NKHANI YAKUSAMBIRA 23
SUMU 2 Zina Linu Ndimwe Yehova
Kasi Zina la Yehova Ndakuzirwa Wuli kwa Imwe?
“‘Ndimwe ŵakaboni ŵane,’ wakuti Yehova.”—YES. 43:10.
FUNDO YIKURU
Ivyo tingachita kuti tovwirepo pa kutuŵiska zina la Yehova na kulithuwuska.
1-2. Kasi tikumanya wuli kuti zina la Yehova ndakuzirwa chomene kwa Yesu?
ZINA la Yehova ndakuzirwa chomene kwa Yesu. Ndiyo pera wachita vinandi pa kulituŵiska zina ili. Nga umo nkhani iyo yajumpha yikalongolera, Yesu wakaŵa wakunozgeka kufwa chifukwa cha zina la Yehova. (Mrk. 14:36; Heb. 10:7-9) Ndipo pamanyuma pa Vyaka 1,000 vya Muwuso wake, Yesu wazamuwezgera mazaza ghose kwa Yehova mwakuti uchindami wose ulute kwa Awiske. (1 Kor. 15:26-28) Kweniso chitemwa icho wakulongora ku zina la Chiuta, chikuvumbura vinandi vyakukhwaskana na ubwezi wake na Adada ŵake. Chikulongora kuti wakuŵatemwa chomene Adada ŵake.
2 Yesu wakiza pa charu chapasi mu zina la Adada ŵake. (Yoh. 5:43; 12:13) Iyo wakamanyiska ŵalondezgi ŵake zina la Adada ŵake. (Yoh. 17:6, 26) Wakasambizganga mu zina la Yehova kweniso kuchita minthondwe mu zina lenelili. (Yoh. 10:25) Nakuti Yesu wakapempha Adada ŵake a Yehova kuti ŵaŵavikilire ŵasambiri ŵake “chifukwa cha zina [lawo].” (Yoh. 17:11) Apa vikulongolerathu kuti Yesu wakawonanga zina la Yehova kuti ndakuzirwa chomene kuluska chilichose. Ntheura kasi munthu wangayowoya wuli kuti ni Mkhristu nadi, kweni wakulimanya yayi zina la Yehova panji kuligwiliskira ntchito?
3. Kasi tiwonenge vichi mu nkhani iyi?
3 Pakuŵa Ŵakhristu awo ŵakuyezgayezga kulondezga mendero gha Yesu, tikuzirwiska chomene zina la Adada ŵake. (1 Pet. 2:21) Mu nkhani iyi, tiwonenge umo zina la Yehova likovwilira kuti timanye awo ŵakupharazga ‘makani ghawemi gha Ufumu’ mazuŵa ghano. (Mat. 24:14) Tiwonengeso umo zina la Yehova lingaŵira lakuzirwa kwa ise patekha.
“ŴANTHU ŴA ZINA LAKE”
4. (a) Kasi Yesu wakaŵapa mulimo wuli ŵasambiri ŵake pambere wandawelere kuchanya? (b) Kasi pakuwuka fumbo wuli chifukwa cha mulimo uwu?
4 Nyengo yichoko waka pambere wandawelere kuchanya, Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Muzamupokera nkhongono para mzimu utuŵa wiza pa imwe, ndipo muzamuŵa ŵakaboni ŵane mu Yerusalemu, mu Yudeya mose na Samariya, na ku vigaŵa vyakutali chomene vya charu chapasi.” (Mil. 1:8) Ntheura makani ghawemi ghakaŵa kuti ghapharazgikenge kujumpha mu Israyeli mose m’paka ku vigaŵa vinyake. Paumaliro, ŵanthu ŵamitundu yose ŵazamuŵa na mwaŵi wa kuŵa ŵalondezgi ŵa Yesu. (Mat. 28:19, 20) Kweni Yesu wakati: “Muzamuŵa ŵakaboni ŵane.” Kasi ŵasambiri ŵaphya ŵakakhumbikwiranga kumanya zina la Yehova, panji ŵakatenge ŵaŵenge waka ŵakaboni ŵa Yesu? Vinthu ivyo vikuyowoyeka mu Milimo chaputara 15 vikutovwira kusanga zgoro la fumbo ili.
5. Kasi ŵapositole kweniso ŵanalume ŵalara mu Yerusalemu ŵakalongora wuli kuti ŵanthu wose ŵakwenera kumanya zina la Yehova? (Wonaniso chithuzi.)
5 Mu 4 9 C.E., ŵapositole kweniso ŵanalume ŵalara ŵakakumana mu Yerusalemu kuti ŵadumbiskane ivyo Ŵamitundu ŵambura kukotoleka ŵakwenera kuchita kuti ŵazomerezgeke kuŵa Ŵakhristu. Paumaliro wa chidumbirano ichi, Yakobe munung’una wa Yesu wakayowoya kuti: “[Petrosi] walongosora makora umo Chiuta nyengo yakwamba wakang’anamukira ku mitundu kuti kwa iwo watoleko ŵanthu ŵa zina lake.” Kasi apa Yakobe wakayowoyanga zina la njani? Pakukora mazgu gha ntchimi Amosi, iyo wakasazgirapo kuti: “Mwakuti awo ŵakhalapo pa ŵanthu ŵapenje Yehova na mtima wose, pamoza na ŵanthu ŵa mitundu yose, ŵanthu awo ŵakuchemeka na zina lane, wakuti Yehova.” (Mil. 15:14-18) Ŵasambiri ŵaphya aŵa ŵakeneranga waka kusambira vya Yehova yayi, kweni ŵakenerangaso ‘kuchemeka na zina lake.’ Ichi chikang’anamurangaso kuti ŵakeneranga kupharazga zina la Chiuta kweniso kumanyikwa nalo.
Apo wupu wakulongozga mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira ukakumananga, ŵanalume ŵakugomezgeka aŵa ŵakamanya kuti Ŵakhristu ŵakwenera kumanyikwa na zina la Chiuta (Wonani ndime 5)
6-7. (a) Chifukwa wuli Yesu wakiza pa charu chapasi? (b) Kasi ntchifukwa wuli chinyake chakuzirwa chomene icho Yesu wakizira pa charu chapasi?
6 Zina la Yesu likung’anamura kuti “Yehova Ntchiponosko,” ndipo Yehova wakagwiliskira ntchito Yesu kuti waponoske wose awo ŵali na chipulikano mwa iyo kweniso Mwana wake. Yesu wakiza pa charu chapasi kuzakapeleka umoyo wake chifukwa cha ise. (Mat. 20:28) Pakupeleka sembe yakuwombora, wakawovwira kuti ŵanthu ŵaponoskeke na kuŵa na mwaŵi wakuzakasanga umoyo wamuyirayira.—Yoh. 3:16.
7 Kweni chifukwa wuli ŵanthu ŵakakhumbikwiranga kuwomboleka? Ntchifukwa cha ivyo vikachitika mu munda wa Edeni. Nga umo tikawonera mu nkhani iyo yajumpha, ŵanthu ŵakwamba, Adamu na Eva ŵakagalukira Yehova ndipo ŵakataya mwaŵi wakukhala kwamuyirayira. (Gen. 3:6, 24) Kweni pakaŵaso chinthu chinyake chakuzirwa chomene icho Yesu wakizira pa charu chapasi, padera pa kuwombora ŵanthu ku kwananga. Zina la Yehova likabinkhiskika. (Gen. 3:4, 5) Ntheura kuwombokwa kwa ŵana ŵa Adamu na Eva, kukukolerana na nkhani yikuru chomene, iyo nkhutuŵiskika kwa zina la Yehova. Chifukwa chakuti Yesu wakimiranga Yehova ndipo wakamanyikwanga na zina lake, wakachita vinandi chomene pa kutuŵiska zina la Yehova.
Kasi munthu wangayowoya wuli kuti ni Mkhristu nadi, kweni wakulimanya yayi zina la Yehova panji kuligwiliskira ntchito?
8. Kasi wose awo ŵakulondezga Yesu ŵakwenera kumanya vichi?
8 Wose awo ŵakaŵa na chipulikano mwa Yesu, kwali Mbayuda panji Ŵamitundu, ŵakeneranga kumanya uyo ni Muwomboli wawo, Yehova Chiuta. (Yoh. 17:3) Kweniso nga ni Yesu, ŵakeneranga kumanyikwa na zina la Yehova. Ŵakenerangaso kumanya kuzirwa kwa kutuŵiska zina lake. Nakuti ivi ndivyo ŵakakhumbikwiranga kuti ŵawomboleke. (Mil. 2:21, 22) Ntheura ŵalondezgi wose ŵa Yesu ŵakugomezgeka ŵakeneranga kusambira vyakukhwaskana na Yehova kweniso Yesu. Lekani Yesu wakamalizga lurombo lwake ulo luli mu Yohane 17 na mazgu ghakuti: “Naŵamanyiska zina linu ndipo nilutilirenge kuŵamanyiska, mwakuti chitemwa icho mwanitemwa nacho chiŵe mwa iwo ndipo ine mu umoza na iwo.”—Yoh. 17:26.
“NDIMWE ŴAKABONI ŴANE”
9. Kasi tingalongora wuli kuti zina la Yehova ndakuzirwa kwa ise?
9 Ntheura ŵalondezgi ŵanadi wose ŵa Yesu, ŵakwenera kuŵa ŵakukhumbisiska kutuŵiska zina la Yehova. (Mat. 6:9, 10) Ŵakwenera kuzirwiska chomene zina la Yehova kuluska chilichose. Nakuti ivi vikusazgapo kuti ŵachitepo kanthu. Kweni kasi tingachitapo vichi pakutuŵiska zina la Yehova, panji pakususka mautesi ghose agho Satana waliyowoyera zina ili?
10. Kasi ni mulandu wuli wakuyelezgera uwo ukuyowoyeka mu chaputara 42-44 cha buku la Yesaya? (Yesaya 43:9; 44:7-9) (Wonaniso chithuzi.)
10 Chinthu chakuzirwa chomene icho tingachita pakutuŵiska zina la Yehova chikuyowoyeka mu chaputara 42 m’paka 44 cha buku la Yesaya. Machaputara agha ghakulongosora mulandu wakuyelezgera wapakati pa Chiuta na ŵachiuta. Yehova wakuphalira wose awo ŵakuti mbachiuta kuti ŵalongore usange mbachiuta nadi. Kweniso wakuchema ŵakaboni kuti ŵize na kuŵakhalira khonde ŵachiuta aŵa. Kweni palije kaboni waliyose wakuŵakhalira khonde.—Ŵazgani Yesaya 43:9; 44:7-9.
Nase tikukhwaskika munthowa zinandi na mulandu wakuyelezgera (Wonani ndime 10-11)
11. Kasi Yehova wakuŵaphalira vichi ŵanthu ŵake pa Yesaya 43:10-12?
11 Ŵazgani Yesaya 43:10-12. Pakuyowoya vya ŵanthu ŵake, Yehova wakuti: “Ndimwe ŵakaboni ŵane, . . . ndipo ine ndine Chiuta.” Yehova wakuŵapempha kuti ŵazgore fumbo ili: “Kasi waliko Chiuta munyake padera pa ine?” (Yes. 44:8) Ntheura, tili na mwaŵi wakuzgora fumbo ili. Kwizira mu vyakuyowoya na vyakuchita vithu, tikulongora kuti Yehova ndiyo ni Chiuta waunenesko pera. Zina lake lili pachanya pa mazina ghanyake ghose. Tikulongora na ivyo tikuchita pa umoyo withu kuti tikumutemwa nadi Yehova kweniso tili ŵakugomezgeka kwa iyo, nanga Satana wangatiyezga wuli. Ntheura para tikuchita nthena, tikuŵa na mwaŵi wakovwira kutuŵiska zina lake.
12. Kasi uchimi wa pa Yesaya 40:3, 5 ukafiskika wuli?
12 Para tikukhozgera zina la Yehova, panji lumbiri lwake, ndikuti tikuyezga Yesu Khristu. Yesaya wakayowoyerathu kuti munyake ‘wazamusengura [panji kuti ‘kunozga,’ mazgu ghamusi] nthowa ya Yehova.’ (Yes. 40:3) Kasi lemba ili likafiskika wuli? Yohane Mubatizi wakanozgera nthowa Yesu, uyo wakiza mu zina la Yehova kweniso kuyowoya mu zina la Yehova. (Mat. 3:3; Mrk. 1:2-4; Luka 3:3-6) Uchimi uwu ukayowoyaso kuti: ‘Uchindami wa Yehova uzamuvumbukwa.’ (Yes. 40:5) Kasi uchimi uwu ukafiskikaso wuli? Yesu wakati wiza pa charu chapasi, wakimira Yehova mwakufikapo mwakuti vikaŵa nga ni para Yehova iyomwenecho wiza pa charu chapasi.—Yoh. 12:45.
13. Kasi tingamuyezga wuli Yesu?
13 Nga ni Yesu, nase tili ŵakaboni ŵa Yehova. Tikumanyikwa na zina la Yehova na kuphalira waliyose uyo tikukumana nayo vyakukhwaskana na milimo yake yakuzizwiska. Ndipouli, kuti tichite makora, tikwenera kumanyiskaso ŵanthu ivyo Yesu wakachita pakutuŵiska zina la Yehova. (Mil. 1:8) Yesu ndiyo ni Kaboni wa Yehova wakwamba, ndipo ise tikulondezga mendero ghake. (Chivu. 1:5) Kweni kasi tikweneraso kuchita vichi kuti tilongore kuti zina la Yehova ndakuzirwa kwa ise?
UMO TIKULONGOLERASO KUTI ZINA LA YEHOVA NDAKUZIRWA KWA ISE
14. Nga umo pakulongosolera pa Salimo 105:3, kasi mukujipulika wuli chifukwa cha zina la Yehova?
14 Tikuthumbwa na zina la Yehova. (Ŵazgani Salimo 105:3.) Yehova wakukondwa chomene para tikuthumbwa chifukwa cha zina lake. (Yer. 9:23, 24; 1 Kor. 1:31; 2 Kor. 10:17) “Kuthumbwa mwa Yehova” chikung’anamura kunotha mwa Yehova pakuŵa Chiuta withu. Tikuwona kuti ni mwaŵi kuchindika zina lake na kuvikilira lumbiri lwake. Tikwenera kuchita soni yayi kuphalira ŵanyithu ŵa ku ntchito, ku sukulu, ŵazengezgani ŵithu, kweniso ŵanthu ŵanyake kuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova. Dyabulosi wakukhumba kuti tileke kuyowoya vyakukhwaskana na zina la Yehova ku ŵanji. (Yer. 11:21; Chivu. 12:17) Nakuti Satana na ntchimi zake zitesi ŵakukhumba kupangiska ŵanthu kuti ŵaluwe zina la Yehova. (Yer. 23:26, 27) Kweni chifukwa chakuti tikutemwa chomene zina la Yehova, lekani tikumulumba pa m’pata uliwose.—Sal. 5:11; 89:16.
15. Kasi chikung’anamurachi kuchema pa zina la Yehova?
15 Tikulutilira kuchema pa zina la Yehova. (Joye. 2:32; Rom. 10:13, 14) Kuchema pa zina la Yehova kukusazgapo vinandi padera pakulimanya waka na kuligwiliskira ntchito. Tikumumanya Chiuta kuti ngwanadi, tikumugomezga, kweniso tikuthemba iyo kuti watovwire na kutilongozga. (Sal. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18) Kweniso tikuphalira ŵanji zina lake na mikhaliro yake, ndipo tikuŵachiska kuti ŵang’anamuke mtima na kuchitapo kanthu mwakuti ŵaŵe paubwezi na Yehova.—Yes. 12:4; Mil. 2:21, 38.
16. Kasi tingalongora wuli kuti Satana ni mutesi?
16 Tikuŵa ŵakunozgeka kutambuzgika chifukwa cha zina la Yehova. (Yak. 5:10, 11) Para tikulutilira kugomezgeka kwa Yehova panyengo ya masuzgo, tikulongora kuti Satana ni mutesi. Mu nyengo ya Yobu, Satana wakayowoya vyakukhwaskana na awo ŵakuteŵetera Yehova kuti: “Munthu wapelekenge vyose ivyo wali navyo kuti wawombore umoyo wake.” (Yobu 2:4) Satana wakati ŵanthu ŵakuteŵetera Yehova para vinthu vikuŵayendera makora pera, ndipo para ŵangasangana na masuzgo, mbwenu ŵangamusida Yehova. Yobu wakalongora kuti uwu mbutesi. Nase mwakuyana waka tili na mwaŵi wakulongora kuti timulekengepo yayi Yehova, nanga Satana wangatiyezga wuli. Tikwenera kuŵa na chigomezgo chose kuti Yehova walutilirenge kutivikilira chifukwa cha zina lake.—Yoh. 17:11.
17. Kasi tingapelekaso wuli uchindami ku zina la Yehova, nga umo pakuyowoyera pa 1 Petrosi 2:12?
17 Tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tichindike zina la Yehova. (Zinth. 30:9; Yer. 7:8-11) Chifukwa chakuti tikwimira Yehova na kumanyikwa na zina lake, ivyo tikuchita vingalumba panji kuyuyura zina lake. (Ŵazgani 1 Petrosi 2:12.) Ntheura, tikwenera kuchita vyose ivyo tingafiska kuti tilumbe Yehova kwizira mu ivyo tikuyowoya na kuchita. Para tichitenge nthena, tipelekenge uchindami ku zina lake nangauli ndise ŵambura kufikapo.
18. Kasi ni nthowa wuli yinyake iyo tingalongolera kuti zina la Yehova ndakuzirwa chomene kwa ise? (Wonaniso mazgu ghamusi.)
18 Tikufipira mtima chomene zina la Yehova kuluska lumbiri lwithu. (Sal. 138:2) Chifukwa wuli ichi ntchakuzirwa chomene? Chifukwa ntchakuti kanandi ŵanthu ŵangatiyowoyera vinthu viheni chifukwa chakuti tikutemwa Yehova.a Yesu wakaŵa wakunozgeka kufwa nyifwa yakukhozga soni kweniso nga ntchigeŵenga mwakuti wachindike zina la Yehova. “Wakasulako soni” munthowa yakuti wakafipanga mtima mwakujumphizga yayi na ivyo ŵanthu ŵangamughanaghanira. (Heb. 12:2-4) Mtima wake wose ukaŵa pakuchita khumbo la Chiuta.—Mat. 26:39.
19. Kasi mukujipulika wuli na zina la Yehova, ndipo chifukwa wuli?
19 Tikuthumbwa na zina la Yehova ndipo tikuwona kuti ni mwaŵi wapadera kuchemeka Ŵakaboni ŵa Yehova. Pa chifukwa ichi, ndise ŵakunozgeka kulumba zina lake nanga ŵanthu ŵangatiyowoyera misinjiro wuli. Zina la Yehova ndakuzirwa chomene kwa ise kuluska lumbiri lwithu. Ntheura tiyeni tiŵikepo mtima kulutilira kulumba zina la Yehova nanga Satana wangatigongoweska wuli. Para tichitenge nthena, tilongorenge kuti zina la Yehova ndakuzirwa chomene kwa ise nga umo viliri na Yesu Khristu.
SUMU 10 Lumbani Yehova, Chiuta Withu!
a Nanga ni muteŵeti wakugomezgeka Yobu wakatimbanizgika apo ŵabwezi ŵake ŵatatu ŵakamunangiranga lumbiri. Pakwamba apo wakataya ŵana ŵake kweniso vyose ivyo wakaŵa navyo, “Yobu wakananga yayi nesi kunena Chiuta kuti wachita uheni.” (Yobu 1:22; 2:10) Ndipouli, Yobu ŵati ŵamunena kuti wakuchita viheni, wakamba kuyowoya mazgu “ghambura kwenelera.” Wakamba kuvikilira lumbiri lwake m’malo mwa kutuŵiska zina la Chiuta panji lumbiri lwake.—Yobu 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5.