪ Kasi mulimo wa kupatura mberere na mbuzi ukucitika pawuli? (Mat. 25:31-33)—la Ciceŵa la Okutobala 15, 1995, peji 18-28.