Te bintik ya yakʼ jnoptik te bin la yalik te winiketik te jun yoʼtanik

1. ¿Bin yuʼun te bayal bin ya jnoptik ta stojolik te machʼatik ayix yaʼbilalik?

TA JPISILTIK ya xtuun kuʼuntik tojobtesel ta swenta te bintik mukʼ skʼoplal ya jtatik ta nopel spasel ta jkuxlejaltik. Te ancianoetik sok te yantik hermanoetik te tulan schʼuunel yoʼtanik ya xjuʼ ya skoltayotik ta swenta-abi. Manchukme bayalix yaʼbilalik ma skʼan te ya jnoptik te ma xtuunix kuʼuntik te consejoetik ya yakʼike. Te Jehová ya skʼan te ayuk bin ya jnoptik ta stojolik te machʼatik ayix yaʼbilalike. Te bitʼil jal kuxinemikix ayix bayal te bintik ya snaʼik, bayal bin ya xkʼot ta yoʼtanik sok bayal spʼijilik (Job 12:12).

2. ¿Bin ya xbajt kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

² Ta namey kʼinal te Jehová la stuuntes winiketik te ayix yaʼbilalik sok te jun yoʼtanik yuʼun ya yakʼbey yip yoʼtan sok ya stojobtes te lum yuʼune. Jnop kaʼiytik ta swenta te Moisés, te David sok te jpuk-koʼp Juan. Yanyantik tiempo kuxinik sok yanyantik-a te bintik kʼax ta skuxlejalik. Te kʼalal nopol ya xlajikix-ae, la yakʼtiklanbey lekil consejoetik te jchʼieletike, te oxtul j-abatetik ini la yalik te mukʼ skʼoplal te schʼuunbeyel skʼop te Dios. Te Jehová la yakʼ te ya yichʼ tsʼibayel jilel te bintik la yalike, chikan teme jchʼielotik o ayix kaʼbilaltik jpisiltik ya xtuun kuʼuntik (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Ta artículo ini, ya xbajt jnoptik te bin la yalik jilel te oxtul winiketik ini te kʼalal nopol ya xlajikix-ae sok te bintik ya yakʼ jnoptike.

«HAL CʼAHCʼAL YA XCUXAJAT»

3. ¿Bintik-utʼil tuuntesot yuʼun Jehová te Moisés?

³ Te Moisés jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol te Jehová te jayeb kʼajkʼal kuxine, och ta j-alwanej, juez, historiador sok jolal yuʼun te israeletik. Chikan ta ilel te bayal bin la snop spasel ta skuxlejal te jayeb kʼajkʼal kuxule. La stojobtes te lum israel te kʼalal lokʼik tal ta mosoil ta Egipto, jaʼnix jich la yil spisil te milagroetik la spas te Jehová. Tuuntesot yuʼun te Jehová swenta ya stsʼibay te sbabial joʼeb libroetik yuʼun te Biblia, la stsʼibay te Salmo 90 sokniwan te Salmo 91. Jaʼniwan la stsʼibay-euk te libro yuʼun Job.

4. ¿Machʼatik kʼan yakʼbey smukʼul yoʼtan te Moisés sok bin yuʼun?

⁴ Te kʼalal ayix 120 yaʼbilal-a te Moisés sok te nopol ya xlajix-ae, la stsob spisil te israeletik yuʼun ya sjultesbey ta yoʼtanik te bintik yilojik sok te bintik kʼaxem ta stojolike. Ay chaʼoxtulik te jchʼielikto-a te la yilik te milagroetik la spas te Jehová sok te bin-utʼil la yichʼ akʼbeyel castigo te egipcioetik (Éx. 7:​3, 4). Sok te kʼaxik ta yolil te mar Rojo jaʼnix jich la yilik te bin-utʼil la yichʼik lajinel te soldadoetik yuʼun te faraón (Éx. 14:​29-31). Te kʼalal ayikix ta jochol takin kʼinal-ae la yilik te bitʼil kanantayotik yuʼun te Jehová (Deut. 8:​3, 4). Sok te kʼalal nopol ya x-ochikix ta Kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼike, te Moisés la yakʼbey yip yoʼtan te lum Israel.a

5. Te kʼalal nopol ya xlajix-a te Moisés, ¿bin la yalbey te israeletik te ya xjuʼ ya staike? (Deuteronomio 30:​19, 20).

⁵ ¿Bin albotik yuʼun te Moisés? (Kʼopona Deuteronomio 30:​19, 20). Te lum yuʼun Israel bayal te bin tʼujbil ya xjuʼ ya smaliyik. Ta swenta te bendición yuʼun te Jehová ya xjuʼ te jal ya xkuxinik ta kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼike. ¿Bin yilel te kʼinal-abi? ¡Kʼax tʼujbil sok bayal bin ya xchʼi tey-a! Te Moisés jich la yalbey te lum yuʼun Israel: «la yacʼatix ochel ta buen tʼujbil mucʼul pueblohetic te ma haʼucat la apas, soc ta nahnatic te nojelic ta bintic buen lec te ma haʼucat la anojes, soc pozohetic te ma haʼucat la ajocʼ, tsʼusubiletic soc olivohetic te ma haʼucat la atsʼun» (Deut. 6:​10, 11).

6. ¿Bin yuʼun te Jehová la yakʼ te ya yichʼik ochintayel yuʼun yantik nacionetik te lum yuʼun Israel?

⁶ Te Moisés jamal la yalbey te israeletik teme ya skʼan ya xkuxinik ta tʼujbil kʼinal-abi, ya skʼan ya schʼuunbeyik smantal te Jehová. Jaʼ yuʼun jich la stijbey yoʼtan: «Tsaha hiche te cuxlejal», aʼiybeyaik te skʼop te Jehová «soc junuc me awoʼtanic ta stojol». Manchukme jich la yichʼik albeyel te israeletik maba la schʼuunbeyik smantal te Jehová. Jaʼ yuʼun, te Jehová la yakʼ te ya yichʼik ochintayel yuʼun te asirioetik, te babilonioetik sok te ya yichʼik ikʼel bael ta chukel (2 Rey. 17:​6-8, 13, 14; 2 Crón. 36:​15-17, 20).

7. ¿Bin ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te bin la yal te Moisés? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

⁷ ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Te schʼuunel mantal ya yakʼ kuxlejalil. Jich bitʼil te israeletik nopol ya x-ochikix-a ta kʼinal te albil skʼoplal ya yichʼike, jaʼnix jich te joʼotike nopol ya x-ochotikix ta achʼ balumilal te yalojbotik ta jamal te Diose. Teyme ya kiltik-a te bin-utʼil ya xkʼatpʼuj ta nichimal kʼinal te Balumilal (Is. 35:1; Luc. 23:43). Maba tey ayix-a te Satanás sok te pukujetik yuʼune (Apoc. 20:​2, 3). Maʼyuk bin-ora te lotil religión ya yakʼ te ya xnamaj ta stojol Jehová te ants winiketike (Apoc. 17:16). Jaʼnix jich maʼyukix ajwaliletik te ya yutsʼin te ants winiketik (Apoc. 19:​19, 20). Ta nichimal kʼinal maʼyukix tey-a te jkʼaxunkʼopetike (Sal. 37:​10, 11). Spisil te ants winiketik ya schʼuunbeyik smantal te Jehová, ya yakʼik ta ilel te jun ayik sok te ya x-ayinik ta lamal kʼinal, ta swenta-abi ay kʼuxul-oʼtanil sok ya smukʼulin koʼtantik te yantike (Is. 11:9). ¡Kʼax tʼujbil te bin ya jmaliytik! Kʼaxemtoxan-a teme ya jchʼuunbeytik smantal te Jehová, ma jaʼuknax ya xkuxinotik ta nichimal kʼinal 100 jaʼbil ya xjuʼ ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal (Sal. 37:29; Juan 3:16).

8. ¿Bin-utʼil koltayot jtul misionero te kʼalal la snop te swenta te kuxlejalil ta sbajtelkʼinal? (Judas 20, 21).

⁸ Teme maʼyuk bin-ora ya jchʼay ta koʼtantik te kuxlejalil ta sbajtelkʼinal te yalojbotik ta jamal te Diose, junme koʼtantik ya kakʼ jbatik ta stojol manchukme ya jsitintaytik tulan pruebaetik (kʼopona Judas 20, 21). Te bin jamal yalojbotik te Diose ya yakʼ kiptik yuʼun maba ya jpastik te bintik ma smulane. Jtul hermano te bayal jaʼbil abatin ta África ta misioneroil la yal te bayal buelta kʼan spas te bin ma lek ya yil te Jehová, jich la yal: «La jta ta ilel te ya xjuʼ ya jchʼay te kuxlejalil ta sbajtelkʼinal, jaʼ yuʼun la jpas tulan te manchuk ya jpas te bin ma smulan te Jehová sok la jkʼanbey koltayel. Ta swenta te koltayel yuʼune maʼyuk bin ya yalbonix te koʼtan te kʼalal ya x-abatinon ta stojole».

«LEK YA XKʼOAT TA LOKʼEL»

9. ¿Bintik pruebaetik la sitintay te David ta skuxlejal?

⁹ Te David lekil ajwalil kʼot. La snaʼ stijel ta lek te aʼtejibaletik yuʼun música, la stsʼibay tʼujbil kʼopetik, la snaʼ yakʼel guerra sok ta j-alwanej. La sitintay bayal pruebaetik, bayal jaʼbil te bayuk banti kuxin ta skaj te la yichʼ nutsel yuʼun te ajwalil Saúl. Te kʼalal jaʼix ajwalil-a, te David lokʼ ta anel ta skaj te kʼan milotuk yuʼun te snichʼan Absalón sok te kʼan pojbotuk te yaʼtel ta ajwalil. Manchukme la sitintay bayal wokoliletik sok te bayal banti chʼaye jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol Dios jaʼto te kʼalal laje. Te Jehová la yal te jaʼ jtul winik te ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan yuʼun. Jaʼ yuʼun, bayal bin ya xlokʼ kuʼuntik-a teme ya kaʼiytik te consejoetik la yakʼe (Hech. 13:22; 1 Rey. 15:5).

10. ¿Bin yuʼun te David la yakʼbey consejo te snichʼan Salomón te ya xjelolinot yuʼun ta ajwalil?

¹⁰ Jnop kaʼiytik te bin la yalbey David te Salomón te snichʼan, te jaʼ ya xjelolinot jilel yuʼun ta ajwalil. Te Jehová jaʼ la tsaj te chʼiel kerem ini yuʼun ya stijbey yoʼtan te yantik ta yichʼel ta mukʼ ta smelelil te Jehová sok te ya spas te templo te banti ya x-ichʼot ta mukʼe (1 Crón. 22:5). Te Salomón ya xbajt sitintay wokoliletik. Akʼa kiltik te consejo akʼbot yuʼun te David.

11. ¿Bin albot yuʼun David te Salomón sok bin yuʼun smelelil te bin la yale? (1 Reyes 2:​2, 3; jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

¹¹ ¿Bin albot yuʼun te David? (Kʼopona 1 Reyes 2:​2, 3). Te David la yalbey te snichʼan te jaʼnax lek ya xkʼot ta lokʼel ta skuxlejal teme ya schʼuunbey smantal te Jehová. Jich kʼot ta pasel bayal jaʼbil (1 Crón. 29:​23-25). Te Salomón la spas jun mukʼul templo, la stsʼibay cheʼoxeb libroetik yuʼun te Biblia sok koltaywan ta stsʼibayel yantikxan libroetik. La yichʼ naʼbeyel sba ta swenta te spʼijil yoʼtan sok te skʼulejal (1 Rey. 4:34). Pero, jich bitʼil albot yuʼun te David, jaʼnax lek ya xkʼot te skuxlejal teme ya schʼuunbey smantal te Jehová Dios. Mel-oʼtantik sba, te kʼalal mamalix-a och ta schʼuunel yantik lotil diosetik. Ta swenta-abi maba koltayotix yuʼun te Jehová sok maba akʼbotix spʼijil yoʼtan ta swentainel ta stojil te lume (1 Rey. 11:​9, 10; 12:4).

12. ¿Bin ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te bin la yal te David?

¹² ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Te schʼuunel mantal ya yakʼ te lek ya xkʼootik ta lokʼel (Sal. 1:​1-3). Ta melel te Jehová maba ya sjapbotik kʼulejalil sok te ya jtatik kutsilaltik jich bitʼil te Salomón. Pero, teme ya jchʼuunbeytik smantal ya yakʼbotik spʼijil koʼtantik ta stael ta nopel te bin ya jpastik ta jkuxlejaltik (Prov. 2:​6, 7; Sant. 1:5). Te tojobtesel ya yakʼ te Jehová ya xtuun kuʼuntik sok ya skoltayotik ta stael kaʼteltik, ta swenta nop jun, te bin ya jkʼasestik kʼajkʼal-a sok ta swenta te takʼin. Teme ya kakʼ jbatik ta tojobtesel yuʼun te spʼijilal te Diose maba ya jta jwokoltik yuʼun (Prov. 2:​10, 11). Ya jta lekil kamigotaktik sok ya jtatik lekil tojobtesel yuʼun tseʼel koʼtantik ya xkuxinotik ta jfamiliatik.

13. ¿Bin-utʼil juʼ yuʼun te Carmen yuʼun lek ya xkʼot te skuxlejal?

¹³ Te Carmen te yak ta kuxinel ta Mozambique, snopoj-a te jaʼ lek ya xkʼot ta lokʼel ta skuxlejal teme ya yakʼbey yipal te nop june, jaʼ yuʼun la sta ta nopel te ya xbajt ta universidad yuʼun ya snop arquitectura. Te Carmen, jich ya yal: «Bayal ya jmulan-a te bin yakon ta snopele, pero bayal tiempo ya schʼaybon sok lujben ya xjilon yuʼun. Ya x-ochon ta clase ta 7:30 ta sab jaʼto ya xlokʼon ta 6:00 ta mal kʼajkʼal. Tulan ya kaʼiy te ya xboon ta tsoblejetik sok pejkʼaj te schʼuunel koʼtan. La jta ta ilel te yakon ta abatinel ta stojol cheb ajwalil» (Mat. 6:24). La skʼopon Dios ta swenta-abi sok la sle información ta publicacionetik kuʼuntik. ¿Bin lokʼ yuʼun-a? Te Carmen, jich ya yalxan: «Te kʼalal la yakʼbonik lekil consejoetik te hermanoetik te tulan schʼuunel yoʼtanik soknix te jmamae, la jta ta nopel te ya kijkitay te universidad sok ochon ta abatinel ta stojol te Jehová ta tiempo completo. Ta swenta-abi, kʼax lek te bin la jta ta nopel spasel ta jkuxlejal sok maba ya jmel koʼtan yuʼun te jich la jpase».

14. ¿Bin consejo la yakʼik te Moisés sok te David?

¹⁴ Te Moisés sok te David kʼux ta yoʼtanik te Jehová sok kʼot ta yoʼtanik te mukʼ skʼoplal te ya jchʼuunbeytik te smantale. Te kʼopetik la yalik te kʼalal nopol ya xlajikix-ae, jaʼ te bin tijbotik yoʼtanik yuʼun te machʼatik la yaʼiyik stojol yuʼun yakuk skʼayinbeyik te stalele sok te junuk yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol te Jehová te Dios yuʼunik. Ta schebalik la yalik ta jamal te machʼa ya yijkitayik te Jehová maba lek ya x-ilotikix yuʼun sok maba ya x-akʼbotikix te bendición te yaloj ta jamal te ya yichʼik akʼbeyele. Te consejoetik-abi, jaʼnix jich ya xtuun kuʼuntik. Bayal jaʼbil ta patil, yan j-abat yuʼun Jehová la yal te mukʼ skʼoplal te junuk koʼtantik ta stojol te Dios.

«MAʼYUK BIN YAN TE YA YAKʼBON BAYAL STSEʼELIL KOʼTAN»

15. ¿Bintik kʼax ta skuxlejal te jpuk-kʼop Juan?

¹⁵ Te Juan jaʼ jtul jpuk-kʼop te kʼux aʼiybil yuʼun te Jesucristo (Mat. 10:2; Juan 19:26). La sjokin te Jesús kʼalal la schol skʼop Dios, la yil bayal milagroetik sok la sjokin te kʼalal la sitintay tulan wokoliletik, kʼalal la yichʼ jijpanel ta teʼ sok la yil te kʼalal chaʼkuxajemix-a. Jaʼnix jich la yil bin-utʼil chʼi te congregación ta sbabial siglo, jaʼto ta sjajchibal kʼalal aytonax chaʼoxtul jnopojeletik kʼalalto te la yichʼ cholel te lek yachʼil kʼop ta «spisil te bintik pastiklanbil te ay ta yeʼtal te chʼulchane» (Col. 1:23).

16. ¿Machʼatik staoj slekilalik ta swenta te cartaetik te la stsʼibay te Juan?

¹⁶ Kʼalal nopol ya xlajix-a te Juan la stsʼibay cheʼoxeb libroetik ta sKʼop te Dios. Jich bitʼil te la stsʼibay «te bin la yakʼ ta naʼel te Jesucristo» (Apoc. 1:1). Jaʼnix jich la stsʼibay te Evangelio te yichʼoj te sbiil sok oxeb cartaetik te lokʼem tal ta yoʼtan te Dios. Te yoxebal carta la stsʼibay ta stojol jtul jchʼuunjel te Gayo sbiil, te jich ya yil bitʼil snichʼan te kʼux ta yoʼtan (3 Juan 1). Ta yorail-abi, te Juan ayniwan bayal te machʼatik jich ya yil bitʼil snichʼnab. Te bin la stsʼibay te jpuk-kʼop Juan yakʼbeyoj smukʼul yoʼtan spisil te jnopojeletik yuʼun te Jesús kʼalalto ta ora ini.

17. Jich bitʼil ya yal 3 Juan 4, ¿bin ya yakʼ stseʼelil koʼtantik?

¹⁷ ¿Bin la stsʼibay te Juan? (Kʼopona 3 Juan 4). Te Juan la yalbey skʼoplal te tseʼel-oʼtanil ya yakʼ te kʼalal ya jchʼuunbeytik smantal te Dios. Kʼalal la stsʼibay te yoxebal carta, ay chaʼoxtul te ayik ta spukel lotil nojpteseletik sok ta xatiklanel te congregación. Manchukme jich-abi ay yantik te «yakik ta beel ta smelelil kʼop», te maba ya skom sbaik ta «schʼuunel te mantaliletik» yuʼun te Jehová (2 Juan 4, 6). Te jchʼuunjeletik te jun yoʼtanik ma jaʼuknax ya yakʼbeyik stseʼelil yoʼtan te Juan, jaʼnix jich te Jehová (Prov. 27:11).

18. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la yal te jpuk-kʼop Juan?

¹⁸ ¿Bin ya yakʼ jnoptik? Te jun-oʼtanil ya yakʼ stseʼelil koʼtantik (1 Juan 5:3). Jich bitʼil, te ya yakʼ stseʼelil koʼtantik snaʼel te ya kakʼbeytik stseʼelil yoʼtan te Jehová te kʼalal ya jpʼajtik te bintik ma lek sok te jaʼ ya jchʼuuntik te bintik smelelile (Prov. 23:15). Jaʼnix jich ya kakʼbeytik stseʼelil yoʼtan te chʼul-abatetik ta chʼulchan (Luc. 15:10). Sok tseʼel koʼtantik kʼalal ya kiltik te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik te yantik jchʼuunjeletik tabiluk pruebaetik te ya xkʼax ta stojolik sok te tsajel ta mulil (2 Tes. 1:4). Kʼalal ya sta yorail te ya xlaj te chopol balumilal yuʼun te Satanás ya xbajt yakʼ stseʼelil koʼtantik snaʼel te jun koʼtantik la kakʼ jbatik ta stojol te Jehová.

19. ¿Bin la yal jtul hermana ta swenta snojptesel te yantik ta bin smelelil? (Jaʼnix jich ilawil te fotoetik).

¹⁹ Te bin ya yakʼ stseʼelil koʼtantik jaʼ te ya kakʼtik ta nopel te bin smelelil. Te Rachel, te kuxinem ta República Dominicana, jich ya yaʼiy te jaʼ jun mukʼul majtanil te ya yalbey skʼoplal ta swenta te Dios. Te kʼalal ya snop ta swenta te machʼatik jich ya yil bitʼil yalatak ta swenta schʼuunel oʼtanil, jich ya yal: «Maʼyuk bin pajal sok te tseʼelil-oʼtanil ya yakʼbon te kʼalal ya kil te estudianteetik te kʼux ta yoʼtanik te Jehová, ya smukʼulin yoʼtanik sok te ay bintik ya sjeltay ta skuxlejalik yuʼun ya yakʼbeyik stseʼelil yoʼtan te Jehovae. Te tseʼel-oʼtanil ya yakʼbon te kʼalal ya jnojptes te ants winiketik maʼyuk bin pajal sok».

AYUK BIN YA JNOPTIK TA SWENTA TE BIN LA YALIK TE J-ABATETIK TE JUN YOʼTANIK

20. ¿Bintik-a te la spasik te Moisés, David soknix te Juan te jich ya jpastik-euke?

²⁰ Te Moisés, David sok te Juan yanyantik tiempo kuxinik sok yanyantik-a te bin kʼax ta skuxlejalik te bitʼil joʼotike. Manchukme jich-abi, ay bintik-a te pajal ya jpastike. Abatinik ta stojol te smelelil Dios, la skʼoponik te Jehová, la smukʼulin yoʼtanik sok la sleik te tojobtesel yuʼun, jaʼnix jich te joʼotike. Jich bitʼil te j-abatetik ta namey kʼinal, jaʼnix jich te joʼotike ya schʼuun koʼtantik te ya yakʼbey bendición te Jehová te machʼatik ya schʼuunbeyik te smantale.

21. ¿Bintik bendicionetik ya xbajt staik te machʼatik ya schʼuunik te consejoetik la yakʼik jilel te Moisés, David sok te Juan?

²¹ Jaʼ yuʼun jchʼam kaʼiytik te bin la yalik jilel te kʼalal nopol ya xlajikix-a te j-abatetik te jun yoʼtanik sok jchʼuunbeytik te mantaliletik yuʼun te Jehová. Jich lek ya xkʼot ta lokʼel spisil te bintik ya jpastik ta jkuxlejaltik. Sok «hal cʼahcʼal» ya xkuxinotik, jich, ta sbajtelkʼinal (Deut. 30:20). Sok ya yakʼ stseʼelil koʼtantik te lek ya yilotik te Jtatik te ay ta chʼulchan te ya skʼotes ta pasel spisil te bin jamal yalojbotik. ¡Ma xkʼot ta koʼtantik spisil te bendicionetik te schajpanoj ta jtojoltike! (Efes. 3:20).