NKHANI YAKUSAMBIRA 40
SUMU 30 Dada Wane, Chiuta Wane na Mubwezi Wane
Yehova “Wakuchizga Ŵakusweka Mtima”
“Wakuchizga ŵakusweka mtima, wakukaka vilonda vyawo.” —SAL. 147:3.
FUNDO YIKURU
Yehova wakuŵikako mahara ku ŵanthu awo mbakusweka mtima kweniso awo ŵakusuzgika chomene maghanoghano. Nkhani iyi yitovwirenge kuwona umo Yehova wakutipembuzgira kweniso umo wakutovwilira kuti nase tipembuzgenge ŵanji.
1. Kasi Yehova wakuŵawona wuli ŵateŵeti ŵake?
KASI Yehova wakuwona vichi para wakulaŵiska ŵateŵeti ŵake pa charu chapasi? Wakuwona vyose, wakumanya para ndise ŵakukondwa na para tili na chitima. (Sal. 37:18) Wakukondwa chomene para wakuwona kuti tikuŵikapo mtima kumuteŵetera nangauli tikulimbana na vyakuŵinya chifukwa cha kusuzgika maghanoghano. Ndipo ngwakukhumbisiska chomene kutovwira kweniso kutipembuzga.
2. Kasi Yehova wakuchita wuli na ŵakusweka mtima, ndipo tingachita wuli kuti tisange chandulo na wovwiri wake?
2 Lemba la Salimo 147:3 likuyowoya kuti Yehova “wakukaka vilonda” vya ŵakusweka mtima. Apa Yehova wakuyowoyeka kuti wakupwelelera mwalusungu awo ŵakusuzgika chomene maghanoghano. Kasi tingachita wuli kuti tisange chandulo na wovwiri uwo Yehova wakupeleka? Wonani chiyelezgero ichi. Dokotala waluso wangachita chilichose icho wangafiska kuti wawovwire munthu uyo wapwetekeka kuti wachire. Kweni kuti munthu uyu wachire, wakwenera kulondezga mwakupwelelera ulongozgi uwo dokotala wamupa. Mu nkhani iyi, tiwonenge ivyo Yehova wakuyowoya kwizira mu Mazgu ghake ku ŵanthu awo ŵakusuzgika maghanoghano, kweniso tiwonengeso umo tingalondezgera ulongozgi wake wachitemwa.
YEHOVA WAKUTISIMIKIZGIRA KUTI TILI ŴAKUZIRWA KWA IYO
3. Chifukwa wuli ŵanyake ŵakujiwona kuti mbambura kuzirwa?
3 Tikukhala mu charu icho ŵanthu ŵakutemwana yayi, ndipo chachitima ntchakuti ivi vyapangiska ŵanthu ŵanandi kuti ŵajiwonenge ŵawakawaka. Mudumbu munyake zina lake Helena wakuti: “Nkhakulira mu mbumba yambura chitemwa. Adada ŵakaŵa ŵankhaza, ndipo zuŵa lililose ŵakatinenanga kuti tili ŵawakawaka.” Nga ni Helen, panji namwe munyake wali kumuchitiranipo nkhaza, kumunenani mwakuwerezgawerezga, panji kumupangiskani kujipulika wawakawaka. Para ni nthena, chingamuŵirani chakusuzga kugomezga kuti munyake wakumutemwani zanadi.
4. Kuyana na Salimo 34:18, kasi Yehova wakutisimikizgira vichi?
4 Nanga vingaŵa kuti ŵanyake ŵali kumuchitiranipo nkhaza, kweni mungagomezga kuti Yehova wakumutemwani kweniso wakumuwonani kuti ndimwe ŵakuzirwa. Iyo “wali pafupi na ŵakusweka mu mtima.” (Ŵazgani Salimo 34:18.) Para mukujipulika kuti ‘mzimu winu wateketeka,’ kumbukani kuti Yehova wakawonamo viwemi mu mtima winu ndipo wakamuguzirani kwa iyo. (Yoh. 6:44) Iyo nyengo zose ngwakunozgeka kumovwirani chifukwa muli ŵakuzirwa kwa iyo.
5. Kasi tingasambirako vichi pa umo Yesu wakachitiranga vinthu na ŵanthu awo ŵakawonekanga ŵakuyuyulika?
5 Tingamanya umo Yehova wakujipulikira para tingawona chiyelezgero cha Yesu. Pa uteŵeti wake wa pa charu chapasi, Yesu wakaŵikangako mahara ku ŵanthu awo ŵakawonekanga ŵapasi, ndipo wakachitanga nawo vinthu mwalusungu. (Mat. 9:9-12) Apo mwanakazi uyo wakagomezganga kuti wachirenge ku nthenda yake yakofya wakakora laya lake, Yesu wakamukhozga na kumulumba chifukwa cha chipulikano chake. (Mrk. 5:25-34) Yesu wakayezganga nadi Awiske mwakufikapo. (Yoh. 14:9) Ntheura namwe kukayikira yayi kuti Yehova wakumuzirwiskani, ndipo wakuwona mikhaliro yinu yiwemi kusazgapo chipulikano chinu kweniso chitemwa icho mukumulongora.
6. Kasi mungachita wuli usange mukujiwona ŵawakawaka?
6 Kasi mungachita wuli para mwamba kujiwona kuti ndimwe ŵawakawaka? Ŵazgani na kughanaghanirapo mavesi gha mu Baibolo agho ghakumusimikizgirani kuti Yehova wakumuwonani kuti ndimwe ŵakuzirwa.b (Sal. 94:19) Para mwatondeka kufiska chilato chinu, panji mwagongowa chifukwa chakuti mukutondeka kuchita vinandi nga umo ŵanji ŵakuchitira, kujiyimba mulandu yayi. Yehova wakukhazga kuti muchitenge vinandi kuluska ivyo mungafiska yayi. (Sal. 103:13, 14) Usange ŵanji ŵakamuchitiranipo nkhaza kumanyuma, kujiyimba mulandu yayi chifukwa cha ivyo ŵakamuchitirani. Suzgo ndimwe yayi. Kumbukani kuti awo ŵakuchitira nkhaza ŵanyawo ndiwo ŵali na mulandu kwa Yehova, imwe yayi. (1 Pet. 3:12) Sandra, uyo wakachitirikapo nkhaza apo wakaŵa mwana, wakuti, “Kanandi nkhupempha Yehova kuti wanovwire kujiwona mwakwenelera nga umo iyo wakuniwonera.”
7. Kasi ivyo vikatichitikirapo kumasinda pa umoyo withu, vingatovwira wuli pakuteŵetera Yehova?
7 Kukayikira yayi kuti Yehova wangamugwiliskirani ntchito kuti movwire ŵanji. Wakumuwonani kuti muli ŵakuzirwa pakuzomerezga kuti muŵe ŵantchito ŵanyake pa mulimo wakupharazga. (1 Kor. 3:9) Ivyo mwakumana navyo pa umoyo winu, vikwenera kuti vyamovwirani kuŵa ŵalusungu kweniso kuti mupulikiskenge umo ŵanji ŵakujipulikira. Ndipo mungachita vinandi kuti muŵawovwire. Helen, uyo tamuzunura kale, wakapokerapo wovwiri ndipo pasono nayo wakovwira ŵanji. Iyo wakuti: “Nkhajiwonanga wawakawaka, kweni Yehova wanovwira kuti nijiwonenge wakutemweka ndipo wakunigwiliskira ntchito.” Helen wakukondwa kuteŵetera nga mupayiniya wanyengozose.
YEHOVA WAKUKHUMBA KUTI TIZOMEREZGENGE PARA WATIGOWOKERA
8. Kasi Yehova wakutisimikizgira vichi pa lemba la Yesaya 1:18?
8 Ŵateŵeti ŵanyake ŵa Yehova ŵakusuzgika chomene na ivyo ŵakabudiska kumanyuma, kwali ni apo ŵakaŵa kuti ŵandabatizike panji pamanyuma pakuti ŵabatizika. Kweni tikwenera kukumbuka kuti Yehova wakapeleka sembe yakuwombora chifukwa wakutitemwa chomene. Ntheura tikwenera kugomezga kuti Yehova wakukhumba kuti tizomere chawanangwa ichi. Yehova wakutisimikizgira kuti para ‘tadumbiskana na kunyoloska vinthu’c na iyo, wakutigowokera na mtima wose. (Ŵazgani Yesaya 1:18.) Tikuwonga chomene kuti Dada withu wachitemwa Yehova, wakukumbukaso yayi ivyo tikabudiska kumanyuma. Panyengo yakuyana waka, wakuluwa yayi viwemi vyose ivyo tili kuchita.—Sal. 103:9, 12; Heb. 6:10.
9. Chifukwa wuli tikwenera kuŵika mtima chomene pa ivyo tikuchita sono na ivyo tichitenge munthazi m’malo mwa ivyo tikabudiska kumasinda?
9 Usange mukusuzgika maghanoghano na ivyo mukabudiska kumanyuma, yezgayezgani kuŵika mtima pa ivyo mukuchita sono kweniso ivyo muchitenge munthazi. Ghanaghanirani chiyelezgero cha mpositole Paulosi. Wakajiyimbanga mulandu chifukwa wakatambuzganga chomene Ŵakhristu kumanyuma, kweni wakamanya kuti Yehova wali kumugowokera. (1 Tim. 1:12-15) Kasi wakakhaliranga waka kughanaghanira ivyo wakabudiska kumanyuma? Mwambura kukayika ndimo wakachitira yayi. Apa napo wakachita nga umo wakaluwira vyose ivyo wakachita kuti waŵe Mufarisi wakumanyikwa. (Fil. 3:4-8, 13-15) Paulosi wakaŵikapo mtima kuchita vyose ivyo wangafiska pa uteŵeti wake, ndipo wakaghanaghaniranga vyamunthazi. Nga ni Paulosi, mungasintha yayi ivyo mukachita kumanyuma. Kweni mungakondweska Yehova na ivyo mukuchita pasono na kughanaghanira vinthu vyakukondweska ivyo Yehova wamulayizgani.
10. Kasi tingachita wuli para ivyo tikachita kumanyuma vikapweteka ŵanji?
10 Nyengo zinyake mungasuzgika chomene maghanoghano chifukwa cha vinyake ivyo mukachita ivyo vikapweteka ŵanji. Kasi mungachita wuli? Chitani vyose ivyo mungafiska kuti munozge ivyo vikabudika, na kuphepiska kufumira pasi pa mtima. (2 Kor. 7:11) Pemphani Yehova kuti wawovwire awo muli kuŵapweteka na vyakuchita vinu. Iyo wamovwiraninge imwe na awo muli kuŵapweteka, kuti muzizipizge kweniso kusangaso mtende.
11. Kasi tikusambirako vichi ku chiyelezgero cha ntchimi Yona? (Wonaniso chithuzi.)
11 Sambiranipo pa ivyo mukabudiska, na kukhumbisiska kuti Yehova wamugwiliskirani ntchito munthowa yiliyose iyo wasankha. Wonani chiyelezgero cha ntchimi Yona. M’malo mwa kuluta ku Nineve nga umo Chiuta wakamuphalilira, Yona wakanjilira kunyake. Yehova wakamuchenya Yona, ndipo wakasambirapo pa ivyo wakabudiska. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova wakaleka yayi kumugwiliskira ntchito Yona. Wakamupaso mwaŵi unyake kuti walute ku Nineve, ndipo panyengo iyi mwaluŵiro Yona wakapulikira. Wakazomerezga yayi kuti kujiyimba mulandu chifukwa cha ivyo wakabudiska kumanyuma kumutondeske kuzomera uteŵeti wakufuma kwa Yehova.—Yona 3:1-3.
Yona wakati wapona munthumbo ya chisomba, Yehova wakamuphaliraso kuti walute ku Nineve na kukapharazga uthenga wake (Wonani ndime 11)
YEHOVA WAKUTIPEMBUZGA KWIZIRA MU MZIMU WAKE UTUŴA
12. Kasi Yehova wakutipa wuli mtende para tasangana na vinthu vyakuchitiska chitima chomene? (Ŵafilipi 4:6, 7)
12 Na wovwiri wa mzimu wake utuŵa, Yehova wakutipembuzga para chinthu chinyake chakuchitiska chitima chomene chatiwira. Wonani ivyo vikachitikira Ron na Carol. Mwamabuchi, mwana wawo mwanalume wakajikoma. Iwo ŵakati: “Nangauli tikaŵa kuti tasanganapo na viyezgo vinandi vyakusuzga, kweni ichi chikaŵa chikuru chomene. Mazuŵa ghanandi tikasoŵanga tulo usiku, ntheura tikalombanga chomene kwa Yehova, ndipo tikasanganga nadi mtende uwo ukuyowoyeka pa Ŵafilipi 4:6, 7.” (Ŵazgani.) Namwe para mwasweka mtima chifukwa cha suzgo ilo lamuwirani, pungulirani Yehova kanandi waka mu lurombo mulimose umo mukukhumbira. (Sal. 86:3; 88:1) Pemphani Yehova mwakuwerezgawerezga mzimu wake utuŵa. Ndipo iyo wazamumovwirani.—Luka 11:9-13.
13. Kasi mzimu utuŵa ungatovwira wuli kuti tilutilire kusopa Yehova mwakugomezgeka? (Ŵaefeso 3:16)
13 Kasi muli kusanganapo na suzgo ilo lili kumugulurani nkhongono? Mzimu utuŵa ungamupani nkhongono kuti mulutilire kusopa Yehova mwakugomezgeka. (Ŵazgani Ŵaefeso 3:16.) Wonani ivyo vikachitikira mudumbu munyake zina lake Flora. Iyo na mfumu wake ŵakateŵeteranga nga ŵamishonale, apo mfumu wake wakamwenda pasi ndipo pamanyuma ŵakamazga nthengwa. Iyo wakuti: “Vikaniŵinya chomene mfumu wane wati wanenda pasi. Nkhalomba Yehova kuti wanipe mzimu wake nizizipizge. Yehova wakanipa icho nkhakhumbikwiranga nadi kuti nizizipizge suzgo ilo pakwamba likawonekanga kuti ningalikwaniska yayi.” Pasono Flora wakuwona kuti Yehova wamovwira kuti wamugomezgenge chomene ndipo wakukayika yayi kuti wamovwirenge pa masuzgo ghake ghose. Iyo wakutiso: “Naŵikapo mtima kuchita ivyo lemba la Salimo 119:32 likuyowoya, ilo likuti: ‘Nilondezgenge na mtima wose nthowa ya malango ghinu, chifukwa mwaghanozgera malo mu mtima wane.’”
14. Kasi tingachita wuli kuti mzimu wa Chiuta ugwirenge ntchito pa ise?
14 Para mwalomba mzimu utuŵa, kasi mungachita wuli kuti mukolerane na ivyo mwalomba? Muchitenge vinthu ivyo vingamovwirani kuti mzimu wa Chiuta ugwirenge ntchito pa imwe. Ivi vikusazgapo kuwungana nyengo zose na kupharazgira ŵanji. Kweniso muŵazgenge Mazgu gha Chiuta zuŵa lililose kuti muzuzge mtima winu na maghanoghano gha Yehova. (Fil. 4:8, 9) Apo mukuŵazga Baibolo, sambiraniko ku viyelezgero vya ŵanthu awo ŵakuzunulika mu Baibolo awo ŵakakumana na viyezgo, na kughanaghanira umo Yehova wakaŵawovwilira kuti ŵazizipizge. Sandra, uyo tangumuzunura kukwambilira, wakasangana na masuzgo ghanandi ghakurughakuru. Iyo wakuti: “Nkhani ya Yosefe yikunikhozga chomene. Iyo wakazomerezga yayi kuti viyezgo na vinthu vyambura urunji ivyo wakakumana navyo vinange ubwezi wake na Yehova.”—Gen. 39:21-23.
YEHOVA WAKUTIPEMBUZGA KWIZIRA MU ŴAKHRISTU ŴANYITHU
15. Kasi mbanjani awo ŵangatisanguluska, ndipo ŵangatovwira wuli? (Wonaniso chithuzi.)
15 Para tikusuzgika, Ŵakhristu ŵanyithu ‘ŵangatisanguluska chomene.’ (Kol. 4:11) Ŵabali na ŵadumbu ŵithu ni nthowa yimoza iyo Yehova wakulongolera chitemwa chake kwa ise. Ŵangatikhozga para ŵakutitegherezga mwakupwelelera kweniso chikuru ŵalipo. Nyengo zinyake ŵangatikhozga na vesi la mu Baibolo kweniso ŵangalomba nase.d (Rom. 15:4) Nyengo zinyakeso mubali panji mudumbu wangatikumbuska umo Yehova wakuwonera vinthu ndipo ivi vingatovwira kuti tilutilire kuwona vinthu mwakwenelera. Ŵakhristu ŵanyithu ŵangatovwiraso munthowa zinyake, nga nkhutipa chakurya kuti tijipulikeko makora.
Ŵabwezi ŵakukhwima na ŵakugomezgeka, ŵangatipembuzga chomene na kutovwira (Wonani ndime 15)
16. Kasi nyengo zinyake tingakhumbikwira kuchitachi kuti ŵanji ŵatovwire?
16 Kuti tipokere wovwiri kufuma ku ŵanyithu, nyengo zinyake tingakhumbikwira kuti tipemphe. Ŵabali na ŵadumbu ŵithu ŵakutitemwa chomene ndipo mbakukhumbisiska kutovwira. (Zinth. 17:17) Kweni nyengo zinyake ŵangamanya yayi umo tikujipulikira kweniso ivyo tikukhumbikwira. (Zinth. 14:10) Para mwasuzgika chomene maghanoghano, phaliraniko ŵabwezi ŵinu ŵakukhwima umo mukujipulikira. Ŵaphalirani ivyo vingamovwirani. Mungasankha kuyowoya na mulara yumoza panji ŵaŵiri awo mukufwatuka nawo. Ŵadumbu ŵanyake ŵasanga kuti ntchakukhozga kuyowoya na mudumbu munyawo wakukhwima.
17. Kasi ni vinthu wuli ivyo vingatitondeska kuti tikhozgeke, ndipo tingamarana navyo wuli?
17 Gegani kujipatura. Nyengo zinyake chifukwa cha kusuzgika chomene maghanoghano, mungatemwa yayi kuti muchezgenge na ŵanji. Nyengo zinyakeso ŵabali na ŵadumbu ŵangatondeka kumupulikiskani ndipo ŵangayowoya mazgu agho ghangamulasani. (Yak. 3:2) Mungazomerezganga yayi kuti vyanthena ivi vimutondeskani kupokera wovwiri uwo ungamukhozgani. Mulara munyake zina lake Gavin, uyo wakulwara nthenda ya kusuzgika maghanoghano, wakuti: “Kanandi nkhukhumba yayi kuŵa pamoza na ŵabwezi ŵane.” Ndipouli, Gavin wakuzomerezga yayi maghanoghano ghake agha kuti ghamutondeske kuŵa pamoza na ŵanyake, ivyo vikumovwira kuti wajipulikeko makora. Mudumbu munyake zina lake Amy wakuti: “Chifukwa cha ivyo vikanichitikirapo kumanyuma, chikuniŵira chakusuzga kugomezga ŵanthu. Kweni nkhusambira kutemwa ŵabali na ŵadumbu kweniso kuŵagomezga nga umo Yehova wakuchitira. Nakuti nkhumanya kuti ivi vikukondweska Yehova kweniso nane nkhuŵa wakukondwa.”
MALAYIZGO GHA YEHOVA GHANGATIPEMBUZGA
18. Kasi tikulindilira vichi mwakunweka munthazi, ndipo pasono tikwenera kuchitachi?
18 Na chigomezgo chose tingalindilira mwakunweka ivyo vikwiza munthazi, chifukwa tikumanya kuti sonosono apa Yehova wawuskengepo chilichose icho chingatipangiska kusweka mtima. (Chivu. 21:3, 4) Pa nyengo iyo, vinthu vyakale vyose ‘vizamunjiraso yayi mu mtima.’ (Yes. 65:17) Nga umo tawonera mu nkhani iyi, nanga ni sono Yehova ‘wakukaka vilonda vithu.’ Zomerani wovwiri uliwose uwo Yehova wakumupani kwizira munthowa zakupambanapambana kuti mupembuzgike. Kukayika yayi napachoko kuti Yehova “wakumupwelelerani.”—1 Pet. 5:7.
SUMU 7 Yehova Ndiyo Nkhongono Zithu
a Mazina ghasinthika.
b Wonani bokosi lakuti “Yehova Wakumuzirwiskani.”
c Kuti ‘tidumbiskane na kunyoloska vinthu’ na Yehova, tikwenera kulongora kuti talapa nadi mwa kumulomba kuti watigowokere zakwananga zithu kweniso kusintha nkharo yithu. Para tachita zakwananga zikuru, tikweneraso kupempha wovwiri ku ŵalara mu mpingo.—Yak. 5:14, 15.
d Mwachiyelezgero, wonani malemba agho ghali pa mutu wakuti “Kwenjerwa” na “Chisangulusko” mu buku la Malemba Ghakovwira pa Umoyo Withu Wachikhristu.